БУДИЗАМ

МАРТИНА НАКОВА
• Будизмот е една од најголемите религии во светот и настанал пред 2.500 години
во Индија. Будистите веруваат дека човечкиот живот е живот на страдање и
дека медитацијата, духовниот и физичкиот труд и доброто однесување се
начините за постигнување на просветлување или нирвана.
• Будизмот е една од најголемите религии во
светот. Потекнува од Индија во 563–483 п.н.е. со
Сидарта Гаутама, а во текот на следните
милениуми се рашири низ Азија и остатокот од
светот. Будистите веруваат дека човечкиот
живот е циклус на страдање и повторно раѓање,
но дека ако некој постигне состојба на
просветлување (нирвана), можно е засекогаш да
избега од овој циклус. Сидарта Гаутама беше
првата личност што ја достигна оваа состојба на
просветлување и беше, и сè уште е денес, познат
како Буда. Будистите не веруваат во никакво
божество или бог, иако постојат натприродни
фигури кои можат да им помогнат или да ги
попречат луѓето на патот кон просветлување.
• Сидарта Гаутама бил индиски принц во петтиот
век п.н.е. кој гледајќи ги луѓето сиромашни и
умираат, сфатил дека човечкиот живот е
страдање. Тој се откажа од своето богатство и го
помина времето како сиромашен просјак,
медитирајќи и патувајќи, но на крајот,
останувајќи незадоволен, населувајќи се на нешто
што се нарекува „Среден пат“. Оваа идеја значеше
дека ниту екстремниот аскетизам или
екстремното богатство не се патот до
просветлувањето, туку начин на живот меѓу
двете крајности. На крајот, во состојба на
длабока медитација, тој постигна просветлување,
или нирвана под дрвото Боди (дрвото на
будењето). Храмот Махабоди во Бихар, Индија -
местото на неговото просветлување - сега е
главно место за будистички аџилак.
• Буда поучувал за четири благородни вистини.
Првата вистина се нарекува „Страдање (дукха)“,
која учи дека секој во животот страда на некој
начин. Втората вистина е „Потекло на
страдањето (самудаја). Ова вели дека целото
страдање доаѓа од желбата (танха). Третата
вистина е „Престанок на страдањето (нирода)“
и вели дека е можно да се прекине страдањето и
да се постигне просветлување. Четвртата
вистина, „Пат до престанок на страдањето
(мага)“ е за Средниот пат, кои се чекорите за
постигнување на просветлување.
• Будистите веруваат во тркало на
повторното раѓање, каде душите
повторно се раѓаат во различни тела во
зависност од тоа како се однесувале во
претходниот живот. Ова е поврзано со
„кармата“, која се однесува на тоа како
добрите или лошите постапки на една
личност во минатото или во нивните
минати животи можат да влијаат врз
нив во иднина.
• Постојат две главни групи на будизам:
Махајана будизам и Теравада будизам.
Махајана будизмот е вообичаен во
Тибет, Кина, Тајван, Јапонија, Кореја и
Монголија. Ги нагласува моделите на
бодисатви (суштества кои постигнале
просветлување, но се враќаат да ги
поучуваат луѓето). Будизмот Теравада е
вообичаен во Шри Ланка, Камбоџа,
Тајланд, Лаос и Бурма (Мјанмар). Тоа го
нагласува монашкиот начин на живот и
медитација како начин до
просветлување.