PSEUDOMONAS

PSEUDOMONAS AERUGINOSA
Morfologjia: Bacile gram negative, t lvizshme, aerobe
sht e prhapur n natyr, mund ti kolonizoj personat e shndosh dhe tek ata sht
saprofit. Shkakton smundje tek personat me imunitet t dobsuar. Shpesh sht shkaktar
i infeksioneve intrahospitalore.
Kultivimi: sht strikt aerob dhe rritet n numr t madh t terreneve ushqyese. Disa
lloje prodhojn edhe hemolizin. Pseudomonasi formon koloni t lmuara, t
rrumbullakta me ngjyr t gjelbr fluorescente.
Disa lloje prodhojn pigmentin e kaltr piocianinin, disa t tjer prodhojn edhe
pigmentin pioverdin i cili agarit i jep ngjyr t gjelbr, disa t tjer prodhojn pigmentin
piorubin me ngjyr t kuqe t mbyllt si dhe pigmentin i zi-piomelanin.
Karakteristikat e rritjes:
-rritet n temperatur prej 37-420C, oksidaz positive, nuk fermenton karbohidratet, nuk
krijon indolin.
Veorit antigjenike: ndahet n 10-16 serotipe n baz t antigjeneve somatike O dhe
antigjeneve termolabile H.
Toksinet dhe enzimet: Pseudomonas aeruginosa prodhon endotoksinn dhe
ekzotoksinn (protein termolabile me mas molekulare relative 66 000).
Tablloja klinike: shkakton infeksionet e plagve dhe djegjeve t cilat prcjellen me
formimin e qelbit me ngjyr t kaltr n t gjelbr, meningjitin (gjat punksionit lumbal)
si dhe infeksionet e traktit urinar (gjat kateterizimit). Nse prfshihet trakti respirator
sidomos tek respiratort e kontaminuar zhvillohet pneumonia nekrotike.
Diagnoza laboratorike:
Mostra mirret nga lezionet e lkurs, qelbi, gjaku, sputumi, likvori, urina dhe materialet
tjera varsisht nga vendi i lokalizimit.
Mjekimi: infekcionet klinike manifeste t shkaktuara nga Pseudomonas aeruginosa nuk
duhet mjekuar vetm m nj medikament sepse kjo terapi nuk sht efikase, prandaj
kombinohen si p.sh penicilina me aminoglikozide.

YERSINIA
N gjinin Yersinia hyjn kto baktere:
Yersinia pestis, Yersinia pseudotuberculosis dhe Yersinia enterocolitica.

YERSINIA ENTEROCOLITICA
Morfologjia: baktere gram negative, nuk kan spore dhe jan t lvizshme n
temperatur 220C, por jan t palvizshme n temperaturn 370C.
Karakteristkat e rritjes : rriten n temperaturn 280C n terrenet e zakonshme.
N terrenin MacConkey ose n endoagar kolonit jan t imta dhe kan formn e
shkronjs S.
Nuk fermentojn laktozn, jan ureaz pozitive dhe oksidaz negative.
Vetit antigjenike: posedon 34 O antigjene dhe 20 H antigjene t cilat jan t ndara n
serotipe.
Patogjeneza: bakteret hyjn n organizm prmes ushqimit dhe ujit t kontaminuar.
Vendi i deprtimit n qarkullim sht regjioni iliocekal dhe prhapet n gjndrrat
mezenteriale ku shkakton inflamacione dhe nekroza. Me prhapjen e uleracioneve
n mukozn e zorrve mund t vie deri te septikemia.
Diagnostika mikrobiologjike: si material merret fecesi, qelbi, punktati dhe n rastet e
septikemis edhe gjaku pr hemokulutur.
Mjekimi: Y.enterocolitica sht e ndjeshme n aminoglikozide, tetraciklin,
kloramfenikol, cefalosporine t gjenerats s tret, etj.

Campylobacter

Morfologjia:
Prfaqsuesit e gjinis Campylobacter jan bacile Gram negative, t lvizshme,
pa spore kan formn e shkopthave spiral (me skaje t lakuara,n form t
presjes,shkronjs S), me gjatsi prej 1.5-5.0mm dhe gjersi prej 0.2-0.5mm.
N preparatin mikroskopik praqiten si t veanta,n ifte apo n vargje.
Posedojn nj flagjele polare.
Gjinia Campylobacter i ka 5 lloje kurse pr njeriun jan t rndsishme dy:
1. Campylobacter fetus
2. Campylobacter jejuni
Vetit kulturele:
Rriten mir n agar gjak prej sojes,n agar okollad dhe MacConkay agar.
Jan mikroaerofile.Mir rriten n bujon me tioglikolat.
Zakonisht prdoren disa terene selektive:mediumi i Skirovit ku jan t
inkorporuara vankomicini, polimiksina B dhe trimetoprimi si dhe Campy BAP tereni q
prmban edhe cefalotin.
Kolonit m s shpeshti jan t lmushme,t rrumbullakta, pangjyr dhe t
tejdukshme, t madhsis prej 0.5mm. Kolonit e Campilobacter fetus gjat inkubacionit
t zgjatur prej 6-8 dite bhen mukoide dhe me ngjyr kremi, pr dallim nga lloji tjetr i
cili e merr ngjyrn e gshtenjs me qendr t turbullt. Inkubimi duhet t bhet n
atmosfer me O2 (5% O2) me shtim t CO2 (10% CO2).
Edhe pse rriten mir n temperatur prej 37oC ,inkubacioni n 42-43oC inhibon
rritjen e shumics s bakterve tjera t pranishme n feces
Vetit biokimike:
Campylobacter fetus sht oksidaz dhe katalaz pozitive. Nuk i zbrthen
karbohidratet.Redukton nitratet n nitrite. Prodhimi i H2S sht variabil.Nuk prodhon
indolin.Citratin nuk e zbrthen.Uren, amidonin dhe eskulinn nuk i hidrolizon.,gj qe e
thjeshton identifikimin e Campilylobacter jejuni.
Enegjin e marrin prmes metabolizmit t aminoacideve.
Diagnoza mikrobiologjike:
N raste e sepss dhe meningjiteve shkaktart e smundjes mund t izolohen nga
gjaku dhe nga likvori. N rastet e gastroenteriteve fecesi mbillet n terenet ushqyse t
lngshme pr shumzimin e shkaktarit t smundjes dhe pas ksaj n terenet e ngurta t
3

prmendura m par.Gjat smundjes drgohen n aglutinim dy mostra t serumit t

marrura n interval prej 8 ditve.
Antigjenet:
T dy llojet jan t ndara n baz t antigjeneve flagjelar H n shum tipe.
Kampilobakteret poashtu kan liposakaride me aktivitet endotoksik.

Ndieshmria:
Nnllojet Campylobacter fetus jan t ndieshme n gentamicin,eritromicin dhe
kloramfenikol. C. jejuni sht i ndieshm n tetracikline dhe kloramfenikol.

Ekologjia, patogjeneza dhe patologjia:

Mikoorganizmat gjenden n ushqim dhe uj t kontaminuar. Njeriu infektohet n
kontakt me me kafsh t smura apo t infektuara posarisht me placentn e tyre si dhe
me ingjestionin e e ushqimit t kontaminuar si dhe t qumshtit t papasterizuar.
C. jejuni sht i ndieshm n aciditetin e lukthit kshtu q sht i nevojshm
ingjestioni i rreth 104 t baktereve q t vie deri tek infeksioni
Prej smundjeve mund t paraqitet pleuriti, enterokoliti, endokarditi subakut
bakterial, artriti septik, meningjiti, etj.

Helicobacter Pylori
Helicobacter Pylori sht bacil Gram negativ n fom spirale.
H. pylori sht i lidhur me paraqitjen e gastritit antral,ulkusin duodenal si dhe
ekziston mundsia t ndrlidhet edhe me paraqitjen e ulkusit dhe karcinoms gastrike.

Morfologjia dhe identifikimi

A. Mikroorganizmat tipik: H.pylori sht bacil spiral Gram negativ me shum
karakteristika t prbashkta me gjinin e Campylobacter. H. Pylori ka flagjele
multiple n njrin pol dhe sht i lvizshm.
B. Kultivimi: Efikasiteti i kultivimit mund t kufizohet nga terapia e
mparshme, nga kontaminimi me baktere tjera t mukozs si dhe faktor tjer.
H. pylori rritet pr 3 deri n 6 dit n temperatur 370C n kushte mikroaerofile si
edhe C. jejuni.
Terenet pr izolim primar prfshin terenin e Skirovit me vankomicim, polimiksin B
dhe trimetoprim, agar okolladn si dhe terrenet tjera selektive me antibiotik.
4

Kolonit jan t tejdukshme me diametr 1-2 mm.

C. Karakteristikat e rritjes: H. pylori sht oksidaz pozitiv dhe katalaz
pozitiv, i lvizshm dhe prodhon sasi t mdha t ureazs.
Patogjeneza dhe patologjia:
H. Pylori ritet n pH optimale prej 6.0-7.0 kurse pH e prmbajtjes s lukthit e
mbyt apo e inhibon rritjen. Mukoza e lukthit sht relativisht e palshueshme pr acide.
N pjesn siprfaqsore t mukozs pH sht e ult:1.0-2.0 derisa pH e shtress
epiteliale sht 7.4.
H.pylori gjendet thell n mbshtjellsin mukoid,n afrsi t ans epiteliale ku
mbretron pH fiziologjike.H. pylori gjithashtu prodhon proteazn e cila modifikon
mukozn e lukthit dhe zvoglon n mnyr t ndieshme mundsin e difundimit t t
acidit npr te.Kjo baktere tregon edhe aktivitet t shtuar t ureazs, gj q mundson
prodhimin e amonjakut dhe puferimn e shtuar t acidit.
H. pylori sht edhe n mukus i lvizshm dhe i aft ta gjej rrugn deri te ana
epiteliale mukozs.
Mekanizmat prmes s cilave H. pylori shkaton inflamacionin dhe dmtimin e
mukozs nuk jan qart t prcaktuara. Bakteret e e sulmojn siprfaqen e epitelit.
Toksinet dhe liposakaridet mund ti dmtojn qelizat e mukozs.Poashtu edhe
amoniaku i krijuar me aktivitetin e urezs mund t dmtoj kto qeliza.
Histologjikisht, gastritin e karakterizojn inflamacioni akut dhe kronik.Vrehen
infiltratet polimorfonukleare dhe mononukleare n kuadr t epitelit dhe lamina proprias.
Shpesh shihen vaukolet n mbrendsi t qelizs. Destrukcioni i epitelit sht i shpesht si
dhe mund t lajmrohet edhe atrofia glandulare.

Diaganoza laboratorike
A. Mostrat: mostrat e fituara me biopsin e mukozs se lukthit mund t
shfrytzohen pr analiz histologjike apo t prziera me tretje fiziologjike
shfrytzohen pr kultivim.Pr prcaktimin e antitrupave n serum merret gjaku.
B. Preparati: Diagnoza e gastritit dhe i infeksionit me H. pylori mund t vhet
histologjikisht.sht e nevojshme t bhet shiqimi gastroskopik dhe biopsia. Me
ngjyrosje rutinike vrehen shenjat e gastritit, ndrsa me ngjyrosje sipas Gimzs apo
ngjyrosjet speciale me kripra t arit mund t vrehen bakteret spirale.
C. Kultivimi: sht i cekur m lart.
D. Antitrupat: Meqense antitrupat perzistojne edh pas eradikimit t H. pylori
infeksionit, rndsia e reaksioneve serologjike n diagnostifikimin e infeksionit
aktiv apo pas terapis sht i kufizuar.

E. Testet speciale: pr identifikimin preliminar t H. pylori n mostra prdoren

gjersisht testet e shpejta pr detektimin e aktivitetit t ureazs.Materiali nga
biopsia gastrike mund t mbillet n mediumin i cili prmban uren dhe idikatorin.
Nse H.pylori sht prezent, ureaza shpejt e zbrthen uren dhe ndryshimi i pH q
rezulton me kt rast sjell deri te ndryshimi i ngjyrs s mediumit.
Imuniteti:
Pacientt e infektuar me H. pylori si prgjegje ndaj infeksionit krijojn antitrupa
t klass s IgM. M von krijohen antitrupat e klass s IgG dhe IgA, t cilat tek
smurt e infektuar kronik perzistojn n titr t lart n organizm dhe mukoz.
Mjekimi:
Terapia trikomponentshe:metronidazol, bizmut subsalicilat apo bizmut subcitrati
plus amoksicilini apo tetraciklinet n kohzgjatje prej 14 ditve sjell deri te shrimi tek
70-95% t pacientve.
Epidemiologjia dhe kontrolla:
H. pylori sht present n mukozn e lukthit n m pak se 20% t rinjve nn
moshn 30 vjeare,mirpo prevalenca rritet deri n 40-60% tek personat e moshs 60
vjeare, duke prfshir personat pa shenja klinike t smundjes.
Prcjellja direkte e infeksionit me H. pylori sht sigurisht e mundshme ngase
sht vrejtur paraqitja intrafamiljare e infeksionit. Epidemit akute gastrike sygjerojn
ndonj burim t prbashkt t infeksionit me kt baktere.
Evoluimi i infeksionit me H. pylori nuk sht trsisht i njohur, por infeksioni
njher i fituar sigurisht perziston me vite apo prjet.