საჭმლის მომნელებელი სიტემის

პათოლოგიის მქონე პაციენტთა გამოკვლევა

ქეთევან ხეცურიანი
ლექცია N3

მუცლის ღრუს ორგანოების

გამოკვლევა

კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტი

მუცლის ღრუს გამოკვლევა
 მარცხენა ზედა კვანდრატი

 ღვიძლის: მარცხენა წილი

 ელენთა
 კუჭი
 წვრილი ნაწლავი და თეძოს
ნაწლავის პროქსიმალური ნაწილი
 პანკრეასი: სხეული და კუდი
 მარცხენა თირკმელი
 თირკმელზედა ჯირკვლის
მარხენა წილი
 განივი კოლინჯის მარცხენა
ნახევარი
 დაღმავალი კოლინჯის ზედა
ნაწილი 15
 მარჯვენა ზედა
კვადნდატი
 ღვიძლი: მარჯვენა წილი
 ნაღვლის ბუშტი– კუჭი:
პილორუსი
 12 გოჯა ნაწილი
 პანკრეასის: თავი
 თირკმელზედა ჯირკვლის
მარჯვენა წილი
 მარჯვენა თირკმელი
 აღმავალი კოლინჯი: ზედა
ნაწილი
 განივი კოლინჯი: მარჯვენა
ნახევარი

16
 მარჯვენა ქვედა კვანდრატი

 ბრმა ნაწლავი
 ჭიისებრი აპენდიქსი
 თეძოს ნაწლავის
უდიდესი ნაწილი
 ასწვრივი კოლინჯის
ქვედა ნაწილი
 მარჯვენა საკვერცხე
 მარჯვენა ფალოპის მილი
 მარჯვენა სათესლე არხი
საშვილოსნო (თუ
გადიდებულია)
შარდის ბუშტი (თუ
სავსეა)
17
 მარცხენა ქვედა
კვანდრატი
სიგმოიდური ნაწლავი: ქვედა
ნაწილი
დასწვრივი ნაწლავი: ქვედა
ნაწილი
მარცხენა საკვერცხე
მარცხენა ფალოპის მილი
მარცხენა შარდსაწვეთი:
მარცხენა სათესლე არხი
საშვილოსნო (თუ
გადიდებულია)
შარდის ბუშტი (თუ სავსეა)

18
 მუცლის ტკივილი
ტკივილი, რომლის ხანგრძლივობა არ
აღემატება 72 სთ დეფინირდება,
რგორც მწვავე მუცლსი ტკივილი.
მუცლის მწვავე ტკივილი ,,მწვავე
მუცელი“ ყოველთვის არ არის
ქირურგიული ჩარევის ჩვენება
 მწვავე მუცლის ტკივილის
ხშირი მიზეზები
 აპენდიციტი  მეზენტერიალური
 ქოლეცისტიტი შემია/ინფარქტი
 პანკრეატიტი  მუცლის აორტის
 დივერტიკულიტი ანევრიზმის რუპტურა
 პერფორირებული  გასტროენტერიტი
პეპტიური წყლული  მენჯის ღრუს ორგანოების
 წვრილი ნაწლავის ანთებითი დაავადებები
ობსტრუქცია  ექტოპიური ორსულობა
 სხვა......
 აპენდიციტი
მწვავე აპენდიციტი იწყება პროდრომული სიმპტმებით,
როგორიც არის: უმადობა, გულისრევა ღებინება,
პერიუმბიკალური ტკივილი, რომელიც გრძელდება 6-8 საათი,
შემდგომ ტკივილი ირადირებს მარჯვენა ქვედა კვანდრატში და
იმატებს პერიტონიუმის გაღიზიანების ნიშნები;
ტკივილი მწვავდება სიარულისა და ხველის დროს, აღინიშნება
მტკივნეულობა მაკბურნეის წერტილში. დადებითი ბლუმბერგის
და როვზინგის ნიშანი.
გაურთულებელ შემთხვევაში ცხელება 38 0C, ზომიერი
ლეიკოციტოზი;
სადიაგნოზოდ გამოიყენება კტ კვლევა
 აპენდიციტი
 მაკბურნეის წერტილი - თეძოს
წინა ზედა წვეთსა და ჭიპს
შორის გავლებული ხაზის შუა
წერტილი;
 შჩოტკინ-ბლუმბერგის
სიმპტომი - მუცელში
ტკივილის გაძლიერება ზერე
პალპაციის დროს ხელის
აღების შემდეგ;
 როზვინგის ნიშანი -
სიგმოიდურ ნაწლავზე
ზეწოლისას მტკივნეულობა
შეიგრძნობა მარჯვნივ
ილიოცეკალურ არეში
 ბილიალური კოლიკა
 tkivili yru xasiaTisaa, zemo marjvena
kvaნdratSi an epigastriul midamoSi da
SesaZloa iradirebdes ukan marjvena beWSi.
 tkivili xSirad mcirdeba 6 saaTis ganmavlobaSi
bilialuri kolikis dros xolo qolecistitis
შemTxvevaSi rCeba ucvleli.
 saxezea Renineba, gulisreva da subfebriliteti.
 marjvena zeda kvadratis gamokvlevisas
mtkivneuloba da merfis sindromi (
mtkivneuloba marj. ferdqveSa midamoSi
palpaciisas Rrma CasunTqvis dros)
 qolecistiti
• ავადმყოფის ობიექტური გასინჯვის დროს
პალპაციით აღინიშნება მტკივნეული მარჯვენა
ფერდქვეშა არე. კერის სიმპტომი —

• მერფის სიმპტომი — ტკივილის მკვეთრად

გაძლიერება ნაღვლის ბუშტის პალპაციისას
ჩასუნთქვის დროს;

• ორტნერის სიმპტომი — ტკივილი ნაღვლის

ბუშტის არეში ნეკნის რკალზე მარჯვნიდან
პერკუსიის დროს;
 pankreatiti
• tkiviliT muclis zeda nawilSi epigastriumis
midamoSi, romelic mzardi xasiaTisaa.
• tkivili SesaZloa iyos gamWoli, an iradirebdes
marcxena beWis midamoSi ან ჰქონდეს
შემომსარტყველი ლოკალიზაცია (ქამრის
მოჭერის მსგავსი).
• Caxveleba da Rrma sunTqva ar iwvevs tkivilis
gaZlierebas
• muclis gamokvleva avlens nawlavTa
xmianobis Sesustebas. mtkivneulobas
parkusiisa da palpaciis dros epigasrriul
midamoS
• cxeleba gulisreva Rebineba umadoba aris
tipiuri. fizikuri gamokvleviT saxezea Zlieri
tkivili, raqikardia, taqipnoe.
 pankreatiti
 aRiniSneba leikocitozi 12000-20000/ml.
 mniSvnelovania ultrasonografiuli kvleva
 kompiuteruli tomografia
 divertikuliti
mniSvnelovania asaki mwvave
divertikulitis dros, is xSiria
asakovan pacientebSi
dasawyisSi aRniSnaven saSualo
xarisxis anoreqsias, gulisreva
Rebinebasa da visceraluri tipis
tkivils hipogastriul midamoSi.
mogvianebiT tkivili gadadis
marcxena qvemo kvadratSi.
SesaZloa aRinisnebodes
Sekruloba an diarea. cxeleba
aris TiTqmis yovelTvis.
 divertikuliti

• vlindeba daWimuloba
marcx. qveda kvadratSi,
anTebiTi masis (infiltratis)
palpireba zogjer
SesaZlebelia.
• aRiniSneba leikocitozi.
• metad informeciulia kt
 perforirebuli peptiuri wyluli

• tkivili iwyeba uecrad, mwvaved da Zlieri intensivobisaa. pirvelad

tkivili lokalizdeba epigastriumSi da swrafad vrceldeba difuzurad.
• xSiria Rebinebis arseboba, pacienti aris gaunZrevlad da
emociurad Zlier tkivilis gamometyvelebiT. taqipnoe da taqikardia
aRiniSneba adreulad, hipotenzia da cxeleba ariniSneba 4-6
saaTSi,
• muclis gamokvleviT saxezea difuzuri peritonitis suraTi.
ficriseburi muclis fariT. laboratoriulad vlindeba leikocitozi. kt-. iT
dgindeba perforaciis lokalizacia. pacientTa umravlesoba
saWiroebs gadaudebel qirurgiul Carevas.
nawlavis obstruqcia/gauvaloba
• aRiniSneba yvela askis pirebSi.
• xasiaTdeba uecari, mwvave periumbilakuri tkiviliT, Rebineba gulis reva
Tan axlavs Setevas da iwvevs diskomfortis droebiT gaumjobesebas
• ganmeorebiTi bilialuri Rebineba da muclis tkivili migvaniSnebs nawlavis
zemo nawilis obstruqciaze da piriqiT spastiuri periumbikaluri tkivili muqi
masebiT RebinebiT metad damaxasiaTebelia distaluri nawilis
obstruqciisaTvis
• klinikurad pacienti mousvenaria, saxezea cxeleba, taqikardia da
orTostatiuli hipotenzia.
• muceli daWimulia da sawyis etapze momatebilia nawlavTa peristaltikis
xmianoba, .mtkivneuloba aRiniSneba perkusiisas da palpaciisas, Tumca
peritoneumis gaRizianebis niSnebi ar vlindeba, Tu adgili ar aqvs
perforaciasa da iSemias.
• leikocitozi aRiniSneba iSemiis arsebobisas, mizanSewonilia radiografiuli
kvlevebi,
მსხვილი ნაწლავის კიბო
 მუცლის თიაქარი
• მუცლის თიაქარი მუცლის ფარის დეფექტია, რომლის გამოც
მუცლის ღრუს ორგანოები პარიესულ პერიტონეუმთან
ერთად გამოდიან კანქვეშ.
• თიაქარი შეიძლება იყოს
 თავისუფალი ანუ ჩასწორებადი
 ჩაუსწორებელი,
ჩაუჭედავ თიაქარს ახასიათებს ტკივილი ფიზიკური დატვირთვის დროს.
მოსვენებისას ტკივილი ქრება. გასინჯვისას მუცლის ზედაპირზე შეიმჩნევა
მტკივნეული გამობერილობა.
თიაქრის მძიმე გართულებაა ჩაჭედვა. მას გამოსულ ორგანოზე თიაქრის
კარის მოჭერა იწვევს. ჩაჭედვას ორგანოს სისხლმომარაგების შეწყვეტა და
ნეკროზი მოჰყვება.
შეხებისას მტკივნეული, შებერილი მუცელი ნაწლავების ხმიანობის გარეშე
მიუთითებს თიაქრის სტრანგულაციაზე.
 mezenteriuli iSemia
• saxezea diarea, Rebineba, Seberiloba, da melena.
gasinjvisas sayuradreboa muclis zemo nawilis
mwvave mtkivneuloba.
• 25% SemTxvevebSi SesaZloa adgili hqondes Sokur
mdgomareobas.
• kt warmoadgens metad mniSvnelovan diagnostikur
kavlevas, visceraluri angiografia xelsayrelia iSemiis
mizezis diferencirebisa da daavadebis donis
gansazRvrisaTvis
 peritoniti

• SesaZloa iyos
Semofargluli
difuzuri
 peritoniti
• difuzuri
• Zlieri intensivobis tkivili
• pacienti wevs gaunZrevlad
• tkivili Zlierdeba xvelis da yovelgvari moZraobis dros
• gamoxatulia intoqsikaciis niSnebi
• damaxasiaTebeli hipokrates saxe
• gamoxatulia peristaltikis daqveiTeba da gaqroba
• muceli sunTqvaSi ar monawileobs.aRiniSneba defansi
• dadebiTi blumbergis niSani
• reqtaluti da vaginaluri gamokvlevisas aRiniSneba mtkivneuloba
• maRali eds-i, leikocitozi, maRali cxeleba, art. wneva daqveiTebuli.
 muclis aortis anevrizma
Setevis uecari dasawyisi, Zlieri intensivobis tkivili
muclis Sua nawilSi, paravertebralur (xerxemlis
axlo) an flankis midamoSi. tkivili aris gamWoli
da Tan axlavs Zlieri oflianoba da Rebineba.
xSirad saxezea Soki, da klasikuri triada
hipotenzia, muclis gamoxatuli pulsacia da
muclis tkivili 75%-Si.
diagnozis dadgenisTanave saWiroa gadaudebeli
qirurgiuli Careva.
sxva mizezebi mwvave muclisa
• ginekologiuri mdgomareobebi (endometriti, mw.
salpingoooforiti, sakvercxis kistis Semogrexva, eqtopiuri
orsuloba)
• peptiuri wyluli
• arawylulovani dispepsia
• gastroenteritis
• virusuli hepatitis da RviZlis infeqciebi
• pielonefriti, cistiti
• mezenterialuri limfadeniti
• nawlavis anTebiTi daavadebebi
• nawlavis funqcionaluri darRvevebi(gaRizianebuli nawlavis
sindromi, nawlavis fsevdo-obstruqcia
eqstra abdominaluri mizezebi mwvave muclisa,
romelTagan Zalian mcire nawili saWiroebs
qirurgiul Carevas
• kardialuri

miokardiumis iSemi da infarqtimiokarditiendokarditigulis SegubebiTi

ukmarisoba

• metaboluri
uremia, Saqriani diabeti, porfiria mwvave adrenaluri ukmarisoba
hiperlipidemi ahiperparaTireozi
eqstra abdominaluri mizezebi mwvave muclisa,
romelTagan Zalian mcire nawili saWiroebs
qirurgiul Carevas

• Torakaluri
Pnevmonia, plevralgia, epidemiuri mialgia, mioziti, pulmonaruli
embolia da infarqti, pnevmoToraqsi, empiema, ezofagiti,
ezofagaluri spazmi, saylapavis ruptura.
• hematologiuri
• namglisebrujredovani anemia, hemolizuri anemia, Senlein –
henoxis purpura, mwvave leikemia
• toqsinebis moqmedebiT
• hipersensitiuri reaqcia tyviiT mowamvla, narkotikuli intoqsikacia.
eqstra abdominaluri mizezebi mwvave muclisa,
romelTagan Zalian mcire nawili saWiroebs
qirurgiul Carevas

• infeqciuri
• herpes zosteri, muclis tifi, osteomieliti.
• nevrologiuri
• radikuliti, zurgis tvinis an periferiuli nervebis tumori, xerxemlis
degeneraciuli arTriti, muclis epilefsia (abdominal epilepsy) itabes
dorzalis
• sxvadasxva
• kunTTa kontuzia, hematoma an tumori, narkotikuli abstinencia
`lomka~, ojaxuri xmelTaSua cxeleba, fsiqiatriuli darRvevebi, mzis
dakvra.
 მადლობა, რომ მისმენდით

ნ.ტატიშვილის შინაგან სნეულებათა დიაგნოსტიკა; გვ 219 -222; 228-230

Bate's guide to physical examination გვ 389 – 390; 394-395; 404-410

კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტი