მცენარეებზე

დაფუძნებული
დიეტა
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

მედიცინის ფაკულტეტი

სტუდენტი - მარი ხარებავა

 საკვანძო საკითხები

ვარიაციებ დაავადებ
შესავალი ისტორია შემადგენლობა დასკვნა
ი ა
კვლევის მცენარეული მცენარეული სიმსუქნე, პროტეინები და მოსალოდნელი
მოკლე დიეტა დიეტის მრავალი დისლიპიდემია, მიკროელემენტები, შედეგები
ვარიაცია ვიტამინები
მიმოხილვა საუკუნეების დიაბეტი
მანძილზე არსებობს
მცენარეებზე დაფუძნებული დიეტა -
შესავალი
შაქრით, ცხიმებით,
დამუშავებული საკვებით
დატვირთულმა დიეტამ
მნიშვნელოვანი წვლილი
შეიტანა ამერიკაში
სიმსუქნისა და ქრონიკული
დაავადებების
განვითარებაში. შედეგად,
ბევრი ადამიანი ცდილობს
შეიცვალოს ცხოვრების წესი
და დაიწყოს დიეტა წონის
დაკლებისთვის და
ჯანმრთელობის
გასაუმჯობესებლად.
მცენარეებზე დაფუძნებული დიეტა საუკუნეების
მანძილზე
კაცობრიობის ისტორიის მანძილზე ადამიანთა სხვადასხვა
ჯგუფი იცავდა მცენარეულ დიეტას. ძველ საბერძნეთში
ფილოსოფოსი პითაგორა ადიდებდა ვეგეტარიანულ
დიეტას და ასწავლიდა, რომ ცხოველების ხოცვა
ამორალური იყო. ეს პრინციპი ეფუძნებოდა მის რწმენას,
რომ უკვდავი სული რეინკარნირებული იყო სხეულის
სიკვდილის შემდეგ. ის და მისი მოწაფეები იკვებებოდნენ
პურით, თაფლით და ბოსტნეულით. ამრიგად, 1800-იან
წლებამდე მცენარეული დიეტა ფართოდ იყო ცნობილი,
როგორც პითაგორას დიეტა. ბევრ რელიგიას აქვს
ვეგეტარიანული დიეტის დაცვის ხანგრძლივი ტრადიცია,
მათ შორის ბუდიზმიც. 1800-იანი წლების შუა ხანებში,
ახლად ჩამოყალიბებული ადვენტისტური ეკლესია მხარს
უჭერდა ვეგეტარიანულ დიეტას თავისი მიმდევრებისთვის,
თუმცა მისი მიზანი იყო პირადი ჯანმრთელობისა და
ხანგრძლივობის ხელშეწყობა და არა ეთიკური ჩარჩოს
დაცვა.
მცენარეებზე დაფუძნებული დიეტის ვარიაციები

ვეგეტარიანული Pescatarian
ასევე ცნობილია როგორც ეს არის ძირითადად
ოვო- ვეგეტარიანული დიეტა,
ლაქტოვეგეტარიანული, ეს რომელიც ასევე მოიცავს ზღვის
დიეტა მოიცავს ყველა პროდუქტებს.
მცენარეულ საკვებს, ასევე
ნებადართულია კვერცხისა
და რძის პროდუქტების მთლიანად
მიღება.
მცენარეული
საკვები(WFPB)
ვეგანური ძალიან ჰგავს ვეგანურ დიეტას, ეს
დიეტა თავს არიდებს ეთიკურ
ეს არის დიეტა, რომელიც
ბარგს და ყურადღებას ამახვილებს
შედგება მხოლოდ
ჯანმრთელობის ასპექტზე.
მცენარეული საკვებისგან და
მდიდარია ხილით, ბოსტნეულით
გამორიცხავს ხორცს, რძის
და მთელი მარცვლეულით, ხოლო
პროდუქტებს, კვერცხს და
ჩვეულებრივ დაბალი ცხიმით.
ხშირად თაფლს.
 მცენარეებზე დაფუძნებული დიეტა სხვადასხვა დაავადებებისას

სიმსუქნე გულის დაავადებები დისლიპიდემია კიბო შაქრიანი დიაბეტი

ინსულინის მგრძნობელობის იმის გამო, რომ ადამიანს მცენარეებზე დაფუძნებული დიეტა

ახალი ხილითა და გაუმჯობესებასა და BMI-ის შეუძლია ქოლესტერინის შეიძლება დაეხმაროს II ტიპის
ბოსტნეულით მდიდარი შემცირებასთან ერთად , სინთეზირება, ოპტიმალური დიაბეტის მქონე პაციენტებს რომ
საკვების მიღებას ბევრი ვეგანურმა დიეტამ შეიძლება ფუნქციონირებისთვის ზოგიერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ
გააუმჯობესონ გლიკემიური
სარგებელი მოაქვს, შეამციროს გულ- საჭირო არ არის დამუშავებული ხორცის ჭამა,
პროფილი. 2004 წელს კვების
რომელთაგან ერთი არის სისხლძარღვთა დამატებითი საკვების როგორიცაა ლორი, ბეკონი და
მედიცინის ჟურნალში შეისწავლეს II
წონის კონტროლი. ერთ-ერთი დაავადებების რისკი და მიღება. 2020 წლის მაისში სალამი, ზრდის კიბოს
ტიპის დიაბეტის მქონე 21 პაციენტი ,
მაგალითია 2018 წელს გააუმჯობესოს გულის გამოქვეყნებულმა კვლევამ განვითარების რისკს. ჯანდაცვის
რომლებიც ერთდროულად
გამოქვეყნებული 16-კვირიანი ფუნქცია. Lifestyle Heart Trial-მა დაადგინა კორელაცია მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO)
გადავიდნენ ცხოველური
რანდომიზებული კვლევის შეისწავლა კავშირი ხორცის მოხმარებასა და გადამუშავებული ხორცის
პროდუქტებისგან თავისუფალ
კლინიკური ანალიზი. ამ ათეროსკლეროზსა და დაბალი სიმკვრივის კლასიფიკაცია მოახდინა,
დიეტაზე და დაიწყეს ვარჯიში.
კვლევამ აჩვენა, რომ დიეტას შორის. ამ კვლევაში, ლიპოპროტეინების (LDL) როგორც 1 ჯგუფის
შედეგად შემცირდა
მცენარეებით მდიდარი დიეტა გულის დაავადების მქონე დონეებს შორის კანცეროგენად, ხოლო წითელი
ტრიგლიცერიდების, საერთო
გავლენას მოახდენს სხეულის პაციენტები გადავიდნენ მათი კორონარული არტერიის ხორცი, როგორც მე-2 ჯგუფის
ქოლესტერინის, უზმოზე სისხლში
ცხიმის პროცენტზე, სხეულის სტანდარტული დიეტიდან დაავადების დიაგნოზით კანცეროგენად.
გლუკოზის და ინსულინის
მასის ინდექსზე (BMI) და მცენარეებზე დაფუძნებულ პაციენტებში. დიეტური ბოლოდროინდელმა კვლევებმა
წინააღმდეგობა. ორ კვირაში
ინსულინის წინააღმდეგობის დიეტაზე. კვლევამ აჩვენა, ქოლესტერინის შემცირება აჩვენა დოზასთან
მონაწილეთა სისხლში (უზმოზე)
ხარისხზე. კვლევამ აჩვენა რომ 34%-ზე მეტ პაციენტს, რაციონიდან ხორცისა და დაკავშირებული ეფექტი ჰემის
გლუკოზა საშუალოდ 35%-ით დაეცა.
კავშირი მცენარეული ცილის რომელიც მცენარეზე რძის პროდუქტების რკინის რაოდენობასა და
მცენარეული დიეტის დაცვა, ან
მიღებასა და BMI-ის დაფუძნებულ საკვებს იღებდა, გამორიცხვით შეიძლება კოლორექტალური კიბოს
უბრალოდ ხილისა და ბოსტნეულის
დაქვეითებას, ვისცერული აღენიშნებოდა იყოს კორონარული საერთო რისკს შორის ჰემის
ყოველდღიური მოხმარების გაზრდა ,
ცხიმის დაქვეითებასა და ათეროსკლეროზული მასების დაავადების რისკის შუამავლობით გამოწვეული დნმ-
არის ერთი ნაბიჯი, რომელიც
ინსულინის წინააღმდეგობის შემცირება. შემცირების ერთ-ერთი ის დაზიანების გამო. კვლევა
ინდივიდებს დაეხმარება შეამცირონ
გაუმჯობესებას შორის. კვლევა ვარიანტი. კვლევა მეორე ტიპის დიაბეტის რისკი .
კვლევა
კვლევა
მცენარეული დიეტა ყოველთვის არ არის ჯანსაღი. მცენარეული
კვებისადმი ინტერესის გაზრდასთან ერთად გაიზარდა მცენარეული
„უსარგებლო საკვების“ ვარიანტები, როგორიცაა დონატები და
დარიჩინის რულონები. ხორცის, რძის, კვერცხის და ყველის
იმიტირებული პროდუქტები, როგორც წესი, უფრო დაბალცხიმიანი
და მეტად კალორიულია, ვიდრე მათი ცხოველური პროდუქტების
წარმომადგენლები, მაგრამ ისინი სულაც არ არის ჯანსაღი. ყურადღება
უნდა მიექცეს ნებისმიერი დიეტის როგორც მაკრო, ასევე
მიკროელემენტების შემცველობას. ჯანსაღი მცენარეული დიეტა არის
ის, რომელიც შედგება მაღალი ხარისხის საკვებისგან, როგორიცაა
მარცვლეული, ხილი, ბოსტნეული, პარკოსნები, თხილეული.
მიუხედავად იმისა, რომ მცენარეული დიეტა მდიდარია მრავალი მიკროელემენტით, რომლებიც აკლია
სტანდარტულ დიეტას, სიფრთხილით უნდა იქნას არჩეული ყველა პროდუქტი, რათა უზრუნველყოფილი იყოს
ყველა სასიცოცხლო საკვები ნივთიერების ადექვატური რაოდენობით მიღება. მცენარეებზე დაფუძნებული
დიეტის განხილვისას, პირველი კომპონენტი, რაზეც ბევრი ფიქრობს, არის ცილა. მიუხედავად იმისა, რომ
ადამიანების უმეტესობა პროტეინს აიგივებს ხორცთან, რძის პროდუქტებთან და კვერცხთან, ბევრი მცენარეული
საკვები ასევე შეიცავს დიდი რაოდენობით პროტეინს. ყავისფერი ბრინჯი, ქინოა, ლობიო და პარკოსნები შეიძლება
დაემატოს მცენარეულ დიეტას, რათა უზრუნველყოს ყველა აუცილებელი ამინომჟავის ადექვატური მიღება.

პროტეინი ნახშირწყლები ცხიმები

უნდა შეადგენდეს უნდა შეადგენდეს უნდა შეადგენდეს
ყოველდღიური რაციონის ყოველდღიური რაციონის ყოველდღიური რაციონის
10-35%-ს. 35-45%-ს. 15-20%-ს.

ტოფუ პარკოსნები ფალაფელი ბრიჯნჯი ავოკადო ზეითუნის

ზეთი
ერთ-ერთი მიკროელემენტი, რომელიც ხშირად იქცევს
ყურადღებას მცენარეულ დიეტაში, არის ვიტამინი B12.
ზოგიერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ მცენარეებზე დაფუძნებულ
დიეტაზე მყოფებს აქვთ ვიტამინის B12 უფრო გამოხატული
დეფიციტი, ვიდრე მათ, ვინც მოიხმარს ცხოველურ
პროდუქტებს. ვიტამინი B12 არის მნიშვნელოვანი
კოფაქტორი დნმ-ის სინთეზში და მისმა დეფიციტმა
შეიძლება გამოიწვიოს ანემია და მძიმე ნევროლოგიური
დისფუნქცია.
ვიტამინი B12 იქმნება ნიადაგში არსებული ბაქტერიების მიერ.
მცენარეული საკვების დამუშავებისას ხშირად ხდება ამ ბაქტერიების
მოცილება და ამიტომ ვიტამინი B12 ძირითადად მიიღება
ხორცპროდუქტების საშუალებით. 2020 წელს გამოქვეყნებულმა ავოკადო
გერმანულმა კვლევამ შეადარა 36 ყოვლისმჭამელი და 36 ვეგანის
მიკროელემენტების დონეები შრატში და დაადგინა, რომ არ იყო E, C, K, PP
მნიშვნელოვანი განსხვავება ვიტამინ B12-ის დონეში ამ ორ ჯგუფს შორის.
ვიტამინი B12-ის ნორმალური დონის მისაღებად საკმარისია სხვადასხვა
საკვები დანამატის მიღება, რომელიც მას შეიცავს.

ბადრიჯანი
A, B2, B3, B6

მსხალი
A, B1, B2, C
 ტვინისთვის სასარგებლო ვეგეტარიანული
პროდუქტები

ვაშლი წყალი

წყალმცენარეე
მწვანე ჩაი ავოკადო
ბი
მცენარეული საკვების კარგად დაგეგმილი დიეტა, რომელიც შეიცავს
სხვადასხვა ბოსტნეულს, მთლიან მარცვლეულს, თხილს და პარკოსნებს,
შეიძლება იყოს ერთ-ერთი ინსტრუმენტი, რომელიც დაეხმარება ექიმებსა და
პაციენტებს ქრონიკულ დაავადებებთან გამკლავებაში.

სალათის
ავოკადო სტაფილო პარკოსნები ბროკოლი
ფურცელი
ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტებში, რომლებიც იცავენ ამ დიეტას, შეიძლება
გამოიხატოს წონის დაკლება, არტერიული წნევის და ქოლესტერინის დონის გაუმჯობესება და
გულის დაავადების რისკის შემცირება. ცილის ადეკვატური მოხმარების უზრუნველსაყოფად
სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოთ სხვადასხვა ხილის, ბოსტნეულის, თესლების, თხილისა და
პარკოსნების მოხმარებასთან დაკავშირებით. ვიტამინი B12 და კალციუმი შეიძლება შეივსოს
მათით გამდიდრებულ საკვებში ან დანამატების მეშვეობით.
მადლობა ყურადღებისთვის !