Republic of the Philippines

PRESIDENT RAMON MAGSAYSAY STATE UNIVERISTY

(Formerly Ramon Magsaysay Technological University)
Iba Zambales

GRADUATE SCHOOL

MAPANURING
PAGHAHAMBING SA
PONOLOHIYA,
MORPOLOHIYA AT
SINTAKSIS SA PILING
WIKAIN NG PILIPINAS
ULAT NI:
JENNY M. ELAOG
PITCH DECK
PAGTALAKAY
PANGKAISIPA
N
 Filipino–Waray
Ponolohiya
Talahanayan 1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Waray
 Filipino–Waray
Morpolohiya
Talahanayan 1.1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Waray
 Filipino–Waray
Sintaksis
Talahanayan 1.2: Halimbawa ng mga Pangungusap na Filipino na may Katumbas sa Waray

Filipino Waray
Mapayapa ang manirahan sa Malinawon an pag-ukoy ha
Pilipinas. Pilipinas.

Hindi madali ang magtrabaho Dire madali an pagtrabaho ha

sa minahan. minahan.
 Filipino–Hiligaynon
Ponolohiya
Talahanayan 1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Hiligaynon

Mula kay Jonathan Angeles

 Filipino–Hiligaynon
Morpolohiya
Talahanayan 1.1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Hiligaynon

Mula kay Jonathan Angeles

 Filipino–Hiligaynon
Sintaksis
Talahanayan 1.2:Halimbawa ng mga Pangungusap na Filipino na may Katumbas sa Hiligaynon

Mula kay Jonathan Angeles

 Filipino–Bikolano
Ponolohiya
Talahanayan 1.Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Bikolano

Filipino Bikol
Lakad Lakaw
Away Iwal

Mula kay Mark Tripon

 Filipino–Bikolano
Morpolohiya
Talahanayan 1.1.Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Bikolano
 Filipino–Bikolano
Sintaksis
Talahanayan 1.2:Halimbawa ng mga Pangungusap na Filipino na may Katumbas sa
Bikolano

Filipino Bikolano
Mapayapa ang manirahan Matuninong an mag istar
sa Pilipinas. sa Pilipinas.
Hindi madali ang Despisil magtrabaho sa
magtrabaho sa minahan. minahan.

Mula kay Andrea Mae G. Bongalosa

Filipino–Tausug
Ponolohiya
Talahanayan 1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Tausug

Filipino Tausug
Kain Kaon
Pangit Mangih
Ilong Ilong
Mula kay Ammar I. Yasser
 Filipino–Tausug
Morpolohiya
Talahanayan 1.1: Halimbawa ng mga Salitang Filipino na may Katumbas sa Tausug
Filipino Tausug
Maganda Malingkat
Umaga Maynaat
Tanghali Mataas suga
Gabi Dom
Lakad Panaw
Gawa Hinang
Sigaw Ulak
Away Kalo
Matakaw Manapso
Filipino–Tausug
SINTAKSIS
Talahanayan 1.2: Halimbawa ng mga Pangungusap na Filipino na may Katumbas sa
Tausug

Filipino Tausug
Mapayapa ang manirahan Magkasanyangan in
sa Pilipinas. maghulah ha Pilipinas.
Hindi madali ang Bukon maluhay in
magtrabaho sa minahan. maghinang ha pag
minahan.
Mula kay Ammar I. Yasser
Filipino–Tausug
SINTAKSIS
Talahanayan 1.2: Halimbawa ng mga Pangungusap na Filipino na may Katumbas sa
Tausug

Filipino Tausug
Mapayapa ang manirahan Magkasanyangan in
sa Pilipinas. maghulah ha Pilipinas.
Hindi madali ang Bukon maluhay in
magtrabaho sa minahan. maghinang ha pag
minahan.
Mula kay Ammar I. Yasser
Sinasabing kaya nagkakaroon ng pagkakahawig
ang Tausug sa ibang wikain tulad ng Cebuano,
Filipino at Sabah
ay dahil sa heograpiya nito, higit lalo’t ang
nakapanayam
ng mga mananaliksik ay taga-Astorias, Jolo, Sulu
sa isla ng Lugus katapat ng bansang Malaysia.
Napag-alaman din na karaniwang pananalita ang
kanilang ginagamit sa pakikipagkomunikasyon,
nakadepende lamang sa sitwasyon ang paggamit
nila ng diin.
Ilalahad sa ibaba ang talahanayang magpapakita
ng pagpapatunay na hindi haka-haka ang mga
nailahad na pagpapaliwanag sa itaas na bahagi
ng papel na ito ukol samga kaugnay na wikain at
heograpiya:
Mga Pangunahing Wikain ng Pilipinas

Batay sa dami at porsyento ng populasyon ng

Pilipinas na gumagamit, nagsasalita,nakakasulat,
at nakakaunawa sa Filipino, itinuring na
pangunahing wikang katutubo ang mga
sumusunod:
 WIKAIN TAGAPAGSALITA IBANG TAWAG
TAGALOG Taga-Maynila, Rizal, Bulacan,
Batangas, Marinduque, Cavite,
Quezon, Lubang, Bataan,
Tanay-Paete, Tayabas.

CEBUANO Taga-Cebu, Bohol, Negros, Sugbuhanon,

Leyte at ilang bahagi ng
Mindanao
HILIGAYNON Taga-Iloilo at mga probinsya ng
mga Capiz, Panay, Negros
Occidental, Visayas
Sugbuanon, Visayan,
Bisayan, Binisaya,
Sebuano
Ilonggo, Illogo, Hiligainon,
Kawayan, Bantayan, Kari

BICOLANO Taga-Naga, Legaspi, mga Buhi (Buhi’non), Daraga,

probinsya ng Albay, Bato, Buhi, Libon, Oas, Ligao
Catanduanes, Sorsogon,
Masbate, Buhi, Camarines Sur,
Luzon
WIKAIN TAGAPAGSALITA IBANG TAWAG
WARAY Taga-Samar-Leyte Samareño, Samaran, Samar-
Leyte, Waray-Waray,
Binisaya

TAUSUG Taga-Jolo, Sulu Archipilago, Tawsug, Sulu, Suluk,

Palawan Island, Basilan Tausong, Moro Jolohano,
Island, Zamboanga City, Sinug Tausug
Indonesia( Kalimantan),
Malaysia( Sabah)

Retrieved from: Domain2LinguisticsofTL-5-5-12-FINAL

REAKSYON
Isang masilan ang gawaing ito dahil ito ay isang
hamong mapangtuklas. Hindi kaaya-aya ang
kumopya o bumatay sa mga nakalap ng iba kung
kaya’t minabuti ng mga mananaliksik na gamitin
ang mga koneksyon sa mga kaibigan o kakilala.
Mahirap manghabulin o angkinin ang kanilang
oras kahit sa sandaling panahon mairaos lamang
ang papel na ito.
Gayunpaman, isang kahanga-hanga ang
makapagtalakay ng mga wikain sapagkat
nakakapagtuklas tayo ng bago, mga pagkakatulad
at pagkakaiba. Hindi naman maipagkakaila na
kahit hiwa-hiwalay ang pulo ng Pilipinas, pinag-isa
pa rin tayo ngpagkakaiba dahil kahit gaano kalayo
tunay na namumutawi ang pagkakaugnayan ng
mga wikain, ang pagkakahawig ng mga salita,
tunog, diin, intonasyon at maging ang istrukturang
pangungusap
Komplikadong pag-aralan ang wika sapagkat
kinakailangang malawak ang iyong karunungan
ukol sa bahagi ng pananalita upang may matibay
ka na pandepensa sa mga nangyayaring
pagbabago sa pambansang wika tungo sa
rehiyonal na wikain.
Nagkaroon ng kabuluhan ang pag-aaral na ito
bilang alinsunod sa Artikulo XIV ng ating Saligang
Batas na nagsasaad na kailanganang tugunan ng
pansin at ipagpatuloy ang mga pananaliksik at
pag-aaral ng mga wika sa Pilipinas upang
mapaunlad,mapanatili at mapayaman ang wikang
ito.
Konklusyon
Sa kabila ng pagkakawatak-watak ng mga pulo sa
Pilipinas at sa pagkakaroon nito
ng iba’t ibang daya
lekto ay mayroon pa ring pagkakatulad ng mga tunog,
salita at pangungusap o pahayag sa mga
pinaghambing na wikain dahil sa
heograpiya.Napatunayan na ang Wikang Pambansa
ay sadyang ibinatay at may malakingimpluwensya sa
mga pangunahing wikain sa Pilipinas
 Sanggunian
Aure, A. et al. 2017. Varsyon ng mga Salita sa Piling Lugar ng Pintuyan. SLSU-CTE,
SanIsidro, Tomas Oppus, Southern Leyte.
Constantino, P. 2012. Salindaw (Varayti at Baryasyon ng Filipino). UP, Lungsod ng Quezon.
Paz, V. 2012. Ang Pang-akademyang Varayti ng Wika sa Pilipinas. Mula sa aklat nina
Peregrino, J., et al 2012. UP, Lungsod ng Quezon.
Troutman, C., Clark, B., and Goldrick, M. 2008. Social Networks and IntraspeakerVariation
during Periods of Language Change. Unniversity of Pennsylvania.
Working Papers in Linguitics UP, Lungsod ng Quezon.
Tubo, Y. 2017. Isang Posisyong Papel ukol sa Mother Tongue Based–
MultilinggualEducation. SLSU-CTE, San Isidro, Tomas Oppus, Southern Leyte.Saussure,
Bloomfield at Roussean. Retrieved from:
MARAMING
SALAMAT PO!