Professional Documents
Culture Documents
ARALING PANLIPUNAN
Ikaapat na Markahan
GAWAING PAGKATUTO
Ang Paglaganap ng Kolonyalismo at Simula ng Imperyalismo sa Asya
Panimula
kanilang superyor na kultura, relihiyon at paniniwala sa iba pang mga bansa sa mundo.
INDUSTRIYALISASYON
Ang panahon na nagpasigla sa pangangailangan ng mga hilaw na sangkap o
materyales (raw materials) tulad ng produktong mineral (langis at Uling) produktong
agricultural tulad ng kape, asukal, bulak tsaa at tabako at maging produktong gubat tulad ng
teak at goma ay matatagpuan sa Asya.
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 2
KAPITALISMO
Sa unang yugto merkantilismo ang prinsipyong umiiral, samantala sa ikalawang
yugto ng kolonyalismo at imperyalismo, matinding kapitalismo ang naging prinsipyong
pangekonomiya ang naghari sa pandaigdigang pamilihan. Sa ilalim ng prinsipyong ito,
itinuturing ng mga Kanluranin ang mga bansang Asyano bilang mapagkukunan ng
pakinabang o tubo sapagkat maraming Kanluranin ay may labis na kapital. Naakit sila sa
posibilidad ng paglago ng kanilang pera sa pamumuhunan sa mga pataniman at minahan na
sagana sa Asya
Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng pagpasok ng mga Kanlurang bansa
hanggang sa pagtatag ng kanilang mga kolonya kapangyarihan sa Silangan at
TimogSilangang Asya. (AP7KIS-IVa-1.1) Week 1-2. Pamamaraan
Panuto: Tukuyin ang mga salita kung ito ay Dahilan o Epekto ng Ikalawang Yugto ng
Imperyalismo. Isulat ang Dahilan o Epekto sa chart.
DAHILAN EPEKTO
Repleksiyon
DAHILAN EPEKTO
Inihanda ni:
DANIEL S. BALUBAL
May Akda
GAWAING PAGKATUTO
Nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya
Panimula
Vietnam
Sa Vietnam o sa kahariang Annam umusbong ang marubdob na paghahangad ng
kalayaan laban sa mga dayuhang Pranses. Nagnais silang lumaya sa pamamahala ng mga
Pranses na sa mahabang panahon ay pinakinabangan ang kanilang natural na kapaligiran.
Ang pagtatatag ng Partido ng mga Nasyonalistikong Annamite noong 1927 ay naging
pasimula sa kanilang paghahangad ng kalayaan. Isa sa naging kilala at rebolusyonaryong
lider ng kilusan ay si Nguyen-Ai-Quoc o Ho Chi Minh.
Si Ho Chi Minh ay isang nasyonalistikong pinuno ng Vietnam na sinalamin ang
kalayaan sa pamamagitan ng pagtanggap sa pamamaraang Komunismo. Nilayon nito ang
pagbabawas ng pagbubuwisan, redistribusyon ng mga lupa, at pag-alis ng pwersahang
pakikilahok sa lakasmilitar ng mga Vietnamese sa pwersa ng Pransiya. Pinalakas ni Ho
Chih Minh ang kilusan dahil nais nitong muling kunin ang Hanoi at Saigon sa mga
dayuhang mananakop at isunod ang deklarasyon ukol sa Republika ng Vietnam. Noong
1954 sa Geneva, Switzerland ay pinagtibay ang paghahati ng Vietnam sa ilalim ng sukat ng
38 parallel. Ang Hilagang Vietnam ay di tinanggap ang sistemang Komunista ngunit ang
Timog Vietnam ay tumanggap sa sistemang Komunismo.
Pamamaraan
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 9
GAWAIN 1: Palaisipan sa Kahon ng Kaalaman!
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag at punan ang mga kahon ng wastong titik. Ang
mga sagot ay maaaring higit sa isang salita.
CHINA
___________ Si Lord McCartney ay dumating sa Tsina bilang representante ng Hari ng
Britanya. Siya ay nagbigay pugay at regalo sa emperador ng Tsina.
___________ Naghangad ang mga Tsino sa kaisipang Republika upang mapalitan ang
pamamalakad ng mga dinastiya.
___________ Kinakailangang magkaroon ng maraming silver ang Britanya upang
maipambayad sa produktong Tsino. Kaya ang ginawa ng Britanya upang
dumami ang kanilang silver ay nag-angkat ng opyo sa India at pinagbili sa
Tsina.
___________ Ang popularidad ng produktong seda at tsaa ng Tsina sa Europa ay naging daan
upang naisin ng Britanya na magkaroon ng matatag na pakikipagkalakalan sa
Tsina.
___________ Nagsimula ang digmaan sa Opyo at humina ang kahariang Manchu.
INDONESIA
___________ Si Prinsipe Diponegoro ng Java ay nanguna sa isang pag-aalsa laban sa mga
Olandes.
___________ Nagtatag ang mga mangongolonya ng Dutch East Indian Company sa India
upang patuloy na pakinabangan ang mga Iikas na yaman, hilaw na
materyales at mga pampalasa.
___________ Si Prinsipe Diponegoro ay ipinatapon sa isla ng Makassar sa Celebes at doon na
namatay.
___________ Ang Sarekat lslam na itinatag ni Umar Said Tjokroaminoto sa Java ay naging
daan upang pahinain ang monopolyo ng mga Tsino. Ang mangangalakal na
Indones ay sumapi sa samahang Sarekat lslam na labis na ikinabahala ng
mga Olandes kaya ito ay kanilang nilansag.
___________ Ang mga Acehnese ng Hilagang Sumatra ay naglunsad ng pakikidigma laban sa
mga Olandes sa pangunguna ni Tungka Umar.
Repleksyon
Panuto: Basahin at unawain ang mga sitwasyon at sagutin ito sa espasyong nakalaan.
Kung ikaw ang papipiliin, alin sa ginamit na pamamaraan ng mga Tsino at Hapones ang
naging mabisang pamamaraan sa pagbangon ng damdaming Nasyonalismo sa kanilang mga
bansa?Bakit?
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 11
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
Sino sa mga naging pinuno o nasyonalistikong Asyano sa Timog Silangang Asya ang
nais mong tularan? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Sanggunian
GAWAIN 3: Pagkakasunud-sunod
China Indonesia
2 2
5 1
3 3
1 5
4 4
Inihanda ni :
CHRISTIAN S. ABLAN
May Akda
GAWAING PAGKATUTO
Ang Digmaang Pandaigdig sa Asya at Iba’t ibang Ideolohiya sa Pagusbong
ng Nasyonalismo
Panimula
Upang masagutan ang mga gawain 1, 2 at 3 basahing mabuti ang pahayag sa ibaba
“Ikalawang Digmaang Pandaigdig”.
Kinailangan ng Japan ang Timog Silangang Asya dahil sa likas na yaman nito
tulad ng langis, goma, mineral, bigas, bulak, asukal, at iba pang mga produktong
agrikultural. Kailangan nito sa industriang pandigma. Ang pamahalaan ng Thailand ay
nagsilbing neutral o walang pinapanigan noong panahong ito ngunit pinayagan nitong
dumaan ang mga Hapones sa teritorio nito papunta sa Malaya at Burma. Marami sa mga
Indonesian at Malay ang maluwag na tumangap sa Hapones. Nakuha sila pansamantala
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 13
ng propaganda ng Japan na susuportahan nito ang paglaya ng mga dating kolonya ng
kanluranin.
Nakabangon kaagad ang United States sa sinapit nitong trahedya sa Pearl Harbor.
Matapos bigyan ng priyoridad ang digmaan sa Europa, hinarap naman ng mga
Amerikano ang mga Hapones. Unti-unting natalo ang Japan sa laban sa Pacific, sa
Midway at Guadalcanal noong 1942; New Guinea noong 1943 hanggang 1944; at mga
isla sa gitnang Pacific gaya ng Guam. Nahinto ang pagsugod ng Japan tungo sa India at
Australia. Hindi nagapi ng mga Hapones ang mga Tsino bagamat labis ang hirap na
dinanas ng China. Dahan dahan ding napalaya ng mga Allies ang mga sinakop na
teritoryo ng Japan sa Timog Silangang Asya. Noong Agosto 1945, tuluyan nang natalo
ang Japan. Napilitang sumuko ito matapos bagsakan ng bomba atomika ng United States
ang Hiroshima noong Agosto 6, 1945 at Nagasaki noong Agosto 9, 1945.
Kung tutuusin, nailalahad ito sa mga karanasan nina Gandhi, Sun Yat-Sen, at Dr.
Jose Rizal. Gayundin, ang matinding banta sa pag-iral ng kanilang bayan ang nagbunsod sa
iba pa upang itaguyod ang nasyonalismo. Kabilang dito sina Kemal Ataturk ng Turkey,
Reza
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 14
Pahlavi ng Iran, at Chulalongkorn ng Thailand. Ang nasyonalismong Asyano sa panahong ito
ay lumitaw at nabuo bilang isang anti-kolonyal at anti-imperyalistang pagtugon sa
kolonyalismo at imperyalismo. Maraming anyo ang nasyonalismo. Bawat bansa ay may
pamamaraan upang maipakita ito sa pamamagitan ng sama-samang pagkilos ng mga taong
naaapi.
PILIPINAS INDIA
Pag-aalsa ● Kaisipang liberal ang batayan
Pagtatag ng kilusang propaganda sa ng
pangunguna ng magigiting na Pilipinong Nasyonalismo
propagandista tulad ni Dr. Jose Rizal,
Marchelo H. Del Pilar at Mariano Ponce at ● Pag-iral ng “passive resistance”
iba pa. ● Pag-iral ng pilosopiyang Hindu ang
Kaisipang liberal ang batayan pinagbabatayan ni Gandhi
ng Nasyonalismo
TSINA JAPAN
Kaisipang Komunismo ang batayan ng ● Walang pagkiling ng pakikipag-ugnayan sa
Nasyonalismo mga puwersang Kanluranin
Ginagabayan ng kaisipan ng digmaang ● Pagsasara ng Hapon sa daigdig sa panganib
bayan (people’s war) ang maimpluwensyahan ng dayuhan ang
kulturang Hapones
Larawan ng Nasyonalismo
●
●
Umusbong mula sosyalismo ang komunismo noong ika-19 na siglo na naging kilusan
pagkatapos ng himagsikang Ruso noong1917. Pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig,
itinatag ang ibang pang komunistang estado sa Silangang Europe – Poland, East Germany,
Czechoslovakia, Hungary, Romania, Bulgaria, Yugoslavia, Albania. Si Mao Tse Tung ang
nagsulong ng Komunismo sa China. Noong Oktubre 1, 1949, itinatag niya ang pamahalaang
komunista sa China sa ilalim ng People’s Republic of China. Itinatag din ang rehimeng
komunismo sa Cuba, Vietnam, Laos, Cambodia at Afghanistan. Si Mao Tse Tung ang
chairman ng Partido Komunista. Ang organisasyon ng pamahalaan ay binubuo ng 22 lalawigan
at limang autonomong rehiyon. Politburo ang pinakamataas na organ ng Partido Komunista.
Pamamaraan
Repleksyon
Panuto: Basahin at unawain ang mga sitwasyon at sagutin ito sa espasyong nakalaan.
Sanggunian
Inihanda ni :
CHRISTIAN S. ABLAN
May Akda
GAWAING PAGKATUTO
Mga Kilusang Pangkababaihan
Panimula
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang rehiyon sa Asya tulad
nang mga naitala na impluwensya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan, edukasyon
at paniniwala. Sa mga impluwensya sa mga pagbabagong ito, higit na lumutang ang kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon. May mga kilalang kababihan din sa iba’t-ibang panig ng Asya
ang may naiambag na malaking kontribusyon sa kanilang bansa at ang epekto nito sa
kalagayang panlipunan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at
karapatang pampolitika.
Nakita ng kababaihan sa Asya ang kahalagahan ng pag-oorganisa upang maisulong ang
kanilang interes at marinig ang kanilang mga boses. Mahalaga ang pagkakaroon ng mga
kilusang pangkababaihan sapagkat sila ang pangunahing tagapagtaguyod ng mga karapatan ng
kababaihan.
Bago pa man dumating ang ika-19 na siglo, mababa ang katayuan sa lipunan ng kababaihan.
Ngunit dahil sa pagtatatag ng iba’t-ibang mga samahan, unti-unting nabigyan ng pansin ang
kahalagahan ng kababaihan at ang pagkakaroon ng pantay-pantay na pagtrato gaya ng sa mga
kalalakihan. Sa pagdating ng ika-19 na siglo, naging aktibo ang mga kababaihan sa paglahok sa
mga kilusang nagtataguyod ng repormang panlipunan. Nakilala sa iba’t-ibang bahagi ng Asya
ang mga kababaihang may malaking kontribusyon sa lipunan, sa larangan ng ekonomiya at
maging sa politika, sining at edukasyon. Sa Silangang Asya, kilala sina Lien Chao ng China at
Hanae Mori ng Japan. Sa Timog-Silangang Asya naman ay tanyag sina Gloria Macapagal
Arroyo at Corazon C. Aquino ng Pilipinas, Megawati Sukarnoputri ng Indonesia at Aung San
Suu Kyi ng Myanmar.
Sa Timog Asya gaya ng India, Pakistan at Bangladesh, pinangunahan ng iba’t-ibang
organisasyon ang pagtataguyod ng karapatan ng mga kababaihan sa larangan ng edukasyon,
mga isyu sa paggawa, karapatang sibil at politikal. Samantalang ang mga bansa naman sa
Kanlurang Asya na binubuo ng Arab regions ay nagtaguyod din ng iba’t-ibang samahan na
pinangunahan nina Reyna Rania Al-Abdullah ng Jordan, Sheikha Fatima Bint Mubarak ng
United Arab Emirates at Susan Mubarak ng Egypt. Ang kababaihan sa rehiyong ito ay patuloy
sa aktibong pakikilahok sa politika, gayundin sa isyu ng pagkakaroon ng kapayapaan at
seguridad sa rehiyon.
Rubrik sa pagkatuto:
Pamantayan Pagtataya
Mahusay na pagpapaliwanag 40
Tamang pagkakakilanlan 40
May maayos na nilalaman 20
Kabuuan 100
6. Noong 1983, sumalakay ang mga militanteng gerilya na nagdulot ng giyera sibil sa Sri
Lanka. Sa panahon ding ito, naitatag ang Women’s Front of the Liberation Tigers. Ano ang
tawag sa mga militanteng grupo na ito?
a. Factory Act of 1981
b. Liberation Tigers of Tamil Eelam
c. Social Workers Association
d. Women’s Action Forum
7. Saang bansa sa Kanlurang Asya naitatag ang Women’s Coalition for a Just Peace?
a. Egypt
b. Jordan
c. Israel
d. Lebanon
8. Sa loob ng sampung taong pakikibaka, ang mga kababaihan sa Bahrain, Oman at Qatar ay
nagtagumpay na mapakinggan ng kanilang pamahalaan at ipagkaloob ang karapatang
kanilang ninanais. Ano ang karapatang ito na matagal nang minimithi ng mga kababaihan
sa mga bansang nabanggit?
a. karapatang bumoto
b. karapatang mag-asawa
c. karapatang makipag-usap sa mga kalalakihan
d. karapatang makihalubilo sa kapwa nilang kababaihan
Repleksiyon
Maraming kahalagahan ang kababaihan katulad ng mga kalalakihan. Sa reyalidad ay may mga
pagkakataon na kung ano ang kayang gawin ng mga kalalakihan ay masasabing kaya na ring
gawin ng mga kababaihan. May mga pagkakataong napapanood natin sa telebisyon at
napapakinggan sa balita na nabibigyang halaga ang mga kakayahang maaaring gawin ng mga
kababaihan na nagkakaroon ng malaking epekto sa ating lipunan sa larangan ng ekonomiya,
politika, sining, edukasyon at maging sa iba’t-ibang paligsahan.
Dati, ang mga kababaihan ay walang anumang karapatan, hindi itinuturing na tao at parang
mga bagay o “commodity” lamang. Ang silbi lamang ng kababaihan ay maging tagapagayos
lamang ng bahay, tagapag-alaga ng anak, tagapagsilbi sa asawa. Kung dati ay walang
karapatang bumoto, ngayon ay makikita natin kung gaano kalaki na ang ipinag-iba ng mundo
ng mga babae. Nakikipagsabayan saan mang larangan, sa palakasan, sa paaralan, maging sa
pagpapalakad ng mga tanggapan o paghawak ng isang mabigat na posisyon sa lipunan. Dahil
dito makikita natin na patuloy ang pagpapalakas sa puwersa ng mga kababaihan na malaki din
ang nagiging kontribusyon sa pag-unlad ng ating lipunan.
Pagkatapos mong malaman ang mga nagawa ng mga kababaihang Asyano sa kani- kanilang
bansa, ano ang inyong mahihinuha sa pag-aaral na ito? Anu-ano ang mga pagkakatulad
ng mga kababaihan sa mga kalalakihan sa pagpapakita ng matinding pagmamahal sa bayan?
Repleksiyon
Mga Sanggunian
Gawain 1:
Silangang Asya:
1. Lien Chao ng China
2. Hanae Morie ng Japan
Timog-Silangang Asya:
1. Gloria Macapagal Arroyo ng Pilipinas
2. Aung San Suu Kyi ng Myanmar
3. Megawati Sukarnoputri ng Indonesia
Gawain 2:
1. c 6. b
2. a 7. c
3. c 8. a
4. a 9. c
5. c 10. d
Inihanda ni :
May Akda
GAWAING PAGKATUTO
Ang Relihiyon sa Asya sa Iba’t-Ibang Aspekto ng Pamumuhay
Panimula
Ang relihiyon ay nagmula sa salitang Latin na re-ligare na ang ibig sabihin ay
pagbubuklod at pagbabalik loob. Ayon sa kasaysayan, halos lahat ng mga relihiyon sa mundo
ay nagmula sa Asya. Sa lawak ng mga teritoryong sakop at sa dami ng taong naniniwala,
malaki ang dahilan upang tawagin ang Asya na sinilangan ng relihiyon sa daigdig. Sa
paglipas ng panahon, napatatag ng mga relihiyong umiiral sa Silangan at Timog-Silangang
Asya ang pamilyang Asyano.Sa ilang pagkakataon, ito ay sanhi rin ng pagbubuklod tungo sa
pagbabagong pampulitika.
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang relihiyon sa Asya tulad
nang mga naitala na impluwensiya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan,
edukasyon, paniniwala, pagpapahalaga at sining. Sa mga impluwensiya sa mga pagbabagong
ito, higit na lumutang ang kaisipang Asyano, pilosopiya at relihiyon.
Ilan sa mga lumalaganap na relihiyon sa Asya ay ang Hinduismo, ang pangunahing relihiyon
sa India, Jainismo, na ayon sa Veda ay itinatag ni Rsabha, Buddhism na nangangahulugang
“kaliwanagan” na itinatag ni Sidharta Gautama, Sikhismo na naniniwala ng reinkarnasyon,
Judaismo na sinasabing isa sa pinakamatandang relihiyon sa daigdig, Kristiyanismo na batay
sa turo at buhay ni Hesu Kristo, Islam, ang relihiyon ng mga Muslim, Zoroastrianismo na
may paniniwalang ang buhay ng tao sa daigdig ay ang pagtahak patungo sa kabutihan o
kasamaan, at Shintoismo, ang paniniwala ng mga Hapones tungkol sa diyos ng araw at iba
pang diyos ng kalikasan.
Gawain 1- Pagtatapat-tapat
Panuto: Itugma ang tamang sagot sa mga ipinapahiwatig ng bawat bilang sa Hanay A
sa pamamagitan ng pagpili ng letra ng tamang sagot sa Hanay B. Isulat ang tamang titik sa
patlang bago ang bilang.
HANAY A HANAY B
1. Ito ang pinaniniwalaan na pinaka A. Kristiyanismo
matandang relihiyon na nabubuhay
sa mundo at pangunahing relihiyon sa India B. Hinduismo
2. Ang relihiyong ito ay itinatag ni Sidharta Gautama
na nangangahulugang “Kaliwanagan”.
C. Judaismo
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 24
3. Ito ang pinakaunang monoteismong relihiyon
4. Ito ay relihiyong batay sa buhay at turo ni D. Islam
Hesu Kristo
5. Ang relihiyon ng mga Muslim at sinasabing E. Budismo
pangalawa sa mga pinakamalaking relihiyon
sa daigdig
5. Sinasabing ang relihiyon at politika ay may magkaibang paninindigan, ilan sa mga ito ay
ang _____________________________________________________
__________________________________________________________________________.
Pamantayan Pagtataya
Mahusay na naipaliwanag ang hinihinging salaysay 4
Malinaw na pagkakalahad ng paksa 4
May maayos na nilalaman 2
Kabuuan 10
Pangwakas:
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya ay napasailalim din ng kolonyalismo at
imperyalismo. Sa unang yugto ng imperyalismo ay hindi gaanong naapektuhan ang Silangang
Asya, taliwas naman sa naging epekto sa Timog-Silangang Asya. Ang imperyalismong
kanluranin sa Silangang Asya ay nagdulot ng epekto sa kabuhayan, pamahalan, lipunan, at
kultura ng mga
Note: Practice Personal Hygiene Protocol at all times 25
Asyano. Kasabay nito ay may mga pamamaraang ginamit ang Silangan at Timog-Silangang
Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo. Kasunod na rin dito ang matinding
epekto ng mga digmaang pandaigdig sa pag-aangat ng malawakang kilusang nasyonalista at
ang kaugnayan sa iba’t-ibang ideolohiya sa malawakang kilusang nasyonalista.
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang rehiyon sa Asya tulad nang
mga naitala na impluwensya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan, edukasyon at
paniniwala. Sa mga impluwensya sa mga pagbabagong ito, higit na lumutang ang kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon. May mga kilalang kababaihan din sa iba’t-ibang panig ng
Asya ang may naiambag na malaking kontribusyon sa kanilang bansa at ang epekto nito sa
kalagayang panlipunan tungo sa pagkakapantay-pantay, pang-ekonomiya at karapatang
pampoltika.
Repleksiyon
Sanggunian
1. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa
Magaaral, pahina 155-160
2. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa
Magaaral, pahina 259-263
3. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa
Magaaral, pahina 364-372
4. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa
Magaaral, pahina 395
Inihanda ni :
DOROTHYROSE L. BLAS
May Akda
GAWAING PAGKATUTO
Ang mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-kolonyalismo sa
Silangan at Timog Asya Panimula
Ang Learning Activity Sheet na ito ay nakatuon sa pag-aaral ng mga Anyo, tugon at epekto sa
Neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog Asya. Ang mga kaalaman at mga gawain ay sadyang
inihanda para sa iyo upang gawin ito ng personal o online na pamamaraan gamit ang iyong
cellphone, laptap o di kaya ay printed na mga kagamitan. Ito ay higit na makatutulong sayo
upang masuri at mapahalagahan ang mga pangunahing pangyayaring naganap sa buhay ng
mga Asyano. Habang sinasagutan ang mga nakalaang gawain para sayo, mapupukaw ang
iyong pagunawa batay sa iyong kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng mga datos,
pagsasaliksik, masusing pag-iisip, at kinakailangan ng mabisang pamamaraan ng
komunikasyon sa tulong ng iyong guro at kapamilya na siyang gagabay sa iyong pag-aaral.
Maging masigasig sa pag-aaral upang matagumpay na kinabukasan ay makamtan. Kung
merong di maintindihan pwedeng magtext sa iyong guro. Pagbalik sa paaralan dalhin ang
activity sheets.
Ang aralin ay napapatungkol sa Mga Anyo, tugon at epekto sa Neo-kolonyalismo sa
Silangan at Timog Asya
Nasusuri ang mga Anyo, tugon at epekto sa Neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog Asya
(AP7KIS-IVi1.24) Week 7.
Tandaan!
Pamamaraan
______1. Pagpasok ng iba’t- ibang pagkaing Amerikano tulad ng potato chips, macaroni,
cheese, meat loaf, hotdog at hamburger.
______2. Pagpapalaganap ng mga tagapayong militar.
______3. Pagpapairal ng Wikang Ingles bilang wikang gagamitin sa mga paaralan.
______4. Pagtulong sa isang pinuno na manatiling tapat sa U.S.
______5. Pagkakaloob ng isang dayuhang pautang.
______6. Pagbibigay ng suportang pananalapi.
______7. Pag-angkat ng mga hilaw na gamit.
______8. Pagpapahiram ng mga pondo para sa pagpapaunlad.
______9. Pagsama sa UN upang pangalagaan ang kapangyapaan.
______10. Maraming Pilipino ang naipadala sa Estados Unidos upang magpakadalubhasa.
Repleksiyon
Batay sa iyong natutunan sa araling ito anu sa palagay mo ang naitulong ng neo-kolonyalismo
sa ating bansa.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
___________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
___________________________
Sanggunian
Mga Aklat
1. Blando, Rosemarie et. al , ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Eduresources
Publishing, Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig
City Philippines 1600
2. Blando, Rosemarie et. al , KASAYSAYAN NG DAIGDIG, Eduresources Publishing,
Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Mga Website
1. https://www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-10-neokolonyalismo-ang-bagong-
uriopamamaraang-ko-1?from_action=save
Inihanda ni:
GAWAING PAGKATUTO
Ang mga Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa
kulturang Asyano Panimula
2. SINING NG PAGPIPINTA
● Ang pagsusulat at pagpipinta ay itinuturing ng mga Asyano bilang magkapatid
na sining. Mga tanawin at maliliit na representasyon ng tao ang karaniwang
ipinipinta nga mga Asyano. Inilalarawan nito ang paniniwala ng mga Taoist sa
kahalagahan ng kalikasan sa tao. Si Ku-K’ai-chih ang kauna unahang pintor sa
kasaysayan ng China.
● Ang mga Tsino at Hapones ay nagpipinta sa scroll na isang mahabang pahalang
o paayong sweda. Ang mga Koreano ay nagpipinta sa mga pader ng mga templo
sa pormang mural. Sa mga scroll din nakapinta ang mga pintang Buddhist nang
lumaganap ang Buddhism sa Bana. Si CHANG SON ang kinikilalang
nagpapalaganap sa lehitimong pintang Koreano.
3. SINING NG ESKULTURA
● Ang eskulturang Asyano ay nakabatay sa relihiyon o paniniwala. Ang mga
naglalakihang rebulto ay isinasagawa upang maipaunawa sa mga tao ang
misteryo at malalim na konsepto ng kanilang relihiyon at magbigay ng kapani -
paniwalang larawan ng kanilang diyos at diyosa. Hangad ng mga eskultor ng
larawang abstrak sa kanilang diyos at diyosa bigyan ng larawang kahima –
himala.
4. SINING NG ARKITEKTURA
● Ang arkitekturang Asyano ay nakitaan ng pagpapadama ng mga paniniwala at
pananalig sa diyos ng mga Asyano. Borobudur sa Indonesia - Mga estrakturang
nagpapahayag ng relihiyong Buddhism: AngkorWat sa Cambodia.
7. SIYENSYA at TEKNOLOHIYA
● Ang Japan ay nakilala sa: elektroniks. Mga kilalang kompanya: Fuji; Sony;
Panasonic; Canon; Nikon; Fujitsu; Hitachi; Sharp; NEC; Epson at Toshiba.
Mga kilalang kompanya ng sasakyan: Toyota; Honda; Nissan; Mazda;
Mitsubishi at Subaru. Aerospace- Isinagawa ng Japan Aerospace Exploration
Agency (JAXA).
● Ang Seoul ng South Korea ay nakilala bilang “leading digital city” at “tech
capital of the world”. Ang Singapore ay sumunod sa larangan ng teknolohiya na
may 65 porsyento ng sambayanan na gumagamit ng broadband at nakahandang
magsustento ng libreng wireless broadband sa bilis na 1Gbps sa buong bansa.
● Ang Tokyo naman ay may kulang-kulang 8 milyong Hapones ang may
fibretothe-home broadband noong 2006 at may 75 porsiyento sambayanan ang
nagtatamasa ng 100 Mbps fibre-optic broadband.
8. ISPORT
● Ang mga Asyano ay nagtatagumpay sa mga rehiyonal at pandaigdigang
kompetisyon ng isports. Ang Asya ay naging lugar na rin sa Olympics ng ilang
pagkakataon. Ang mga Pilipino ay kilala sa sining ng isports. Upang higit pang
makilala sa larangan ng isport, idinaraos sa Pilipinas ang pangtaunang palaro sa
kasanayan at determinasyon sa pandaigdigang antas. Mga bayaning Pilipino sa
larangan ng Isports: Boxing: Francisco “PanchoVilla” Guilledo, Gabriel “Flash”
Elorde, Mansuteo “Onyok”Velasco, Manny “Pacman” Pacquiao Nonito
Donaire, Jr.; Billiards: Efren “Bata” Reyes Francisco “Django” Bustamante;
Swimming: Eric Buhain; Chess: EugeneTorre; Track & Field: Elma Muros;
Running: Lydia deVega; Equistrienne: Mikee Cojuangco Jaworski; Bowling:
Paeng Nepomuceno; Weightlifting: Hidilyn Diaz.
Pamamaraan:
Gawain 1- TAMA O MALI !
Panuto: Isulat ang salitang TAMA sa unahan ng bilang kung ang pangungusap na isinasaad
ay wasto at isulat ang saling MALI kung isinasaad sa pangungusap ay di-wasto.
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian
Mga Aklat
1. Blando, Rosemarie et. al , ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba,
Eduresources Publishing, Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600
2. Blando, Rosemarie et. al , KASAYSAYAN NG DAIGDIG, Eduresources Publishing,
Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Mga Websites
1. https://www.slideshare.net/SMAPCHARITY/aralin-16-90385909?from_action=save
2. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/15674
Inihanda ni:
ANGELIKA B. DELA GUARDIA
May Akda