BÀI 1

TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ

1
v2.0014101214
TÌNH HUỐNG DẪN NHẬP

Tình huống: Paul Allen là giám đốc văn phòng đại diện của Công ty
PACIFIC TELECOM tại Việt Nam với triết lý:
• Nhân viên chỉ làm tốt những công việc mà ông chủ thường xuyên kiểm
tra nhất;
• Chú trọng hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm soát chặt chẽ tài chính;
• Tìm cách gia tăng khối lượng làm việc của nhân viên;
Kết quả: Doanh thu không đạt được như ý muốn.
Quan điểm của Đối tác người Việt Nam: Cần thay đổi phong cách này
để phù hợp với văn hóa Việt Nam.
Câu hỏi:
• Quan điểm của Paul Allen đúng ở chỗ nào và sai ở chỗ nào?
• Có thể rút ra những bài học gì từ tình huống quản lý này.

2
v2.0014101214
MỤC TIÊU

• Hiểu định nghĩa quản lý, mô tả bản

chất của quản lý;
• Hiểu và phân biệt được nhà quản lý
với nhân viên;
• Mô tả các cấp quản lý trong tổ chức;
• Hiểu được quá trình quản lý và các
chức năng quản lý cơ bản;
• Mô tả các kỹ năng cơ bản của nhà
quản lý.

3
v2.0014101214
HƯỚNG DẪN HỌC

• Học viên nên tìm hiểu thêm một số kiến

thức về tổ chức, quản lý và các kỹ năng
quản trị cơ bản.
• Tìm đọc một số tài liệu: Quản trị học,
Nguyễn Hải Sản, Nhà xuất bản thống kê,
1998: Chương 1: Bản chất của quản trị
(từ trang 8-29); Những vấn đề cốt yếu
của quản lý, Vũ Thiếu, Nhà xuất bản Khoa
học Kỹ Thuật, 1999 (từ trang 20-29).
• Thảo luận với giáo viên và học viên về các
vấn đề chưa nắm rõ.

4
v2.0014101214
NỘI DUNG

Quản lý là gì?
Quản lý có vai trò gì đối
với tổ chức?
Khái niệm quản lý

Nhà quản lý thực hiện

những công việc gì?
Các chức năng cơ
bản của quản lý
Nhà quản lý là ai?
Nhà quản lý có vai trò
gì đối với tổ chức?
Nhà quản lý là ai

Làm thế nào để trở

thành nhà quản lý giỏi?
Các kỹ năng cơ bản
của nhà quản lý 5
v2.0014101214
1. KHÁI NIỆM QUẢN LÝ

1.1. Khái niệm quản lý

1.2. Vai trò của quản lý

6
v2.0014101214
1.1. KHÁI NIỆM QUẢN LÝ

Khái niệm: Quản lý là các hoạt

động hướng tới việc sử dụng và
phối hợp các nguồn lực của tổ
chức một cách hiệu năng và hiệu
quả nhằm đạt được mục tiêu của
tổ chức.

7
v2.0014101214
1.1.1. TỔ CHỨC

• Khái niệm: Tổ chức là một tập

hợp của hai hay nhiều người
cùng hoạt động trong những
hình thái cơ cấu nhất định để đạt
được các mục tiêu chung. Mục đích
• Đặc điểm cơ bản của tổ chức: chung

 Có mục đích chung;

 Có một cấu trúc xác định;
 Có sự kết hợp nỗ lực của các TỔ CHỨC
thành viên.
Các thành Cơ cấu
viên tổ chức

8
v2.0014101214
1.1.2. HIỆU NĂNG VÀ HIỆU QUẢ

HIỆU QUẢ
Sử dụng các nguồn lực của tổ chức một cách tối
ưu nhất

Và

HIỆU NĂNG
Đạt được mục tiêu thông qua việc ra các quyết
định đúng đắn và triển khai thành công các
quyết định đó

Hiệu quả hoạt động là sự tương quan, so sánh giữa lợi ích do kết
quả thu được từ hoạt động với phần các nguồn lực được huy
động, sử dụng cho việc tạo ra kết quả, lợi ích đó. 9
v2.0014101214
1.2. VAI TRÒ CỦA QUẢN LÝ

• Giúp cho các thành viên trong

tổ chức hiểu rõ mục đích và
hướng đi của mình;
• Giúp cho việc sử dụng và phối
hợp các nguồn lực một cách
có hiệu quả;
• Giúp cho tổ chức có thể ứng
phó tốt hơn với sự thay đổi,
với các yếu tố bất định của
môi trường.

10
v2.0014101214
2. CÁC CHỨC NĂNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ

Kiểm tra Lập kế hoạch

Quá trình quản lý bao gồm nhiều
chức năng có mối liên hệ với nhau
gọi là các chức năng của quản lý:
• Lập kế hoạch;
• Tổ chức;
• Lãnh đạo;
• Kiểm tra.
Lãnh đạo Tổ chức

11
v2.0014101214
2. CÁC CHỨC NĂNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ (tiếp theo)

Xác định các mục tiêu hoạt Thiết kế cơ cấu tổ

động, phương án hoạt động chức và cơ chế phối
và các yếu tố cần thiết để 1 2 hợp giữa các bộ phận.
đạt được mục tiêu.
Lập kế hoạch Tổ chức

Nhà quản
4 lý 3
Kiểm tra Lãnh đạo

Đo lường việc thực hiện Tác động lên các bộ

các kế hoạch trong thực phận, cá nhân trong
tế, phát hiện các sai lệch tổ chức, hướng họ
và đưa ra các biện pháp đến việc thực hiện
điều chỉnh. các mục tiêu, kế
hoạch đã đề ra.
12
v2.0014101214
3. NHÀ QUẢN LÝ LÀ AI?

3.1. Khái niệm nhà quản lý

3.2. Phân loại nhà quản lý

13
v2.0014101214
3.1. KHÁI NIỆM NHÀ QUẢN LÝ

Khái niệm: Nhà quản lý là người

thực hiện các hoạt động quản lý
(lập kế hoạch và ra quyết định, tổ
chức, lãnh đạo và kiểm soát các
nguồn lực của tổ chức  nhân lực,
tài chính, vật lực và thông tin).

14
v2.0014101214
3.2. PHÂN LOẠI NHÀ QUẢN LÝ

• Phân loại theo các cấp quản lý:

 Nhà quản lý cấp cao;
 Nhà quản lý cấp trung gian;
 Nhà quản lý cấp cơ sở.
• Phân loại theo các lĩnh vực quản lý:
 Nhà quản lý marketing;
 Nhà quản lý tài chính;
 Nhà quản lý sản xuất;
 Nhà quản lý nhân sự;
 Nhà quản lý hành chính;
 Nhà quản lý khác.

15
v2.0014101214
3.2.1. PHÂN LOẠI THEO CÁC CẤP QUẢN LÝ

NQL Triển khai chiến lược,

Quyết định mục
Cấp cao chính sách của nhà
tiêu, chiến lược, quản lý cấp cao. Phối
chính sách của hợp và kiểm soát hoạt
tổ chức. Nhà quản lý cấp động của nhà quản lý
cấp cơ sở.
trung gian

Nhà quản lý cấp cơ sở

Phối hợp và kiểm

soát hoạt động của
nhân viên thừa hành.
16
v2.0014101214
3.2.2. PHÂN LOẠI THEO CÁC LĨNH VỰC QUẢN LÝ

• Nhà quản lý marketing quản lý những

công việc liên quan đến gia tăng khách
hàng cho doanh nghiệp;
• Nhà quản lý tài chính quản lý những
công việc liên quan đến nguồn lực tài
chính của doanh nghiệp;
• Nhà quản lý sản xuất quản lý những
công việc liên quan đến hệ thống sản
xuất sản phẩm và dịch vụ;
• Nhà quản lý nhân sự quản lý những
công việc liên quan đến nguồn nhân
lực, con người.
• Nhà quản lý hành chính quản lý những
công việc mang tính chất chung, hỗ
trợ cho hoạt động của các phòng ban,
bộ phận khác.
17
v2.0014101214
3.3. VAI TRÒ CỦA NHÀ QUẢN LÝ

Theo Henry Mintzberg

Các
Cácvai
vaitrò
tròcủa
củanhà
nhà
quản
quảnlý lý

Nhóm
Nhómvai
vaitrò
trò Nhóm
Nhómvai
vaitrò
trò Nhóm
Nhómvaivaitrò
trò
quan
quanhệ thông
thôngtin quyết
hệ tin quyếtđịnh
định
1.
1. Vai
Vaitrò
tròđại
đạidiện
diện 1.
1.VT
VTthu
thuthập
thậpvà
và 1.
1. VT
VTsáng
sángnghiệp
nghiệp
2.
2. Vai
Vaitrò
tròlãnh
lãnhđạo
đạo tiếp
tiếpnhận
nhận 2.
2. VT
VTgiải
giảiquyết
quyếtvấn
vấnđề
đề
3.
3. Vai
Vaitrò
tròliên
liênkết
kết 1.
1.VT
VTphổ
phổbiến
biến 3.
3. VT
VTphân
phânphối
phốicác
các
2. nguồn
nguồnlực
2.VT
VTphát
phátngôn
ngôn lực
4.
4. VT
VTđàm
đàmphán
phán

18
v2.0014101214
3.4. CÁC KỸ NĂNG CƠ BẢN CỦA NHÀ QUẢN LÝ

Theo Robert L.Katz

Nhà quản lý Nhà quản lý Nhà quản lý

cấp cao cấp trung gian cấp cơ sở

Kỹ năng kỹ thuật

Kỹ năng quan hệ

Kỹ năng tư duy

Tầm quan trọng của các kỹ năng là khác nhau đối với các cấp
quản lý khác nhau (cấp cao, trung gian, cơ sở).

19
v2.0014101214
PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG QUẢN LÝ

Thông qua đào tạo trong trường

lớp và các đào tạo khác

Tích
Tíchlũy
lũyvà
vàsử
sửdụng
dụng
thành
thànhcông
côngcác
các
kỹ
kỹnăng
năngquản
quảnlý
lý

Thông qua kinh nghiệm thực tế

của công việc chính thức và các
công việc khác.

20
v2.0014101214
3.5. CHÂN DUNG NHÀ QUẢN LÝ THẾ KỶ 21

• Tầm nhìn quốc tế;

• Kỹ năng tin học, ngoại ngữ;
• Nhận thức ảnh hưởng của yếu tố
văn hóa quốc gia và quốc tế;
• Trách nhiệm xã hội;
• Tầm nhìn dài hạn;
• Phong cách linh hoạt, năng động;
• Chú trọng đến nhân tố con người;
• Chú trọng đến sự đổi mới;
• Không ngừng học hỏi;
• Liên kết tầm quốc gia và quốc tế.

21
v2.0014101214
4. QUẢN LÝ: KHOA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT

Quản lý mang
tính khoa học

Thành
Thànhcông
côngtrong
trong
quản
quảnlýlý

Quản lý mang
tính nghệ thuật

22
v2.0014101214
TÓM LƯỢC BÀI

• Tổ chức là một tập hợp của hai hay nhiều người cùng hoạt động trong
những hình thái cơ cấu nhất định để đạt được các mục đích chung.
• Nhiệm vụ của nhà quản lý là giúp tổ chức hoàn thành mục tiêu một cách
hiệu năng và hiệu quả.
• Nhà quản lý thực hiện các chức năng quản lý cơ bản: Lập kế hoạch, tổ
chức, lãnh đạo, kiểm tra.
• Để hoàn thành tốt công việc của mình, nhà quản lý cần có các kỹ năng tư
duy, quan hệ, kỹ thuật. Tuy nhiên tầm quan trọng của các kỹ năng đó khác
nhau với các cấp quản lý khác nhau (cấp cao, trung gian, thấp). Ngoài ra
nhà quản lý giỏi cần thêm một số phẩm chất khác như yêu thích công việc
quản lý, chấp nhận thách thức, có khả năng chịu được sức ép, có kinh
nghiệm, trung thực, quyết đoán, có đạo đức kinh doanh.

23
v2.0014101214