Kuptimi i llojit te dhimbjes te raportuar nga pacientt sht hapi i par thelbsor.

Vmendja
sht prqendruar edhe n identifikimin e faktorve t rrezikut pr smundje t rnda n
themel, shumica e tyre jan pr shkak t, radiculopathy, fraktur, tumor, infeksion, ose dhimbje
te referuara nga strukturat e organeve t brendshme.

Dhimbja Lokale sht shkaktuar nga dmtimi i strukturave te ndjeshmerise se dhimbjes q

shtypin ose irritojne mbaresat nervore ndijore. Vendi i dhimbjes sht afr pjess s prekur te
shpines.

Dhimbja e referuar n shpine mund t lindi nga organet e brendshme t barkut apo legenit.
Dhimbja zakonisht prshkruhet si kryesisht dhimbje e barkut ose legenit, por sht e shoqruar
nga dhimbje shpine dhe zakonisht nuk ndikohet nga menyra e qendrimit. Pacienti shpesh mund
t ankohet vetem per dhimbje shpine.

Dhimbja me origjine nga shtylla kurrizore mund t jete e lokalizuar n pjesn e pasme ose e
referuar ne regjionin gluteal apo kmbt. Smundjet q ndikojn n pjesen e siprme t mesit
kan tendenc pr te dhene dhimbje te referuara n regjionin lumbar, ij, apo kofsht e
prparme. Smundjet q prekin pjesen inferiore te mesit kan tendenc pr t prodhuar
dhimbje te referuar n regjionin gluteal, kofsht posteriore ose kmb.

Dhimbja radikulare e shpines sht zakonisht e mpreht dhe perhapet ne trajte rrezesh nga
pjesa inferiore e shpines n kmb nepermjet rruges se nj rrnj nervore. Teshtitja, kollitja,
apo tkurrja e vullnetshme e muskujve t barkut (heqja e objekteve t rnda), mund t shkaktoje
dhimbje radikulare.Dhimbja mund t rritet n qendrimin q shkakton shtrirjen e nervave dhe
rrnjve nervore. Ulja me kmb te shtrir shkakton terheqje n nervin shijatik dhe rrnjt L5
dhe S1 sepse nervi kalon posteriorisht kofshs.Nervi femoral (L2, L3, L4 dhe rrnjt) kalon
anteriorisht kofshes dhe nuk shtypet gjate qendrimit ulur.Prshkrimi vetm i dhimbjes, shpesh
nuk arrin t beje dallimin mes t dhimbjes sclerotomale dhe radiculopatise.

Dhimbja e lidhur me spazmat muskulore, edhe pse me origjin t errt,eshte e lidhur zakonisht
me rregullime te shumta ne shpine.Spazmat jan t shoqruara nga qendrime anormale,
muskujt e tendosur paraspinal, dhe dhimbje e shurdhr ne kete regjion.

Njohja e rrethanave lidhur me fillimin e dhimbjes se shpines sht e rndsishme kur peshon
shkaqet e mundshme serioze dhe themelore shkaktare te dhimbjes. Disa pacient t prfshir
n aksidente ose pun t lidhura me lndimet mund t ekzagjerojn dhimbjet e tyre pr qllime
t kompensimit ose pr arsye psikologjike.

EKZAMINIMI I SHPINES

Nj ekzaminim fizik q prfshin barkun dhe rektumin sht i kshillueshem.Dhimbja e shpines e

referuar nga organet e brendshme mund t riprodhohet gjat palpacionit te barkut apo
perkusionit mbi kndet costovertebral (pyelonephritis).
Shpina normale ka nj lordosis cervikale dhe lumbare, dhe nj kyphosis torakale. Ekzagjerim i
ktyre linjave normale mund t rezultoj n hyperkyphosis t shtylls kurrizore ne nivel torakal
apo hyperlordosis ne nivel lumbar.

Inspektimi mund t zbuloj nj lakim lateral t shpins (scoliosis) ose nj asimetri n

prominencen e muskujve paraspinal, duke sugjeruar per spazme muskulore. Dhimbja e shpins
me origjine nga BONY SPINE sht shpesh e riprodhuar nga palpacioni apo perkusioni mbi
procesin spinosus te vertebres se prekur.

Lakimi nga perpara eshte shpesh i kufizuar nga spazmat e muskujve paraspinal.Fleksioni n ije
sht normale n pacientt me smundje t pjeses lumbare te shtylles kurrizore, por fleksioni i
vete pjeses lumbare eshte i kufizuar dhe ndonjher i dhimbshme.Perkulja laterale n ann e
kundrt t elementit dmtuar ne shtyllen kurrizore mund t shkaktoje tendosjen e indeve t
dmtuara, prkeqsimin e dhimbjes, dhe kufizimin e lvizjes. Hyperextension i shpins (me
pacientin n kmb) sht i kufizuar kur ka komprimim te rrenjes se nervit,patologji apo
smundje t tjera te shpines (BONY SPINE ORIGIN).

Dhimbjet nga smundjet e ijeve mund t imitojne dhimbjet qe shkaktohen gjate semundjeve te
regjionit lumbar te shtylles kurrizore. Dhimbja e ijeve mund t riprodhohet me rotacion t
brendshm dhe t jashtm nga ija ne gju dhegjat prkuljes se ijeve (shenja e Patrikut) dhe nga
prekja e thembrs me pllmb ndrsa kmbn ekstendohet.

Me pacientin e shtrire ne shpine,fleksioni pasiv n ije i kembes se ekstenduar tendos rrnjt

nervore L5 dhe S1 dhe nervin shijatik. Dorsiflexioni pasiv i kmbs gjat manovres shton
tendosjen.Ndersa perkulja t paktn 80 sht normalisht e mundur pa shkaktuar dhimbje ,
shum pacient zakonisht raportojn nj ndjesi t ngushtimi, q shtrihen n muskuj te palidhur
me dhimbjen .SLR testi sht pozitiv nse manovra riprodhon te pacienti dhimbjen e
zakonshme te shpines apo te gjymtyrve . Pacienti mund ta prshkruaj dhimbjen n
fundshpine ,regjionin gluteal, kofshen posteriore ,pjesen e poshtme te kembes , por,tipar ky
sht riprodhimi i dhimbjes se zakonshme t pacientit .Shenja cressed SLR sht pozitive kur
prkulja e nj kmbe riprodhon dhimbje te xakonshme n kmbn e kundrt ose regjionin
gluteal.Shenja crossed SLR sht m pak e ndjeshme , por m specifike pr t dalluar
herniation disk sesa shenja SLR . Nervi ose lezioni i rrenjes se nervit sht gjithmon n ann
e dhimbjes .Shenja reverse SLR percaktohet nga qndrimi i pacientit n tryezn e ekzaminimit
duke ekstenduar pasivisht secilen kembe me gju te ekstenduar plotsisht . Kjo manovr ,e cila
tendos rrenjet e nervave L2-L4, rrnjt nervore te pleksit lumbosacral dhe nervorin e femurit ,
konsiderohet pozitiv nse prodhohet dhimbja e zakonshme e pacientit ne shpine ose gjymtyre.

Ekzaminimi neurologjik prfshin kerkimin : pr dobsi fokale ose atrofi t muskujve, ndryshimet
ne reflekset fokale, humbje e ndjeshmerise ne kembe, ose shenja t lndimit t shtylls
kurrizore.Ekzaminuesi duhet t jet vigjilent n mundsin e dobsis Breakaway , e cila
prcaktohet si luhatja e forces se muskujve gjate testimit te tyre. Dobsia Breakaway mund t
jet pr shkak t dhimbjeve apo nj kombinimi te dhimbjes dhe dobsise si shkak i pare.
Dobsia Breakaway eshte pothuajse gjithmone pa dhimbje per shkak te mungeses se efortit.
N raste t pasigurta electromiografia (EMG) mund t prcaktoj nse eshte apo jo e pranishme
dobsia Breakaway si pasoje e lndimit te indeve nervor.
SHKAQET E DHIMBJES SE SHPINES.

Kongenitale/Te zhvilluara

1-Spondylolysis and spondylolisthesis

2- Kyphoscoliosis

3- Spina bifida occulta

4- Tethered spinal cord

Trauma minore

1-Terheqjet ose ndrydhjet

2-Plaget nga goditjet me kamxhik

Frakturat

1-Traumat-rrezimet,aksidentet automobilistike

2-Frakturat jotraumatike-osteoporoza,osteomieliti,steroidet ekzogjene etj

Carja apo rupture e diskut intervertebral

1-Degjenerative

-ngushtimi I vrimes intervertebrale

-kompleksi disk-osteofit

-carje e brendshme e diskut

-artritis

-spondylosis

-artropati sakroiliake

-semundje e mosperputhjes se vertebrave

-semundja e mosperputhjes atlanto-oksipitale

-neoplazite: me metastaza,hematologjike,tumoret primare te kockave

2-Infeksion/Inflamacion

-osteomyeliti vertebral

-abces spinal epidural

-meningit

-araknoiditi lumbar

-semundje autoimmune

3-Metabolike

-osteoporosis

-osteosklerosis

4-Vaskulare

-aneurizmi I aortes abdominal

-carja e arteries vertebrale

5-Te tjera

-dhimbje e referuar nga semundjet visceral

-psikiatrike,syndrome e dhimbjes kronike,simulimi