INVESTICIONI

PROJEKTI

Prof. dr. sc. Jusuf Kumali

INVESTICIONI PROJEKTI

Upravljanje investiranjem kapitala obuhvata:

1.
2.
3.
4.
5.

sastavljanje investicionog projekta

procjenu tokova novca za investicijske prijedloge
vrijednovanje tokova novca
odabir projekta temeljen na kriteriju prihvata
kontinuirano ponovno vrednovanje investicijskog projekta nakon
njihovog prihvatanja
U investicionom projektu prikazuje se:

Iskazuju se ulaganja po vrstama

Utvruju se izvori finansiranja
Projektuju se i rashodi od tog ulaganja
Projektuje se neto novani tok
2

Kvantifikacija ulaganja u investicioni projekt

Ulaganje u zemljite kvantificira se na bazi trine cijene zemljita
Ulaganje u graevinske objekte kvantificira se na bazi cijene gradnje
Ulaganje u opremu kvantificira se na bazi nabavne cijene opreme
Ulaganja u trajna obrtna sredstva su ravna razlici izmeu obrtnih
sredstava i kratkoronih obveza, a kvantificiraju se na osnovu trinih
cijena i realnih procjena od strane experata
Ulaganja u neopipljiva sredstva kvantificiraju se ovako:
1. Trokovi interkalarnih kamata, obraunavaju se tako to se ugovorena
kamatna stopa primjenjuje na dio iskoritenog kredita prije aktiviranja
investicije.
2. Osnivaki trokovi su zapravo trokovi osoblja koje rukovodi
investicionim projektom , kao i trokovi izrade investicionog projekta
od strane treih lica

KVANTIFIKACIJA CIJENE KAPITALA

Kamatna stopa je cijena za pozajmljeni kapital
Sopstveni kapital mora imati sopstvenu cijenu
Stopa prinosa koju odbacuje neki alternativni investicioni projekt
Stopa prinosa na sopstveni kapital koju ostvaruje preduzee koje investira
u novi investicioni projekt i
Prosjena stopa prinosa na sopstveni kapital koju ostvaruje indus. grana
Nuno je utvrditi jedinstvenu cijenu kapitala, kao naprimjer:
_________________________________________________________
Iznos
% Uea
Cijena
Ponderisana
______________________________________________cijena (2x3)
_________________1____________2
3
4____
Pozaj. kapital 400.000
40 %
10
4
Sopst. kapital
600.000
60 %
15
9___
Ponderisana cijena kapitala
13 %__

Plan otplate kredita

Kredit iznosi 50.000 KM, sa godinjom kamatnom stopom od 8 % i rokom
otplate od 5 godina. Godinji anuitet ovog kredita je:
Anuitet = 50.000 x V85 = 50.000 x o,250456 = 12.523 KM
________________________________________________________
Broj
godina
1
0
1
2
3
4
5
zbir

Godinji
anuitet
2
12.523
12.523
12.523
12.523
12.523
62.615

Ostatak
glavnice na
kraju godine
3
50.000
41.477
32.272
22.331
11.595
0
xxx

Godinja
kamata
(2 x 0,08)
4
4.000
3.318
2.582
1.787
928
12.615

Otplata
glavnice
(2 4)_____
5_______
8.523
9.205
9.941
10.736
11.595____
50.000____
5

Projekcija dobitka i neto novanog toka investicionog

projekta
Poslovni rezultat predstavlja razliku izmeu poslovnih prihoda i poslovnih
rashoda
Bruto dobitak predstavlja razliku izmeu poslovnog rezulta i trokova
finansiranja
Isto tako, bruto dobitak je ravan razlici izmeu poslovnih prihoda i
rashoda redovne aktivnosti
Porez na dobitak je ravan umnoku porezne stope i bruto dobitka
Neto dobitak je ravan razlici izmeu bruto dobitka i poreza na dobitak
Neto novani tok se kvantificira na dva naina, i to:
Za primjenu dinamikih metoda ocjene prihvatljivosti investicionog
projekta neophodno je da izraunamo neto novani tok, koji je ravan zbiru
amortizacije, neto dobitka i trokova finansiranja
Za primjenu metode roka povraaja ocjene prihvatljivosti investicionog
6
projekta neto novani tok je ravan zbiru amortizacije i neto dobitka

Kvantifikacija investicija, amortizacije i rezidualne vrijednosti

________________________________________________________
stopa godinja Petogod. Rezidualna
Pozicija
Investicija amortiz.
amortiz.
amortiz. vrijednost
____________________________________________________ ( 2 5 )____
______1___________2________3________4_________5________6________
1. Gra. Objekti

2. Oprema

50.000

2%

1.000

5.000

45.000____

300.000

20 %

60.000

300.000

0_____

--

--

150.000____

305.000

195.000____

3. Trajna obrtna
sredstva
150.000
SVEGA

500.000

---

61.000

Izraunavanje anuiteta i sainavanje plana otplate kredita

Anuitet = 250.000 x 0,263797 = 65.949 KM ( V finansijske tablice )
Primjer: Projekat se finansira sa 50 % sopstvenog kapitala i 50 % kreditom
sa rokom otplate 5 godina, uz kamatnu stopu od 10 %. Kredit se otplauje u
jednakim godinjim anuitetima
___________________________________________________________
Godinji
Ostatak
Godinja
Otplata
Godina
anuitet
glavnica na
kamata
glavnice
____________________________kraju god._______________________
0
-250.000
---______
1
65.949
209.051
25.000
40.949_____
2
65.949
164.007
20.905
45.044_____
3
65.949
114.458
16.400
49.549_____
4
65.949
59.954
11.445
54.504_____
5
65.949
0
5.995
59.954_____
ZBIR
329.745
xxx
79.745 250.000_____
8

Projekcija neto novanog toka investiciong projekt

___________________________________________________________________
Pozicija
G o d i n a_________________________
1
2
3
4
5________
I Poslovni prihodi
495.000 495.000
495.000 495.000 495.000___
1. Trokovi proizvodnje
320.000 320.000
320.000 320.000 320.000___
2. Tro. Uprave i prodaje 40.250
40.250
40.250
40.250
40.250___
3. Tro. Amortizacije
61.000
61.000
61.000
61.000
61.000___
II Poslovni ras. (1 do 3) 421.250 421.250 421.250 421.250 421.250___
4. Trokovi kamata
25.000
20.905
16.400
11.445
5.995___
III Rashodi redov. (II+4) 446250
442.155 437.650 432.695 427.245___
IV Bruto dobitak (I III)
48.750
52.845
57.350
62.305
67.755__
V Porez na dobitak (20%) 9.750
10.569
11.470
12.461
13.551_
VI Neto dobitak (IV V)
39.000
42.276
45.880
49.844
54.204___
A. Neto novani tok za
primjenu dinaminog 125.000
124.181 123.280 122.289 121.199
metoda ( 3 + 4 + VI )_______________________________________________
B. Neto novani tok za
primjenu metoda roka 100.000
103.276 106.880 110.844 115.204
povraaja ( 3 + VI )_________________________________________________
9

Metod neto sadanje vrijednosti

Ovaj metod zahtijeva:
Kvantifikaciju investicija
Utvrivanje eksploatacionog vijeka investicionog projekta
Utvrivanje rezidualne vrijednosti na kraju posljednje godine
eksploatacionog vijeka investicionog projekta
Projekciju neto novanog toka u eksploatacionom vijeku projekta
Ovaj projekt se finansira sa 50 % sopstvenog kapitala, 50 % kreditom
Cijena sopstvenog kapitala je 16 %, a kamatna stopa je 10 %
Ponderisana cijena kapitala je slijedea:
___________________
16 x 0,5 = 8____
10 x 0,5 = 5____
cijena kapitala = 13 %__
10

Neto sadanja vrijednost investicionog projekta

_____________________________________________________________
Neto
Diskontni
Sadanja
Godina
novani tok
faktor
vrijednost (2x3)
1
2
3
4_______
1
125.000
0,88496
110.620
2
124.181
0,78315
97.252
3
123.280
0,69305
85.439
4
122.289
0,61332
75.002
5
316.199
0,54276
171.610
I Sadanja vrijednost ( 1 do 5 )
539.933____
II Investicije
500.000_____
III Neto sadanja vrijednost ( I-II)
39.933
Stopa neto sadanje vrijednosti
( III / II x 100 )
7,99 %___
1. 316.199 = 121.199 novani tok + 195.000 rezidualna vrijednost
NSV projekta je vea od investicije za 7,99 %
Stopa prinosa u toku eksploatacije je vea od cijene kapitala
Projekt je prihvatljiv

11

Interna stopa prinosa investicionog projekta

Naprijed projektovani godinji neto novani tok i rezidualna vrijednost projekta
A diskontovana je na sadanju vrijednost diskontnom stopom 15% i
diskontnom stopom 16% i dobijene su slijedee vrijednosti:
____________________________________________________________
Sadanja
Sadanja vrijed.
God Godinji
Disk.
Disk
vrijed. po disk. po disk. stopi 16%
nov. tok st.15% st. 16%
15% (2x3)
(2 x 4)_____
1
1
2
3
4
5

2
3
4
5
6_______
125.000 0,86957 0,86207
108.696
107.759
124.181 0,75614 0,74316
93.898
92.286
123.280 0,65752 0,64066
81.059
78.981
122.289 0,57175 0,55229
69.919
67.539
316.199 0,49718 0,47611
177.208
150.546_____
Sadanja vrijednost ( 1 do 5 )
510.780
497.111_____
Od ranije znamo da je investicija projekta A 500.000 KM, pa je
d = 510.780 500.000 = 10.780 int. st.pr.= 15 + 10.780 = 15,789 %
d1 = 510.780 - 497.111 = 13.669
13.699
12

Analiza prinosa projekata A i B

____________________________________________________________
Projekt
Razlika____
O P I S
A
B
(B A)____
1. Investicija
500.000 760.000 260.000
2. Cijena kapitala
13 %
14 %
1
3. Interna stopa prinosa
15,789
16,596
0,807
4. Razlika izmeu in.st.pr. I cij.k.(3-2) 2,789
2,596 - 0,193
5. Kredit po kamatnoj stopi
10 %
10 %
0_______
Analiza projekta B u odnosu na projekt A
1.
2.
3.
4.

Zahtjeva veu investiciju za 260.000 KM

Ima viu cijenu kapitala za 1 %
Ima kamatnu stopu na zajam kao i projekat A
Ima niu razliku izmeu interne stope prinosa i cijene kapitala za 0,193,
% ali treba imati u vidu da projekat B ima viu cijenu kapitala od projekta
A za 1 %
13

Statike metode ocjene i rangiranja investicionih projekata

Metoda roka povraaja

Rok povraaja se izraava brojem godina, a moe se izraunati na dva

naina:

1.
2.

Prosjean period povraaja i

Stvarni period povraaja
Period povraaja = investicioni projekat / prosjean godinji neto dobitak

Stvarni period povraaja izraunava se tako to se od investicionog

kapitala odbije prvo neto novani tok iz prve godine eksploatacije
investicionog projekta, potom se iz druge godine eksploatacije, potom iz
tree godine eksploatacije i tako redom dok se investirani kapital ne
svede na nulu.
14

Rok povraaja investicionog projekta

Primjer: U projekat je investirano 500.000 KM, pa ako uzmemo
projektovani neto novani tok (zbir amortizacije i neto dobitka) iz
predhodnog primjera, stvarni rok povraaja jeste:
___________________________________________________________
Godina
neto novani tok
nepovraeni invest. kapital (3-2)____
1
2
3________________
0
0
500.000
1
100.000
400.000
2
103.276
296.724
3
106.880
189.844
4
110.844
79.000
5
115.204 (68,57 %)
0_______________
Rok povraaja projekta je:
4 god. plus 250 dana (365 x 0,68574) to je 4 god. 8,34 mjeseca (250/30)
Prosjean rok povraaja projekta A je = 500.000 = 4,6623959
107.241
4 god. 241 dan (365 x 0,6623959) ili 4 god. 8,03 mjeseca (240/30)

15

Metoda raunovodstvene ocjene

Raunovodstvena ocjena se temelji na stopi prinosa na kapital.
Raunovodstvena stopa prinosa investicionog projekta A (trea god.)
____________________________________________________________
1. Poslovni dobitak
73.000_____
2. Rashodi kamata
16.400_____
3. Bruto dobitak ( 1 2 )
57.350_____
4. Neto dobitak
45.880_____
5. Kapital ( 6 + 7 )
296.724_____
6. Sopstveni kapital
132.717_____
7. Pozajmljeni kapital
164.007_____
8. Stopa bruto prinosa na kapital (1/5 x 100)
24,85 %____
9. Stopa neto prinosa na kapital ( 2+4 ) / ( 5 x 100 )
20,99 %____
10. Kamatna stopa na pozajmljeni kapital ( 2/7 x 100 ) 10.00 %____
11. Stopa neto prinosa na sopstveni kapital (4/6 x 100) 34,57 %____
Sa raunovodstvene take gledita projekat A je prihvatljiv
Dejstvo finansijskog leverida je pozitivno
Iz finansiranja se ostvaruje neto dob. 18.024=164.007x(20,99%-10,00%)
16

Hvala na panji !
17