Ο όρος «φωνές των παιδιών» είναι ευρύς και δεν αναφέρεται μόνο στα λόγια των μαθητών αλλά

και στην
έκφραση των συναισθημάτων ή των ιδεών τους για θέματα, που τους αφορούν (Robinson & Taylor, 2007).
Οι φωνές και οι απόψεις των παιδιών εκφράζονται με διάφορες δραστηριότητες μέσα και έξω από το σχολείο.
Οι απόψεις αυτές αποτελούν μια σημαντική πηγή δεδομένων επειδή μπορεί να δώσουν το έναυσμα για τη

βελτίωση της εκπαίδευσης και του σχολείου (Fielding, 2001).

Σύμφωνα με τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των παιδιών το 1959, όλα τα παιδιά έχουν
δικαίωμα να μιλήσουν και να ακουστούν για οποιοδήποτε θέμα τους απασχολεί ή τους ενδιαφέρει μέσα σε ένα
σχολείο, όπου φοιτούν (Αγγελίδης & Χατζησωτηρίου,2013). Έτσι ενισχύεται η συμπεριληπτική εκπαίδευση,
μειώνεται ο αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση. Παράλληλα, προωθείται η παροχή ίσων εκπαιδευτικών
ευκαιριών και συμμετοχής όλων των μαθητών στις εντός και εκτός σχολείου δραστηριότητες (Αγγελίδης &
Χατζησωτηρίου,2013). Σημαντικό είναι να ακούγονται και να λαμβάνονται υπόψη οι φωνές όλων των
παιδιών που ήδη περιθωριοποιούνται ή αποκλείονται, είτε γιατί είναι αδύναμοι μαθητές ή έχουν κριθεί ως να
έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή είναι παιδιά μεταναστών. Οι εκπαιδευτικοί ηγέτες των σχολείων
χρειάζεται να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματα τους και τις σκέψεις του για όσα
συμβαίνουν τόσο στο σχολείο όσο και έξω από αυτό (Αγγελίδης & Χατζησωτηρίου,2013). Τότε μόνο
μπορούν να εντοπίσουν προβλήματα που ενδέχεται να εμποδίσουν την συμπερίληψη τους και να οδηγήσει
στον αποκλεισμό τους και να λάβουν προληπτικά μέτρα για να τα αντιμετωπίσουν. Η ενεργή συμμετοχή των
παιδιών σε σχολικές δραστηριότητες πάνω σε θέματα που τους αρέσουν όπως για παράδειγμα ζωγραφική ,
θεατρικό παιχνίδι , αθλητισμός κ.α. αυξάνει την αυτοπεποίθησή τους , συμβάλλει στην αποδοχή τους από την
ευρύτερη κοινωνία γύρω από το σχολείο , βελτιώνουν την έκφραση λόγου τους και καλλιεργούν αίσθημα
ευθύνης (Σοφού & Μαρτίδου, 2011).

Βιβλιογραφία

 Αγγελίδης, Π. & Χατζησωτηρίου, Χ. (2013). Διαπολιτισμικός Διάλογος στην Εκπαίδευση. Αθήνα:

Διάδραση.

 Σοφού, Ε. & Μαρτίδου, Ρ. (2011). Ας ακούσουμε τα μικρά παιδιά: Πώς αντιλαμβάνονται τη ζωή
τους στο Νηπιαγωγείο; Πρακτικά Ευρωπαϊκού Συνεδρίου OMEP, Δημιουργικότητα και Μάθηση στην πρώτη
σχολική ηλικία, 6-8 Μαΐου. Λευκωσία.

 Robinson, C. & Taylor, C. (2007). Theorizing student voice: values and perspectives. Improving
Schools, 10(1), 5-17.
 Fielding, M. (2001). Students as radical agents of change. Journal of Educational Change, 2 (2), pp.

123-141.