6

Module 18

Filipino
Maghinuha Ka

A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development
 Sa Mag-aaral

Magandang araw sa iyo. Nakakapagpatalas ng isip ang susunod

nating leksyon dahil kinakailangan mong maging mapanuri sa mga
detalye upang makagawa ka ng hinuha sa mga pangyayari. Handa ka
na bang patakbuhin ang iyong isip?

Mga Dapat Matutuhan

Nagiging malawak ang pang-unawa at pagpapahalaga sa

nilalaman ng kwento kung makabuo ng hinuha o pasya at
makapagbibigay ng motibo sa kilos o pangyayaring naganap o
maaring maganap sa kwento.
Ang hinuha ay isang matalinong hula. Ito’y pansamantalang
sagot sa suliranin sapagkat batay ito sa hindi kumpletong mga
katunayan. Ang hinuha ang siyang tumatayo bilang patunguhan at
patnubay sa paglutas ng suliranin.

Subukin Natin

Basahin ang talata at ang sumusunod na pangungusap. Lagyan

ng √ang patlang ng pangungusap na nagbibigay ng tamang hinuha at
X kung ang hinuha ay mali.

Masayang-masaya sila sa pamimitas ng mga sariwang

gulay. Si Zernan ay pumili kaagad ng napakalaking pakwan at
inilagay ito sa malaking tiklis. Siyang-siya naman si Mang Ernani
habang nangunguha ng petsay at mustasa. Nilinis nila ang mga
dahon nito. Nakangiti naman si Aling Mila habang namimitas ng
sitaw, ampalaya,talong, sayote at kalabasa. Inayos niya ito sa
maluluwang na bayong. Ang mga gulay ay dadalhin nila sa
bayan. Umasa sila na kikita ito ng pera.

1
______a. Magkapitbahay sina Zernan, Mang Ernani at Aling Mila.
______b. Dadalhin nila sa bayan ang mga gulay upang ipagbili.
______c. Nakapagpaparami ng pagkain ang pagtatanim ng gulay.
______d. Nakakabagot na gawain ang pamimitas ng gulay.
______e. Upang hindi malanta, inilagay sa malalaking bayong ang mga
gulay.

Pag-aralan Natin

Ano ang likas na pakiramdam mo kapag nakaharap ka sa isang

suliranin? Hindi ba ang una mong reaksiyon ay ang pagnanais na
malutas ito kaagad? Ang naisip mong mga unang kalutasan sa
suliranin ay nakukuha mo sa iyong karanasan. Maaari mo ring
makuha ang mga kalutasang ito sa pag-unawa mo sa mga
nakahandang katunayan. Ang mga pansamantalang kalutasang ito
ang siyang tinatawag na mga hinuha.

Halimbawa:

Ayon sa mga balita, may ilang bahagi lamang ng

Mindanao ang mayroong di-pagkakaunawaan sa
kasalukuyan, subalit sa isipan ng marami, ang panganib ng
suliranin ay dapat bigyan ng kalutasan para magkaroon ng
kapayapaan at bumalik ang pang-akit ng Mindanao.

Ang sumusunod ay iilan sa maaaring maging hinuha sa nasabing

pangyayari:

1. Ang magkaibang paniniwala ng Kristiyano at Muslim ang dahilan

ng hidwaan.

2. Ang mga mamamahayag sa radyo, telebisyon at mga pahayagan

ang nagbibigay ideya sa madla na nakakatakot ang Mindanao.

2
3. Maibalik lamang ang kagandahan ng Mindanao kung mawala na
nang lubusan ang mga naglilipanang mga terorista rito.

Ikaw, may hinuha ka ba sa kalagayan sa Mindanao? Anu-ano ang

mga ito? Subukan mong itala ito sa iyong kuwaderno.

1. __________________________________________________________________________

2. __________________________________________________________________________

3. __________________________________________________________________________

Gawin Natin

Basahin mo ang isang akda na ito at sagutin ang sumusunod na

mga tanong:

Huwag kang maingay…

May mga yabag akong nauulinigan.
Pakinggan mo…
Papalapit, papalapit na rito ang mga
kaluskos.
Naramdaman mo ba?
Waring dahan-dahan sa mga kilos.
Parang lumalaki ang aking ulo…
Tila sa pinto ay may nakasilip,
Tinitingnan tayo.
Anong laki ng nakadilat niyang mata
Kulay berde tila.
Heto na siya!
Naramdaman mo ba?
Hayan na!
Parang nakalutang sa hangin.
Puti ang kulay.
Nangangalisag ang balahibo.
Ayan na!
Talon, dali.
Takbo E, e, ek…
Ano kaya ito? Ay ______ pala.

3
Ibigay ang iyong hinuha at isulat ito sa kuwaderno:

1. Nais ba ng may-akda na matakot ang mambabasa?

________________________________________________________________

________________________________________________________________

2. Anu-anong mga salita ang ginamit upang ang bumabasa ay

matakot?
________________________________________________________________

________________________________________________________________

3. Pansinin ang huling linya. Bakit hindi binanggit ang kanilang

kinatatakutan?
________________________________________________________________

________________________________________________________________

Mga Dagdag na Gawain

Sumulat ng isang talata tungkol sa paksang:

“Saan Pupunta ang Tao kung Puno na ang Daigdig?”

Itala mo nang maayos sa iyong kuwaderno ang iyong mga

hinuha tungkol sa paksang nabanggit.

4
 __________________________

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_____________________________.

Tandaan Natin

Tandaan mo na ang hinuha ay isang matalinong hula. Ito’y

pansamantalang sagot sa suliranin sapagkat batay ito sa hindi
kumpletong mga katunayan. Ang hinuha ay siyang tumatayo
bilang patunguhan at patnubay sa paglutas ng suliranin.

Sariling Pagsusulit

Basahin ang talata at ang sumusunod na mga pangungusap.

Lagyan ng √ ang patlang ng pangungusap na nagbibigay ng tamang
hinuha at X kung ang hinuha ay mali.

5
 Tumunog ang kampanilya, hudyat ng pagkaklase.
Masayang pumasok sa silid si Gng. Locrida at humarap sa buong
klase. Matapos bumati sa mga mag-aaral ay lumapit siya sa
kanyang mesa. Lahat ay kinabahan sa ibubunga ng kalikutan ni
Russel. Kilala nila si Gng. Locrida kung paano magalit. Di-
nagkabula ang kutob ng loob nila nang napansin niya ang basag
na plorera. Tinanong ng guro kung sino ang may kagagawan
noon. Ni isa’y walang nagtangkang sumagot. Pinamulahan ng
mukha ang guro at muling nagtanong. Sabay halos nagtaas ng
kamay ang buong klase. Inamin nila ang kasalanan. Si Russel ay
hindi makatingin sa kanilang guro. Hiyang-hiya siya sa lahat.

______a. Papasok pa lang ng silid ay alam na ni Gng. Locrida na

nabasag ang plorera.
______b. Si Russel ang nakabasag ng plorera.
______c. Napahiya ang guro sa mga estudyante.
______d. Inamin ng buong klase ang pagkabasag ng plorera.
______e. Madalas na pinapagalitan ng guro ang mga mag-aaral kaya
alam na nila ang ugali ng guro.

Mga Batayan:

Kung ang iyong iskor ay apat o lima ( 4-5 ) maaring tumuloy

na sa susunod na leksyon.

Kapag ang iyong iskor ay tatlo ( 3 ) gawin ang susunod na
gawain

Kapag ang iyong iskor ay bumaba sa tatlo ( 2, 1 o kaya ay 0)
balikan uli ang buong modyul. Sikaping mapaghusayan ang
pagbasa at pag-unawa ng iyong binasa, at sagutin nang may
pag-iingat ang bawat tanong.

6
 Pagyamanin Natin

Basahin ang maikling talata pagkatapos ay buuin ang concept

web ayon sa mga hinuhang mabubuo sa pangyayari.

Maraming dahilan kung bakit nalilihis tayo sa isang makataong

pamumuhay. Iilan sa mga ito ay ang pagiging sakim sa pera at
kapangyarihan, pagtakas sa katotohanan, masamang bisyo at mga
karanasang nagiging bahagi ng kabiguan.

Bakit nalilihis tayo

sa isang makataong
pamumuhay?

7
 Gabay sa Pagwawasto

Subukin Natin

____x__ a.
____/__ b.
____/__ c.
____x__ d.
____/__ e.

Gawin Natin

1. Hindi naman, binibigyan lang ng may-akda ang mga mambabasa ng

pananabik na malaman kung ano ang ibig niyang ipabatid.

2. Ang mga salitang ginamit na nakakatakot ay yabag, naulinigan,

kaluskos,lumalaki, nakasilip, nakadilat, nakalutang sa hangin, at nangangalisag
ang balahibo.

3. Hindi binanggit ang kinatatakutan sa huling linya, sapagkat hindi naman

talaga ito nakakatakot at ang mambabasa na mismo ang tutuklas nito.

Mga Dagdag na Gawain

Maaaring iba ang iyong pagkasulat ng iyong sagot. Ang mababasa mo sa ibaba ay
isang halimbawa o gabay lamang.

“Saan Pupunta ang Tao kung Puno na ang Daigdig?”

Kung puno na ang daigdig at magsisiksikan na ang mga tao, siguro ang iba ay sa
deserto na manirahan at magdadala sila ng maraming tubig upang mabuhay. Maaari ring
ang iba ay sa dagat na manirahan sakay ng kanilang malalaking bangkang bahay. Iyong
mga mayayaman naman ay baka sa kanilang eroplanong bahay na titira o dili kaya’y
magsipaglipatan na sila sa Planetang Mars kasama ang mga alien.

Sariling Pagsusulit

___x___a.
___/___b.
___/___c.

8
___x___d.
___/___e.

Pagyamanin Natin

Naging sakim tayo

sa pera at
kapangyarihan.

Dahil sa ating Bakit nalilihis

tayo sa isang Tumatakas tayo
masasamang
makataong sa katotohanan.
bisyo.
pamumuhay?

Dahil sa mga
karanasang nagiging
bahagi ng kabiguan.