тема 2, лек 3 ПРВИТЕ ФИЛОЗОФИ

 Први филозофи: ТАЛЕС, неговите ученици АНАКСИМАНДАР и

АНАКСИМЕН, ПИТАГОРА и неговите следбеници – МИЛЕТСКА
ШКОЛА
 Филозофијата почнала научно да се осознава во градот МИЛЕТ
(денешна јужна Турција), тука живееле Талес и учениците
 Сметале дека се‘ е менливо, минливо, непостојано... но сепак
требало да има нешто трае
 Така се вовел првиот филозофски поим АРХЕ= основа на се‘,
праелемент, зачеток на природата , потекло, извор, нема почеток
ни крај... за милетските филозофи задача била потрагата по архе

ТАЛЕС
 Прв филозоф на Запад
 Еден од седумте мудреци
 Многу патувал, многу знаење и се доселил во Милет
 Пловење по морето следејќ и ги ѕвездите и Сонцето
 Предвидел помрачување на Сонцето
 Годината на 365 дена
 Во Египет ја пресметал височината на пирамидите (сенките) –
неговата сенка=неговата висина
 Награда триногарник за најмудар од сите Грци, тој на друг мудрец,
во круг, на крај пак кај него и ја предал во храмот на богот на
умноста Аполон во Делфи
 Бунар ... маслинки
 АРХЕ=ВОДА, го има во се‘ во природата, останува и кога се‘ ќ е
исчезне, во разни облици...таа е живот... поттикнува создавање и
движење.... сите нешта во природата имаат душа=ХИЛОЗОИЗАМ
(магнет-железо)

pg. 1
АНАКСИМАНДАР
 Ученик на Талес
 Автор на првата филозофска книга „За природата“
 Физичар, географ и државник
 Создал:
o сончев часовник
o првата географска карта
o вид небесен глобус
o инструменти за градежништво
 Не зел конкретна форма на материја, вовел нов поим=АПЕЈРОН...
неограничен со бескраен квантитет, бесконечен, неопределено,
бесмртно и не може да пропадне, нема определен квалитет
 Настануваат сите светови и се во нив.. ВЕЧНО ДВИЖЕЊЕ каде има
законитост (настанувањето-пропаѓањето)
 СПРОТИВНОСТИТЕ во природата, топло/студено и суво/влажно,
овие споени ги даваат 4те основни елементи
o ОГАН= топло+суво 
o ВОЗДУХ=топло+влажно 
o ВОДА=студено+влажно  ПРЕДМЕТИ
o ЗЕМЈА=студено+суво 
 прв- ЕВОЛУЦИЈАТА на човекот

АНАКСИМЕН
 ученик на Анаксимандар
 емпириски изведувал сознанија за природата
 АРХЕ=ВОЗДУХ, земјата е диск и врз себе има мн воздух,
безграничен (мн воздух)) и конкретен (својства), од него
настанува се‘ и во него се враќ а се‘... неуништива материја, ни
почеток ни крај... постојано се менува, состојба, квалитет...
 Душата од воздух
 Постоењето тече непрекинато- ВЕРИГА, без престан настануваат и
исчезнуваат светови... промените се од движењето на воздухот...со

pg. 2
 разретчување(загревање) на воздухот= оган, а згуснување(ладење)
ветер, облак, вода, земја итн
 ТЕОГОНИЈА и КОСМОГОНИЈА (настанокот на светот според
боговите..) создаваат МОНИСТИЧКО (еден принцип) и
МАТЕРИЈАЛИСТИЧКО каде има слободно размисла, објаснување
на природата на рационален начин, единството на природата и
разликите се сведуваат на една праматерија (вечна, менлива,
видлива и исти прашања-различни одговори)
ПИТАГОРА
 Од островот Самос близу Милет
 Основач на др античка фило школа
 Автор на поема Златни стихови
 Мн патувал, знаење
 Избегал во Кротон, Италија таму реноме
 Питагорина теорема
 Уставот на градот
 Формирал БРАТСВО, усовршување на моралот, знаењата и верата
како доблести... строго, аскетски
 Себеси полубожествен карактер, долга бела облека, долга коса со
златни ленти(постојат луѓе, богови и суштества како Питагора)
 Прв за себе кажал дека е ФИЛОЗОФ, вметнувајќ и го терминот
 Објаснување на царот (играчи-слава, трговци-пари и гледачи-
вистина=филозофи)
 Предавал усно, нема пишани записи
 Питагорејци-следбеници не го барале архе во материјалното,
потрошното... БРОЈОТ-АРХЕ суштина на се што постои.... секое
суштество може да се измери, изброи, спореди.... вечни неменливи
трајни... законитост во светот... пропорции-бројни односи...
 Броевите имале мистично значење (праведност 9 и 4 добиени со
множење исти множители, бракот со 5 спој на првиот парен со
непарен број 2+3).... најважни бр се 1,2,3,4 нивниот збир 10 –
духовна основа на светот
 Односи на броеви во МУЗИКАТА.. должина на жица и висина на
тон.... гледале правилни соодноси = хармонија

pg. 3
  МЕТЕМПСИХОЗА= учеле дека душата се сели, бесмртна, затворена
во материјалниот свет..... смисла на живеење е да се прочисти
душата и да се ослободи од телото.... смртта не е целосно
исчезнување туку селењето во разни форми (човек-животно)
 Секој човек каков живот ќ е живее: теоретски(набљудува),
практичен(вмешан во заедницата) или уживање.... најдобро за
питагорејците за сознание, умерено, разумно.. вечен спас на
душата

pg. 4