FIL

111/INTRODUKSYON
SA PAG-AARAL NG
WIKA
AKTIBITI 1
KABANATA I
1.Wika: Katuturan at Katangian
2 .Mga Teorya ng Pinagmulan ng Wika
3.Kahalagahanng Wika Bil
4.Mga Tungkulin ng Wika
5.Antas ng Wika

Inihandi ni:
Rana May F. Compas
BSED 2-A FILIPINO MAJOR

Isinumite kay:
Gng. Josierene V. Abel
Instruktor
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v

PANUTO: Ibigay ang kasing kahulugan ng mga salita na nakatala sa titik A, isulat ang
sagot sa bawat kahon na nakapalibot sa salitang wika. Pagkatapos, ibigay ang mga
detalyeng hinihingi ng bawat kahon na may kinalaman sa inyong naunang isinagot na
maaaring mag-ugnay sa wika.
A. Ibigay ang kahulugan o tinutukoy ng mga sumusunod na pahayag.
1. Tawag sa siyentipikong pag-aaral sa iba‟t ibang paniniwala ng mga bagay-bagay na
may mga batayin subalit hindi pa lubusang napapatunayan.
2. Tumutukoy sa kahulugan ng isang salita.
3. Salitang tumutukoy sa mga bagay na inaasahang magagawa o maisasakatuparan
4. Tumutukoy sa katayuan, bilang o posisyon.

Yum-yum Coo Coo Eureka Masistema Sisinasalitang arbitraryo

tunog

Teorya Kahulugan

La-la Mama Yo-he-ho May may buhay kultura

kakanyahan

1. Teorya 2. Kahulugan

Wika

3. Tungkulin 4. Antas

I Instrumental Interaksiy Pormal

Personal Pambansa Pampanitikan
unal

Tungkulin Antas

Heuristic
At Imahinatibo Kolokyal
Regulatori Representasyunal Impormal Lalalawiganin
At Balbal
at
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v

Aktibiti
Gawin ang mga sumusunod na panuto.
A..Sumulat ng isang usapan gamit ang sumusunod na salita: tena, nagsusunog ng kilay,
kamo, beki, erap, iniibig, kaklase, asignatura, istambay, pagsusulit.

Ryle : Tena sa paaralan upang mag aral at matuto.

Ivan : Halika na! Batid mo bang ang mga mag-aaral ng ating paaralan ay talaga
namang nagsusunog ng kilay upang maipasa lamang ang kanilang mga pagsusulit
sa susunod na araw.
Kim: kamo ay wag na silang mag sayang pa ng panahon para doon.
Ryle: beki ka! Gusto mo bang bumagsak tayo?
Kim : erap, kung babagsak, edi babagsak.
Ivan : kaya di ka iniibig e! labis ang „yong katamaran
Ryle: Sya nga pala, masaya naming tinanggap ang bago nating kaklase sa
asignaturang Filipino kahapon.
Ivan: Tiyak na matutuwa sya sa ating asignatura. Higit na mas nadadaliaan at
nauunawaan niya ito sapagkat ang sarili nating wika ang gamit na medyum dito.
Ryle: Tara na lamang sa silid-aklatan. Tiyak na naka-istambay siya roon tuwing
tanghali upang magbasa-basa.
Kim: Ang sipag naman. Madali lang naman ang pagsusulit kaya tiyak naman na
makakapasa siya.

Mga pangungusap :
1. Tena sa paaralan upang mag aral at matuto.
2. Ang mga mag-aaral ay talaga namang nagsusunog ng kilay upang maipasa
lamang ang kanilang mga pagsusulit sa susunod na araw.
3. Kamo ay naging napakahirap ng taong ito para sa mga guro at estudyante dahil
sa bagong sistema ng edukasyon.
4. Ang mga beki ay napakasayang kasama hindi lamang dahil palagian nila tayong
pinapatawa kundi dahil din sa totoo sila sa atin.
5. Erap ang tawagan nila dahil uso ngayong ang pagbabaliktad ng mga salita lalo na
sa mga kabataan.
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v
6. Ang bansang Pilipinas ay labis na iniibig ng kanyang mga mamamayan.
7. Masayang tinanggap ng seksiyon 2-A and kanilang bagong kaklase sa
asignaturang Filipino.
8. Higit na mas nadadaliaan at nauunawaan ng mga mag-aaral ang isa nilang
asignatura sapagkat ang sarili nating wika ang gamit na medyum dito.
9. Ang mga magkakaibigan ay palagi na lamang naka-istambay sa silid-aklatan
tuwing tanghali upang magbasa-basa para sa susunod nilang klase.
10. Napakahirap ng pagsusulit na ibinigay ng kanilang guro kaya naman madami
ang nakakuha ng mabababang marka kahit na labis naman nila itong pinaghandaan.

B. Sumulat ng mga halimbawa ng mga bagong pamamaraan ng pagbabaybay ng mga

salita na kinahihiligan ng marami lalo na ng mga kabataan sa panahon ngayon. Tukuyin
kung kailan lamang ito maaaring gamitin o angkop gamitin.
“Ganern”- ganu‟n o ganoon
-ang salitang ito ay hango sa salitang „ganoon‟ at kadalasang ginagamit ito ng
mga kabataan ngayon lalo na pag nakikipag usap sa mga kaibigan.
“BTW”- by the way
-ginagamit pag nais ibahin ang paksa ng pinag uusapan. Kadalasang pinapaikli
nan g mga kabataan ngayon ang pagbaybay sa mga salita.
“OTW”- on the way
-pinaikli ring salita na ginagamit upang ipahayag na malapit na sila o nasa byahe
na patungo sa lugar na kanilang pupuntahan.
“Jejemon”- mga huli na sa uso
-ito ay salitang ginagamin ngayon ng mga kabataan upang sabihin na ang isang
tao ay huli na sa uso o napag-iiwanan nan g mga bago ngayon.
“Petmalu”- malupit
- Gaya ng ibang mga salita, binaliktad din ang pagbaybay sa salitang ito.
Ginagamit upang ipahayag ang paghanga sa isang bagay na tingin nila ay
kakaiba at kahanga-hanga.
“Lodi”- Idol
- Ito ay binaybay ng pabaliktad at nanggaling sa salitang Ingles. Ginagamit ito
ng mga kabataan kapag tinatawag nila ang kanilang mga iniidolo.
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v

“dehins”- hindi
- Gaya din ng ibang salita, binaliktad din ang pagbaybay ditto at dinagdagan
pa ng letra. Madalas na ginagamit ito kapag nag-uusap ang magkakaibigan.
“Erap”-pare
- Ginagamit ng mga kabataan lalo nan g mga kalalakihan bilang tawagan dahil
tingin nila ay mas kaaya-ayang pakinggan ito at gamitin.
“nosi”- sino
- Ito ay isa pang halimbawa ng pagbabago ng pagbaybay ng salita. Sa halip na
gamitin ang tamang pamamaraan ng pabaybay ay mas gianagamit ng mga
kabataan ang ganito dahil mas nagugustuhan nila ang nalilikha nitong tunog
“amats”- tama
- Ginagamit ito sa tuwing nakakainom ng alak o tinatamaan nan g kalasingan.

C. Sumulat ng mga halimbawa ng wika ayon sa kanyang tungkulin.

Intrumental:
1. Pagtatanong ng mga aralin o leksiyon sa mga kamag-aral upang makahabol sa
klase.
2. Pagsasabi ng mga saloobin at pananaw upang lubusang maunawaan ng kausap o
tagapakinig ang nais iparating ng tagapagsalita.
Interaksiyunal:
1. Pagbibigay komplemento sa mga magagandang nagagawa ng taong na nakapaligid
sa iyo.
2. Pagpapakilala sa mga bagong kabilang sa samahan o organisasyon.
Personal:
1. Pagsasabi ng katotohanang nalalaman upang maibsan ang bigat ng kalooban na
nararamdaman.
2. Pagbabahagi ng sariling kaalaman ukol sa mga napapanahong isyu sa lipunang
kinabibilangan.
Regulatori:
1. Ang mga pangangako ng mga politiko sa mga mamayan upang makuha ang tiwala
at suporta ng mga ito sa sususnod na halalan.
2. Panghihikayat ng iba‟t-ibang relihiyon sa mga mamayan na maging kasapi nila at
maniwala sa kanilang mga pinaniniwalaan.
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v
Heuristic:
1. Pagbabahagi ng inihandang presentasiyon at mga bagong natuklasang kaalaman sa
tesis na isinagawa.

2. Pagbibigay depinisyon sa mga hindi pamilyar na salita na makikita sa mga

babasahing aklat o artikulo.
Imahinatibo:
1. Paggawa ng malikhain at madamdaming tula tungkol sa mga problemang
kinakaharap ng bansa natin sa panahon ngayon.
2. Paglikha ng dula-dulaan bilang presentasiyong gaganapin sa klase.
Representasyunal
1. Pagsulat ng artikulo tungkol sa mga nalamang makatotohanang usapin upang
mailathala at maipabasa sa lahat.
2. Pagbabahagi ng karanasan sa larangan ng pagtuturo sa loob ng ilang taon upang
makapag-bigay kaalaman sa mga nais kumuha ng propesyon bilang guro.

D. Kung ikaw ang tatanungin, alin sa mga teorya ang higit nanakapagpaniwala sa iyo
na maaaring pinagmulan ng wika? Ipaliwanag ang iyong kasagutan gamit ang 10-15
pangungusap.
Ang tao ay sadyang naiiba sa lahat ng nilalang na nabubuhay sa mundo at
naniniwala akong tayo ay may kakaibang kakayahan na natatangi sa lahat. Sa aking
mga nabasang teorya, ang higit na nakapagpaniwala lamang sa akin ay ang teorya ni
Rene Descartes sapagkat makatuwiran ang kanyang inilahad na teorya. Sa lahat ng
nilalang na may buhay, tao lamang ang may rasyonal na kaisipan na may kakayahang
mag-isip, mangatuwiran, maglahad, at lumikha ng mga bagay-bagay.
Sa pamamagitan ng ating pag-iisip, nakalilikha tayo ng mga bagay na hindi
kailanman kayang gawin ng iba. Hindi nakapagtataka kung ang wika ay likas na sa tao
dahil gaano man ito kakomplikado at gaano man kataas ang antas nito, likas na sa tao
ang matuto lalo‟t higit magagamit natin ito sa pagganap sa mga tungkulin at
pangangailangan sa araw araw. Hindi lingid sa ating kaalaman na halos sa lahat ng
pagkakataon ay kinakailangan natin ang wika upang magkaintindihan o
magkaunawaan. At dala na nga rin ng ating pangangailangan upang mabuhay, ang
wika ay ating natututunan at mas napagyayaman.
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v
Ang ating kakayahan sa pangangatwuwiran, at kakayahan sa
pakikipagtalastasan ay isa lamang patunay na ang utak ng tao ay isang aparatong
naiiba sa lahat dahil mas naipahahayag natin ang ating mga nais sabihin sa
pamamagitan ng ating kaalaman sa wika. Samakatwid, ang teoryang inihayag ni Rene
Descartes ay nagpapaliwanag lamang na ang wika ay bahagi na ng kalikasan ng tao.

E. Maliban sa mga naibigay ng pagpapakahulugan sa wika, ikaw bilang magiging guro

sa asignaturang Filipino sa hinaharap, paano mo ito bibigyan ng sariling kahulugan?
Ipaliwanag sa loob ng10-15 pangungusap.

Bilang magiging isang guro sa asignaturang Filipino sa hinaharap, masasabi

kong ang wika ay isang mahalagang pundasiyon ng kaalaman at pag-unawa na
magagamit upang makapagbahagi ng karunungan at edukasyon sa bawat isa lalo‟t higit
sa mga mag-aaral. Ang wika ay isang mahalang batayan ng pagkatuto sapagkat sa
pamamagitan nito ay malayang naipahahayag ng bawat isa ang mga nais ipabatid o
ibahagi upang tiyak na magkaroon ng pagkakaunawaan sa lahat ng pagkakataon. Ito ay
saligan ng dunong at karunungan dahil sa pamamagitan ng wika, makakukuha tayo ng
iba‟t ibang kaalaman na makadadagdag sa ating paghubog sa sariling pag-iisip at
kakayahan.
Bukod sa katotohanang nabibilang na ito sa ating kultura mula pa noong una, ito
rin ay isang balangkas na hindi basta bastang masisira o maaalis sa atin dahil ito ay
isang napakahalagang kasangkapan at tulay sa makipag-ugnayan. At bilang magiging
isang guro baling araw, batid kong ang wika ang magiging tulay upang mas bigyang
daan pa ang kaalaman tungo sa pagkatuto ng mga mag-aaral. Ito ang pangunahing
kasangkapang aking magagamit upang matiyak ang buong pagkatuto ng aking mga
estudyante. Bukod pa rito, ang wika ay hindi lamang limitado sa paggamit upang
magbigay kaalaman dahil maaari din itong magamit upang maipahiwatig ang ating mga
hangarin, mungkahi at suhestiyon. Magagamit ito ng mga guro upang mas bigyang diin
pa ang mga maaaring maging daan sa pag-unlad ng pamamaraan ng pagtuturo.
 FIL 111
Bachelor of Secondary Education – Filipino Major
v
Sa gayon, ang wika bilang isang kasangkapan ay isa ring daan sa pagkatuto at
pagbabahagi upang magkaroon ng makabuluhang ugnayan ang bawat isa. Ngunit ang
wika ay may malawak pang kahulugan at hindi lamang ito limitado dito.