Professional Documents
Culture Documents
- Truyện là loại tác phẩm văn học kể lại một câu chuyện, có cốt truyện,
nhân vật, không gian, thời gian, hoàn cảnh diễn ra các sự việc.
- Truyện đồng thoại là truyện viết cho trẻ em, có nhân vật thường là loài
vật hoặc đồ vật được nhân cách hoá. Các nhân vật này vừa mang những
đặc tính vốn có cùa loài vật hoặc đồ vật vừa mang đặc điểm của con
người.
TRI THỨC NGỮ VĂN
Là yếu tố quan trọng của truyện kể, gồm các sự kiện chính được sắp xếp
theo một trật tự nhất định: có mở đầu, diễn biến và kết thúc.
Là đối tượng có hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, cảm xúc, suy
nghĩ,... được nhà văn khắc hoạ trong tác phẩm. Nhân vật thường là con
người nhưng cũng có thể là thần tiên, ma quỷ, con vật. đồ vật,...
TRI THỨC NGỮ VĂN
- Lời người kể chuyện đảm nhận việc thuật lại các sự việc trong câu
chuyện, bao gồm cà việc thuật lại mọi hoạt động cùa nhân vật vả miêu tả
bối cảnh không gian, thời gian của các sự việc, hoạt động ấy.
- Lời nhân vật là lời nói trục tiếp cùa nhân vật (đối thoại, độc thoại), có
thể được trinh bày tách riêng hoặc xen lẫn với lời người kề chuyện.
Tô Hoài (1920 – 2014)
- Quê: Hà Nội
- Ông viết văn từ trước CMT8 – 1945.
- Ông có nhiều tác phẩm viết cho thiếu
nhi.
- Các tác phẩm chính: “Võ sĩ bọ ngựa”,
“Dê và Lợn”, “Đôi ri đá”, “Dế mèn
phiêu lưu kí”, “Đảo hoang”, “Chuyện
nỏ thần”…
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
b) Tìm hiểu chung về văn bản
- “Dế mèn phiêu lưu kí” là truyện đồng
thoại nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài.
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
b) Tìm hiểu chung về văn bản
- “Dế mèn phiêu lưu kí” là truyện đồng
thoại nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài.
- Đoạn trích trích từ chương I.
- Phương thức biểu đạt chính: tự sự.
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất (xưng “tôi”).
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
b) Tìm hiểu chung về văn bản
- Bố cục: 2 phần
+ P1: Từ đầu …sắp đứng đầu thiên hạ rồi.
Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn.
+ P2: còn lại:
Bài học đường đời đầu tiên.
Ngoại hình của Dế Mèn:
-Thanh niên cường tráng.
-Đôi càng tôi mẫm bóng.
-Những cái vuốt …cứng dần và nhọn hoắt.
-Đôi cánh tôi…dài kín xuống tận chấm đuôi.
-Cả người tôi …một màu nâu bóng mỡ soi
gương được và rất ưa nhìn.
-Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng.
- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai
ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.
-Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng
dũng.
=> Chàng dế thanh niên cường tráng, rất
khỏe, yêu tin, yêu đời.
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn
Dế Trước khi trêu chị Cốc Sau khi trêu chị Cốc Hậu quả
Mèn
Hành
động
Thái
độ
Bài
học
Tôi chui tọt ngay vào hang, lên giường nằm khểnh bắt
chân chữ ngũ. Bụng nghĩ thú vị: “Mày tức thì mày cứ tức,
mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày
cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!”
… Mỗi câu “Chối này” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống.
Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất. Rúc trong hang
mà bị trúng hai mỏ, Choắt quẹo xương sống, lăn ra kêu
váng. Núp tận đáy đất mà tôi cũng khiếp, nằm im thin thít.
Như đã hả cơn tức, chị Cốc đứng rỉa lông cánh một lát nữa
rồi lại bay là xuống đầm nước, không chút để ý cảnh khổ
đau vừa gây ra.
Biết chị Cốc đi rồi, tôi mới mon men bò lên. Trông thấy
tôi, Dế Choắt khóc thảm thiết.
Tôi không ngờ Dế Choắt nói với tôi một
câu như thế này:
- Thôi tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được.
Nhưng trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh:
ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc
mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng
mang vạ vào mình đấy.
Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương
lắm. Vừa thương vừa ăn ăn tội mình. Giá
tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi
Choắt việc gì. Cả tôi nữa, nếu không nhanh
chân chạy vào hang thì tôi cũng chết toi
rồi.
Tôi đem xác Dế Choắt đến chôn vào một
vùng cỏ bùm tum. Tôi đắp thành nắm mộ
to…
2. Bài học đường đời đầu tiên
Dế Trước khi trêu chị Cốc Sau khi trêu chị Cốc Hậu quả
Mèn
- Mắng, coi thường, bắt nạt - Chui tọt vào hang. Dế Choắt bị chị
Hành
Choắt. - Núp tận đáy hang, nằm in thít. Cốc mổ cho đến
động chết
- Cất giọng véo von trêu chị - Mon men bò lên.
Cốc. - Chôn Dế Choắt
Thái Hung hăng, ngạo mạn, Sợ hãi, hèn nhát Hối hận
độ xấc xược.
Bài
Không nên kiêu căng, coi thường người khác.
học
Những bài học sâu sắc
em rút ra từ
nhân vật Dế Mèn?
Nhóm: …………….
Mức độ
Tiêu chí Chưa đạt Đạt Tốt
1. Chọn được Chưa có chuyện để kể. Có chuyện để kể nhưng Câu chuyện hay và ấn
câu chuyện chưa hay. tượng.
hay, có ý nghĩa
2. Nội dung ND sơ sài, chưa có đủ chi Có đủ chi tiết để hiểu Nội dung câu chuyện
câu chuyện tiết để người nghe hiểu câu người nghe hiểu được nội phong phú và hấp dẫn.
phong phú, hấp chuyện. dung câu chuyện.
dẫn
3. Nói to, rõ Nói nhỏ, khó nghe; nói lắp, Nói to nhưng đôi chỗ lặp Nói to, truyền cảm, hầu
ràng, truyền ngập ngừng… lại hoặc ngập ngừng 1 vài như không lặp lại hoặc
cảm. câu. ngập ngừng.
4. Sử dụng yếu Điệu bộ thiếu tự tin, mắt Điệu bộ tự tin, mắt nhìn Điệu bộ rất tự tin, mắt
tố phi ngôn ngữ chưa nhìn vào người nghe; vào người nghe; nét mặt nhìn vào người nghe; nét
phù hợp. nét mặt chưa biểu cảm biểu cảm phù hợp với nội mặt sinh động.
hoặc biểu cảm không phù dung câu chuyện.
hợp.
5. Mở đầu và Không chào hỏi/ và không Có chào hỏi/ và có lời kết Chào hỏi/ và kết thúc bài
kết thúc hợp lí có lời kết thúc bài nói. thúc bài nói. nói một cách hấp dẫn.
TRƯỚC KHI NÓI
Nhóm: …………….
Mức độ
Tiêu chí Chưa đạt Đạt Tốt
1. Chọn được Chưa có chuyện để kể. Có chuyện để kể nhưng Câu chuyện hay và ấn
câu chuyện chưa hay. tượng.
hay, có ý nghĩa
2. Nội dung ND sơ sài, chưa có đủ chi Có đủ chi tiết để hiểu Nội dung câu chuyện
câu chuyện tiết để người nghe hiểu câu người nghe hiểu được nội phong phú và hấp dẫn.
phong phú, hấp chuyện. dung câu chuyện.
dẫn
3. Nói to, rõ Nói nhỏ, khó nghe; nói lắp, Nói to nhưng đôi chỗ lặp Nói to, truyền cảm, hầu
ràng, truyền ngập ngừng… lại hoặc ngập ngừng 1 vài như không lặp lại hoặc
cảm. câu. ngập ngừng.
4. Sử dụng yếu Điệu bộ thiếu tự tin, mắt Điệu bộ tự tin, mắt nhìn Điệu bộ rất tự tin, mắt
tố phi ngôn ngữ chưa nhìn vào người nghe; vào người nghe; nét mặt nhìn vào người nghe; nét
phù hợp. nét mặt chưa biểu cảm biểu cảm phù hợp với nội mặt sinh động.
hoặc biểu cảm không phù dung câu chuyện.
hợp.
5. Mở đầu và Không chào hỏi/ và không Có chào hỏi/ và có lời kết Chào hỏi/ và kết thúc bài
kết thúc hợp lí có lời kết thúc bài nói. thúc bài nói. nói một cách hấp dẫn.