Ano-ano ang mga ginamit na batis ng impormasyon sa akda?

Isa-isahin at ipaliwanag kung paano nito binigyan

katuwiran ang salaysay?

Ang mga ginamit na batis ng impormasyon sa akda, na kabilang sa primaryang batis. Nagbase ang ito sa nilabas na CHED
Memorandum Order na ipatanggal ang wikang Filipino na ituro sa kolehiyo at kung paano binabaliwala ang wikang
Filipino sa usaping ito. Ito ay maituturing na primaryang batis dahil ito ang memorandum na halimbawa ng unang kamay
o first hand na impormasyon. Ang pahayag ni David Michael San Juan na tagapanguna ng Tanggol wika na ang kabuluhan
ng Filipino bilang disiplina ay maituturing rin na primaryang batis dahil ito ay galing mismo sa kaniyang orihinal na
pahayag.

Pangalawa, makikita sa teksto ang mga halimbawa sa sekondaryang batis ng impormasyon katulad na lamang ang
patuloy na panlilinlang sa manggagawa o magsasaka dahil sa kontratang hindi nila maintindihan, ang mas binibigyang
pansin ang wikang Ingles tulad ng usaping midya upang maghayag ng balita na nakalathala sa dayuhang wika at ang mas
nanaisin pa ng karamihan paaralan ang paggamit ng wikang Ingles sa pamamagitan ng pagmulta sa mga estudyanteng
gagamit nito.Ito ay maitutUring na sekondarya dahil ito ay nagmula sa pahayag ng opinyon at kritisismo mula sa may
akda na hindi direktang nakaranas.

Ano-ano ang layuning nakapaloob sa iyong pagbasa ng teksto? Pangatwiran

Ang layuning nakapaloob sa teksto ng Tanggal Wika ay Iginiit ng organisasyong Tanggol Wika Ang Pag-alala kung paano
unti-unting inililibing sa hukay ang wikang Filipino. Ang layuning huwag kitilin ang wikang Filipino dahil sa nilabas na
CHED Memorandum Order na ipatanggal ang wikang Filipino na ituro sa kolehiyo na ito ay higit ito pagiging isang
asignatura. Ito ay patungkol sa paninidigang ipagtanggol ang wikang Filipino bilang identidad ng bawat Pilipino na hindi
ito ninuman ipagbaliwala. Ito ay maituturing na kailangan sa pang araw-araw mula sa kalsada, pamilihan at kung paano
nito pinagbubuklod ang bawat isa. Nais ng tektong ito na ipaunawa sa bawat isa ang kahalagaahan nito sa bawat
Pilipino maging sa usaping edukasyon, midya, kultura na ito ay praktikal na tumutugon sa pangangailangan ng
mamamayanang Pilipimo.

Ang batis ng impormasyon ay ang pinanggagalingan ng mga katunayan na kailangan para makagawa ng mga pahayag na
may kaalaman hinggil sa isyu, penomeno o panlipunang reyalidad. Kategorya: a. Primarya – orihinal na pahaya,
obserbasyon at teksto na direktang nagmula sa isang indibidwal, grupo, o institusyon na nakaranas, nakaobserba
o nakapagsiyasat ng isang paksa o penomeno

Halimbawa ng primaryang batis ng impormasyon: • Mula sa harapang ugnayan sa kapwa tao q Pagtatanong-

tanong q Pakikipagkwentuhan q Panayam q Pormal,impormal o semi-estrukturadong
talakayan q Umpukan q Pagbabahay-bahay

Halimbawa ng primaryang batis ng impormasyon: • Mula sa material na nakaimprenta sa papel na madalas ay may

kopyang elektroniko Ø awtobayograpiya Ø talaarawan Ø sulat sa koreo o email Ø tesis/disertasyon Ø sarbey Ø artikulo
sa jornal Ø balita sa dyaryo, radyo o tv Ø rekord ng tanggapan ng gobyerno Ø orihinal na dokumento kagaya ng sertipiko
ng kasal o testament Ø talumpati sa pananalita Ø larawan at iba pang biswal na grapika

Iba pang batis q online na sarbey o harapan q artipak gaya ng bakas o labi ng satign buhay q nakarekord na audio o
video q blog sa internet q website ng mga pampubliko at pribadong ahensya q likhang sining tulad ng pelikula, musika,
painting o music

Sekondaryang batis – pahayag ng interpretasyon, opinion at kritisismo mula sa mga indibidwal o grupo o institusyon na

hindi direktang nakaranas, nakaobserba, nakasaliksik ng isang paksa o penomeno Halimbawa: • Artikulo sa dyaryo gaya
ng editorial,sulat sa patnugot • Ensayklopidya • Teksbuk • Manwal o gabay na aklat • Diksyonaryo o Tesoro •
Kritisismo • Sanaysay • komentaryo • sipi mula sa orihial a hayag o teksto • abstrak • mga kagamitan sa pagtuturo
kagaya ng powerpoint presentation • sabi-sabi

• Maari ring gamitin ang Google Reverse Image Search sa pagtukoy kung ang mga larawan ay ginamit sa ano-anong
site • Maaring ring ikumpara ang mga nababasang impormasyon sa ibang kilala at mapagkakatiwalaang website

Pamantayan sa pagtataya ng mga impormasyon nakalap BAGO : Pagiging bago ng impormasyon at umaakma

sa panahon. • Kailan sinulat ang impormasyon, inilathala o ipinost? • Ang impormasyon ba ay nirebisa o ina-update? •
Ang paksa ba ay nangangailangan ng kasalukuyang impormasyon or maari ring gumamit ng mga sangguniang matagal
na? • Maari pa rin bang maakses ang mga link na ginamit?