Câu 1: So sánh điểm giống và khác nhau giữa bản cương lĩnh chính trị đầu tiên của

Nguyễn Ái Quốc với bản Luận cương chính trị 10/1930 của đồng chí Trần Phú. Vì sao có
điểm khác nhau đó?

 Giống nhau:
– Đều xác định tính chất của cách mạng trong giai đoạn trước mắt là tư sản dân quyền, sau đó bỏ
qua giai đoạn TBCN, tiến thẳng lên XHCN và chũ nghĩa cộng sản

– Đều xác định nhiệm vụ của cách mạng tư sản dân quyền là chống đế quốc, chống phong kiến,
2 nhiệm vụ này có mối quan hệ khăng khít với nhau

– Đều xác định lãnh đạo là giai cấp công nhân thông qua Chính đảng tiên phong, cách mạng Việt
Nam là 1 bộ phận, có quan hệ mật thiết, gắn bó với cách mạng thế giới.

 Khác nhau:
Cương lĩnh chính trị đầu tiên Luận cương chính trị 10/1930

Tính chất xã hội
Xã hội Việt Nam là xã hội Xã hội Đông Dương gồm 2
thuộc địa nửa phong kiến, bao mâu thuẫn dân tộc và giai cấp,
gồm 2 mâu thuẫn, đó là mâu trong đó mâu thuẫn giai cấp là
thuẫn giữa toàn thể dân tộc cơ bản nhất.
Việt Nam với đế quốc Pháp
xâm lược và mâu thuẫn giữa
nhân dân lao động (chủ yếu là
nông dân) với địa chủ phong
kiến, trong đó, mâu thuẫn cơ
bản nhất, gay gắt nhất là mâu
thuẫn giữa toàn thể dân tộc
Việt Nam với đế quốc Pháp và
bọn tay sai.

Tính chất cách mạng
Cách mạng trải qua 2 giai
đoạn: cách mạng tư sản dân
quyền và cách mạng thổ địa để
tiến lên chũ nghĩa cộng sản.
Hai giai đoạn kế tiếp nhau,
không bức tường nào ngăn
cách.
Cách mạng Đông Dương lúc
đầu là cách mạng tư sản dân
quyền, sau khi thắng lợi tiến
thẳng lên XHCN không qua
giai đoạn phát triển TBCN.
Hoàn thành thắng lợi của giai
đoạn này mới làm tiếp giai
đoạn khác.

Kẻ thù cách mạng Đế quốc Pháp, vua quan phong Đế quốc và phong kiến, luận
kiến và tư sản phản cách cương không phân biệt rõ
mạng. Cương lĩnh đã xác định trong hàng ngũ giai cấp phong
 rõ kẻ thù không phải toàn bộ là kiến còn có bộ phận tiến bộ,
phong kiến và tư sản. Luận cương cũng không đề cập
đến bộ phận tư sản mại bản.

Nhiệm vụ cách mạng
Đánh đổ đế quốc Pháp, bọn
phong kiến và tư sản phản
cách mạng, làm cho nước Việt
Nam độc lập. Dựng lên chính
phủ công nông binh, tổ chức ra
quân đội công nông, tịch thu
hết sản nghiệp của đế quốc,
tịch thu ruộng đất,… chia cho
dân nghèo, tiến hành cải cách
ruộng đất.
Đánh đổ thế lực phong kiến,
đánh đổ ách áp bức bốc lột tư
bản, thực hành cách mạng thổ
địa và đánh đổ đế quốc Pháp,
làm cho Đông Dương hoàn
toàn độc lập.

Vai trò lãnh đạo Giai cấp công nhân thông qua Giai cấp vô sản với đội tiên
đội tiên phong là Đảng Cộng phong là Đảng Cộng sản Đông
Sản Việt Nam. Dương

Lực lượng Cách mạng
Giai cấp công nhân, nông dân
là động lực là gốc của cách
mạng cần phải liên minh với
giai cấp tiểu tư sản, tư sản dân
tộc, trung và tiểu địa chủ.
Chỉ gồm công nhân và nông
dân, không đề cập tới các giai
cấp khác.

 Tại sao có điểm khác nhau đấy?

– Cách nhìn, tầm nhìn, tầm nhận thức của Nguyễn Ái Quốc và Trần Phú

Cương lĩnh chính trị xây dựng đường lối của cách mạng Việt Nam còn Luận cương rộng
hơn (Đông Dương).

– Đặc điểm, tình hình xã hội Việt Nam nói riêng và Đông Dương nói chung cũng như mâu thuẫn
gay gắt trong xã hội Việt Nam lúc bấy giờ

Câu 2: Vắn tắt diễn biến cao trào cách mạng 1930-1931; 1936-1939; 1939-1945

*, 1930 - 1931:

1/ Nguyên nhân bùng nổ phong trào cách mạng 1930 – 1931 :

- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 - 1933) đã tác động mạnh mẽ đến Việt Nam, làm cho
nền kinh tế Việt Nam tiêu điều, sơ xác, đời sống của nhân dân lao động hết sức cơ cực. Từ sau
cuộc khởi nghĩa Yên Bái thực dân Pháp thi hành chính sách ”khủng bố trắng” hòng dập tắt
phong trào cách mạng. Tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế cùng với chính sách khủng bố
trắng của thực dân Pháp càng nung nấu lòng căm thù, nâng cao tinh thần cách mạng của nhân
dân ta.
- Mâu thuẩn xã hội gay gắt (dân tộc Việt Nam > < thực dân Pháp, nông dân > < địa chủ phong
kiến). Đó là nguyên nhân sâu sa và trực tiếp đưa đến cao trào cách mạng (1930 - 1931)
- Ảnh hưởng của phong trào Cách mạng quốc tế đối với Việt Nam.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo giai cấp công nhân và nhân dân lao động
nước ta đứng lên đấu tranh chống đế quốc Pháp và phong kiến tay sai, giành độc lập tự do. 
* Mở rộng : Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân Đảng ra đời và lãnh đạo là nguyên nhân
cơ bản và quyết định nhất là chủ yếu và quyết định nhất. Bởi vì, nếu không có sự lãnh đạo của
Đảng thì mâu thuẩn lúc đó nhiều nhất cùng chỉ dẫn đến những cuộc đấu tranh nhỉ, lẻ tẻ, tự phát,
không thể trở thành một cao trào tự giác (1930 - 1931).
2/ Diễn biến phong trào :
a. Phong trào trên toàn quốc:
- Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế – xã hội, Pháp đàn áp đẫm máu khởi nghĩa Yên Bái, Đảng
Cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo phong trào đấu tranh của công nông trong cả nước
- Tháng 2/1930 bãi công của công nhân đồn điền cao su Phú Riềng. Ở Hà Nội, ngày 22/02 có
treo cờ đỏ, búa liềm.
- Tháng 3 và tháng 4 có cuộc đấu tranh của công nhân nhà máy sợi Nam Định, nhà máy diêm và
cưa Bến Thủy . 
- Nhân ngày Quốc tế lao động 1/5, cả nước bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh .
- Lần đầu tiên công nhân Việt Nam biểu tình kỷ niệm ngày Quốc tế lao động, đấu tranh đòi
quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước, thể hiện tình đoàn kết cách mạng với nhân dân lao
động thế giới.
- Tháng 6 đến tháng 8/1930 cả nước có 121 cuộc đấu tranh. 
b. Phong trào ở Nghệ Tĩnh:
- Tháng 9/1930 phong trào đấu tranh dâng cao, nhất là ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Nông dân
biểu tình có vũ trang tự vệ với hàng nghìn người kéo đến huyện lị, tỉnh lị đòi giảm thuế ở các
huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Anh Sơn (Nghệ An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) … được
công nhân Vinh - Bến Thủy hưởng ứng . 
- Tiêu biểu là cuộc biểu tình của 8000 nông dân Hưng Nguyên (Nghệ An) ngày 12/09/1930 với
khẩu hiệu: “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc !”. Đến gần Vinh, con số lên tới 3 vạn người, xếp hàng dài
4 km. Pháp đàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm chết 217 người, bị thương 126 người.
Chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều huyện, xã . 
- Nhiều cấp ủy Đảng ở thôn xã lãnh đạo nhân dân làm chủ vận mệnh, tự quản lý đời sống chính
trị, kinh tế, văn hóa xã hội ở địa phương, làm chức năng của chính quyền: Xô viết Nghệ - Tĩnh. 
3/ Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm :
a. Ý nghĩa lịch sử 
- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với cách
mạng các nước Đông Dương.
- Khối liên minh công nông hình thành. 
- Là cuộc tập dượt đầu tiên cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này . 
- Được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế . 
- Quốc tế Cộng sản công nhận: Đảng Cộng sản Đông Dương là phân bộ độc lập trực thuộc Quốc
tế Cộng sản.
b. Bài học kinh nghiệm: Để lại bài học quý về công tác tư tưởng, xây dựng khối liên minh công
nông, mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh …
*, 1936 - 1939:

Phong trào dân chủ 1936 đến 1939 như một cuộc tập dượt để chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa
tháng Tám sau này.

Chủ trương của Đảng trong những năm 1936 – 1939

Vào tháng 7 năm 1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương do
Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải – Trung Quốc. Đã dựa trên Nghị quyết Đại hội số 7 của
Quốc tế Cộng sản đã đề ra đường lối và những phương pháp đấu tranh:

 Nhiệm vụ của chiến lược cách mạng tư sản dân quyền Đông Dương là nhằm chống đế quốc
và phong kiến.
 Nhiệm vụ trực tiếp và trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát
xít, chống nguy cơ chiến tranh. Và đòi tự do, dân sinh, dân chủ, hòa bình.
 Phương pháp đấu tranh của phong trào dân chủ 1936 đến 1939 là: Kết hợp các hình thức
công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp.
 Chủ trương của phong trào dân chủ 1936 đến 1939: Thành lập Mặt trận thống nhất phản đế
Đông Dương. Tháng 3 năm 1938, đổi thành Mặt trận thống nhất dân chủ Đông Dương, gọi
tắt là Mặt trận dân chủ Đông Dương.

Những phong trào đấu tranh tiêu biểu:

Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ

Phong trào Đông Dương Đại hội

 Năm 1936, Đảng đã vận động và tổ chức nhân dân thảo ra bản dân nguyện. Để gửi tới phái
đoàn chính phủ của Pháp, tiên tời triệu tập Đông Dương Đại hội.
 Các ủy ban hành động được thành lập khắp nơi, phát truyền đơn, ra báo, mít tinh, thảo luận
dân chủ, dân sinh…Vào tháng 09/1936, Pháp đã giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp và
tịch thu các bài báo.
 Qua phong trào dân chủ 1936 đến 1939, đông đảo quần chúng đã được giác ngộ, đoàn kết
và đấu tranh đòi quyền sống. Đảng ta đã thu được một số kinh nghiệm về việc phát động và
lãnh đạo đấu tranh công khai, hợp pháp.

 Phong trào đón Gô đa: vào năm 1937, lợi dụng sự kiện này Gô đa và toàn quyền mới sang
Đông Dương. Đảng đã tổ chức quần chúng mít tinh, biểu dương những lực lượng đưa ra
yêu sách về dân sinh, dân chủ.
  Từ năm 1937 đến năm 1939: nhiều cuộc mít tinh và biểu tình đòi quyền sống tiếp tục diễn
ra. Nhân ngày Quốc tế lao động 01/05/1938, nhiều cuộc mít tinh được tổ chức công khai tại
Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi  khác. Được đông đảo quần chúng tham gia.

Đấu tranh nghị trường – hình thức đấu tranh mới của Đảng

 Đảng đã đưa người của Mặt trận Dân Chủ Đông Dương ra ứng cử vào Viện dân biểu Bắc
kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam kỳ….
 Với mục tiêu là nhằm mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ. Và để vạch trần chính sách phản
động của thực dân, tay sai. Từ đó bênh vực, bảo vệ quyền lợi của nhân dân.

Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí

 Từ năm 1937, báo chí công khai của Đảng bằng tiếng Việt là Tin Tức, Đời Nay, Phổ Thông,
Dân Chúng… Trở thành mũi xung kích trong cuộc vận động dân chủ, dân sinh.
 Nhiều sách chính trị – lý luận được xuất bản công khai hoặc đưa về từ Pháp. Những tác
phẩm văn học hiện thực phê phán được ra đời như: Bước đường cùng, Tắt đèn, Số đỏ ,thơ
cách mạng, kịch Đời cô Lựu…
 Vào cuối năm 1937, Đảng ta phát động phong trào truyền bá chữ Quốc ngữ. Nhằm giúp
quần chúng đọc được sách báo, nâng cao sự hiểu biết của mình về chính trị và cách mạng.
 Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực báo chí đã thu được kết quả to lớn  về văn hóa – tư tưởng.
Đông đảo các tầng lớp nhân dân đã được giác ngộ về con đường cách mạng.

Ý nghĩa của phong trào dân chủ 1936 – 1939

 Phong trào dân chủ 1936 đến 1939 là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức dưới sự
lãnh đạo của Đảng ta.
 Phong trào này buộc Pháp phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ.
 Quần chúng nhân dân được giác ngộ về chính trị, trở thành lực hùng hậu của cách mạng.
 Các cán bộ được tập hợp và tích lũy, trưởng thành từ những bài học kinh nghiệm.
 Phong trào dân chủ 1936 đến 1939 còn là một cuộc tổng diễn tập, chuẩn bị cho Tổng khởi
nghĩa tháng Tám sau này.
 Nhân dân được giác ngộ về chính trị và trở thành lực hùng hậu của cách mạng

Bài học từ phong trào dân chủ 1936 – 1939

 Bài học về việc xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.
 Tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh hợp pháp và công khai.
 Đấu tranh tư tưởng trong nội bộ Đảng với các đảng phái phản động khác.
  Đảng ta nhận thấy được những hạn chế trong công tác mặt trận, dân tộc…
 Đây là một cuộc diễn tập chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám.

Sự khác nhau giữa phong trào cách mạng 1930 đến 1931 với phong trào dân chủ 1936 đến 1939
đã cho thấy do hoàn cảnh thế giới và trong nước khác nhau. Nên những chủ trương, sách lược,
hình thức tập hợp lực lượng và hình thức đấu tranh phải khác nhau thì mới phù hợp.

Chủ trương của Đảng trong giai đoạn 1936 đến 1939 chỉ có tính chất sách lược nhưng vẫn kịp
thời và phù hợp với tình hình. Tất cả đã tạo ra cao trào đấu tranh vô cùng sôi nổi. Từ đó chứng tỏ
được Đảng ta đã ngày một trưởng thành. Và có khả năng đối phó với mọi tình huống, đưa cách
mạng ngày một lớn mạnh.

*, 1939 - 1945:

 I. Tình hình Việt Nam trong những năm 1939 - 1945

1. Tình hình chính trị

- Tháng 9/1939, Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, chính phủ Pháp đầu hàng phát xít Đức.

- Tháng 9/1940, Nhật vào Việt Nam nhưng vẫn giữ nguyên chính quyền của Pháp để bóc lột
phục vụ chiến tranh và đàn áp phong trào cách mạng.

- Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, quần chúng sục sôi khí thế cách mạng, sẵn sàng vùng lên
khởi nghĩa.

2. Tình hình kinh tế

- Pháp thực hiện chính sách “kinh tế chỉ huy”, tăng thuế cũ, đặt thuế mới, sa thải công nhân, tăng
giờ làm, giảm lương…

- Nhật cướp ruộng đất của nông dân, buộc Pháp cung cấp nguyên liệu và lương thực, bắt nhân
dân nhổ lúa trồng đay, đầu tư vào một số ngành công nghiệp phục vụ chiến tranh.

- Chính sách vơ vét của Pháp – Nhật đã khiến gần 2 triệu người Việt Nam chết đói vào năm
1945.

II. Phong trào giải phóng dân tộc từ tháng 9/1939 đến tháng 3/1945

1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11/1939

Tháng 11/1939, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp tại Bà Điểm (Hóc Môn) do
Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì, xác định:

+ Nhiệm vụ, mục tiêu trước mắt là đánh đổ đế quốc và tay sai, giải phóng các dân tộc ở Đông
Dương, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập.
+ Tạm gác lại khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, tịch thu ruộng đất của thực dân đế quốc và địa
chủ, phản bội quyền lợi dân tộc, chống tô cao, lãi nặng.

+ Thay khẩu hiệu “Thành lập chính quyền Xô viết công nông binh” bằng khẩu hiệu “Chính phủ
dân chủ cộng hòa”.

+ Chuyển từ đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ sang đánh đổ chính quyền của đế quốc và tay sai; từ
hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp sang hoạt động bí mật và bất hợp pháp. Thành lập Mặt trận
dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương thay cho Mặt trận dân chủ Đông Dương.

+ Hội nghị đánh dấu sự chuyển hướng quan trọng - đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng
đầu, đưa nhân dân ta bước vào thời kỳ trực tiếp vận động cứu nước.

2. Những cuộc đấu tranh mở đầu thời kỳ mới

a). Khởi nghĩa Bắc Sơn (27/9/1940)

- Ngày 22/9/1940, Nhật vượt biên giới Việt – Trung, đánh chiếm Lạng Sơn, ném bom Hải
Phòng, đổ bộ lên Đồ Sơn.

- Ở Lạng Sơn, Pháp bị tổn thất nặng nề nên phần lớn đầu hàng, số còn lại rút chạy về Thái
Nguyên qua đường Bắc Sơn.

- Đêm 27/9/1940, Đảng bộ địa phương lãnh đạo nhân dân Bắc Sơn chặn đánh Pháp, chiếm đồn
Mỏ Nhài, chính quyền địch ở Bắc Sơn tan rã, nhân dân làm chủ châu lị và các vùng lân cận, đội
du kích Bắc Sơn được thành lập.

- Pháp và Nhật đã cấu kết với nhau, Nhật cho Pháp trở lại đóng đồn bốt ở Lạng Sơn; Pháp tiến
hành khủng bố, đốt phá làng bản, bắn giết những người tham gia khởi nghĩa.

- Khởi nghĩa Bắc Sơn mở đầu phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, Đảng rút ra những bài
học quý báu về khởi nghĩa vũ trang, thời cơ khởi nghĩa.

b). Khởi nghĩa Nam Kỳ (23/11/1940)

- Tháng 11/1940, Pháp bắt thanh niên Việt Nam và Cao Miên làm bia đỡ đạn tại biên giới Thái
Lan nên bị nhân dân Nam Kỳ và binh lính phản đối.

- Xứ ủy Nam Kỳ chuẩn bị phát động khởi nghĩa, cử đại biểu ra Bắc xin chỉ thị của Trung ương .

- Tháng 11/1940, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng tại Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh)
xác định kẻ thù chính là đế quốc Pháp - Nhật; duy trì đội du kích Bắc Sơn, lập căn cứ du kích và
đình chỉ cuộc khởi nhĩa Nam Kỳ vì thời cơ chưa chín muồi.

- Kế hoạch bị lộ nhưng lệnh khởi nghĩa của Xứ ủy đã đến các địa phương, nên khởi nghĩa vẫn nổ
ra đêm 22 rạng sáng 23/11/1940.
- Khởi nghĩa bùng nổ từ miền Đông đến miền Tây Nam Bộ như Biên Hòa, Gia Định, Chợ Lớn,
Tân An, Bến Tre, Trà Vinh, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Rạch Giá, Mỹ Tho, Vĩnh Long.
Chính quyền cách mạng được thành lập ở nhiều nơi.

- Pháp cho máy bay ném bom tàn sát nhân dân những vùng nổi dậy và bắt nhiều người. Nghĩa
quân rút về Đồng Tháp và U Minh để củng cố lực lượng.

- Cuộc khởi nghĩa chứng tỏ tinh thần yêu nước của các tầng lớp nhân dân Nam Bộ, sẵn sàng
đứng lên chiến đấu chống quân thù.

c). Binh biến Đô Lương (13/01/1941)

Binh lính người Việt trong quân đội Pháp phản đối việc Pháp đưa lính người Việt sang Lào đánh
nhau với quân Thái Lan.

- Ngày 13/1/1941, Đội Cung (Nguyễn Văn Cung) chỉ huy binh lính đồn Chợ Rạng (Nghệ An)
nổi dậy, đánh chiếm đồn Đô Lương rồi kéo về Vinh, phối hợp với binh lính ở đây chiếm thành.

- Do quân Pháp kịp thời đối phó, chiều hôm sau, toàn bộ binh lính tham gia nổi dậy bị bắt.

- Pháp xử bắn Đội Cung cùng 10 đồng chí khác, nhiều người khác bị kết án khổ sai, đưa đi đày .

Trong ba tháng, ba cuộc nổi dậy nối tiếp nổ ra ở ba miền của đất nước, do nhiều tầng lớp nhân
dân và binh lính tham gia, nêu cao tinh thần bất khuất của dân tộc. Các cuộc nổi dậy đã thất bại
vì điều kiện khởi nghĩa chưa chín muồi, nhưng là bước đầu đấu tranh bằng vũ lực của các dân
tộc Đông Dương.

3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành
Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5/1941)

- Ngày 28/1/1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam và chủ trì
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 trong thời gian từ ngày 10 đến ngày
19/5/1941 tại Pác Bó (Hà Quảng, Cao Bằng).

- Hội nghị xác định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt là giải phóng dân tộc, thành lập chính phủ Cộng
hoà Dân chủ. Gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, thay bằng khẩu hiệu giảm tô, chia lại ruộng
công, tiến tới thực hiện người cày có ruộng. Thành lập chính phủ nước Việt Nam dân chủ Cộng
hòa. Hội nghị thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh thay cho Mặt trận Thống nhất dân
tộc phản đế Đông Dương.

+ Hình thức khởi nghĩa đi từ khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng khởi nghĩa.

+ Hội nghị đã hoàn chỉnh chủ trương đề ra tại Hội nghị Trung ương tháng 11/1939 (tiếp tục đặt
nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu).
+ Ngày 19/5/1941, Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh) ra đời và công bố Tuyên ngôn,
Chương trình, Điều lệ.

4. Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền

a). Xây dựng lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang:

- Xây dựng lực lượng chính trị:

+ Vận động quần chúng tham gia Việt Minh qua các Hội cứu quốc…

+ Năm 1943, Đảng đưa ra “Đề cương văn hóa Việt Nam”.

+ Năm 1944, thành lập Hội văn hóa cứu quốc và Đảng Dân chủ Việt Nam.

- Xây dựng lực lượng vũ trang:

+ Phát triển đội du kích Bắc Sơn thành các Trung đội Cứu quốc quân. Cứu quốc quân phát động
chiến tranh du kích. Đội Cứu quốc quân II ra đời.

+ Xây dựng đội du kích…

- Xây dựng căn cứ địa:

+ Năm 1940, Khu Căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai được xây dựng.

+ Năm 1941, Nguyễn Ái Quốc chọn Cao Bằng để xây dựng căn cứ địa.

b). Gấp rút chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền:

- Ngày 7/5/1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị chuẩn bị khởi nghĩa và kêu gọi nhân dân sắm vũ
khí đuổi kẻ thù chung.

- Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân được thành lập.

III. Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền

1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa tháng 8/1945)

- Nhật đảo chính Pháp tối 9/3/1945.

+ Ngày 12/3/1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành
động của chúng ta”. Chỉ thị nhận định, kẻ thù là phát xít Nhật và tay sai; khẩu hiệu đấu tranh là
đánh đuổi phát xít Nhật;

+ Hình thức đấu tranh bãi công, biểu tình, vũ trang…

- Phát động cao trào kháng Nhật cứu nước.

+ Ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc quân
cùng với quần chúng giải phóng nhiều xã, tổng, châu.

- Ở Bắc Kỳ, phát động phong trào phá kho thóc giải quyết nạn đói.

- Ở Quảng Ngãi, tù chính trị nhà lao Ba Tơ nổi dậy, thành lập chính quyền cách mạng (11/3), tổ
chức Đội du kích Ba Tơ.

2. Sự chuẩn bị cuối cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa

- Tháng 4/1945, Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kỳ quyết định thống nhất các lực lượng vũ
trang.

- Ngày 16/4/1945, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam
và Ủy ban Dân tộc giải phóng các cấp.

- Tháng 6/1945, thành lập Khu giải phóng Việt Bắc và Ủy ban lâm thời Khu giải phóng.

3. Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945

a). Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố

- Ngày 9/8/1945, Liên Xô tiêu diệt đội quân Quan Đông của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc.

- Ngày 15/8/1945, Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh. Quân Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính
phủ Trần Trọng Kim hoang mang. Điều kiện khách quan cho tổng khởi nghĩa đã đến.

- Chủ trương của Đảng và Việt Minh:

+ Ngày 13/8/1945, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn
quốc, ban bố “Quân lệnh số 1”, phát lệnh khởi nghĩa trong cả nước.

+ Ngày 14 và 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào (Tuyên Quang) quyết
định phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước, giành chính quyền trước khi quân Đồng minh
vào Đông Dương; quyết định những chính sách đối nội và đối ngoại sau khi giành chính quyền.

+ Ngày 16 và 17/8/1945, Đại hội Quốc dân được triệu tập ở Tân Trào tán thành chủ trương khởi
nghĩa, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ
Chí Minh làm Chủ tịch.

b). Diễn biến cuộc Tổng khởi nghĩa

- Chiều 16/8/945, Võ Nguyên Giáp chỉ huy đơn vị Giải phóng quân tiến đánh giải phóng thị xã
Thái Nguyên.
- Ngày 18/8/1945, Bắc Giang, Hải Dương. Hà Tĩnh, Quảng Nam, giành được chính quyền.

- Ngày 19/8/1945, giành chính quyền ở Hà Nội.

- Ngày 23/8/1945, giành chính quyền ở Huế.

- Ngày 25/8/1945, giành chính quyền ở Sài Gòn.

- Ngày 28/8/1945, giành được chính quyền trong cả nước.

- Chiều 30/8/1945, vua Bảo Đại thoái vị.

IV. Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa được thành lập (2/9/1945)

- Ngày 25/8/1945, Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng từ Tân Trào về Hà Nội.

- Ngày 28/8/1945, Ủy ban Dân tộc giải phóng cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa.

- Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc
lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Câu 3: Tính chất, ý nghĩa, bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước nhảy vọt về chất của cách mạng Việt Nam. Đó là một
trong những trang vàng chói lọi trong lịch sử của dân tộc ta, một dấu mốc lớn trên con đường
phát triển trong suốt chiều dài mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

1. Nguyên nhân thắng lợi

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam.

+ Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

+ Quá trình chuẩn bị lâu dài, chu đáo, rút kinh nghiệm qua đấu tranh.
+ Trong những ngày khởi nghĩa toàn đảng toàn dân quyết tâm cao. Các cấp Chi bộ Đảng chỉ đạo
linh hoạt, sáng tạo, chớp đúng thời cơ.

- Nguyên nhân khách quan:

Quân Đồng minh chiến thắng phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, tạo cơ hội khách quan
thuận lợi cho nhân dân Việt Nam khởi nghĩa thành công.

2. Ý nghĩa lịch sử

- CMT8 mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc, phá tan xiềng xích của Pháp hơn 80 năm và
Nhật gần 5 năm, lật đổ chế độ phong kiến tồn tại ngót một ngàn năm, lập nên nhà nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa.

- Mở ra kỷ nguyên mới của dân tộc: kỉ nguyên độc lập, tự do, nhân dân lao động lên nắm chính
quyền, làm chủ đất nước…

- Đảng cộng sản Đông Dương trở thành Đảng cầm quyền, chuẩn bị điều kiện cho những thắng
lợi tiếp theo.

- Góp phần tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Cổ vũ các dân tộc thuộc địa trong đấu tranh tự giải
phóng.

3. Bài học kinh nghiệm

- Đảng phải có đường lối đúng đắn, trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào
thực tiễn Việt Nam, nắm bắt tình hình thế giới và trong nước để đề ra chủ trương, biện pháp cách
mạng phù hợp.

- Đảng tập hợp, tổ chức các lực lượng yêu nước trong Mặt trận dân tộc thống nhất, trên cơ sở liên
minh công nông, tạo nên sức mạnh toàn dân, phân hóa và cô lập cao độ kẻ thù để đánh bại
chúng.

- Kết hợp đấu tranh chính trị với vũ trang, tiến hành khởi nghĩa từng phần, chớp thời cơ phát
động Tổng khởi nghĩa trong cả nước.