Sitwasyong pangwika sa Telebisyon – ito ang pinakamakapangyarihan media sa kasalukuyan dahil sa dami ng mamamayang 4.
4. Tambalan – Dalawang salitang pinagsasama para makabuo ng isang salita.
naabot nito. a. Tambalang di-ganap – ang taglay na kahulugan ng bawat dalawang salitang pinagtambal ay hindi nawawala. Sitwasyong pangwika sa Radyo at Diyaryo – Ito ay maqy kakayahang maghatid ng balita at aliw sa mga tagapakinig at sa - Tambalang salitang nanatili ang kahulugan . Hal. Asal-hayop mambabasa. Bahay-ampunan. Broadsheet-Wikang Ingles ang ginagamit na pamamaraan sa pagsulat ng balita. b. Tambalang ganap – dalawang salitang pinagtatambal ay nakabubuo ng ikatlong kahulugang iba kaysa Sitwasyong pangwika sa pelikula – Ito ay pagtatampok ng mga palabas sa telebisyon o senihan na gumagamit ng midyum na isinasaad ng mga salitang pinagsama. Hal. Bahaghari, Hampaslupa, Dalagambukid Filipino at mga barayti ng wika na tinatangkilik ng mga manonood. Bahagi ng Pananalita Fliptop - Pagtatalong oral na isinasagawa nang pa rap. 1. Mga salitang Pangnilalaman Pick Up Lines- Makabagong bugtong kung saan may tanong na sinasagot na madalas na naiuugnay sa pag-ibig at iba pang a. Mga nominal aspeto ng buhay. Pangngalan – tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, pook, at pangyayari. Hugot lines – Tinatawag na love lines o love quotes. Panghalip- inihahalili sa pangngalan SMS(Short Messaging System)- isang mahalagang bahagi ng komunikasyon kung saan ipinapadala ang mensahe sa tao sa b. Pandiwa- salitang kilos pamamagitran ng paggamit ng cellphone c. Mga panuring Pilipinas- Texting capital of the world. Humigit kumulang 4 bilyong text bawat araw ang naipapadala at natatanggap sa ating Mga Pang-Uri bansa. Pang-abay Code Switching- Pagpapalit ng mga salita sa ingles at Filipino at kadalasang binabago ang mga salita sa pamamagitan ng 2. Mga salitang Pangkayarian pagpaapikli nito. a. Mga Pang-ugnay Sitwasyong Pangwika sa Social media o Internet – ito ay ang paggamit ng teknolohiya sa kung saan sa pamamagitan ng Pangatnig internet ay nakakalikha ng mga social media account katulad ng facebook, instagram, twitter atbp. Pang-angkop Netizen- Tawag sa mga taong nahuhumaling sa paggamit ng internet na nagiging bahagi na ng kanilang social life sa Pang-ukol pamamagitan ng social media. b. Mga pananda Sitwasyong pangwika sa kalakalan – Paggamit ng wikang English bilang pakikipag-ugnayan sa kalakalan. Pantukoyng Multinational Companies – Mga malalaking kompanya at korporasyon na pinamumunuan ng mga dayuhan. Tahas- Tumutukoy sa bagay na material. Dalawang uri: 1. Palansak – tumutukoy sa pangkat ng iisang uri ng tao o bagay. Hal. Kumpol, hukbo. 2. Di- palansak – tumutukoy lamang sa mga bagay na isinasaalang-alang ng isa-isa. Kasarian ng Pangngalan a. Panlalaki – Hal. Bicolano, lolo Business Process Outsourcing – Mga kompanyang nakabase sa pilipinas subalit mga sineserbisyuhan ay mga dayuhang b. Pambabae – hal. Ate, Gng., Ilokano costumer. Isa rito ang trabahong call center. c. Di-tiyak – Hal. Guro Memo, Kautusan, Kontrata – Mga dokumentong naglalaman ng mga kasulatan na nakasalin sa wikang ingles. d. Walang kasarian – Hal. Halaman, Bundok, ilog, upuan Batas tagapagpaganap BLG.335, serye 1988 – Nag-aatas sa lahat ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensiyang pamahalaan na magsasagawa ng mga hakbang para sa layuning magamit ang wikang Filipino bilang opisyal na wika sa mga Liksekon – ito ay mga salitang ginagamit sa isang wika ng mga mananalita nito. Tinatawag din itong “vokabularyo” ng transaksiyon, komunikasyon, at korespondensiya. isang wika. Sitwasyong pangwika sa edukasyon – Ito ay ang paggamit ng wikang Filipino bilang midyum sa pagtuturo na nakasaad sa K-12 basic curriculum. Mga Paraan sa Pagbuo ng mga Salita Jargon- Uri ng sosyolek kung saan gumagamit ng mga terminong my kaugnayan sa trabaho o iba’t ibang hanapbuhay o 1. Pagtatambal – hal. Sayawit mula sa salitang sayaw at awit larangan. 2. Akronim – hal. NSO, PAL, DOLE Sitwasyong pangwika sa iba’I ibang anyo ng kulturang popular – Halimbawa nito ay ang mga sumusunod 1. Fliptop 2. Pick Up 3. Pagbabawas o Clipping – Hal. Telefon - Fon, Doktor- Dok Lines 3. Hugot Lines 4. Pagdaragdag – hal. Boss - Bossing Sitwasyong Pangwika sa Pamahalaan – Halimbawa ay ang batas tagapagpaganap blg.335, serye 1988. 5. Paghahalo o Blending – Crispylicious mula sa salitang crispy at delicious Sintaks – Ang sangay ng lingwistika na nakatuon sa pagbuo ng pangungusap. Pinag-aaralan nito ang pagsasama-sama ng mga 6. Mga salita mula sa pangngalan – Hal. Xerox- Nagpapaxeros o magpapaxeros. salita paea makabuo ng isang kaisipang may kompletong diwa. Mga Dapat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon Morpolohiya- Ang makaagham na pag-aaral ng mga morpema o makabuluhang yunit ng mga salita. 1. S-(Setting) – Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao. Uri ng Morpema sa Wikang Filipino 2. P-(Participants) – Ang mga taong nakikipagtalastasan . 1. Morpemang Ponema/a/ at /o/ - Kung nagbabago ang kahulugan( kasarian) dahil sa pagdagdag ng ponemang 3. E-(Ends) – Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan. /a/ o kontradiksyon ng /o/ sa /a/ ay itinuturing na ponema. Hal. Abogado – Abogada. 4. A-(Act sequence) – Ang takbo ng usapan. 2. Morpemang Salitang Ugat- Walang panlapi. Ito ay ang payak na anyo ng isang salita. Hal. Ganda, Sipag, 5. K-(Keys) – Tono ng pakikipag-usap. Katulad ng setting o pook, nararapat ding isaalang-alang ang sitwasyon ng Bunso, Sulat, Sayaw usapan. 3. Morpemang Panlapi – Idinurugtong sa salitang-ugat na maaaring makapagpabago ng kahulugan ng salita 6. I-(Instrumentalities) – Tsanel o midyum na ginagamit, pasalita o pasulat. ngunit hindi nakakatayong mag-isa ang mga panlapi st kailangan idugtong sa salitang ugat upang magkaroon 7. N-(Norms)- Paksa ng usapan. ng kahulugan. Hal. Um-, Ma-, -an, Ma- 8. G-(Genre) – Diskursong ginagamit kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatwiran. Limang Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko 1. Asimilasyon – Sakop ng uring ito ang mga pagbabagong nagaganap sa posisyong pinal dahil sa impluwensya Iba’t Ibang Pag-aaral sa mga anyo ng Di Verbal na Komunikasyon ng ponemang kasunod nito. 1. Kinesika – Ito ang pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan. Uri ng Asimilasyon 2. Akspresyon ng mukha a. Asimilasyong parsyal o di-ganap – Hal. Pang + bansa = Pambansa 3. Galaw ng Mata b. Asimilasyong ganap – Hal. Pang + takot = Panakot 4. Vocalics 2. Pagpapalit ng Ponema – Kapag ang (d) ay nasa pagitan ng dalawang patinig kaya ito’y pinapalitan ng 5. Pandama o Paghawak ponemang r. hal. Madamot- maramot 6. Preksemika 3. Metatesis – Pagpapalit ng posisyon ng panlaping /-in/ kapag ang kasunod na ponema ay mga ponemang (L, 7. Chronemics Y, O). Anim na Pamantayan sa Pagtataya ng Kakayahang Pangkomunikatibo Hal. Lipadin – nilipad, Lamunin- Nilamun, Yariin – Niyari 1. Pakikibagay 4. Pagpalilipat-diin – Kapag ang salitang ugat ay nilalagyan ng panlapi, ito ay nagbabago kapag ito’y nilalapian. 2. Paglahok sa pag-uusap Hal. Laro + an = Laruan 3. Pamamahala sa Pag-uusap 5. Pagkakaltas ng Ponema – Mayroong pagkakaltas o pagtatanggal ng ponema. Hal. Takip + an = Takpan, Sara + 4. Pagkapukaw-damdamin han = sarhan. 5. Bisa Kayarian ng mga Salita 6. Kaangkupan 1. Payak – Ang salita ay payak kung ito ay salitang ugat lamang. Hal. Ina, bata, sulat, anak, Kapatid. 2. Maylapi – salitang ugat na kinakabitan ng mga panlapi na maaaring sa unahan(unlapi), gitna(gitlapi), Mga Hakbang sa Pagbuo ng Sulating Pananaliksik hulihan(hulapi). Maaring ikabit din ang panlapi sa unahan at hulihan(kabilaan), o d kaya’y unahan, gitna at 1. Pagpili ng mabuting paksa hulihan(Laguhan) ng salitang ugat. 2. Pagkalap ng Impormasyon 3. Inuulit – ay maaaring ganap, parsyal o magkahalong parsyal at ganap. 3. Pagbuo ng tesis na pahayag Pag-uulit na ganap- inuulit ang salitang ugat. Hal. Taon-taon 4. Pagbuo ng Balangkas Pag-uulit na parsyal o di-ganap – ang isang salita ay nasa pag-uulit na parsyal kapag ang bahagi lamang ng 5. Pag-aayos ng mga tala salitang-ugat ang inuulit. Hal. Usok-uusok, Balita- bali-balita, kanta – kakanta 6. Pagsulat ng burador 7. Pagrerebisa 8. Pagsulat ng pinal na papel