Chương 1:CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
2.1) Sự thay thế các kiểu nhà nước là tất yếu:
*Tính tất yếu: -Mang tính quy luật -Ko phụ thuộc vào ý chí chủ quan của con người *Nội dung của sự thay thế: -Sự thay đổi của cơ sở KT (thay đổi PTSX tiến bộ hơn) -Sự thay đổi XH (cấu trúc, quan hệ XH ở trình độ cao hơn) *Quá trình của sự thay thế: -Theo trật tự: NN chiếm nô PK TS XHCN -Ko phải tất cả các nhà nước đều trải qua đủ các kiểu hình thái KT_XH 2.2) Thay thế thông qua 1 cuộc CM: *Cách mạng: -Sự thay đổi XH về mọi mặt -Sự thay đổi một cách nhanh chóng -Sử dụng bạo lực thay đổi XH *Đổi mới: -Thay đổi cơ cấu KT-CT của XH -Thay đổi có quá trình, từng mặt, từng bước -Ko đảo lộn trật tự Xh *Chính biến, đảo chính: -Thay đổi chính quyền -Có thể không thay đổi cơ cấu KT, chính trị của Xh 2.3) Kiểu nhà nước sau tiến bộ hơn kiểu nhà nước trước: *Lý do: -Dựa trên phương thức SX tiến bộ hơn -Dựa trên cơ sở XH tiến bộ hơn -Sự kế thừa phát triển giữa các nhà nước *Biểu hiện sự tiến bộ: -Năng suất LĐ cao hơn -Khoa học KT phát triển hơn -Dân chủ hơn, tự do hơn cho công dân và cá nhân HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC: Hình thức NN là cách tổ chức quyền lực NN và những phương pháp để thực hiện quyền lực NN. Gồm 3 yếu tố: Hình thức chính thể nhà nước Hình thức cấu trúc nhà nước Chế độ chính trị
a) Hình thức chính thể:
-Cách thức, trình tự, tổ chức quyền lực NN ở Trung ương -MQH giữa các cơ quan quyền lực NN ở trung ương -Sự tham gia của ND vào việc tổ chức quyền lực NN ở trung ương Chính thể quân chủ Chính thể cộng hòa -Là hình thức trong đó quyền lực tối cao của -Là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối NN tập trung all or 1 phần trong tay người. cao của NN thuộc về những cơ quan đại diện đứng đầu NN theo nguyên tắc thừa kế ( kế tục) được bầu ra trong 1 thời hạn nhất định -Có 2 biến dạng: quân chủ tuyệt đối và quân -Có 2 biến dạng: CH quý tộc và CH dân chủ chủ hạn chế.
b) Hình thức cấu trúc NN:
-Là sự tổ chức NN thành các đơn vị hành chính lãnh thổ, thể hiện MQH giữa cơ quan NN trung ương với cơ quan NN địa phương. NHÀ NƯỚC ĐƠN NHẤT NHÀ NƯỚC LIÊN BANG Lãnh thổ duy I và chia thành các đơn vị hành NN được hình thành từ 2 hay nhiều NN thành chính lãnh thổ trực thuộc viên có chủ quyền Có chủ quyền QG chung duy I. Các đơn vị hành NN liên bang có chủ quyền chung, mỗi NN thành chính lãnh thổ ko có chủ quyền QG viên có chủ quyền riêng theo nguyên tắc hiến định của NN Có 1 hệ thống các cơ quan NN ở trung ương Có 2 hệ thống cơ quan NN: thống I (Nguyên thủ QG, QH, CP, Cơ quan tư -Cơ quan NN liên bang pháp) -Cơ quan NN của từng bang thành viên -Có hệ thống PL thống I -Có 2 hệ thống PL -Có 1 hiến pháp duy I -PL liên bang & pháp luật của bang thành viên VD: Việt Nam, Lào, Campuchia, Pháp, NB… VD: Hoa Kỳ, Ấn Độ, Brazin, Malaysia c) Chế độ chính trị: *Khái niệm: Là tổng thể các cách thức, phương pháp, phương tiện, thủ đoạn mà các cơ quan NN sử dụng để thực hiện quyền lực NN. -Có 2 PP cơ bản: PP dân chủ & PP phân dân chủ, ứng với Chế độ CT dân chủ & Chế độ CT phân dân chủ.