სასწავლო კურსის

მიკრობიოლოგია, ვირუსოლოგია
სახელწოდება
ფაკულტეტი -საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის
სასწავლო უმაღლესი განათლების საფეხური – ერთსაფეხურიანი
კურსისსტატუსი საგანმანათლებლო პროგრამა – მედიცინა
IV სემესტრი, სავალდებულო კურსი.
სასწავლოკურსისკოდი OC114 0801106 
ლეილა ახვლედიანი - ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა
და ჯანდაცვის ფაკულტეტის ბიოლოგიის დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი
საკონტაქტო ინფორმაცია:
მობ.577 17 97 18
ელ. ფოსტა leila.akhvlediani@bsu.edu.ge
განხორციელებაში მონაწილე პირები:
ავტორ(ებ)ი ნაზი თურმანიძე – საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტის ბიოლოგიის დეპარტამენტი,
ასისტენტ პროფესორი
საკონტაქტო მონაცემები: მობ. 893 600520 ტელ.: 7-95-20
ელ. ფოსტა Nazıçturmanıdzei@bsu.edu.ge
თეა ქოიავა, საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტის კლინიკური მედიცინის დეპარტამენტის
ასისტენ პროფესორი
Qoiava.tea@bsu.edu.ge
კურსის მიზანია მიკროორგანიზმთა მორფოლოგიური, ფიზიოლოგიური, ბიოქიმიური თავისებურებების,
მიკროორგანიზმების ცხოველქმედების შედეგად ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებების – ვიტამინების,
ფერმენტების, ზრდის ნივთიერებების, ანტიბიოტიკებისა თუ სხვათა პროდუცირების მექანიზმების შესწავლა.
მოდულის კერძო მიკრობიოლოგიური ნაწილი მიზნად ისახავს სამედიცინო მიკრობიოლოგიისა და ინფექციური
დაავადებების საბაზისო პრინციპების გაცნობას, გლობალური ინფექციური დაავადებების გამომწვევი ბაქტერიების და
სასწავლო კურსის
ვირუსების პათოგენური მოქმედების და იმუნიტეტის დათრგუნვის მექანიზმების, მიკროორგანიზმთა სტრუქტურისა
მიზანები
და ფიზიოლოგიის დაავადების პათოგენეზთანკორელირების, დაავადებების გამომწვევის პათოგენურობის
ფაქტორებისა და ვირულენტობის მექანიზმების შესწავლას.
დაავადების დიაგნოზირებისას ლაბორატორიულ მეთოდების გამოყენებისას სწორი ინტერპრეტაციისა და მცდარი
შედეგის დაფიქსირების მიზნით, სტუდენტი აითვისებს ძირითად სადიაგნოსტიკო ტესტებს. გაეცნობა
სადიაგნოსტიკო მასალის აღებისა და დამუშავების ძირითად პრინციპებს.
კრედიტების
რაოდენობა და 6კრედიტი
საათების განაწილება საკონტაქტო მუშაობისათვის 90 საათი
სტუდენტის დამოუკიდებელი მუშაობისათვის 60 საათი
დატვირთვის
შესაბამისად
საკონტაქტო საათები:
1. ლექცია - 30სთ(15 სთ ზოგადი მიკრობიოლოგია– 15–კერძო);.
2. ლაბორატორიული - 28 სთ. (14სთ ზოგადი მიკრობიოლოგია– 14–კერძო)
3. ჯგუფში მუშაობა29 სთ. (15 სთ ზოგადი მიკრობიოლოგია–14–კერძო)
4. შუალედური გამოცდა - 1 სთ.
ფორმატი 5. დასკვნითი გამოცდა - 2 სთ.
დამოუკიდებელი მუშაობის საათები: 60
1. მზადება შუალედური გამოცდისათვის - 8 სთ.
1. მზადება ლაბორატორიული სამუშაოსათვის - 23 სთ.
2. მზადება ჯგუფში მუშაობისათვის - 15 სთ.
3. მზადება დასკვნითი გამოცდისათვის – 14სთ.
დაშვების არა აქვს
წინაპირობები
შინაარსი და იხილეთ დანართი 1
ლიტერატურა
ლექცია
 ვერბალური ანუ ზეპირი მეთოდი;
 დემონსტრირება
ჯგუფში მუშაობა
სწავლების/სწავლის
 ინდუქცია, დედუქცია, ანალიზი და სინთეზი;
მეთოდები
 ვენის დიაგრამა
 პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლების მეთოდი (PBL);
ლაბორატორიული
 დემონსტრირება
შეფასების
კრიტერიუმები სტუდენტის საბოლოო შეფასება წარმოადგენს შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების ჯამს:
1.1. შუალედური შეფასება - 60 ქულა:
1.1.1. შუალედური გამოცდა - 20 ქულა;
1.1.2. მიმდინარე შეფასებები - 30 ქულა:
1.1.2.1. წერითი გამოკითვები - 15 ქულა;
1.1.2.2. ზეპირი გამოკითვები - 15 ქულა;
1.1.3. შეფასების სხვა სახის კომპონენტი - 10 ქულა;

1
 1.2.დასკვნითი გამოცდა - 40 ქულა

N შეფასების რაოდე ქულათა შეფასების შეფასების სავარაუდო

კომპონენტები და ნობა შეფასება ჯამი დრო კრიტერიუმები
მეთოდები
1. მიმდინარე შეფასებები 30
1.1. წერითი გამოკითხვები 15
შინაარსობრივი მხარე
საშინაო დავალება 3 5 15 X,XIII
აზროვნების
თანმიმდევრულობა
გაფორმების ხარისხი
1.2. ზეპირი 15
გამოკითხვები
5 3 15 I-VII აზროვნების უნარი,
ანალიზისა და
სინთეზის უნარი
1.1.3. შეფასების სხვა სახის კომპონენტები 10
თემის აქტუალობა
აკადემიური დონე
წარდგენის კულტურა
დროის მენეჯმენტი
პრეზენტაცია 1 5 5 XV
სტრუქტურა
ვიზუალური გაფორმება
კითხვებზე პასუხის
გაცემის უნარი
აკადემიური დონე
დროის მენეჯმენტი
წარდგენის უნარი
ვიზუალური
გაფორმაბა
გუნდური მუშაობის
პოსტერი 1 5 5 XIII
უნარი
კამათისა კულტურა
მოსმენის კულტურა
თანაჯგუფელის
შეფასების უნარი**
ორგანიზებულობა
ტარდება ***
შუალედური გამოცდა 1 20 20 IX
კომბინირებული სახით
ტარდება ***
დასკვნითი გამოცდა 1 40 40 XVII-XX
კომბინირებული სახით

**** სასწავლო კურსის ზოგად ნაწილში მიმდინარე აქტივობის შეფასება ხდება მხოლოდ ლაბ. და ჯ/მ აქტივობისას
ზეპირი გამოკითხვის მეთოდით. აქ სტუდენტს შეუძლია დააგროვოს მაქსიმუმ 20 ქულა.
კერძო ნაწილშიშეფასდება წერითი მეთოდით და პრეზენტაციითა და პოსტერით. სტუდენტს შეუძლია დააგროვოს
მაქსიმუმ 25 ქულა. მიმდინარე აქტივობების საბოლოო შეფასება არითმეტიკული შეკრების ნიადაგზე.
კერძო ნაწილში: პოსტერის მომზადებისას სტუდენტები დაიყოფიან მცირე ჯგუფებად, მოამზადებენ უცნობ თემაზე
პოსტერს შეზღუდულ დროში და წარადგენენ. ჯგუფები შეფასდებიან პედაგოგის მიერ და შეაფასებენ ერთმანეთს,
საბოლოო შეფასება გამოითვლება საერთო შეფასების საშუალო არითმეტიკულით.
შუალედური გამოცდა ტარდება ზოგად და კერძო მიკრობიოლოგიურ ნაწილში კომბინირებულად, კერძოდ: ზოგადი
წაილის 3 თემიდან სტუდენტი დაწერს ერთ-ერთს (შეფასდება მაქსიმუმ 10 ქულით), ხოლო კერძ ნაწილში საგამოცდო
ცენტრში ტესტირებით ჩააბარებს (შეფასდება მაქსიმუმ 10 ქულით).

დასკვნით გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა:

 სტუდენტი ვალდებულია დაესწროს სალექციო მეცადინეობების მინიმუმ 50%-ს, წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი
დასკვნით გამოცდაზე არ დაიშვება.
 შუალედურიშეფასებისმინიმალურიკომპეტენციისზღვარი არის 21 ქულა, ხოლო
დასკვნითიგამოცდისმინიმალურიკომპეტენციისზღვარი 20 ქულა;
სტუდენტის საბოლოო შეფასება:
 სტუდენტს სასწავლო კურსი ათვისებულად ჩაეთვლება, თუ ის მიიღებს ერთ-ერთს შემდეგი დადებითი
შეფასებებიდან: ა) (A) ფრიადი - 91 ქულა და მეტი; ბ) (B) ძალიან კარგი - 81-90 ქულა; გ) (C) კარგი - 71-80 ქულა; დ)
(D) დამაკმაყოფილებელი - 61-70 ქულა; ე) (E) საკმარისი - 51-60 ქულა.
უარყოფითი შეფასებებია: (FX) ვერ ჩააბარა - 41-50 ქულის მიღების შემთხვევაში სტუდენტს უფლება ეძლევა დამატებით
გამოცდაზე ერთხელ კიდევ გავიდეს. (F) ჩაიჭრა - 40 ქულის ან ნაკლების მიღებისას სტუდენტს საგანი თავიდან აქვს
შესასწავლი.

2
 ცოდნა და გაცნობერება
აქვს ცოდნა მიკროორგანიზმთა სხვადასხვა ჯგუფის აგებულების თავისებურებების, მათი ბიოქიმიური
აქტივობის, მათში მიმდინარე სასიცოცხლო პროცესების, მრავალფეროვნებისა და ბუნებაში გავრცელების
შესახებ;
სწავლის შედეგი ფლობს ცოდნას მიკროორგანიზმთა როლის შესახებ ცოცხალი ორგანიზმების რიგი სასიცოცხლო
პროცესების ნორმალურ მიმდინარეობაში, ნივთიერებათა ცვლასა და ტრანსფორმაციის პროცესებში,
სხვადასხვა დაავადების გამოწვევის პროცესებში, ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებების –
ვიტამინების, ფერმენტების, ზრდის ნივთიერებების, ანტიბიოტიკებისა თუ სხვათა პროდუცირებაში;
იცის დაავადების გამომწვევი ბაქტერიების და ვირუსების ორგანიზმში შეჭრის და მიკრობების იმუნური
სისტემისაგან თავდაღწევის მექანიზმები.
უნარი
საკვლევ და დიაგნოსტიკურ მიკრობიოლოგიურ ლაბორატორიებში გამოყენებადი თანამედროვე
მეთოდების ცოდნის საფუძველზე შეუძლია მარტივი კვლევის დაგეგმვა და განხორციელება.
აქვს ზოგადი და კერძო მიკრობიოლოგიის თეორიული ცოდნის პრაქტიკულად გამოყენების უნარი
ლაბორატორიული გამოკვლევის სწორად შერჩევისას.
აქვს სხვადასხვა დაავადებების გამომწვევი მიკროორგანიზმების და მათი პათოგენეზის მექანიზმების,
ასევე, მაკროორგანიზმისა და მიკროორგანიზმის ურთიერთობის შედეგად გამოწვეული პროცესების
მსგავსება-განსხვავების პოვნისა და შედარების უნარი;
დარგის თეორიული ცოდნის საფუძველზე საკითხის აბსტრაქტული წარმოსახვისა და დასკვნების
გამოტანის უნარი.
შეუძლია წერითი და ზეპირი კომუნიკაცია დარგის სპეციალისტებთან;
აქვს მიკრობიოლოგიის სფეროში აზრის ლაკონურად ჩამოყალიბებისა და წერილობითი ანგარიშის
გაკეთების უნარი, მათ შორის ლაბორატორიული კვლევის ანგარიშის მომზადების უნარი.
შეუძლია თავისი დასკვნების და კვლევის შედეგების წარდგენა ფართო აუდიტორიის წინაშე
თანამედროვე მულტიმედიური საშუალებების გამოყენებით.
1. გ. გოგიჩაძე, სამედიცინო მიკრობიოლოგია, 2007 წ.
ძირითადი ლიტერატურა
2 დ. ჩიკვილაძე , დ. მეტრეველი სამედიცინო მიკრობიოლოგია 2016 წ

2. Textbook of Diagnostic Microbiology. Mahon R., Lehman C., Manuselis G. 2007.

დამხმარე ლიტერატურა 3. Clinical Microbiology and Infection Disease. Spiser W. John. Edinburgh. 2008.
ინტერნეტ მისამართები:
All the virology on the www. Maintained by Dr. D. R. Sander, USA

დანართი 1

ჯგ.
კვირა თემა ლექ. სთ ლაბ ლიტერატურა
მუშ.სთ
სთ
1 პროკარიოტული ორგანიზმების სტრუქტურული ორგანიზაცია, 3 3 2 ppt;
ბაქტერიათა მორფოლოგია 1. გვ.13–16, 22-37;
მიკრობიოლოგიის ლაბორატორია და მისი მოწყობა, 8.გვ 4–24, 116-153
უსაფრთხოების წესები. მიკროსკოპული კვლევის მეთოდები.
ძირითადი საღებავები და მათი დამზადება 3.გვ.94-110;

2 სპოროგენეზი, მიკროორგანიზმები და გარემო ფაქტორები 3 2 3 1. გვ.97–103; გვ.47-

მიკროორგანიზმთა ზრდა და კულტივირება 49;
მიკრობთაფიქაცია და მათი შეღებვა სპორების შეღებვა. 2. გვ. 158-183; 164-
178;
3 მიკროორგანიზმთა კვება, მეტაბილიტური პროცესები, 3 3 3 1.გვ.50-62; 97–98; 2.
მიკროორგანიზმების მიერ ნახშირწყლების დაშლა. გვ. 180-20
მიკრობული პრეპარატების მომზადება;
სტერილიზაცია და პასტერიზაცია;
4 მიკრობული ფერმენტები, დუღილები, მისი ტიპები და 3 3 3 1.გვ. 89-95; 92-93,
ქიმიზმი.მიკროორგანიზმთა ეკოლოგია, მათი გავრცელება 135-147;
ბუნებაში.მიკროორგანიზმთა შორის ურთიერთობის ფორმები
ანტიბიოტიკები.

ძირითადი საკვები არეები; წყლის მიკროფლორა, ჰაერისა და 7.გვ.107-116

ნიადაგის მიკროფლორა
სპირტული დუღილის გამომწვევნი
5 ვირუსები, მათი ზოგადი დახასიათდება, ვირუსების 3 3 2 1.გვ.63-74;
რეპროდუქცია. 2. გვ 68-85;

3
 ბაქტერიოფაგები, ბაქტერიოფაგია.
ადამიანის ნორმალური მიკროფლორა. 5.გვ.118-121
6 სწავლება ინფექციის შესახებ. 1 2 1 ppt; 1. გვ.110-125;
ლაბორატორიული უსაფრთხოება. BSL 1, 2, 3, 4 დონეები

მიკრობიოლოგიური მასალის შეგროვების, ტრანსპორტირების

და შენახვის წესები. 3.გვ.134-168;
კოკების ზოგადი მიმოხილვა. 2 1 2 1.გვ. 196- 212
7 სტაფილოკოკები, სტრეპტოკოკები, ენტეროკოკები,
მენინგოკოკები, გონოკოკები;

სხვადასხვა ბიოლოგიური მასალისაგან ნაცხის დამზადების 4.გვ.152-169;

წესები
8 გრამ-უარყოფითი ჩხირები: ეშერიხიოზების გამომწვევები, 2 2 1 1.გვ. 212-225; 7;
იერსინიები, სალმონელები, ბაქტერიული დიზენტერიის
გამომწვევები

სხვადასხვა ბიოლოგიური მასალისაგან ნაცხის დამზადების 4.გვ.152-169;

წესები.

9 შუალედური გამოცდა 1

10 გრამ-უარყოფითი ჩხირები: ბრუცელოზის გამომწვევები, 2 1 2 1.გვ.228-244;

ტულარემიის გამომწვევები; ყივანახველას ბორდეტელა,
ჰემოფილური ბაქტერიები; ლეგიონელა, ლაქტობაცილები;

ბაქტრიული კვლევის სეროლოგიური მეთოდები. ბაქტრიული

კვლევის მიკროსკოპული მეთოდები
11 გრამ-დადებითი ჩხირები: ჯილეხის ჩხირი, ტეტანუსის 2 2 1 1.გვ.245-261
კლოსტრიდია, ბოტულიზმის კლოსტრიდია; დიფტერიის
კორინობაქტერია; ტუბერკულოზის ჩხირები.
ბაქტერიული კოლონიების სხვადასხვა ფორმები ამოცნობა. 4.გვ.199-233;
12 ვიბრიონები: ჰელიკობაქტერი, სპიროქეტები, 2 1 2 1.გვ. 269-273; 275-
სიფილისისიტრეპონემა; ლეპტოსპირები. 276; 283-291.
ქლამიდიები, მიკოპლაზმები.

ბაქტერიული ინფეციების ლაბ. დიაგნოსტიკა.

მიკოპლაზმაურეოპლაზმის დათესვა საკვებ არეზე.
13 ლენტივირუსები, რუბივირუსები (წითურის); რაბდოვირუსები 2 2 1 1.გვ.302-308;316-
(ვეზიკულური სტომატიტის და ციფის). 317;330-334;
ანტიბიოტიკომგრძნობელობის განსაზღვრის მეთოდები.

14 პარამიქსო (პარაგრიპი,პაროტიტი, წითელა), 1 2 1 1.გვ.335-344;

ორთომიქსოვირუსები;
ინფექციურ დაავადებათა დიაგნოსტიკის ლაბორატორიული
მეთოდები.

15 ჰეპატიტის გამომწვევი ვირუსების ზოგადი მიმოხილვა (HCV, 1 2 1 1.გვ.358-364;

HAV, HDV, HBV)

იმუნოფლუორესცენცია 2.გვ.196, 4.გვ151-

(ჰერპესვირუსისდაქლამიდიასდიაგნოზირება) 153;
16-19 გამოცდა 2