You are on page 1of 1

Sitwasyong pangwika sa Telebisyon – ito ang pinakamakapangyarihan media sa kasalukuyan dahil sa dami ng mamamayang 4.

4. Tambalan – Dalawang salitang pinagsasama para makabuo ng isang salita.


naabot nito. a. Tambalang di-ganap – ang taglay na kahulugan ng bawat dalawang salitang pinagtambal ay hindi nawawala.
Sitwasyong pangwika sa Radyo at Diyaryo – Ito ay maqy kakayahang maghatid ng balita at aliw sa mga tagapakinig at sa - Tambalang salitang nanatili ang kahulugan . Hal. Asal-hayop
mambabasa. Bahay-ampunan.
Broadsheet-Wikang Ingles ang ginagamit na pamamaraan sa pagsulat ng balita. b. Tambalang ganap – dalawang salitang pinagtatambal ay nakabubuo ng ikatlong kahulugang iba kaysa
Sitwasyong pangwika sa pelikula – Ito ay pagtatampok ng mga palabas sa telebisyon o senihan na gumagamit ng midyum na isinasaad ng mga salitang pinagsama. Hal. Bahaghari, Hampaslupa, Dalagambukid
Filipino at mga barayti ng wika na tinatangkilik ng mga manonood. Bahagi ng Pananalita
Fliptop - Pagtatalong oral na isinasagawa nang pa rap. 1. Mga salitang Pangnilalaman
Pick Up Lines- Makabagong bugtong kung saan may tanong na sinasagot na madalas na naiuugnay sa pag-ibig at iba pang a. Mga nominal
aspeto ng buhay.  Pangngalan – tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, pook, at pangyayari.
Hugot lines – Tinatawag na love lines o love quotes.  Panghalip- inihahalili sa pangngalan
SMS(Short Messaging System)- isang mahalagang bahagi ng komunikasyon kung saan ipinapadala ang mensahe sa tao sa b. Pandiwa- salitang kilos
pamamagitran ng paggamit ng cellphone c. Mga panuring
Pilipinas- Texting capital of the world. Humigit kumulang 4 bilyong text bawat araw ang naipapadala at natatanggap sa ating  Mga Pang-Uri
bansa.  Pang-abay
Code Switching- Pagpapalit ng mga salita sa ingles at Filipino at kadalasang binabago ang mga salita sa pamamagitan ng 2. Mga salitang Pangkayarian
pagpaapikli nito. a. Mga Pang-ugnay
Sitwasyong Pangwika sa Social media o Internet – ito ay ang paggamit ng teknolohiya sa kung saan sa pamamagitan ng  Pangatnig
internet ay nakakalikha ng mga social media account katulad ng facebook, instagram, twitter atbp.  Pang-angkop
Netizen- Tawag sa mga taong nahuhumaling sa paggamit ng internet na nagiging bahagi na ng kanilang social life sa  Pang-ukol
pamamagitan ng social media. b. Mga pananda
Sitwasyong pangwika sa kalakalan – Paggamit ng wikang English bilang pakikipag-ugnayan sa kalakalan.  Pantukoyng
Multinational Companies – Mga malalaking kompanya at korporasyon na pinamumunuan ng mga dayuhan. Tahas- Tumutukoy sa bagay na material. Dalawang uri: 1. Palansak – tumutukoy sa pangkat ng iisang uri ng tao o bagay. Hal.
Kumpol, hukbo. 2. Di- palansak – tumutukoy lamang sa mga bagay na isinasaalang-alang ng isa-isa.
Kasarian ng Pangngalan
a. Panlalaki – Hal. Bicolano, lolo
Business Process Outsourcing – Mga kompanyang nakabase sa pilipinas subalit mga sineserbisyuhan ay mga dayuhang b. Pambabae – hal. Ate, Gng., Ilokano
costumer. Isa rito ang trabahong call center. c. Di-tiyak – Hal. Guro
Memo, Kautusan, Kontrata – Mga dokumentong naglalaman ng mga kasulatan na nakasalin sa wikang ingles. d. Walang kasarian – Hal. Halaman, Bundok, ilog, upuan
Batas tagapagpaganap BLG.335, serye 1988 – Nag-aatas sa lahat ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensiyang
pamahalaan na magsasagawa ng mga hakbang para sa layuning magamit ang wikang Filipino bilang opisyal na wika sa mga Liksekon – ito ay mga salitang ginagamit sa isang wika ng mga mananalita nito. Tinatawag din itong “vokabularyo” ng
transaksiyon, komunikasyon, at korespondensiya. isang wika.
Sitwasyong pangwika sa edukasyon – Ito ay ang paggamit ng wikang Filipino bilang midyum sa pagtuturo na nakasaad sa K-12
basic curriculum. Mga Paraan sa Pagbuo ng mga Salita
Jargon- Uri ng sosyolek kung saan gumagamit ng mga terminong my kaugnayan sa trabaho o iba’t ibang hanapbuhay o 1. Pagtatambal – hal. Sayawit mula sa salitang sayaw at awit
larangan. 2. Akronim – hal. NSO, PAL, DOLE
Sitwasyong pangwika sa iba’I ibang anyo ng kulturang popular – Halimbawa nito ay ang mga sumusunod 1. Fliptop 2. Pick Up 3. Pagbabawas o Clipping – Hal. Telefon - Fon, Doktor- Dok
Lines 3. Hugot Lines 4. Pagdaragdag – hal. Boss - Bossing
Sitwasyong Pangwika sa Pamahalaan – Halimbawa ay ang batas tagapagpaganap blg.335, serye 1988. 5. Paghahalo o Blending – Crispylicious mula sa salitang crispy at delicious
Sintaks – Ang sangay ng lingwistika na nakatuon sa pagbuo ng pangungusap. Pinag-aaralan nito ang pagsasama-sama ng mga 6. Mga salita mula sa pangngalan – Hal. Xerox- Nagpapaxeros o magpapaxeros.
salita paea makabuo ng isang kaisipang may kompletong diwa. Mga Dapat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon
Morpolohiya- Ang makaagham na pag-aaral ng mga morpema o makabuluhang yunit ng mga salita. 1. S-(Setting) – Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao.
Uri ng Morpema sa Wikang Filipino 2. P-(Participants) – Ang mga taong nakikipagtalastasan .
1. Morpemang Ponema/a/ at /o/ - Kung nagbabago ang kahulugan( kasarian) dahil sa pagdagdag ng ponemang 3. E-(Ends) – Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan.
/a/ o kontradiksyon ng /o/ sa /a/ ay itinuturing na ponema. Hal. Abogado – Abogada. 4. A-(Act sequence) – Ang takbo ng usapan.
2. Morpemang Salitang Ugat- Walang panlapi. Ito ay ang payak na anyo ng isang salita. Hal. Ganda, Sipag, 5. K-(Keys) – Tono ng pakikipag-usap. Katulad ng setting o pook, nararapat ding isaalang-alang ang sitwasyon ng
Bunso, Sulat, Sayaw usapan.
3. Morpemang Panlapi – Idinurugtong sa salitang-ugat na maaaring makapagpabago ng kahulugan ng salita 6. I-(Instrumentalities) – Tsanel o midyum na ginagamit, pasalita o pasulat.
ngunit hindi nakakatayong mag-isa ang mga panlapi st kailangan idugtong sa salitang ugat upang magkaroon 7. N-(Norms)- Paksa ng usapan.
ng kahulugan. Hal. Um-, Ma-, -an, Ma- 8. G-(Genre) – Diskursong ginagamit kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatwiran.
Limang Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko
1. Asimilasyon – Sakop ng uring ito ang mga pagbabagong nagaganap sa posisyong pinal dahil sa impluwensya Iba’t Ibang Pag-aaral sa mga anyo ng Di Verbal na Komunikasyon
ng ponemang kasunod nito. 1. Kinesika – Ito ang pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan.
Uri ng Asimilasyon 2. Akspresyon ng mukha
a. Asimilasyong parsyal o di-ganap – Hal. Pang + bansa = Pambansa 3. Galaw ng Mata
b. Asimilasyong ganap – Hal. Pang + takot = Panakot 4. Vocalics
2. Pagpapalit ng Ponema – Kapag ang (d) ay nasa pagitan ng dalawang patinig kaya ito’y pinapalitan ng 5. Pandama o Paghawak
ponemang r. hal. Madamot- maramot 6. Preksemika
3. Metatesis – Pagpapalit ng posisyon ng panlaping /-in/ kapag ang kasunod na ponema ay mga ponemang (L, 7. Chronemics
Y, O). Anim na Pamantayan sa Pagtataya ng Kakayahang Pangkomunikatibo
Hal. Lipadin – nilipad, Lamunin- Nilamun, Yariin – Niyari 1. Pakikibagay
4. Pagpalilipat-diin – Kapag ang salitang ugat ay nilalagyan ng panlapi, ito ay nagbabago kapag ito’y nilalapian. 2. Paglahok sa pag-uusap
Hal. Laro + an = Laruan 3. Pamamahala sa Pag-uusap
5. Pagkakaltas ng Ponema – Mayroong pagkakaltas o pagtatanggal ng ponema. Hal. Takip + an = Takpan, Sara + 4. Pagkapukaw-damdamin
han = sarhan. 5. Bisa
Kayarian ng mga Salita 6. Kaangkupan
1. Payak – Ang salita ay payak kung ito ay salitang ugat lamang. Hal. Ina, bata, sulat, anak, Kapatid.
2. Maylapi – salitang ugat na kinakabitan ng mga panlapi na maaaring sa unahan(unlapi), gitna(gitlapi), Mga Hakbang sa Pagbuo ng Sulating Pananaliksik
hulihan(hulapi). Maaring ikabit din ang panlapi sa unahan at hulihan(kabilaan), o d kaya’y unahan, gitna at 1. Pagpili ng mabuting paksa
hulihan(Laguhan) ng salitang ugat. 2. Pagkalap ng Impormasyon
3. Inuulit – ay maaaring ganap, parsyal o magkahalong parsyal at ganap. 3. Pagbuo ng tesis na pahayag
Pag-uulit na ganap- inuulit ang salitang ugat. Hal. Taon-taon 4. Pagbuo ng Balangkas
Pag-uulit na parsyal o di-ganap – ang isang salita ay nasa pag-uulit na parsyal kapag ang bahagi lamang ng 5. Pag-aayos ng mga tala
salitang-ugat ang inuulit. Hal. Usok-uusok, Balita- bali-balita, kanta – kakanta 6. Pagsulat ng burador
7. Pagrerebisa
8. Pagsulat ng pinal na papel

You might also like