ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na ginagawa sa pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga simbolo. Kaligiran Nagmula ito sa linguist, sociolinguist, anthropologist, at folklorist mula sa Portland Oregon na si Dell Hymes (1966).
Si Dell Hymes ay isang mahusay, kilala at
maimpluwensyang lingguwista at anthropologist na maituturing na “higante” sa dalawang nabanggit na larangan. • Katunayan, hindi maaring tumbasan ng iisang salita ang malawak na sakop ng kanyang kakayahang pang- akademiko. Siya ay bilang sociolinguist, anthropological linguist, at linguistic anthropologist.
• Di gaya ng ibang lingguwistang tulad ni Noam Chomsky
na ang interes sa pag-aaral ay abstrakto o makadiwang paraan ng pagkatuto ng gramatika at iba pang kakayahang pang-wika. • Mula sa kanyang pag-aaral ay ipinakilala niya ang konsepto ng kakayahang pangkomunikatibo o communicative competence na nakaapekto nang malaki sa mundo ng lingguwistika.
• Nilinang nila ni John J. Gumperz ang konseptong ito
bilang tugon sa kakayahang lingguwistika. Bilang reaksyon sa kakayahang ligguwistika (lingguistic competence) ni Noam Choamsky noong 1965. • Ayon kay Hymes sa nagsasalita ay hindi sapat na magkaroon ng kakayahang lingguwistika upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika.
• Kakayahang Pangkomunikatibo ay nauukol sa aktuwal na
paggamit ng wika sa mga tiyak na pagkakataon.
Komponent ng Kakayahang Pangkomunikatibo
A. Kakayahang Ligguwistiko o gramatikal • nagbibigay kakayahan sa taong nagsasalita upang magamit ang kasayanayan sa pang-unawa at pagpapahayag ng literal na kahulugan. B. Kakayahang Sosyolingguwistiko • Pagsasaalang-alang ng tao sa ugnayan niya sa mga taong kausap, impormasyong pinag-uusapan at lugar ng pag-uusap.
• ayon kay Fantini (2004) Isang professor ng wika, may
mga salik-panlipunang dapat isaalang-alang sa paggamit ng wika. Ito ay ang ugnayan ng nag-uusap, ang paksa,lugar, at iba pa. • Ang Modelong SPEAKING • nilinaw ni Dell Hymes ang mahahalagang salik ng lingguwistikong interaksyon gamit ang kaniyang modelong SPEAKING:
• S- Setting and Scene: Saan ang pook o ugnayan? kailan
ito nangyari? • P- Participants: Sino-sino ang kalahok sa pag-uusap? • E- Ends: Ano ang pakay,layunin,at inaasahang banga ng pag-uusap? • A- Act Sequence: paano ang takbo o daloy ng pag- uusap? • K- Key: Ano ang tono ng pag-uusap? seryoso ba o pabiro? • I- Instrumetalities: Ano ang anyo at estilo ng pananalita? kumbersyonal o may mahigpit na pagsunod sa pamantayang panggramatika? • N- Norms: ano ang umiiral na panuntunan sa pag-uusap at ng reaksyon dito ng mga kalahok?malaya bang nakakapagsalita ang kalahok o nalilimitahan ba ang ayon sa uri, lahi, kasarian, edad at iba pang-salik? • G- Genre- Ano ang uri ng sitwasyon o materyal na Kakayahang Pragmatik
• Kakayahan ng tao na matukoy ang kahulugan at
mensaheng sinasabi at di sinasabi batay sa ikinikilos ng kausap.
• Ang komunikasyon ay pagpapahayag, paghahatid o
pagbibigay ng impormasyon sa mabisang paraan. isa itong ugnayan, pakikipagpalagayan, o pakikipag- unawaan. Iba't ibang uri ng Di-verbal na komunikasyon
• 1. Kinesika • 2.Galaw ng mata • 3. Ekspresyon ng Mukha • 4. Pandama • 5. Vocalics • 6. Proksemika • 7. Chronemics Kakayahang Istratedyik
• Isa pang kakayahang pangkomunikatibo na dapat
taglayin ng isang mahusay na komukeytor ay ang kakayahang istratedyik. Ito ay kakayahang magamit ang berbal at di-berbal na mga hudyat upang maipabatid nang mas malinaw ang mensahe at maiwasan o maisaayos ang mga hindi pagkakaunawaan o mga puwang (gaps) sa komunikasyon. • Uri ng Komunikasyon • 1. Verbal- ito ay isang uri ng pormal o intelektuwalisadong estruktura ng wika. tuntunin nito na maipahayag ang mensahe o kaalamang nais iparating sa anyong pasulat o pasalita. • 2. Di-verbal- isang karaniwan at lahat ng uri nito o kapamaraanan ay ginagamit upang ipahayag ang mensahe, ng hindi ginagamitan ng titik. Kakayahang Diskorsal
• Saklaw ng diskorsal ang pagkakaugnay ng serye ng mga
salita o pangungusap na bumubuo ng isang makabuluhang teksto. Ang isang taong may kakayahang pangkomunikatibo ay nagbibigay rin ng wastong interpretasyon ng napakinggan o nabasang pangungusap o pahayag upang makabuo ng isang makabuluhang kahulugan. Kahalagahan ng Kakayahang Komunikatibo
• upang magamit ang wika sa wasto at
angkop na sitwasyon upang maging maayos ang komunikasyon, maipahatid ang tamang mensahe at magkaunawaan nang lubos. MARAMING SALAMAT