Biosfera

• Click to edit Master text styles

Biosfera dhe perberesit e saj.
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
 Cfare eshte biosfera . . ??

 Biosfera është një nga mbështjellësit sipërfaqësorë të planetit tonë, që

• Click to edit Master text styles
së bashku me atmosferën, litosferën dhe hidrosferën sajojnë
mbështjellësin gjeografik të Tokës, që është lënda e studimit të
– Second level
gjeografisë.

• Thirdelevel
 Në përbërjen biosferës hyjnë të gjithë organizmat e gjallë në tokë,
– prej
duke filluar Fourth level
mikroorganizmave sic janë bakteret deri te njeriu.
» Fifth level
 Mikroorganizmat me ndihmën e qarkullimit të masave të ajrit depërtojnë
në lartësi 10 deri 12 km mbi sipërfaqen e tokës.

 Në oqeane dhe dete organizmat jetojnë edhe në thellësi më të mëdha,

kurse bakteret anerobe (që mund të jetojnë dhe pa praninë e oksigjenit)
gjenden deri në tri km ne thellësinë e korës së tokës. Prandaj sipas
kësaj, biosfera përfshin dhe gërshetohet në pjesën më të poshtme të
atmosferës-troposferës, tërë hidrosferën dhe pjesën sipërfaqësore të
litosferës.
 Ekosistemet
Ekosistemet formohen nga mjedisi i gjalle dhe jo i gjallë. Pra Ekosistemet jan

• Click to edit Master text styles

bashkesi te formuara nga elementet biotike (Qeniet dhe mjedisi i gjalle) dhe
elementet abiotike ( jogjallesat , ajri , uji , guret etj ).

– Second level
Ekosistemet ne biologji ndahen në ekosisteme tokësore dhe ujore.
• Third
 Ekosistemet level
ujore perfshijne 71.7%
 Ekosistemet toksore perfshijne 28.3%
– Fourth level
Ne ekosistemet tokësore bëjne
» Fifth level Ekosistemet ujore ndahen :
pjese :
1. ek.e pyjeve, 1. ekosistemet e ujërave te ëmbla
2. ek.e livadheve e.e kullotave, (lumenjtë, liqenet , prrojet ,
kënetat, mocalet ,)
3. ek.e tundrave, ek.e stepeve,
2. ekosistemet e ujërave te kripura
4. ek.e shkretëtirave, (detet dhe oqeanet)
5. ek.e antropologjike (nga dora e
njeriut).
 BIOMAT

• Click to edit Master text styles Bioma eshte

– Second level nje ekosistem i
gjere ose disa
• Third level ekosisteme se
– Fourth level bashku , qe
» Fifth level shtrihen ne nje
hapsire te
gjere
gjeografike
dhe kane
Pyjet tropikale Stepa karakteristika
Savanat tropikale Pyjet e perziera te ngjashme
Shkretetira Tajga mjedisore.
Makia Tundra aritke dhe alpine
 Pyjet Tropikale
Pyjet tropikale ndodhen në një brez të gjerë rreth Ekuatorit.
Atje klima është e nxehtë e me shumë lagështi dhe ndeshet një
• Click to edit Master text styles
larmi e madhe bimësh e kafshësh: majmunë, bretkosa pemësh,
gjarpërinj e zogj, si piperngrënësit dhe papagajtë.
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
 Pyjet Tropikale
Këto pyje janë te shperndara ne dy anet e ekuatorit dhe nuk i kalojne tropiket e
jugut,dhe te veriut.
• Ne Afrike shtrihen ne pellgun e Kongos, Gjirin e Guinese, ne brigjet lindore te
• Click to edit Master text styles
Madagaskarit
• Ne Amerikë shtrihen ne luginen e lumit Amazona, ne Guajane, ne brigjet
– Second level
lindore te A, Qendrore, ne pjesen me te madhe te Antileve te vogla.
• • Ne Australi,ne Guinene E Re, ishujt e Oqeanit te Qete.
Third level
• Ne Azi, ishujt Filipine etj
– Fourth level

» Fifth level
Karakteristike për pyjet
tropikale janë druret
kualifor,te cilët celin lule
dhe i lidhin frutet ne
trungun ose kercenjte
kryesor te kurores. 
P.sh. kakao, hurma ,,etj 
Gjithsej numerohen deri
ne 1000 specie druresh e
shkurresh kualifor.
 Pyjet Tropikale
Shkurret janë gjithashtu te shumta
• Click to edit Master text styles
e formojne fitocenoza te njohura
me emrin Mangro..Zhvillohen
–nëpër
Secondligatinalevel
ose buzedetit.
• Third level
Pyjet tropikale janë te pajisura me
– kacavjerrese,
Liane, bimeFourth level rreth
250 lloje,»teFifth level të
familjeve
ndryshme. Kane gjatesi 300 metra
Pjesë e e këtyre pyjeve janë dhe
bimet epifite. Këto jetojne mbi
bimet e tjera por pa thithur
ushqimin nga indet e gjalla. 
Bime te illa janë fiernat, salepet
 etj..

Bota barishtore ndryshon shumë ne varësi te rrezeve te diellit.

 SAVANAT
 Savanat janë zona me livadhe tropikale dhe me pak drurë aty-këtu. Klima është e
nxehtë dhe mjaft e thatë. Ndër kafshët që jetojnë në savanat janë elefantët,
• Click to edit Master text styles
xhirafat,zebrat dhe luanët.
 Zakonisht gjenden midis gjeresive gjeografike 25 o dhe 40o
– Second level
 Ne to bie me pak se 25cm shi ne vit.
• Third
 Shkretetirat ne Azinelevel
qendrore: 1. Shkretetira e Gobit
– Fourth level 2. Shkretetira Kara - Kum
( rerat e zeza)
» Fifth level
3. Shkretetira Kizill -
Kum (rerat e kuqe) 
4. Shkretetira Muju - KUm 
5. Shkretetira Takla - Makan 
 SAVANAT
 Shkretetirat e Gadishulli Arabik :
1. Shkretetira Rub el Hali   

• Click
2. Shkretetira e Sirise 
to edit
3. Shkretetira Master
Nefudi i Vogel. text styles
– Second level
4. Shkretetira Nefudi i Madh

• Third level
 Shkretetirat– ne rrafshnalten
Fourth level e Iranit jane :
» Lut
1. Shkretetira Desht e Fifth level
2. Shkretetira Desht e Kevir ose Shkretetira e
madhe e Kripur
3. Shkretetira Margo
4. Shkretetira Registan
Shkretetira e Gadishullit te Industanit
5. Shkretetira Tar
 SAVANAT
 Shkretetirat ne Afrike jane :
1. Shkretetira e Namibise
• Click
2. to edit
Shkretetira Master text styles
e Saharase.
Hamadat, te cilat perbejne teritore shkembore te zhveshura.

Seriret ose Reget, te cilat perfaqsojne shkretetira te

– Second level mbuluara me gur ose zhavor.

Erget ose Edejenet, perfaqsojne shkretetira te perbera nga

• Third level rerat.

– Fourth level
» Fifthjane
 Pjese e Saharase level:

 Shkretetira Arabe
 Shkretetira e LIbise.
 Shkretetira e Nubise
 Ergu i Madh Lindor dhe
Perendimor
 TAJGA
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
 TAJGA
 Biomi i pyjeve me drurë halorë që shtrihet në pjesën veriore të rruzullit tokësor me klimë të
• Click to edit Master text styles
ftohtë, quhet tajga.

 Fillon nga Kanadaja në perëndim dhe vazhdon në Evropë dhe në një pjesë të madhe të Azisë në
– Second level
lindje. Tajga është tip i pyjeve e cila shtrihet në pjesën veriore të hemisferës veriore, në
kushtet e klimës së ftohtë. Në veri të tajgave shtrihen tundrat, ndërsa në jug pyjet e përziera
dhe stepat. • Third level
– pyjet
 Tajga përfshin Fourth leveltë ftohta dhe shtrihet në Siberi dhe Kanada, por
e vendeve
» zona
ajo takohet edhe në Fifthtë level
tjera te rruzullit tokësor ku kushtet klimatike janë te
njëjta.
 Sasia e shirave arrin deri në 150 cm çdo vit. Klima e zonës ku takohet tajga : verë e
shkurtër, dimër i gjatë dhe i ftohtë, me borë të vazhdueshme.
 Për këtë biomë janë karakteristike: • pyjet gjithmonë të gjelberta; drurë mbizotërues janë
koniferet si psh: në Euro-Azi pisha siberiane, bredhi
siberian etj.

• bimësia në shtresën e truallit është shumë e varfër; ajo

përbëhet kryesisht nga myshqet dhe likenet.

• kafshët që banojnë në këtë mjedis tokësor janë të

veshura me një gëzof.
 TAJGA
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
 TUNDRA
 Tundra artike është Bioma me e re ne bote . Ajo u formua 10,000 vjet më parë ne gjeresite

• Click to edit Master text styles

55 ° deri në 70 ° Veri. Tundra është një vend i gjerë dhe i zhveshur i cili mbulon rreth 20%
të sipërfaqes së Tokës. Rrethon Polin e Veriut.

 – Second level
Zakonisht klima është shumë e ftohtë, dhe toka është shumë e zymtë. Pothuajse të gjitha
tundrat janë të vendosura në hemisferën veriore. Tundra me e vogel si zone gjendet ne
• Third level
Antarktide në hemisferën jugore, ajo është shumë më ftohtë se në Arktik, toka është e
– Fourth
mbuluar gjithmonë level
me borë dhe akull. Temperaturat mesatare vjetore janë -56°C.
» Fifth level
 Disa kafshe ne Tunder

• Click to edit Master text styles

– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
 STEPA
 Stepa është krahinë gjysëm e thatë e rrafshët ose e valëzuar,
që shtrihet në brezin tropikal ndërmjet savaneve dhe
• Click to edit
shkretirave dhe të Master textnëstyles
mesëm thellë brendësinë e kontinenteve.
 – Second
Sipërfaqe mëlevel
të mëdha të stepave shtrihen : në Euroazi, në
Amerikën Veriore dhe në Amerikën Jugore, në Australi dhe në
• Third
Afrikë level
(Sudan).
– Fourth level për bimësi kryesisht barishtore. Shum
 Stepa karakterizohet
» Fifth
stepa sot janë level
të lëvruara dhe përbëjnë tokat më frytëdhënëse.
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Buaj
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Luan & Luaneshe

• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Kuaj
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Elefant
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Zeber
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Kaproll
• Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level

Breshke