Ano ang kahalagahan ng wikang

Filipino.
ilahad ang maling dahilan ng
maling pagtingin sa wikang Filipino.
Paano malilinang ang wikang
filipino.?
DEBATE
Pagtaggal ng asignaturang
filipino sa kolehiyo
Trabahong pang silid-aklatan

 Ibigay ang 3 salik na kailangan upang makapagsalita ang isang tao ayon
kay Santiago.
 Ano ang midyum ng mga alon ng tunog na siya naman nating naririnig sa
oras bigkasin ng isang nagsasalita.
 Ibigay ang simbolo ng ponemang kumakatawan sa titik na ng at sa impit
na tunog.
 Anong suprasegmental kabilang ang mga sumusunod na halimbawa.
A. Kumain ka na?
Kumain ka na.
B. Saya VS. saya
Huminto kapag nakita ang #.
C. Hindi puti#
Hindi# puti#
Ipaliwanag ang iba’t ibang suprasegmental
Tukuyin ang mga pagbabagong
morpoponemiko ng mga sumusunod na
salita.

 Pambansa
 Damhin
 Nilipad
 Marunong
 Tamnan
 Ipaliwanag ang bawat pagbabagong morpoponemiko.
Lahat ng wikang ginagamit
ng anumang lahi sa daigdig
ay binubuo ng mga tunog.
KALIKASAN AT
ISTRUKTURA NG
WIKANG FILIPINO
 Lahat ng wikang ginagamit ng anumang lahi sa daigdig ay binubuo ng
mga tunog.
 Ang mga tunog na ito ay tinatawag na ponema.
Santiago (2003)

 Mayroon tayong 3 salik na kailangan upang makapagsalita

 Pinanggalingang enerhiya o lakas
 Artikulador o kumakatal na bagay
 Resonador o patunugan
Hangin

 Ito ang midyum ng mga alon ng tunog na siya naman nating naririnig sa
oras na bigkasin ng isang nagsasalita.
Ponolohiya

 Dalawampu’t isang ponema=

 Labing-anim –katinig
 Limang-patinig
Angmga ponemang katinig ay
mailalarawan batay sa kung
saang bahagi ng dila
nagaganap ang bawat isa.
 HARAP SENTRAL LIKOD

MATAAS i u

GITNA e O

MABABA a
 Mailalarawan naman ang mga
ponemang katinig batay sa punto
ng artikulasyon o ang
pinagganapan ng bawat tunog at
paraan ng artikulasyon o paraan ng
pagpapalabas ng hangin.
 Punto ng artikulasyon
Paraan ng Labi Ngipin Gilagid Palatal Velar Glottal
Artikulasyon
Pasara
WT P T K ˀ
MT B D g

Pailong
MT m n ŋ
Pasutsot
WT s h
Pagilid l
MT
PAKATAL
MT r
MALAPATINIG y w
MT
Ponemang May
segmental katawaning
PIto-piTO
 Ako
 Ako?
Morpolohiya

 Ang morpema ay maaring isang

ponema.
 Ang ikalawa ay maaring salitang
ugat.
 Ang ikatlo ay maaring panlapi
 Ang morpema ay maaaring may kahulugang leksikal=taglay na
kahulugan.
 Pangngalan
 Pandiwa
 Panghalip
 Pang-uri
 Pang-abay
 Pangkayarian-walang kahulugang taglay sa ganang sarili.
 Pang-angkop-na,ng,g
 Pangatnig-at,o saka
 Pang-ukol-ukol kay,ayon kay…
 Pananda-Ang, ng, sa,si
Mga pagbabagong Morpoponemiko

 Tumutukoy sa anumang pagbabago sa karaniwang anyo ng isang

morpema.
 Pampaaralan
 Pambayan
 Pandikdik
 pantaksi
 Pamalo
 Panali
 Panguha
 Panabas