СОЧЕЛУВАЊЕ СО ТЕШКИ

СИТУАЦИИ И СОСТОЈБИ И
ПОПРАВАЊЕ НА ЛИЧНАТА
ДУШЕВНА
СОСТОЈБА;ЗАШТИТНИ
МЕХАНИЗМИ;СПРАВУВАЧКИ
АКТИВНОСТИ

Предмет: Личност
Ментор: Проф. Д-р. Маја Корубин - Ќорлука
Студент: Зорица Кускинска
СОЧЕЛУВАЊЕ СО ТЕШКИ СИТУАЦИИ И
СОСТОЈБИ И ПОПРАВАЊЕ НА ЛИЧНАТА
ДУШЕВНА СОСТОЈБА

• Восприемање на, толкување на и однесување

кон нешто вклучително тешка ситуација, тешко
збиднување и тешка состојба; нагласката е на
однесувањето, поставувањто
• Недобросостобата ги тера луѓето на активност
со цел да стигнат до добросостојба или барем
до подносливо живеење
• Преживување - особена внатрешна работа,
доживувачка дејност, односно осмисливачка или
преосмислувачка работа насочена кон
менување на внатрешниот свет.
Класификации
Според начин на поставање

• Конструктивен - постои менување на начинот на

живот, менување на нешто кај себе
• Неконструктивен - отсуствува подготвеност за
справување со состојбата
• Варијанта 1: Непризнавање на постоењето на
тешка состојба 
• Варијанта 2: Се признава постоење на критична
состојба, но постои убеденост дека нема
можности за справување
Според насоката:
                1. Кон себе
а. насоченост кон пријатност
б. насоченост кон сила
в. временска насоченост
г. насоченост кон вредности и смисли
   г1. Кај конфликт на мотиви
   г2. Кај лишувања и загуби 
   г3. кај загрозеност на личниот систем
        на вредности и смислата на живеење
                2. Насоченост кон светот 
а. пасивно трпење
б. прифаќање на реалноста, се вложуваат
 напори да се надмине непријатноста и
 да се задоволи мотивот
в. насоченост кон други, барање помош 
 Вид на
сочелување
• 1. Со телесно функционирање
• 2. Со дејствување
• 3. Со разни облици на
ментално функционирање

• (ширење или стеснување на

менталниот простор)
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA.
 Начини на одвивање на сочелувањето 

1. Автоматски             2.  Ненамерно и свесно            3.  Намерен

 ЗАШТИТНИ МЕХАНИЗМИ

Психодинамски концепт на одбранбени механизми:

автоматски психолошки механизми (несвесни) кои
посредуваат во реакцијата на поединецот при
емоционални конфликти и на внатрешни или
надворешни стресори
 Репресија
• Репресијата е несвесен одбранбен
механизам што го користи егото за да ги
спречи вознемирувачките или
заканувачките мисли да станат свесни.
• Репресијата, која Ана Фројд ја нарече и
„мотивирано заборавање“, е неможност
да се пристпи до стресна, трауматска
ситуација или настан. Мислите кои често
се потиснати се оние кои би резултирале
со чувство на вина од суперегото.
• Потиснатите сеќавања може да се појават
преку потсвесни содржини во изменети
форми, како што се соништа, фантазии,
„случајно“ изговорени фрази/зборови
 Негирање
• Негирањето е одбранбен механизам
предложен од Ана Фројд кој вклучува
одбивање да се прифати реалноста, со што се
блокираат надворешните настани од свеста.

• Ако ситуацијата е претешка за справување,

лицето може да  одбива да ја согледа или да
негира дека воопшто постои.

• Може да се јави самостојно или во

комбинација со други, посуптилни
механизми што ја поддржуваат негацијата 

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.

 Изместување, поместување
• Поместувањето е пренасочување на импулсот (обично агресија) кон помалку
моќна личност или предмет што може да послужи како симболична замена.

• Се случува кога ИД-от сака да направи нешто што суперегото не го дозволува.

Така, Егото наоѓа некој друг начин за ослободување на психичката енергија на ИД.
Постои трансфер на енергија од потиснат објект-катекса на поприфатлив објект.

• Свртувањето против себе е  посебен облик на поместување, каде што личноста

станува своја замена на цел.

• Обично се јавува како одбрамбен механизам при чувства омраза, гнев и агресија
кон некого и тоа е фројдовско објаснување за чувствата на инфериорност, вина и
депресија.
 Проекција
• Проекцијата е психолошки одбранбен механизам предложен од Ана
Фројд во кој поединецот припишува несакани мисли, чувства и
мотиви на друга личност.
• Ја намалува напнатоста со тоа што дозволува изразување на
непосакуваните импулси или желби без свесеност за нив,
припишувајќи ги неприфатливите, несакани мисли и емоции на
друга личност како тие да се поседувани од таа друга личност.
• Често се јавува како предрасуди, љубомора, преосетливост на
надворешна опасност, и “насоберена неправедност”.  '
• Проекцијата, која Ана Фројд исто така ја нарече поместување кон над
вор, е речиси целосна спротивност на свртувањето против себе.
• Со други зборови, желбите сè уште се присутни, но тие повеќе не се 
желби на субјектот кој ги поседува, туку желби на субјектот на кој се
проектира желбата.
 Поистоветување
(идентификација)
• Според концептот на Едипов комплекс на Фројд, детето може да
доживее чувства на огорченост кон својот татко додека се натпреварува
за наклонетоста на својата мајка и како резултат на стравот од
кастрација - ирационален страв насочен кон таткото. Со цел да се
смири личноста за која сметаме дека е закана, можеме да имитираме
аспекти од нивното однесување. Со усвојување на нивните манири,
повторување фрази или јазични обрасци што тие имаат тенденција да
ги користат и пресликувајќи ги нивните карактерни црти, едно лице
може да се обиде да ја смири личноста. Овој одбранбен механизам
беше опишан од Ана Фројд како идентификација со агресор.
 Сублимација
• Сублимацијата е слична на поместувањето, но се случува кога
успеваме да ги преместиме нашите неприфатливи емоции во
однесувања кои се конструктивни и општествено
прифатливи, наместо деструктивни активности.
Сублимацијата е еден од оригиналните одбранбени
механизми на Ана Фројд.

• Сублимацијата за Фројд беше камен-темелник на

цивилизираниот живот, уметноста и науката се сублимирана
сексуалност.
 Изолација
• Одбранбениот механизам на
изолација може да ја наведе
личноста да ги одвои идеите или
чувствата од останатите свои
мисли. Разликувајќи една емоција
или импулс од другите на овој
начин, едно лице се обидува да го
заштити егото од вознемиреност
предизвикана од одредена
ситуација. На пример, лице со
особено стресна работа може да
користи изолација за да го одвои
работниот живот од семејниот
живот, избегнувајќи го стресот што
влијае на нивните односи.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.
 Рационализација
• Рационализацијата е одбранбен
механизам предложен од Ана Фројд
кој вклучува когнитивно
искривување на „фактите“ за да
направи некој настан или импулс
помалку заканувачки. Често се јавува
на прилично свесно ниво при
изнаоѓање изговори.
• За личност со чувствително его,
оправдувањето и наоѓањето
изговори е  полесно, па ретко се
вистински свесни за тоа и е
поверојатно да веруваат во своите
лажни убедувања.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY.
 Интелектуализација

• Кога некое лице е емотивно поврзано со некое прашање,

може да биде во искушение да го разгледа во интелектуална
смисла. Ова често вклучува отстапување од ситуацијата и
обид да се заземе ладен, неутрален поглед на неа. На
пример, лице кое е отпуштено по дваесет години служење во
компанија може да го интелектуализира, признавајќи го
ставот на раководството дека треба да се направат
технолошки вишок за компанијата да опстане. Сепак, овој
одбранбен механизам на интелектуализација не мора да го
спречи страсното чувство на личноста дека е изневерена
откако се обврзала да работи за компанијата толку долго.
Регресија, назадување
• Регресијата е одбранбен механизам предложен од
Ана Фројд при што егото се враќа во порана фаза
на развој обично како одговор на стресни ситуации.

• Регресијата функционира како форма на

повлекување, овозможувајќи му на човекот
психолошки да се врати во времето во период кога
личноста се чувствувала побезбедно.

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC.

  Реакциона формација; инверзија

• Спред Ана Фројд инверзијата или „вербата во спротивното“, е психолошки

одбранбен механизам во кој лицето преминува преку негирањето и се однесува на
спротивен начин на кој мисли или чувствува.
• Свесното однесување е усвоено за да се прекомпензира анксиозноста што ја
чувствува личноста во врска со нивните општествено неприфатливи несвесни
мисли или емоции.
• Со користење на реакциската формација, идот се задоволува додека егото го држи
во непознавање на вистинските мотиви.

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.

 Интроекција
• Интроекција вклучува преземање на туѓи
карактеристики на личноста како свои
• Интроекцијата е важна за фројдовската теорија
како механизам со кој се развива суперегото.

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.

 Ретрофлексија
• Ретрофлексија е одбранбен механизам кој се
состои од вртење на енергијата и акциите од целта
кон себе. Наместо да се направи она што е предмет
на желба и цел, се запира активноста и личноста се
свртува кон себе.
• Најчеста причина за тоа е внатрешниот конфликт и
недостатокот на поддршка во личноста, поради
стравот од реакциите на околината.
 Идеализација
• Идеализацијата вклучува создавање идеален впечаток за личност,
место или предмет со нагласување на нивните позитивни
квалитети и занемарување на оние кои се негативни.
Идеализацијата го прилагодува начинот на кој го перципираме
светот околу нас и може да нè наведе да донесуваме судови кои ги
поддржуваат нашите идеализирани концепти. Луѓето често ги
идеализираат своите сеќавања од детството или други минати
настани гледајќи ги како „посреќни времиња“, но не успеваат да се
сетат на расправиите или стресовите во тие периоди. Често ја
идеализираме сликата што ја имаме за луѓето на кои им се
восхитуваме - занемарувајќи ги нивните неуспеси и нагласувајќи ги
нивните квалитети.

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.

 СПРАВУВАЧКИ АКТИВНОСТИ

• Свесна, намерна регулирачка ментална или

бихејвиорална активност, со ситуација што се доживува
како тешка или непријатна, чија намена е поправање,
потесно подобрување или одржување на личната
состојба. 
• Според стептен на сложеност:
• 1. справувачки дејства
• 2. справувачки стратегии
• 3. справувачки стилови
Емоционални вештини за справување
•  Управување со емоционалниот одговор на
ситуација наместо да се решавање на самиот
проблем.
•  Концептот првпат бил претставен во 1980-тите од
Ричард Лазарус и Сузан Фолкман.
• Се користи при анксиозност, тага, лутина или страв
за време на настан кој личноста не може да го
контролира 

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-NC-ND.

 Когнитивни справувачки активности 

• Се користи ментална активност за управување со стресен настан или

ситуација. Постојат различни форми, како што се  барање да се разберат
причините за ситуацијата, размислување за чекори за решавање на
ситуацијата, размислување за пријатни искуства наместо за сегашната
тешкотија (позитивно рефокусирање), редефинирање на ситуацијата со
нагласок на потенцијалните придобивки (позитивна повторна проценка),
преувеличување на негативните последици од настанот
(катастрофизирање), обвинување себеси или другите за појавата на
настанот, задржување на негативните емоции поврзани со настанот
(руминирање) и минимизирање на ситуацијата или неговото влијание
(когнитивно избегнување). Некои од овие стратегии (на пример,
позитивно преоценување, позитивно рефокусирање, ставање на работите
во перспектива) генерално се сметаат за поефикасни од другите, а се
поврзани со попозитивни психолошки исходи.
This Photo by Unknown author is licensed under CC BY.
 Дејствени справувачки активности
• Стратегија во која се управува со стресен настан или
ситуација со модифицирање на постапките. Како и кај
обратното когнитивно справување, бихејвиоралното
справување има неколку форми, вклучувајќи барање
социјална поддршка или на друг начин добивање
помош од други, директно обид за решавање на
проблематичната ситуација, прилагодување на
вообичаените активности (на пример, со започнување
рутина за вежбање, одење на одмор) и изразување на
емоции.

This Photo by Unknown author is licensed under CC BY-SA-NC.

Според насоката:
Ви благодарам
на вниманието