KOLEHIYO NG SINING AT AGHAM

Departamento ng mga Wika at Humanidades

ARALIN 2

Balarila
BENEDICT Q. TORDILLOS
Instraktor
 Mga Nilalaman
1. Balarila
1.1 Kahulugan
1.2 Balarila ng Wikang Pambansa
1.2 Pagpili ng Wastong Salita

ARALIN 2: BALARILA FILI102: Retorika

 Lesson Learning Outcome:
Ang mga mag-aaral ay inaasahang magkakaroon ng
kakayahan na:
a. Makasusulat ng sulatin na naayon sa wastong
gamit ng mga salita sa wikang Filipino.

ARALIN 2: BALARILA FILI102: Retorika

 Balarila

ARALIN 2: BALARILA Balarila

 Lope K. Santos
• AMA ng Balarilang Tagalog
• Saltik daw ng dila ang salita
• Ang balarila
bala + (ng) + dila
➢ pag-aaral hinggil sa isang wika

ARALIN 2: BALARILA Balarila

 Kahulugan ng Balarila
• Balarila o Gramatika
• Agham sa paggamit ng salita at ang kanilang
pagkakaugnay-ugnay
• Isinasaalang-alang ang mga bahagi at tungkulin ng mga
salita sa isang pangungusap
➢ Kawastuhan ng pangungusap na gagamitin
➢ Tamang istruktura ng gramatika
➢ Kaayusan o sintaks
➢ Kahulugan o organisasyon o pagkakabuo
➢ Panahunan ng mga salita

ARALIN 2: BALARILA Balarila

 Gramatika
Retorika
o Balarila
Gagabay sa Titingin sa
kawastuhan ng kagandahan ng
pahayag pagpapahayag

ARALIN 2: BALARILA Balarila

 Balarilang Tagalog, o ng
Wikang Pambansá ng
Pilipinas
• Sining o katipunan ng mga
tuntunin at paraán ng maayos at
wastong pananagalog
1. Pananalita
2. Pagsulat

ARALIN 2: BALARILA Balarila ng Wikang Pambansa

 1. Pananalita
1. Wastóng paggamit ng mga salitâ
2. Kaayusan ng pangungusap
3. Maliwanag na pagbibigkás o pagbasa ng mga
salitâ at pangungusap

ARALIN 2: BALARILA Balarila ng Wikang Pambansa

 2. Pagsulat
1. Wastóng paggamit ng mga titik
2. Karampatang pagbabahá-bahagi ng mga titik,
pantíg at salitâ
3. Pag-uukul-ukol ng mga sadyáng panandâ sa
diín, lagay at katuturán ng mga pantíg, salitá’t
pangungusap

ARALIN 2: BALARILA Balarila ng Wikang Pambansa

 Pagpili ng
Wastong Salita

ARALIN 2: BALARILA Pagpili ng Wastong Salita

 May mga pagkakataon na ang mga salitang tama naman ang kahulugan
ay lihis o hindi angkop na gamitin.

Mali:
a. Tanaw na tanaw na namin ang maluwag na bibig ng bulkan.
Wasto:
a. Tanaw na tanaw na namin ang maluwag na bunganga ng
bulkan.
Mali:
b. Bagay kay Olga ang kanyang makipot na bunganga.
Wasto:
b. Bagay kay Olga ang kanyang makipot na bibig.

ARALIN 2: BALARILA Pagpili ng Wastong Salita

 Mali:
c. Ginanahan sa paglamon ang mga bagong dating na bisita.
Wasto:
c. Ginanahan sa pagkain ang mga bagong dating na bisita.

Mali:
d. Maarte siya sa pagkain kaya hindi siya tumataba.
Wasto:
d. Mapili siya sa pagkain kaya hindi siya tumataba.

ARALIN 2: BALARILA Pagpili ng Wastong Salita

 Maraming salita na maaaring pare-pareho ang kahulugan subalit may
kani-kaniyang tiyak na gamit sa pahayag.

Halimbawa:
bundok, tumpok, pumpon, salansan, tambak
kawangis, kamukha, kahawig
samahan, sabayan, saliwan, lahukan
daanan, pasadahan
aalis, yayao, lilisan

ARALIN 2: BALARILA Pagpili ng Wastong Salita

 May mga pagkakataon din na kinakailangang gumamit ng eupemismo o
paglumanay sa ating pagpapahayag kahit na may tuwirang salita naman
para rito.

Halimbawa:
namayapa sa halip na namatay
palikuran sa halip na kubeta
pinagsamantalahan sa halip na ginahasa

ARALIN 2: BALARILA Pagpili ng Wastong Salita

 Supplemental Learning Materials
Panoorin ang nasa link
• Talakay sa Fil 201 - Balarila ng Wikang Pambansa-
https://www.youtube.com/watch?v=WIfOvw5HmJ0

ARALIN 2: BALARILA FILI102: Retorika

 Sanggunian
Mga Aklat
Bendalan, N.M.B. (2018). Retorika: Mabisa at Masining na Pagpapahayag
at Pagsasalin para sa mga Milenyal. Quezon City: Wiseman’s
BooksTrading, Inc.

Bernales, R.A. et.al. (2018). Retorika: Ang Sining Pagpapahayag.

Malabon City: Mutya Publishing House, Inc.

Santos, L.K. (2019). Balarila ng Wikang Pambansa. Maynila: Aklat ng

Bayan

ARALIN 2: BALARILA FILI102: Retorika

 KOLEHIYO NG SINING AT AGHAM
Departamento ng mga Wika at Humanidades

Maraming Salamat!
BENEDICT Q. TORDILLOS
Instraktor