Noli Me

Tangere
Kabanata 41: Dalawang Panauhin

Kabanata 42: Ang Mag-asawang De

Espadaña

Kabanata 43: Mga Balak

Kabanata 41: Dalawang
Panauhin
Mga Tauhan
Crisostomo Ibarra
Elias
Lucas
 Dahil sa nangyari hindi makatulog si Ibarra, kaya naisipan nitong pumunta sa
kanyang laboratoryo. Pumasok ang kanyang utusan at
sinabing mayroon siyang panauhing taga-bukid. Ang kanyang panauhin ay si Elias

Tatlo ang pakay ni Elias sa pagpunta niya kay Ibarra. Una, ipinaalam ni Ibarra na
may sakit si Maria Clara. Ikalawa, magpapaalam siya kay Ibarra dahil siya ay
nakatakda sa pagtungo sa Batangas. Hinangad ni Ibarra ang maluwalhating
paglakbay ni Elias.
Hindi nakatiis ni Ibarra kung paano napatigil ni Elias ang nagyari sa liwasan.
Sinabi ni Elias na kilala niya ang magkapatid na namumuno sa panggulo.
Ang ama ng magkakapatid na patayin sa palo ang mga sibil na nanggulo sa
liwasan. Pero dahil sa may utang ng loob nila kay Elias, sila ay madaling
napakiusapan nito. Hindi na kumibo si Ibarra, kaya nag alis na si Elias.
Nagbihis si Ibarra at nanaog siya agad. Tutungo siya sa bahay ni Kapitan
Tiyago. Sa daan nakasalubong niya ang isang lalaki na may peklat sa pisngi.
Ito ay si Lucas at kapatid ng taong madilaw na namatay dahil sa unang bato
sa paaralan. Nababanas ng husto si Ibarra dahil sa pangungulit ni Luxas na
kung magkano ang ibabayad ni Ibarra sa pamilya niya. Sinabi ni Elias na
magbalik lamang si Lucas saka na nila sa pag uusap tungkol sa babayarin.
Mauubos na ang pagtitimpi ni Ibarra, kaya nag alis nalang si Ibarra
Sinundan ng masamang tingin ni Lucas si
Ibarra, at sa kanyang kaisipan ay iisa ang
dugong nanalaytay sa ugat ni Ibarra ang lolo
nito na nagparusa sa kanilanng ama. Maari
lamang silang kaibigan kung magkakasunod sila
sa salaping ibabayad ni Ibarra.
Multiple
Choice
1. Sino ang panauhin na bumisita kay
Ibarra?
A. Elias
B. Maria Clara
C. Lucas
D. Padre Damaso
2. Ano ang pamagat ng Kabanata 41?

A. Ang Dalawang Bisita

B. Ang Dalawang
Dayuhan
C. Ang Dalawang
Panauhin
3. Sino ang kapatid ng taong
madilaw?
A. Lucas
B. Ibarra
C. Padre Salvi
D. Elias
4. Saan pupunta si Elias pagkatapos
makipag usap kay Ibarra?

A. Maynila
B. Bahay ni Kapitan Tiago
C. San Fernando
D. Batangas
5. Sino ang nagkasakit?

A.Taong Madilaw
B. Maria Clara
C. Lucas
D. Ibarra
1.A
2.C
3.A
4.D
5.B
Kabanata 42: Ang
Mag-asawang De
Espadaña
Dumating ang isang sasakyan sa harap ng bahay ni Kapitan Tiago. Bumaba sina Dr.
Tiburcio de Espadaña, ang kanyang asawa na si Donya Victorina, at ang pinsan na si
Alfonso Linares. Inaasahan ni Kapitan Tiago ang mga dumating na panauhin.
Pagkatapos na maipakilala ni Donya Victorina si Linares ay pumunta na sila sa loob
ng bahay.
Sa biglang tingin, aakalain na si Donya Victorina ay isang Orofea. Siya ay isang ginang
na may eda na 45, pero sinasabi niya na siya’y 32 lamang. Nuong bata at dalaga pa siya
at kapani-paniwalang maganda ito. Kaya, hindi siya nagpasilo sa mga lalaking Pilipino
at ang pinangarap niyang mapangasawa ay isang dayuhan. Isa siyang social climber at
ibig na mapabilang sa mataas na antas ng lipunan. Nalagay siya sa pangangailangan na
kailangang makapangasawa siya ng dayuhan. Napilitan siyang masiyahan sa isang
maralitang Kastila na taga-Espanya na itinaboy ng bayang Extremadura at ipinadpad ng
kapalaran sa Pilipinas. Ang kastilang ito ay Tiburcio de Espanada na may 35 taong
gulang, ngunit mukha pang matanda kay Donya Victorina.
Nakarating si Don Tiburcio sa Pilipinas sakay ng barkong Salvador.
Nakaranas siya ng katakot-takot na pagkahilo at nabalian pa ng paaa. Siya’y
nanatili sa Pilipinas at naging isang mapanggap na isang mediko na ang
tanging puhunan ay paggiging Kastila. Pataas na pataas ang presyo,
sinamantala siya ng pagtitiwala ng mga mediko. Ngunit, nag sumbong ang
mga tunay na mediko sa Protomediko de Manila na siya ay pekeng doktor.
Nawala siya ng pasyente. Babalik siya sana sa paglilimos subalit
napangasawa niya si Donya Victorina.
Isang araw, naisip ng Donya na ang asawa ay dapat na maglagay ng titulong medicina .
Tumutol ang Don sapagakat pamemeke na naman ang gagawin niyang panggagamot.
Ngunit, wala siyang magawa at sumunod na lamang sa Donya. . Nagpaukit sa marmol
ang Donya ng karatulang may nakasulat na: DOCTOR DE ESPADAÑA,
ESPECIALISTA EN TODA CLASE DE ENFERMEDADES at ito ay ikinabit sa
kanyang bahay.
Nang matapos ang kanilang pag-uusap kay zKapitan Tiago, pinuntahan nila
si Maria na noon ay nakahiga sa isang kamagong na nakaukurtinahan . Ang
ulo ni Maria ay may taling panyo na basa ng agua colonia at nakakumot ng
puti. Nasa tabi ang dalawang kaibigang babae at si Andeng na may hawak ng
punpon ng Azucena. Naitanong naman ni Linares kay Padre Salvi kung saan
si Padre Damaso, sapagakat may dala itong sulat-tagubilin para rito. Sinabi ni
Salvi na dadalaw ito kay Maria kaya napanatag ang loob ni Linares.
Pinulsuhan ng Don si Maria, tiningnan ang dila at sinabing may sakit ito,
ngunit mapapagaling. Sinamantala ito ng Donya at ipinakilala si Linares na
nabigla sapagkat nakatuon ang kanyang mga mata at isip kay Maria na
lubhang nagagandahan.
Identification
 6. Sino ang tatlong panauhin na bumaba
sa sasakyan sa harap ng bahay ni Kapitan
Tiyago?
7. Ilang taong-gulang si Donya Victorina?
 8. Ano ang pangalan ng barko na
nakasakay ni Don Tiburcio papunta sa
Pilipinas?
 9. Kanino nag sumbong ng
mga tunay na mediko tungkol
kay Don Tiburcio
10. Sino ang taong patuloy na
tinignan ni Linares dahil sa
kanyang kagandahan
Kabanata
43: Mga
Balak
Halatang-halata ang pag-aalala ni Padre Damaso dahil sa kalagayan ni Maria
Clara. Lumapit siya kay Maria Clara at sinabo na anak hindi ka mamamatay.
Lahat ay nagtaka sa ipinakita ni Padre Damaso, hindi nila naasahan na sa
harap ng magaspang nitong ugali ay marunong din pala siya umiyak.
Nang kumalma na ang damdamin ng Pari, ipinakilala ni Donya Victorina si
Linares. Sinabi ni Linares na siya ay inaanak ng bayaw ni Damaso na si
Carlicos. Ibinigay ni Linares ang sulat sa pari na binasa naman niya.
Lumitaw na si Linares ay nangangailangan ng trabho at mapapangasawa.
Ayon kay Damaso madali niyang maihanap ng trabaho ang binata sapagkat
ito ay tinanggap na abogado sa Universidad Central. Tungkol naman sa pag-
aasawa, sinabi ni Damaso na kakauapin nila si Tiyago.
Naiwan si Padre Salvi na malungkot at nagmumuni-muni. Nagulat soya dahil
sa batiin ni Lucas, na hinihingi umano ng payo tungkol sa pagkamatay ng
kanyang kapatid. Nagdrama ng si Lucas, pilit na nagpapatulo siya ng luha
nang isalaysay niya ang pakikipagkita niya kay Ibarra at binigyan lang ng
P500.00 para sa pagkamatay ng kanyang kapatid. Nagalit ang Pari sa
kadramahan ni Lucas, kaya pinagtabuyan niya ito at pasalamat siya’t hindi
siya ipinakulong ni Ibarra. Umalis na bumubulong-bulong si Lucas.
Tama o Mali
11. Umiyak si Padre Damaso
dahil sa kalagayan ni Maria
Clara
12. Nag aaral si Linares ng
abogasyo sa Universidad de
Manila
13. Sinabi ni Padre Damaso
kay Maria Clara na
mamamatay siya.
14. Binigay ni Ibarra ng
P750.00 kay Lucas.
15. Si Linares ang inaanak ni
Carlicos
Thank
You