Македонското јазично прашање во втората половина на XIX век
XIX век е век на самоосознавање и себепронаоѓање.
За да се сфати вистинската ситуација во која се наоѓале Македонците тогаш, ќе
треба да се прочита многу за нашата историја, за историјата на соседите и за нивните силни усилби да го асимилираат македонскиот народ на сите можни начини.
Во овој период се искристализирале две гледишта за оформување на литературен јазик:
1. Литературен јазик врз поширока македонско-бугарска дијалектна основа како
заеднички јазик за Македонците и Бугарите.
- носител на оваа идеја била бугарската црква;
- дел од македонските дејци оваа идеја ја сфатиле како можност македонскиот јазик да го достигне рамништето на поразвиените словенски јазици ;
Партениј Зографски извршил систематизација на разликувачките особености на
двата јазика и се залагал западномакедонското наречје да биде основа на овој јазик.
Следбеници на оваа идеја, која во практиката не нашла особена примена, покрај
Зографски биле и Џинот, Рајко Жинзифов и др.
2. Литературен јазик во чија основа ќе се содржат западномакедонските говори (т.н.
Петар Хр. Илиевски, “Два спротивни приода кон интерпретацијата на антички текстови со антропонимска содржина“ ["Two Opposite Approaches Towards Interpreting Ancient Texts with Anthroponymic Contents"], 2008