PAGKAIN NG ISIP.

UNANG HAKBANG SA
MATALINONG PAG-
IISIP AT LUBOS NA
PAGKATUTO ANG
WASTONG
PAGBASA.”
MAKRONG KASANAYAN SA
PAG-AARAL
- Pagbasa
- Pakikinig
- Pagsasalita
- Pagsulat
- Panonood
 Pakikinig

Kritikal na
Pagsasalita
Pag-iisip

Pagsulat Pagbasa
PAGBASA
Isang complex o masalimuot na proseso ng pag-unawa at
pagkatuto na hindi basta-basta na lamang natututuhan nang hindi
pormal na itinuturo sa paaralan man, sa bahay o sa iba pa mang
lugar.

Tinatawag ding Receptive Skills, sapagkat tungkulin nitong

kumuha ng impormasyon mula sa anumang nakalimbag o
nauunawaang mga simbolo. Sa aspekto ng pagkatuto, kahanay
naman ang pagsulat, nagbabasa muna ang tao bago niya makuha
ang aktwal na pagsulat.
 Linguistic

Pyscho Guessing Game

Reading
 Batay sa teoretikal na
pagpapakahulugan ni Kenneth
Goodman, ang pagbasa ay
itinuturing bilang isang
PSYCHOLINGUISTIC
GUESSING GAME. Ano ang ibig
sabihin nito?
PSYCHO -
sapagkat ang pagbasa, katulad ng wika ay isa sa
mga eksklusibong kapangyarihan o kakayahang
pagmamay-ari ng tao. Bukod pa rito,
nangangahulugan itong ang pagbasa at prosesong
pang-isip. Hindi lamang mata natin ang bumabasa
ng mga letra kundi isip din.
LINGUISTIC -
sapagkat ang pagbasa ay hindi hiwalay sa ating
kakayahang gumamit ng wika. Wika ang ginagamit
natin sa pagsasalita at pagbasa ang ginagamit natin
upang malaman ang wika. Samakatuwid, ang wika
at pagbasa ay magkaisa.
GUESSING GAME
tinatawag din itong Panghuhula o Paghihinuha.
Ang isip ng mambabasa ay itinuturing na kritikal at
malikhain. Kailangan gamitin ng mambabasa ang
kanyang isip at maging ang kanyang imahinasyon
upang makaabot sa pinatumpak na kahulugan at
kahalagahan ng kanyang binabasa.
IBA PANG KAHULUGAN NG
PAGBASA:
“Gintong susi na magbubukas ng pinto ng daigdig ng
karunungan at kasiyahan. Pangunahin itong kasangkapan sa
pagtuklas ng kaalaman sa iba’t ibang larangan ng buhay.” –
Villafuerte (2005)

“Mahalagang papel na ginagampanan sa paghahasa ng talino at

isipan. Kailangan ang masidhi at malawakang pagbasa na siyang
magbubukas ng daan sa lahat ng karunungan ng disiplina tulad ng
agham panlipunan, siyensya, matematika, pilosopiya, at sining. –
Bernales (2001)
ESTRATEHIYA SA PAGBASA
NG TEKSTO
1. Literal na Pag-unawa

2. Pag-unawa sa Kaisipan ng May-akda

3. Pagkilatis at Kahalagahan at Kabisaan ng Ideya

4. Pagsasanib ng Kaisipan at Karanasan

5. Paglikha ng Sariling Kaisipan o Reaksiyon

LITERAL NA KAHULUGAN -
Unang hakbang sa pag-unawa ng teksto. Ito rin
ang panlabas na pagkilatis sa mismong sinasabi ng
teksto. Sinasagot dito ang mga tanong na: saan,
kailan, sino, bakit.
PAG-UNAWA SA KAISIPAN NG
MAY-AKDA
dito hindi lamang mismong literal na kahulugan
ng isinulat ng may-akda ang binibigyang-pansin
kundi maging ang kanyang background – sosyal
man o politikal at maaari ding ang kanyang mga
karanasan at specialization.
PAGKILATIS SA
KAHALAGAHAN AT
KABISAAN NG IDEYA
Hindi sapat na mahalaga lamang ang teksto. Kailangan din itong
maging mabisa. Sa paanong paraan nagiging mabisa ang teksto?
Una, maayos at kumpleto ang nilalaman nito kaugnay ng kanyang
paksa.
Pangalawa, may maayos na gamit ng wika batay sa partikular na set ng
kanyang mambabasa.
Pangatlo, may estilo ng pagsulat.
Pang-apat at panghuli, marapat na gumamit ang may-akda ng interaktiv
na pagtalakay sa mga napapanahong paksa at isyu na malapit sa puso at
karanasan ng mga mambabasa.
PAGSASANIB NG KAISIPAN AT
KARANASAN
Kailangan ng kaisipan ang karanasan sa parehas
na paraang kailangan ng karanasan ang kaisipan.
Ang dalawang mga bagay na ito ay mapaghihiwalay
dahil bawat isa ay siya ring produkto at proseso sa
na isa.
PAGLIKHA NG SARILING
KAISIPAN O REAKSIYON
Ito ang yugto kung saan ang mambabasa, batay
sa kanyang binasa, ay kailangang magdesisyon sa
pagkakaroon ng reaksiyon mula sa kanyang binasa.
Nasiyahan ba siya o hindi? Kapani-paniwala ba ang
may-akda o hindi?
PAGSAS
ANAY
 Filipino Bilang Wikang Pambansa
ni Jeselle Cruz Alfonzo
Ang kasaysayan at kalagayan ng wikang Filipino bilang wikang pambansa at kasaysayan at
kalagayan
ng mahabang panahon nang masusing pagbabalik-tanaw at pagbibigay-saysay sa ating lahi.
Ang pagkakaroon ng isang wikang pambansa ay sagisag ng pagkakaroon ng isang matatag
na bansa. Ang Filipino na nating wikang pambansa ang siyang nagsisilbing kaluluwa ng
ating bansa.
Ayon sa dalubhasa sa wika at dating kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon na si Bro.
Andrew Gonzales, ang wikang pambansa ay: “wikang ginagamit sa pang-araw-araw, sa
pangkaraniwang gawain at usapan sa buhay, sa pakikisalamuha sa kapwa.
Ang wikang Filipino, bilang pambansa, ang siyang wika ng ating pagkakakilanlan. Bilang
mga Pilipino, marapat natin itong gamitin bilang wikang siyang tagapagdaloy ng ating
ideya, sa pag-aaral, sa pakikipagtalastasan, sa sining, sa politika at maging sa normal nating
pakikipag-usap.
URI NG TEKSTO
TEKSTONG IMPORMATIBO O
NAGBIBIGAY NG
IMPORMASYON
Isa itong uri ng teksto na ang pangunahing
layunin ay magbigay ng mga datos at impormasyon
sa mga mambabasa para sa karagdagang kaalaman.
Madalas itong Makita sa mga teksto sa gaya ng
pananaliksik, teksbuk at iba pa. Halimbawa: Balita,
anunsyo o lecture notes
TEKSTONG DESKRIPTIBO O
NAGLALARAWAN
Uri ng teksto na nakatuon sa pagbibigay ng
pangkalahatan at mga tiyak na detalye ng isang
bagay, lugar, pangyayari, katangian, kaisipan, at
pakiramdam na maaaring kongkreto o abstrakto.
Ang isang mahusay na manunulat ng tekstong
deskriptibo o palarawan ay nagagawang bigyan ang
kanyang mambabasa ng mental picture ng anumang
bagay na kanyang inilalarawan.
TEKSTONG PERSWEYSIB O
NANGHIHIKAYAT
Isa itong uri ng teksto na nakatuon sa
pagpapaliwanag at panghihikayat sa mambabasa na
maniwala o sumang-ayon sa pagsusuri o opinyon na
kanyang inilalahad. Madalas itong Makita sa mga
kritikal na sanaysay, kolum, editoryal, pananaliksik
o bahagi ng tesis.
TEKSTONG NARATIV O
NAGLALAHAD
Isang uri ng teksto na nakatuon sa pagsasalaysay
ng isang pangyayari sa kawili-wiling paraan.
Saklaw nito ang paglalarawan at pagpapaliwanag ng
mga bagay o pangyayaring naganap na kung saan
masasalamin ang opinyon, paniniwala o
interpretasyon ng may-akda sa nasabing pangyayari.
TEKSTONG ARGUMENTATIBO
Isang uri ng teksto na nakatuon sa malinaw na
paglalahad ng isang pangyayari naging dahilan o
nagbunsod ng isa o higit pang mga sumunod na
pangyayari.
URI NG PAGBASA
ISKIMMING (SKIMMING)
Ito ay pinaraanang pagbasa. Ang ganitong uri ng
pagbasa ay karaniwang ginagamit sa pagpili ng mga
material na babasahin, pagtingin sa teksto bago tuluyang
basahin.
Pinakamabilis na pagbasang magagawa ng tao.
Gumagamit ng ito ng kasanayang pahapyaw na
pagbasa.
ISKANING (SCANNING)
Isinasagawa sa pagbasang ito sa paghahanap ng
tiyak na impormasyon sa aklat. Maaari ring
hinahanap ito ang mga sagot sa mga tiyak na
tanong. Isa rin itong pag-iimbestiga o paghahanap
sa mga pahina ng aklat upang ganap na makuha ang
tinatarget na impormasyon.
MASAKLAW NA PAGBASA
Nakatuon ang pag-unawa ng bumabasa sa
mga tauhan at pangyayari sa halip na sa
tamang detalye ng alin mang akda.
PREVIEWING
Sinusuri muna ng mambabasa ang kabuuan at ang
istilo o register ng wika ng sumulat. Ang paraang ito
at makatutulong sa mabilis na pagbasa at pag-unawa
sa babasahin. Tinitignan muna ang pamagat ng
bawat kabanata at ang paksa nito at iba pang
kaugnay na impormasyon.
KASWAL
Pansamantala o di-palagiang pagbasa. Magaan
ang pagbasa sa uring ito. Isinasagawa ito habang
nagpapalipas ng oras.
PAGBASANG PANG-
IMPORMASYON
Pagbasang may layunin na makakuha ng
impormasyon. Tulad ng pagbasa ng aklat o ng
takdang-aralin.
MATAIMTIM NA PAGBASA
Maingat na pagbasa na may layuning
maunawaang ganap ang binabasa upang matugunan
ang pangangailangan.
RE-READING O MULING
PAGBASA
Binabasang muli o inuulit ang pagbasa dahil
sa hindi ganap na pagkaunawa dito bunga ng
mahirap na talasalitaan o pagkakabuo ng
pahayag.
PAGTATALA
Ang pagbasang ito ay may pagtatala ng mga
mahalagang kaisipan o ideya upang makapag-
imbak ng impormasyon. Kasama rito ang
paggamit ng marker para bigyan pansin ang
binasa.
BATAYANG KONSEPTO SA
PANANALIKSIK
“If we knew what it was we were doing,
it would not be called research, would it?
- Albert Einstein
-“Ang pananaliksik ay pagtuklas ng isang teorya, pagsubok sa teoryang
iyon, at paglutas sa isang suliranin. Ito ay isang masusing pagsisiyasat at
pagsusuri sa mga ideya, konsepto, bagay, isyu, tao at iba pang nais
bigyang-linaw, patunayan o pasubalian” - Villafuerte
-“Ang pananaliksik ay isang “maingat, mapanuri, disiplinadong
pamamaraan ayon sa kalakasan at kalagayan ng suliranin na itinutuon para
sa kaliwanagan o kalutasan ng suliranin.” – Good
-“Ang pananaliksik at isang masistema, kritikal at empirical na
imbestigasyon sa isang proposisyong haypotetikal.” – Kerlinger (1973)
- “Ang pananaliksik ay isang siyentipikong metodo ng pangangalap,
pagkaklasipika, pagsasaayos at presentasyon ng mga datos para sa
pagtuklas ng katotohanan at pagpapabuti ng kalidad ng buhay ng tao. –
Calderon at Gonzales
KATANGIAN NG ISANG
MAHUSAY NA PANANALIKSIK
1. Pagiging orihinal
2. May sistema
3. Obhektibo
4. Dumaan sa pagsusuri at validasyon
5. Napapanahon at naglalatag ng solusyon
KATANGIAN NG MAHUSAY NA
MANANALIKSIK
1. Walang kinikilingan
2. Matiyaga at disiplinado
3. Lohikal at bukas sa mga posibleng pagbabago
4. Marunong magsulat at magrebisa
5. May kakayahan sa pakikipanayam
6. Tapat sa kanyang material at kapwa mananaliksik
7. May kakayahang maglahad at magdepensa
KAHALAGAHAN NG
PANANALIKSIK
1. Sa sarili at pamilya
2. Sa paaralan
3. Sa lipunan
4. Sa daigdig
BATAYANG PROSESO NG
PANANALIKSIK
1. Pagpili ng pokus o tuon ng pananaliksik
2. Paglilinaw ng mga konsepto, kaisipan at teoryang
sanligan
3. Pagtukoy ng mga mahalagang tanong sa pananaliksik
4. Pangangalap ng datos
5. Pagsusuri ng datos
6. Paglalahad at presentasyon
7. Pagsasagawa ng mungkahing hakbang