Republic of the Philippines

Commission on Higher Education

Region V (Bicol)
Province of Albay
LIBON COMMUNITY COLLEGE
Libon, Albay

MODULE 2

Mark Florence M. Serrano

Instructor
 Module 2
BALARILA SA PROSESO NG MASINING AT MABISANG
PAGPAPAHAYAG
PAUNANG PAGTATAYA
MGA KARANASAN SA PAGKATUTO
A. Pansinin ang pahayag:
“Sa classroom may batas, bawal lumabas, oh
bawal lumabas. Pero ‘pag sinabi, ‘pag nag-
comply ka na bawal na lumabas pero may
ginawa ka sa pinagbabawal nila, inayos mo
‘yong law ng classroom niyo at sinumbit mo
ulit ay pwede na pala ikaw lumabas.”
Source: https://rappler.com/entertainment/kim-chiu-bawal-lumabas-song
KATANUNGAN:
1. Naging mabisa ba ang pagpapahayag ng nagsasalita? Ipaliwanag kung bakit.
2. Baguhin ang pahayag upang maging malinaw ang ibig ipabatid ng nagsasalita.
(Isulat sa inyong dyornal)
INTRODUKSIYON
Marahil sa puntong ito ay alam niyo na ang kahulugan at kahalagahan ng
Retorika sa paglalahad ng inyong saloobin, kaisipan o kaya maski sa simpleng
pagpapahayag lamang ng impormasyon. Subalit, magiging mabisa kaya ang
inyong pahayag gaano man ito kalihain kung hindi naman tama ang balarila? Ano
nga ba ang balarila at ano ang relasyon nito sa Retorika?
1 2
LAYUNING PAGKATUTO
1. Matalakay ang kahulugan at kahalagahan ng Retorika sa Balarila.
2. Maiwasto ang mga balarila ng piling pahayag upang maging mabisa
ang pagkakalahad.
A. KAHULUGAN AT KATUTURAN NG BALARILA
- Ang balarila ay ang grammar na tinatawag sa Ingles.Ayon kay
Lope K. Santos, “Ang balarila ay bala ng dila.”
- Ang balarila ay tumutukoy o may kaugnayan sa pag-aaral ng
anyo at uri ng mga salita; tamang gamit ng mga salita, at
tamang kaugnayan ng mga salita sa isang pahayag upang
makabuo ng malinaw na kaisipan o diwa.
Ano ang Relasyon ng Balarila at Retorika? Ipaliwanag kung
bakit hindi dapat ito magkahiwalay.
Sagot: (Isulat sa inyong dyornal)
B. PAPEL O TUNGKULIN NG BALARILA SA PROSESO NG
MASINING NA PAGPAPAHAYAG
1. Pag-aaral ng anyo at uri ng salita.
2. Tamang paggamit ng mga salita
3. Tamang pagkakaugnayan ng mga salita sa isang pahayag
upang makabuo ng malinaw na kaisipan o diwa.
Narito ang ilan na sa madalas na kamaliang nakikita sa mga
sulatin ng mga mag-aaral.
Mali:
1. Tumaas ang halaga ng langis kaya’t tumaas din ang presyo
ng mga pangunahing kinakailangan ng tao.
Dapat ay pangangailangan.
 2. Tinutukoy ng marami ang internet bilang “information
superhighway.”
Dapat ay ginagamit
3. Sa pangalawang araw ay himala ang ingay na nililikha ng
aming pagkakakilanlan.
Dapat ay Nang ikalawang araw ay higit na ingay ang
nilikha ng aming pagkikila-kilala.
Iwasto ang pahayag na ibibigay:
Pinatunayan ng kasaysayan na sadyang matatalino ang mga
Pilipino sa kanilang mga imbensiyon at mga nagawa sa daigdig ng
siyensiya’t sa larangan ng musika sa dami ng kanilang mga
naimbento at naiambag na mga komposisyong awitin na nagbigay-
dangal sa lahing kayumanggi.
(Isulat sa inyong dyornal.)
Ilan sa mga kailangan upang maging maayos ang mga salita ng
pangungusap ay ang pag-iiwas sa pagsasama-sama ng iba’t ibang kaisipan.
Mas mainam kung maiikling pangungusap lamang dahil magiging
malinaw ito. (Ilapat ang inyong kaalam sa sumusunod na halimbawa.)
Pagbutihin ang talata:
Pinatunayan ng kasaysayan na sadyang matatalino ang mga
Pilipino sa kanilang mga imbensiyon at mga nagawa sa daigdig ng
siyeensiya’t sa larangan ng musiak sa dami ng kanilang mga naimbento at
naiambag na mga komposisyong awitin na nagbibigay-dangal sa lahing
kayumanggi.
(Isulat sa inyong dyornal.)
PAGTATAYA:
Sumulat ng sanaysay patungkol sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika na
may temang: Wika ng Kasaysayan, Kasaysayan ng Wika: Ang mga
Katutubong Wika sa Maka-Filipinong Bayanihan Kontra Pandemya.

C. GRAMATIKA Pamantayan:
Nilalaman 5
Taglay ng mga Pilipino ang pagkamahiyain at magkamatimpiin at
Paraan ng Pagkakalahad 4
ito’y mababakas sa kanilang mga kilos at gawi at maging sa kanilang
Impresyon 3
pananalita. Iyan, marahil ang dahilan kung bakit maging sa pagbubuo
Mekaniks 3
ng mga pangungusap ay laging nasa huli ang kanilang mga sarili.
15
Halimbawa:
1. Nagluluto ng agahan ang nanay.
(Magbigay ng sariling halimbawa, isulat sa dyornal.)

Mayroong dalawang ayos ng pangungusap. Ano ito? Magbigay

ng halimbawa.

3 4
 PAGTANAW SU SUSUNOD NA ARALIN Iba pang mungkahi upang maging epektibo ang mga gawain sa modyul sa
pansariling pagkatuto:
Alisan, alisin, ano ang pagkakaiba? Maraming mga salita sa
wikang Filipino na sa ponema lamang nagkaiba ay nag-iiba na ang 10. Anong bahagi ng modyul ang nakatulong sa iyo upang matutunan ang aralin?
kahulugan. Marami ang nagkakamali dito, sa susunod na talakayan ay Paano ito nakatulong?
aalamin natin ang iba’t ibang salita sa Filipino na nasa Pares-Minimal. 11.Anong bahagi ng modyul ang nais mo pang paunlarin ? Bakit?

SELF AND MODULE EVALUATION:

Ang iyong matapat na paghuhusga sa mga sumusunod na pamantayan ay
makatutulong upang mapagbuti ang mga susunod na modyul.
1. Kailangang ayusin upang maging mabisa
2. Nakatutugon ngunit hindi sapat
3. Sapat ang pagkakabuo at tumutugon sa pangangailangan
SANGGUNIAN:
4. Lubusang nakatutugon sa pangangailangan upang maisakatuparan ang layunin ng
modyul AKLAT:
MGA PAMANTAYAN: 1 2 3 4
1. Angkop ang paksa at mga gawain sa
Arrogante, Jose A. Retorika: Masining na Pagpapahayag. National Book
layunin ng modyul Store, Mandaluyong City. 2007.
2. Madaling unawain ang mga panuto sa bawat
San Juan, Gloria P. et. Al. Masining na Pagpapahayag. Retorika.
gawain
3. Mataas na antas ng pag-iisip ang nalinang ng Pangkolehiyo. Grandbooks Publishing Inc., Metro Manila. 2014.
layunin at mga Gawain
LARAWAN:
4. Sapat ang mga gawain sa pagkatuto upang
maging ganap ang pagsasakatuparan ng mga https://www.gograph.com/clipart/communication-symbol-gg67841121.html
layunin
5. Ang mga paksa ng talakayan ay nailahad sa https://www.cleanpng.com/png-magnifying-glass-clip-art-clip-on-magnifying-
lohikal na paraan sa pagtupad ng mga glass-97931/
formative assessment
6. May kaisahan ang mga gawain tungo sa https://www.clipartkey.com/downpng/iTbwRw_creative-speaking-persuasive-
pagkatuto speech-clipart/
7. Naging kaganyak-ganyak/kawili-wili ang
pagtupad sa mga gawain dahil sa desenyo ng
modyul
8. Ang paglalahad ng modyul ay
maisasakatuparan sa itiintakdang panahon
9. Ang lahat ng layunin ay naisakatuparan

5 6