შესავალი

სამართალმცოდნეობაში
ლიკა გიორგაძე,
სეუ, 2020
 ლექციის თემა

სამართლის ნიშნები. სამართლის ფუნქციები

 სამართლის ნიშნები

ადგენს ქცევის ზოგად წესს

ზოგადსავალდებულო წესი

მოქმედების პრეტენზია

იძულების მექანიზმი
 სამართალი, როგორც ჯერარსი

• დესკრიფციული - აღწერილობითი - „რა არის“ - რეალობა

„კარი დაკეტილია“, „გადასახადი გადახდილია“

• პრესკრიფციული - ნორმატიული - „რა უნდა იყოს“

„კარი უნდა დაიკეტოს“, „გადასახადი უნდა გადაიხადო“
 ზოგადსავალდებულო

ზოგადაბსტრაქტული - ზოგადი წესია

მისი მოქმედება ვრცელდება განმეორებად

ურთიერთობებზე მრავალჯერადად

შესრულება ევალება ყველას

 სამართლის ადრესატები

ადამიანი

ადამიანის გარეგანი ქცევა

 სამართალი როგორც იძულებითი წესრიგი

დგინდება ჰეტერონომიულად (ანუ სხვის მიერ)

მისი შესრულება არის არა სურვილი, არამედ ვალდებულება

იძულება - სამართლის აღსრულების მექანიზმი

იძულება - მხოლოდ სახელმწიფოს მიერ შესაბამისი პროცედურების

დაცვით
 ლეგიტიმურობა და ლეგალურობა

ლეგიტიმური - ფართო წრის მიერ აღიარებული, მხარდაჭერილი

ლეგალური - კანონიერი, კანონის ნორმის შესაბამისი

 სამართლის ფუნქციები

რეგულაციური (მომწესრიგებელი) ფუნქცია

წესრიგის ფუნქცია

ანთროპოლოგიურ-პერსონალური ფუნქცია
 რეგულაციური (მომწესრიგებელი) ფუნქცია

არეგულირებს საზოგადოებრივ ურთიერთობებს

არეგულირებს საზოგადოებრივი წესრიგის გარკვეულ ნაწილს

მოიცავს ორგანიზაციულ და სოციალური მართვის ფუნქციას

სოციალური კონტროლი
 რეგულაციური (მომწესრიგებელი) ფუნქცია

დაცვითი ფუნქცია და რეპრესია

სოციალური ინტეგრაცია

იძულება
 წესრიგის ფუნქცია

წესრიგი - წესებისა და კანონების სტრუქტურა, რომელიც

შედგება ურთიერთდამოკიდებული ელემენტებისგან

წესრიგი არის ცვალებადი

წესრიგის ელემენტი - ადამიანი

 წესრიგის ფუნქცია

სოციალური მშვიდობა

კონფლიქტის პრევენცია და კონფლიქტის მოგვარება

სამართლებრივი უსაფრთხოება

სამართლებრივი სტაბილურობა
 ანთროპოლოგიურ-პერსონალური ფუნქცია

ანთროპოლოგიური - ადამიანის არსება და მისი

ეგზისტენციალური მოთხოვნილებები

პერსონალური - პიროვნების სტატუსი

ქცევის ლიმიტირებული თავისუფლება

 დავალება

• გ. ხუბუა, სამართლის თეორია, თავი 3. სამართლის ცნება და

ნიშნები 4 და 5 პარაგრაფები, თავი 4. სამართლის ფუნქციები