NOLI ME

TANGERE
Kabanata 38-40

-Ang prusisyon
-Si Donya Consolacion
-Karapatan At Kapangyarihan
A N G PR
USISYON

K AB A N A
TA -38
Ang Prusisyon
Ang nakakatulig napaputok at sunod-sunod na pagtunog ng kampana ay nag
sesenyales na inilabas na ang prusisyon. Kasamang naglalakad ni Kapitan
Heneral sa prusisyon ang mga kagawad,Si Kapitan Tiago,Ang Alkalde ,Ang
Alpares at Si Crisosotomo Ibarra patungo sa bahay ng kapitan.

Nagpatayo ang kapitan sa bayan ng isang kubol sa harap ng kanyang bahay

upang pagdausan ng pagbigkas ng tulang papuri sa pintakasi ng bayan. Kung
hindi lamang sa imbitasyon ng Alkalde Mayor mas ninanais ni Ibarra na manatili
na lamang sa bahay ni kapitan Tiago upang makasama niya si Maria Clara.

Nangunahan sa prusisyon ang tatlong sakristan na may hawak na mga seryales na

pilak. Kasunod nila ang mga guro ,mag-aaral at sa hulian naman ay mga batang
lalaki na may mga dalang parol na sila ang gumastos dahil ito ay ipinag-utos.
Upang manatiling maayos ang prusisyon palakad-lakad ang mga pulis at guardia
civil na may dalang pamalo sa kamay kung sino man ang maniksik o maghiwalay
sa hanay.

Ito ay isang bagay na ikinayamot o ayaw ni Ibarra at tinugon naman ng kapitan

heneral na nararapat ngang ipagbawal.
Nangunguna naman sa pangkat ng mga santo ay si San Juan Bautista na ang
damit ay kapansing-pansing mukhang ermitanyo ngunit kakaunti lamang ang
nakaagapay sa kanyang karo Ikinainis ito ni Pilosopo Tasyo dahil hindi man lang
pinahalagahan ang santo mukhang mas nanaisin pa raw ng mga tao na maging
masamang tagapangaral sa simbahan kaysa sa maging makatwirang tinig.

Sumunod naman sa santo ay si San Francisco sa napakagandang karo .

Napakaraming kandila at palamuti at ang imahe naman ni Santa Maria
Magdalena na nahihiyasan ng ginto kasunod ng kanyang imahe ang mga
kababaihan ng pinangunahan ng matatanda at saka lamang ng mga dalaga.
Kasunod naman nito ay ang Karosa ng Birhen. Si Padre Damaso ang nag saayos
ng pilang ito sa pagsasabing mga dalaga at kabataan ang gusto ng birhen at hindi
matatanda At sa panghuli naman ay ang karosa ni San Diego na hila ng
namamanata.

Isang matamis na awitin ang sumalubong sa Karosa ng birhen ng matigil ito sa

bahay ni kapitan Tiago. Malamyos ang tinig na tila nananghoy na umaawit ng Ave
Maria sa saliw ng tunog ng piano. Tumigil ang lahat sa kanilang pwesto. Naligalig
nito ang binata.
Maya-maya naman ay niyaya ni Kapitan Heneral si Ibarra sa hapunan at upang
mapag-usapan ang dalawang nawawalang bata.napatingin nalang si Ibarra sa
nag aya sa hapunan.
 I.
MULTIPLE CHOICE
1.Sino ang nagpatayo ng isang kubol para
sa mga dasal na papuri?

A. Crisostomo Ibarra
B. Alkalde
C Kapitbahay mo
D. Ang kapitan sa bayan
2. Ano yung pangatlong santo na
nabanggit sa kabanata?

A. San Francisco
B. Santa Magdalena
C. San Juan Bautista
D. Santa Claus
3.Sino ang nag imbita kay Crisostomo
Ibarra?

A. Alkalde
B. Alperes
C. Kapitan Heneral
D. Elias
4.Isang awitin ang sumalubong sa karosa
ng birhen anong awitin ito?

A. Kundiman
B. Lupang Hinirang
C. Paraluman
D. Ave Maria
5. Ayon sa kanya hindi na pinahalagahan ang
santo ng mga tao at mas mukhang nanaisin pa
raw na maging masamang tagapangaral sa
simbahan kaysa sa maging makatwirang
tinig?

A. Alperes
B. Padre Damaso
C. Pilosopo Tasyo
D. Crisostomo Ibarra
SI DONY
A
CONSOL
A CI ON
K AB A N A
TA -39
Si Donya Consolacion
Nakasara ang bintana ng bahay ni Donya Consolacion nang gumaganap
ang prusisyon wala man lang nakabukas na ilaw at kundi pa sa mga
bantay na nagmamartsa sa labas ng bahay aakalain na walang tao dito
maaring nakasara ang bintana dahil sa totoo lang ipinasara ng Donya
ang bintana sa bantay na guardia civil dahil ayaw niya marinig ang
pagsasaya ng mga tao sa labas.
Mag-isa lang nito si Donya Consolacion sa bahay niya dahil naimbitahan
ang kanyang asawa sa isang handaan. Hindi rin ito nagsimba nung
umagang iyon dahil pinagbawal siya ng komandante ikinahiya ng Alperes
ang katawang-tawang pagdadamit nito. Narinig ni Donya Consolacion
ang malambing ngunit malungkot na pag-awit ni Sisa. Dalawang araw ng
namamalagi ang baliw sa kuwartel matapos iutos ng komandante na wag
pakawalan si Sisa sa pangambang may masamang mangyari sa baliw
Inutos ni Donya Consolacion na iharap sa kanya ang baliw kinausap ni
donya consolacion si sisa sa wikang kastila hindi nakaintindi ng kastila si
sisa at nagpapanggap naman si Donya Consolacion na hindi marunong
managalog kaya kinailangan pang utusan ni Donya consolacion ang
isang sundalo na sabihan kay Sisa na umawit ito. Umaawit ng isang
kundiman ang baliw ang Awit ng Gabi ang magandang at malungkot na
tinig ni Sisa ay humaplos sa tuyo na lantang puso ni Donya Consolacion
Sa sobrang kabighabighani ng pagkanta ni Sisa nawala na sa isip ni Donya Consolacion
na magsalita ng wikang Kastila pinatigil ni Donya Consolacion ang pag-aawit ng baliw
sa malinaw na pagkatagalog. Narinig ito ng sundalo kaya’t Naipagkanulo ni Donya
Consolacion ang sarili sa pagsasalita ng tagalog dahjl sa pagkapahiya niya ay inutasan
niya ang baliw na sa wikang kastila ‘Baila’ na ang ibig sabihin ay sumayaw. Hindi siya
naintindihan ni Sisa kahit pakembot kembot pa o lumundag ang Donya.

Dito na sinimulan ni Donya Consolacion latiguhin ang baliw nang hindi ito sumunod sa
utos niya dumating ang Alperes sa sitwasyong ito at nakita niya si Donya consolacion na
abalang-abala hagupitin ito habang sumasayaw at muling naganap nanaman ang araw-
araw na eksena sa bahay ng Tenyete murahan at malalaswang salitang nagmumula sa
mag-asawa.
II.
TAMA O MALI
1.Maaring nakasara and bintana
dahil nalaman ni Donya
Consolacion na hindi kaakit-akit
makita ang kanyang sentidong
namimintog ng naglalakihang ugat
at kulay ube na labi na laging
tabako ang nasa bibig.
2.Hindi nagsimba si Donya
Consolacion nung gabi na yon dahil
pinagbawal siya ng komandante.
3.Tatlong araw nang namamalagi
ang baliw sa kuwartel matapos
iutos ng komandante.
4.Nag-iisa si Donya Consolacion sa
bahay dahil naimbitahan ang
kanyang asawa sa isang handaan.
5.Ang Alperes ang asawa ni Donya
Consolacion.
KARAPA
TAN AT
KAPANG
YARIHA
N
K AB A N A
TA -40
KARAPATAN AT KAPANGYARIHAN
Mag-iikasampu na ng gabi nang sinindihan ang mga kuwitis na pumailanlang
sa langit. dumarami na rin ang mga taong nagtungo sa liwasan ng bayan na
pagtatanghalan ng dula. Si Don Filipo ang nangangasiwa sa palabas. Kausap
niyo noon si Pilosopo Tasyo.
Naputol ang usapan nila nang dumating sina Maria Clara na kasama ang mga
kaibigan. Kasunod nila dumating ang Kura,Ilang kastila at mga
kapangyarihan. Sinimulan ang palabas ngunit sa halip na ang pansin ni Padre
Salvi ay nasa entablado ay nakapako ang kanyang paningin kay Maria Clara.
Ang pagdating ni Crisostomo Ibarra ay nagbunga ng alingasngas o pagkagulo
hindi nagtagal ay nilapitan ito ni Padre Salvi si Don Filipo. Maraming sinabi ang
kura kay Don Filipo.
Nagbanta si Padre Salvi pinangot niya ang tenyente sa harap ng diyos at sa may
kapanyarihan,kapag hindi pinaalis si Ibarra. Sumagot ang Tenyente na handa
niyang panagutan ang lahat at idinugtong pa na wala siyang ikinakatakot,
sapagkat nakita nya si Ibarra na maghapong kausap ng kapitan Heneral at ng
alkalde ng lalawigan.
Nilapitan ni Ibarra ang mga dalaga sinabihang mayroon siyang nakalimutan
ngunit babalik din kaagad. Paglisan niya , maya-maya’y lumapit ang dalawang
guwardiya sibil sa Tenyente at ipinapatigil ang palabas. Dahil nag-aaway ang
Alperes at kanyang asawa at hindi sila makatulog sa ingay.
Ang mga tao ay nasiyahan sa natapos na sarsuela. Nang biglang nagkagulo
ang mga manunuod. Hinagad ng dalawang guwardiya sibil ang mga musikero
upang pigilin ang palabas ngunit ang mga ito’y nahuli ng mga
kuwardileryong katulong ni Don Filipo. Ipinadala ang mga guwardiya sibil na
ito sa tribunal.
Tamang-tama ang pagbabalik ni Ibarra. Noon din ay hinahanap niya si Maria
Clara Ang mga dalagang nangatatakot ay nagsikapit sa bisig ng binata. Si
Tiya Isabel naman ay walang tigil nang kadadasal ng litanya sa Latin.
Nang malaman ng mga tao ang nangyari ay pinaulanan ng bato ang mga
guwardiyang sibil na inihahatid na kuwardilyero sa tribunal. Isang pulutong
ng lalaking nagkatitipon sa liwasan ng bayan ang patakbong linapitan ni Don
Filipo hindi niya ito mapayapa kaya’t humingi siya ng tulong kay Ibarra.
Nabalinggan ni Ibarra si Elias.Hiningan ni Ibarra ito ng tulong at sumunod
naman agad si Elias.
Ang kaguluhan sa liwasan ay sinusubaybayan ni padre salvi isang pangitain
ang nabuo sa kanyang guni-guni. Nakita niya si Ibarra na Pangko si Maria
Clara na walang malay at nawala sa kadiliman ng gabi. Halos mabaliw si
Padre Salvi mabilis siyang nagtungo sa liwasan ngunit wala ng tao.
Pagkatapos ay nagtungo naman siya sa tahanan ni kapitan tiago. Sa
nakapinid na durangawan ay nakita niya ang anino nina Maria Clara at Tiya
Isabel na ang noo’y maiilalagay sa tasa.
III.
IDENTIFICATION
1. Si Tiya Isabel naman
ay walang tigil kadadasal
ng ______ sa latin.
2.Nang malaman ng tao
ang nangyari ay
pinaulanan ng bato ang
mga guwardiyang sibil na
inihahatid na
kuwardilyero sa ______.
3. Linapitan ni Don Filipo ito
dahil hindi niya mapayapa
yung gulo na nangyayari
kaya’t humingi siya ng
tulong kay ______.
4. Ang kaguluhan sa liwasan
ay sinusubaybayan ni
______ isang pangitain ang
nabuo sa kanyang guni-guni.
5. ________ na ng gabi
nang sinindihan ang mga
kuwitis na pumailanlang
sa langit