CHỦ ĐỀ: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỊCH SỬ VÀ NỀN VĂN HÓA

TRUYỀN THỐNG ẤN ĐỘ

1. Ấn Độ từ Gúp ta đến Mô Gôn

a. Vương triều Gúp-ta
- Đến đầu Công nguyên, miền Bắc Ấn Độ đã được thống nhất lại, bước vào một thời kì
mới phát triển cao và rất đặc sắc của lịch sử Ấn Độ - thời Vương triều Gúp-ta.
- Vương triều này do vua Gúp-ta lập, có vai trò tổ chức kháng cự, không cho các tộc ở
Trung Á xâm lấn từ phía tây bắc, thống nhất miền Bắc Ấn Độ; tiếp đó, tấn công chiếm
cao nguyên Đê-can, làm chủ gần như toàn bộ miền Trung Ấn Độ.
- Vương triều Gúp-ta có 9 đời vua, qua gần 150 năm (319 - 467), vẫn giữ được sự phát
triển và nét đặc sắc cả dưới thời Hậu Gúp-ta (467 - 606) và Vương triều Hác-sa tiếp theo
(606 - 647), tức là từ thế kỉ IV đến thế kỉ VII.
=> Nét đặc sắc nổi bật của thời kì này là sự định hình và phát triển của văn hoá
truyền thống Ấn Độ.
b. Những nét chính về Vương triều Hồi giáo Đê-li
Hoàn cảnh ra đời:
- Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chống lại cuộc tấn công của
người Hồi giáo gốc Thổ.
- Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bát-đa lập nên vương triều Hồi giáo ở vùng Lưỡng
Hà.
- Người Hồi giáo gốc Trung Á tiến hành chinh chiến vào đất Ấn Độ, lập nên vương quốc
Hồi giáo Ấn Độ gọi là Vương triều Hồi giáo Đê-li.
Chính sách thống trị:
- Trong hơn 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp
đặt Hồi giáo vào những cư dân theo Phật giáo và Hinđu giáo.
- Tự dành cho mình quyền ưu tiên về ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
- Mặc dù đã cố gắng thi hành nhiều chính sách mềm mỏng để giữ yên đất nước, nhưng sự
phân biệt sắc tộc và tôn giáo không thể làm tan đi nỗi bất bình của nhân dân.
Vị trí của Vương triều Hồi giáo Đê-li:
- Kinh đô Đê-li được xây dựng trở thành “một trong những thành phố lớn nhất thế giới” ở
thế kỉ XIV.
- Bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hóa Đông - Tây.
- Hồi giáo có cơ hội được truyền bá đến một số nước ở Đông Nam Á.
c. Những nét chính về Vương triều Mô-gôn
Hoàn cảnh ra đời:
- Thế kỉ XV, Vương triều Hồi giáo Đê-li bắt đầu suy yếu, một số bộ phận dân Trung Á
cũng theo Hồi giáo nhưng tự nhận là dòng dõi Mông Cổ, tấn công Ấn Độ, lập ra Vương
triều Mô-gôn.
- Vương triều Mô-gôn là thời kì cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ. Những ông vua
đầu tiên đều ra sức củng cố vương triều theo hướng “Ấn Độ hóa” và xây dựng đất nước.
Đến thời vua A-cơ-ba đã đạ được bước phát triển mới.
Chính sách của vua A-cơ-ba:
- Xây dựng một chính quyền mạnh mẽ, dựa trên sự liên kết tầng lớp quý tộc, không phân
biệt nguồn gốc.
- Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo và hạn
chế sự bóc lột của chủ đất, quý tộc.
- Tiến hành đo đạc lại ruộng đất để định ra mức thuế đúng và hợp lí, thống nhất các hệ
thống cân đong và đo lường.
- Khuyến khích và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.
⟹ Những chính sách của A-cơ-ba làm cho xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển,
văn hóa có nhiều thành tựu mới, đất nước thịnh vượng.
2. Văn hóa Ấn Độ thời phong kiến
a. Phật giáo
- Ở Bắc Ấn Độ, thành phố Ka-pi-la-va-xtu là quê hương của nhà hiền triết Sít-đác-ta, sau
trở thành Phật tổ, hiệu là Sa-ky-a Mu-ni (Thích Ca Mâu Ni). Đạo Phật được truyền bá
mạnh mẽ dưới thời vua A-sô-ca, tiếp tục dưới các triều đại Gúp-ta và Hác-sa, đến thế kỉ
VII.
- Người ta đã làm hàng chục ngôi chùa hang (đục đẽo hang đá thành chùa). Đây là những
công trình kiến trúc bằng đá rất đẹp và rất lớn. Cùng với chùa là những pho tượng Phật
được điêu khắc bằng đá hoặc trên đá.
b. Ấn Độ giáo (Hinđu giáo)
- Đây là tôn giáo bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn.
- Ấn Độ giáo thờ rất nhiều thần, chủ yếu là bốn thần: bộ ba Brama (thần Sane tạo
thế giới), Siva (thần Huỷ diệt), Visnu (thần Bảo hộ), và Inđra (thần Sấm sét).
- Xây dựng nhiều ngôi đền bằng đá đồ sộ, hình chóp núi, là nơi ngự trị của thần thánh.
Tạc những pho tượng bằng đá, hoặc đúc bằng đồng rất nhiều pho tượng thần thánh để
thờ, với những phong cách nghệ thuật rất độc đáo. 
c. Chữ viết
- Người Ấn Độ sớm có chữ viết:
+ Chữ cổ vùng sông Ấn từ 3000 năm TCN;
+ Chữ cổ vùng sông Hằng có thể có từ 1000 năm TCN.
- Chữ viết ban đầu là kiểu chữ đơn sơ Brahmi, được dùng để khắc trên cột A-sô-ca, rồi
được nâng lên sáng tạo thành hệ chữ Phạn (Sanskrit) được hoàn thiện từ thời A-sô-ca cả
chữ viết và ngữ pháp. 
- Ngôn ngữ và văn tự phát triển là điều kiện để chuyển tải, truyền bá văn học, văn hoá Ấn
Độ.
d. Kiến trúc, điêu khắc
- Thời Gúp-ta đã có những công trình kiến trúc, tượng, những tác phẩm tuyệt vời, làm
nền tảng cho văn hoá truyền thống Ấn Độ, có giá trị vĩnh cửu xuyên suốt thời gian lịch sử
của loài người.
=> Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn học truyền thống của mình, truyền bá
ra bên ngoài. Đông Nam Á là nơi chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất của văn hoá Ấn Độ.