Manyetizma FİZİK

ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ Burada akı değişim hızı oldukça büyüktür. Bu yüzden
Zamana bağlı olarak periyodik şekilde yön ve değerce ∆Φ
manyetik akı değişim ifadesi türev formuna geçer ve
değişen akımlara Alternatif Akım denir. ∆t
dΦ
şeklini alır. Bu durumda emk denkleminin zamana
dt
göre türevi alınırsa,
ε = N.B.A.ωSinωt

bağıntısı elde edilir.

Şimdi alternatif akımın nasıl elde edildiğini inceleyelim,

d (N.B.A.Cosωt )
ε=- bağıntısında,
dt
X′
d ( Cosωt )
= -ωSinωt ' dir. ”
dt

X
Emk değeri, ωt π ’nin tam katları olması durumunda
2
Şekildeki tel çerçeve düzgün bir manyetik alan içerisinde maksimum değer alır. Burada,
XX’ ekseni etrafında “ω” açısal hızı ile döndürülürse, ⎛ π ⎞
Sinωt = Sin ⎜ n. .t ⎟ = ∓1
çerçeveden geçen manyetik akı da sürekli olarak değişir. ⎝ 2 ⎠
Bu manyetik akı değişimi de, daha önce anlattığımız Lenz
kanunu gereği, çerçeve üzerinde düzenli olarak yönü ve olur ki, bu durumda emk,
büyüklüğü değişen indüksiyon akımı oluşturur. εmax = N.B.A.ω
Herhangi bir anda alanı “A” olan çerçevenin yüzeyinden
olur. Bu değer emk’nın anlık değerinde yerine yazılırsa,
geçen manyetik akı,
ε = εmax Sinωt
Φ = B.A.Cosα

olarak verilir. Burada α açısı, manyetik alan B ile A yüze- formülü ile verilir.
yinin normali arasındaki açıdır. Çerçeve sabit hızla döner- Eğer bu emk kaynağı direnci R olan bir dirence bağlanır-
ken, α açısı da bu hıza bağlı olarak değişir. sa, Ohm kanunu gereği devreden,
Burada ω = 2πf alınacak olursa, α açısının zamana ve ε εmax
i= = Sinωt ’de
açısal hıza bağlı değeri, R R
α = ω.t ve α = 2.π.f.t εmax
= imax yazacak olursak,
R
şeklinde ifade edilir. Burada f tel çerçevenin dönüş fre-
kansıdır. Bu durumda çerçevenin yüzeyinden geçen man- i = imax Sinωt
yetik akı,
değerinde akım geçer. Böylece alternatif akım üretilmiş
Φ = B.A.Cosω.t
olur.
Φ = B.A.Cos2.π.f.t
Bu şekilde elde edilen alternatif akımın şiddeti, doğru
olarak yazılabilir. Burada elde ettiğimiz manyetik akı akım kaynakları ile elde edilen akımların şiddetinden çok
ifadesi tek sarımlı bir çerçeve için geçerli iken, bu çerçeve yüksektir.
N sarımlı hale getirilirse, çerçeve yüzeyinden geçen man-
yetik akı, Φ = N.B.A.Cosω.t olur.

Manyetik akı değişimi sonucunda devrede oluşan indüksi- Alternatif Akımın Etkin Değerleri
yon emk’sı, Alternatif akım ve potansiyel farkının maksimum ve anlık
değerlerinden başka bir de etkin değeri vardır.
ε = − ∆Φ idi. Burada manyetik akı zamana bağlı olarak
∆t Bir dirençten, belirli bir zaman aralığında verilen bir alter-
yerine yazılırsa, natif akımın sağladığı ısı miktarı, aynı dirençte ve aynı
sürede bir doğru akım tarafından sağlanabilir. İşte bu
∆ (N.B.A.Cosωt )
ε=− ifadesi elde edilir. doğru akımın şiddetine ve potansiyel farkına o alternatif
∆t
akımın etkin akım şiddeti ve etkin potansiyel farkı
denir.

42
 FİZİK Manyetizma
Bir direnç üzerinden geçen alternatif akımın anlık değeri ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ
i = imax Sinωt ise, bu akımın etkin değeri, Sadece Dirençli (R) Devre
imax Sadece R bulunan bir devreye alternatif gerilim uygulan-
ie =
2 dığında;

bağıntısı ile verilir. Benzer şekilde potansiyel farkının etkin

değeri de,
Vmax
Ve = İ = 4A
2
bağıntısı ile bulunabilir.

VR =VmSin(ωt) = IR .R
VR Vm
IR = = Sin(ωt)
R R
IR =ImSin(ωt)
Ve =Ie .R veya Vm =Im .R
Bir alternatif akım devresine bağlanan ampermetre ve
voltmetre, akım ve potansiyel farkının etkin değerlerini Bu bağlantılardan da anlaşılacağı gibi akım ile gerilim aynı
ölçer. anda maksimum ve aynı anda minimum olmaktadır. Yani
aynı fazlıdırlar.

Sadece Selfli (XL) Devre

Direnci ihmal edilen bir bobine alternatif gerilim uygulan-
t=0 anındaki değeri sıfır ve maksimum emk sı 220 volt dığında;
olan bir alternatif akım kaynağı, direnci 20 Ω olan bir
devreye akım vermektedir.
Akımın frekansı 50 s–1 olduğuna göre, alternatif
akımın denklemi aşağıdakilerden hangisidir? İ
A) I=4.sin100πt B) I=11.cos100πt
C) I=4.cos100πt D) I=11.sin100πt
E) I=22.sin100πt
∆i
VL =VmSin(ωt)=L
∆t
L∆i = VmSin(ωt)∆t

burada “ ∆ ” terimi çok küçük aralıklar için “d” terimine

dönüşür,
Ldi = VmSin(ωt)dt

Akım denklemi; bu ifadede her iki tarafın integralini alırsak,

i = imax Sinωt dir. ∫ Ldi = ∫ V Sin(ωt)dt

m

Önce Im değerini bulalım. V

L.i = − m Cos(ωt)
ω
εmax = Im ⋅ R Vm
220 = Im ⋅ 20 ⇒ Im = 11 A i=− Cos(ωt)
ωL
Şimdi de “ω” değerini bulalım. Alternatif akımın indüktanslı devredeki akım denklemini
ω = 2π.f elde etmiş oluruz.

ω = 2.π.50 ⇒ ω=100π olur. Akım denkleminde,

Akım denklemi ⎛ π⎞
Cos ( ωt ) =-Sin ⎜ ωt − ⎟
⎝ 2⎠
I=11.Sin100.π.t bulunur.
alınabilir.
Doğru seçenek D dir.

43
 Manyetizma FİZİK

Bu durumda akım denklemi; Bu durumda akım denklemi;

Vm ⎛ π⎞ π
i= Sin ⎜ ωt- ⎟ i=ωCVC Sin(ωt+ ) şeklini alır. Burada π gerilim ve akım
ωL ⎝ 2⎠ 2 2

arasındaki faz farkıdır. Yani akım gerilimden π kadar

şeklini alır. Burada π gerilim ve akım arasındaki faz 2
2
ileridedir.
farkıdır. Faz farkı ifadesi genel olarak ϕ ile gösterilir. Yine
burada ϕ= π raydandır. Yani akım gerilimden π kadar Bu denklemi genel akım denklemi ile karşılaştıracak olursak,
2 2
geridedir. 1 π π
i= V Sin(ωt + ) = imSin(ωt + )
1 C 2 2
Bu denklemi genel akım denklemi ile karşılaştıracak olur- ωC
sak,
VC 1 VC
Vm π π burada im, im = ⇒ =
i= Sin(ωt − ) = imSin(ωt − ) 1 ωC im
ωL 2 2 ωC
burada im, 1
Burada değeri direnç boyutunda olup, kondansatö-
V V ωC
im = m ⇒ ωL= m
ωL im rün alternatif akıma karşı gösterdiği dirençtir. Bu dirence
kondansatörün Kapasitansı (XC) denir. Buna göre kon-
Burada ωL değeri direnç boyutunda olup, Bobinin alter- dansatörün kapasitansı,
natif akıma karşı gösterdiği dirençtir. Bu dirence bobinin
İndüktansı (XL) denir. Buna göre bobinin İndüktansı, 1 1
XC= = denklemi ile bulunabilir.
ωC 2πfC
X L =ωL=2πfL

denklemi ile bulunabilir.

Sadece Kondansatörlü (XC) Devre

RL Devresi
Birbirlerine seri olarak bağanmış direnç ve bobinden oluşmuş bir
devreye alternatif gerilim uygulanıyor.
Bir kondansatörün uçlarına alternatif gerilim uygulandı-
ğında;
q
VC =VmSin(ωt)= ; q = CVC Sin(ωt)
C

∆q
Yukarıdaki q ifadesini, i= ifadesinde yerine yazacak
∆t
olursak,

∆q ∆ ( CVmSin(ωt) ) Bu devreye uygulanan alternatif gerilim;

i= =
∆t ∆t
V=VmSin(ωt)=VR + VL
dq ∆i
Bu ifade çok küçük değişimler için i= şeklinde yazıla- V=VmSin(ωt)=IR + L dir.
dt ∆t
bilir. Bu durumda akım denklemimiz,
Devrede bobinden dolayı akımla gerilim arasında faz farkı
dq d vardır. Akımla gerilim arasındaki faz farkına ϕ dersek,
i= = ( CVC Sin(ωt) )
dt dt devrenin akım denklemi

şeklini alır ve bu ifade de zamana göre türev alınacak I=ImSin ( ωt − ϕ )

olursa,
şeklinde yazılabilir. Bu ifade akımın gerilimden ϕ kadar
i = ωCVC Cos(ωt) geride olduğunu anlatır. Matematiksel işlemler sonucunda
devrenin empedansı;
Bağıntısı elde edilir.
Akım denkleminde, Z= R 2 +X L 2 bağıntısı ile elde edilir.

π XL ve R birer vektör gibi düşünülürse, Z bunların bileşkesi

Cos(ωt)=Sin(ωt + ) alınabilir.
2 olur.

44
 FİZİK Manyetizma
Yani; Devrede kondansatörden dolayı akımla gerilim arasında
faz farkı vardır. Akımla gerilim arasındaki faz farkına ϕ
dersek, devrenin akım denklemi
I=ImSin ( ωt + ϕ )

şeklinde yazılabilir. Bu ifade akımın gerilimden ϕ kadar

önde olduğunu anlatır. Matematiksel işlemler sonucunda
devrenin empedansı;

şeklinde gösterilebilir. Burada ϕ açısı daha önce de belirt- Z= R 2 +X C 2

tiğimiz gibi faz farkını anlatır ve vektör diyagramından faz
açısı; bağıntısı ile elde edilir. XC ve R birer vektör gibi düşünü-
lürse, Z bunların bileşkesi olur.
R X
Cosϕ= veya Tanϕ= L Yani;
Z R
olarak bulunur.

şeklinde gösterilebilir. Burada ϕ açısı daha önce de belirt-

tiğimiz gibi faz farkını anlatır ve vektör diyagramından faz
açısı;
R X
Cosϕ= veya Tanϕ= C
Şekildeki alternatif akım devresinin empedansı kaç Z R
Ω dur? (Bobinin omik direnci önemsiz.) olarak bulunur.
A) 14 B) 22 C) 25 D) 28 E) 44

Vektör diyagramını kullanacak olursak,

RLC Devresi
Birbirlerine seri olarak bağlanmış direnç, bobin ve kondansatör-
den oluşmuş bir devreye alternatif gerilim uygulanıyor.

Z 2 = R 2 + X L2 = 24 2 + 72 = 25 Ω olur.

Doğru seçenek C dir.

RC Devresi
Bu devreye uygulanan alternatif gerilim;
Birbirlerine seri olarak bağanmış direnç ve kondansatörden
oluşmuş bir devreye alternatif gerilim uygulanıyor. V=VmSin(ωt)=VR + VL + VC
∆i q
V=VmSin(ωt)=IR + L + dir.
∆t C
Devrede bobin ve kondansatörden dolayı akımla gerilim
arasında bir faz farkı oluşabilir. Akımla gerilim arasındaki
faz farkına ϕ dersek, devrenin akım denklemi
I=ImSin ( ωt ∓ ϕ )

Matematiksel işlemler sonucunda devrenin empedansı;

Bu devreye uygulanan alternatif gerilim;
Z= R 2 + ( X L − X C )
2

V=VmSin(ωt)=VR + VC bağıntısı ile elde edilir. XL, XC ve R birer vektör gibi düşü-
q nülürse, Z bunların bileşkesi olur.
V=VmSin(ωt)=IR + dir.
C

45
 Manyetizma FİZİK

Yani;

V = VmSinωt = VmSin500t eşitliğinden

ω=500 bulunur.
Makaranın indüktansı,
XL= ωL ⇒ XL=4.10–2.500
XL= 20 Ω olur.
Kondansatörün kapasitesi,
1 1
XC = = =10 Ω olur.
ω ⋅ C 2 ⋅ 10 −4 ⋅ 500

Burada Z ile R arasında kalan açı ( ϕ ) faz açısıdır.

Aynı diyagram devre elemanlarının uçları arasındaki geri- Vektör diyagramından Z=XL-XC=10 Ω bulunur.
limler için de kullanılabilir. Doğru seçenek B dir.
Ve = VR2 +(VL -VC )2

RLC devrelerinde ( ϕ ) faz açısı;

Bir alternatif akım devresinde akım ile gerilim arasındaki

faz farkı,
R X -X
Cosϕ= veya Tanϕ= L C
Z R

ifadelerinden bulunabilir. Buna göre;

• XL > XC ise, ( ϕ ) pozitif ve akım geridedir.

• XL < XC ise, ( ϕ ) negatif ve akım öndedir.

• XL = XC ise, ( ϕ =0) ve akım ile gerilim aynı

fazdadır.
Şekildeki alternatif akım devresinde makaranın
Rezonans
omik direnci 150 Ω olduğuna göre, devrenin em-
RLC devresinde XL = XC olduğunda, rezonans hali oluşur. pedansı kaç Ω dur?
Devre rezonans halinde iken;
A) 250 B) 300 C) 400
Z=R ve Z :minimum D) 450 E) 500
Ve
ie = ve ie :maksimum
Zmin
ϕ=0

Olur. Rezonans frekansı ise, XL = XC eşitliğinden bulunabilir.

XL = XC
1 1 1
2πfL = ⇒ f2 = 2 ⇒ f= 'dir.
2πfC 4π LC 2π LC Makaranın omik direnci devredeki R direncine seri oldu-
ğundan, R direncine direkt olarak eklenir. Buna göre
empedansı bulmak için vektör diyagramından yararlanırız.

Z2 = R 2 + ( XL + X C )
2

Şekildeki alternatif akım devresinin empedansı kaç 2 2

Ω dur? = 400 + 300
= 500 Ω bulunur.
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

46
 FİZİK Manyetizma
Doğru seçenek E dir. Burada Cosϕ güç çarpanı olarak isimlendirilir.

ALTERNATİF AKIMIN ETKİLERİ

Isı Etkisi
Alternatif akımla çalışan bir cihazın direnci R olsun, bu
dirençten belirli bir t süresinde açığa çıkan ısı enerjisi;

Şekildeki alternatif akım devresinde kullanılan bobinin

omik direnci 10 Ω dur.
Buna göre akım ölçer kaç amper gösterir?
W=i2e .R.t ile bulunabilir.
3 2
A) 2 B) C) 3
2

D) 3 2 E) 4
Kimyasal Etkisi
Alternatif akım periyodik olarak yön değiştirdiğinden,
elektroliz gibi olaylarda kullanılamaz.

Manyetik Etkisi (Transformatörler)

Gerilim düşüren ya da yükselten araçlara Transformatör
Devrede gerilim denklemine bakılacak olursa, denir. Transformatör aynı çekirdek üzerine sarılmış ve
birbirinden yalıtılmış iki akım sargısından oluşur.
Vm = 210 2 Volttur.
Gerilimin uygulandığı birinci sargıya Primer (Birincil), çıkış
Etkin potansiyel farkı ise alınan ikinci sargıya da Sekonder (İkincil) adı verilir.
210 2
Ve = = 210 volt olur.
2
IP NP Ns Is
Devrenin empedansı ise

VP Vs
Z2 = R 2 + ( XL + X C )
2

= 702 + 702
= 70 2 Ω bulunur.

Buna göre, devreden Bir transformatörün verimi;

geçen akım; PSekonder
Verim=
V 210 PPr imer
Ie = e ⇒ Ie =
Z 70 2 VS .iS
Verim=
3 3 2 VP .iP
= = A olur.
2 2
ifadesi ile verilir. Eğer transformatörün verimi %100 ise;
Doğru seçenek B dir. VS iP NS
= = olur.
VP iS NP

Alternatif Akım Devresinde Güç

İkili transformatör sistemlerinde aradaki bağlantının
Alternatif akım devresinde faz farkı olduğundan ortalama görevi sadece iletimdir.
güç hesaplanabilir.
N1 N2 N3 N4
R
Port =Ve .ie .Cosϕ ve Cosϕ= V1 V4
Z V2 =V3
2
Port =i .R olur.
e

47
 Manyetizma FİZİK

4.

1.

Şekildeki RC devresinde kondansatörün sığa-

sı azaltıldığında aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Güç çarpanı artar.
B) Devre akımı artar.
Şekildeki akım devresinde empedans kaç
ohm dur? C) C nin uçları arasındaki potansiyel farkı artar.

A) 16 B) 13 C) 9 D) 5 E) 3 D) Empedans azalır.
E) Açığa çıkan ısı artar.

5.

Şekildeki alternatif akım devresinden, 300 voltluk et-

kin potansiyel altında, 6 amperlik akım geçmektedir.
2. Bir alternatif akım devresinde, alternatif akımın
zamanla değişimi, Buna göre, bobinin indüktansı kaç ohm olabilir?
A) 50 B) 40 C) 30 D) 20 E) 10
I = 10 2 Sin 100πt

şeklinde verilmiştir.
Buna göre, akımın frekansı kaç s-1’dir?
6.
A) 10 B) 25 C) 50 D) 100 E) 125 I s = 30 Ω

VP = 240V R = 30 Ω

Verimi %50 olan bir transformatörde primer akım şiddeti

4 amper, gerilim ise 240 volttur.
Sekonder devreye, direnci 30Ω olan bir ısıtıcı
bağlandığına göre, sekonder akım şiddeti kaç
amperdir?
A) 3 B) 4 C) 7 D) 8 E) 12

3. Etkin değeri 5 2 volt, frekansı 25 Hz olan bir

alternatif gerilimin zamanla değişimini göste- 7. Bir alternatif akım devresinde I = Imax . Sin (50πt) denk-
ren ifade aşağıdakilerden hangisi olabilir? lemi ile verilen akım şiddetinin minimum değerden geç-
A) V=10 Sin (75πt) 1
tikten s sonraki anlık değeri 4 amperdir.
200
B) V=5 Sin (50πt)
Buna göre, alternatif akımın etkin değeri kaç
C) V= 5 2 Sin (50πt) amperdir?
D) V=10 Sin (50πt)
A) 3 B) 2 C) 2 2 D) 4 E) 4 2
E) V=5 Sin (25πt)

48
 FİZİK Manyetizma

8. 11. ω

Şekildeki alternatif akım devresinde akımın

Şekildeki alternatif akım devresinin empe-
etkin değerini artırmak için;
dansı kaç ohm dur?
I. R direncini azaltma
A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E)7
II. Alternatif akımın frekansını arttırma
III. L özindüksiyon katsayısını arttırma
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

12. i= 4 Sin (ωt + 53°)

V= 20 Sin ωt
ile verilen akım ve potansiyel denklemlerine
göre devre elemanında harcanan ortalama
güç kaç wattır? ( Cos 53ο = 0, 6 ; Sin 53ο = 0, 8 )
9.
A) 100 B) 64 C) 48 D) 32 E) 24

Şekildeki alternatif akım devresinde dolaşan akımın

etkin değeri 4 amperdir.
Buna göre, bu devrede harcanan güç kaç
wattır?
A) 120 B) 240 C) 360 D) 480 E) 600

13.

Verimi %95 olan bir transformatörde, birincil dev-

reye 50 voltluk potansiyel farkı uygulandığında, bu
devredeki akım şiddeti 20 amper, ikincil devredeki
10. Bir transformatörün primerinde 220 watt güç har- akım şiddeti de 2 amper oluyor.
canınca, sekonderde 88 watt güç alınıyor. Bu durumda ikincil devrenin uçları arasındaki
Buna göre, transformatörün verimi yüzde kaçtır? potansiyel farkı kaç volttur?
A) 20 B) 25 C) 40 D) 45 E) 60 A) 50 B) 95 C) 475 D) 500 E) 950

49
 Manyetizma FİZİK

14. 17.

IP = 25 A

Gerilim yükseltici bir transformatörün primerinde 25A’lik

Aynı alternatif akım kaynakları ile çalışan Şekil I ve 1
Şekil II deki lambaların güçleri P1, P2 dir. akım dolaştırılıyor. Sarım sayıları oranı olduğunda,
50
P1 sekonder devredeki potansiyel farkı 44V oluyor.
Buna göre, oranı kaçtır?
P2
Buna göre, ideal koşullarda elde edilen güç kaç
5 2 3 4 kwatt olur?
A) 1 B) C) D) E)
2 5 5 5 A) 50 B) 40 C) 30 D) 22 E) 11

18.

+ −

15. Bir transformatörde primerdeki akımın ve gerilimin

%80’i sekondere aktarılıyor.
Bu transformatörün verimi yüzde kaçtır?
Şekil I de bir bobin 200 voltluk gerilim altında 10
A) 90 B) 81 C) 64 D) 60 E) 50 amperlik doğru akım çekerken, Şekil II de aynı bo-
bin 100 voltluk etkin bir alternatif gerilim altında
geçen akım şiddeti 4 amperdir.
Buna göre, Şekil II de harcanan alternatif güç
kaç watt olur?
A) 32 B) 64 C) 128 D) 256 E) 320

16. L.ω
19. Bir alternatif akım devresinde,
V = 240 Sin50 πt

I = 8 Sin(50 πt -53°)

şeklinde potansiyel (V) ve akım (I) denklemleri ve-

rilmiştir.
Bir R – L devresinde toplam omik direnç 20Ω ve güç
çarpanı 0,8 dir. Buna göre, devredeki R direnci kaç ohm dur?

Buna göre, devrenin ωL değeri kaç ohm dur? (sin53º=0,8 Cos53°=0,6)

A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 50 A) 10 B) 12 C) 16 D) 18 E) 20

50
 FİZİK Manyetizma

20. 23.

Şekildeki devrede etkin gerilimler arasındaki Şekildeki devrede, KL noktaları arasındaki et-
ilişki VKL=VKM ise, XL indüktansı kaç ohm dur? kin potansiyel farkı kaç volttur?
A) 1 B) 4 C) 6 D) 8 E)10 A) 40 B) 60 C) 70 D) 80 E) 100

21.

24.

V = Vm = sin ω t

Şekildeki devrede alternatif gerilimin frekansı

azaltılırsa;
I. Bobinin indüktansı azalır. Bir direnç, bir bobin ve bir kondansatörün seri
bağlanmasıyla oluşan şekildeki alternatif akım
II. Devrenin empedansı artar.
devresinde;
III. Lambanın parlaklığı artar.
K-P arasındaki etkin gerilim farkı, VKP=40 volt
yargılarından hangileri doğrudur?
K-M arasındaki etkin gerilim farkı, VKM=50 volt
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
K-T arasındaki etkin gerilim farkı, VKT=40 volt
D) II ve III E) I, II ve III
olduğuna göre M-T arasındaki etkin gerilim farkı
kaç volttur?
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50

22.

V = 40. sin ω t 25.

(
I = 2. sin ω t − π
3 )
Bir akım makarasının uçlarına V = 40 Sinω.t voltluk
potansiyel farkı uygulandığında, makaradan I = 2 VC = 2V
Sin(ω.t – π ) amperlik akım geçiyor.
3
Buna göre, akım makarasının R saf direnci kaç
π 1 Şekildeki alternatif akım devresinde KN nok-
ohm dur? (Cos = )
3 2 taları arasındaki alternatif gerilimin etkin de-
1 1 ğeri kaç V olur?
A) 10 B) 20 C) 40 D) E)
10 40 A) 2 B) 5 C) 9 D) 13 E) 22

51
 Manyetizma FİZİK

26. 29.

Şekildeki devrede saf direnci 30Ω olan makaranın

özindüksiyon katsayısı L=0,4 Henry’dir. Şekildeki devreden geçen akımın denklemi
aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, devreden geçen etkin akım şiddeti
kaç amperdir? ⎛ π⎞
A) I = 2 2Sin ⎜100 πt − ⎟
⎝ 4⎠
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
⎛ π⎞
B) I = 2 Sin ⎜100πt + ⎟
⎝ 4⎠

C) I = 2 Sin100πt

D) I= 2 sin 100 πt

E) I= 2 cos 100 πt

30.
27.

Devrenin empedansı 25Ω olduğuna göre XC kaç Şekildeki alternatif akım devresinde 20Ω luk
Ω olabilir? R direncinde harcanan gücün 5.102 watt ola-
bilmesi için, kondansatörün kapasitansı XC
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
kaç ohm olmalıdır?

A) 10 B) 10 2 C) 10 3 D) 20 E) 20 3

31.

28. Şekildeki alternatif akım devresinde anahtar 1 ko-

numundan 2 konumuna getirilince lambanın parlak-
lığının azaldığı gözleniyor.
Buna göre;
I. Devrede etkin akım şiddeti (Ie) azalmıştır.
Ve = 20 2
II. Devrenin empedansı (Z) azalmıştır.
Şekildeki devreye uygulanan alternatif gerilimin et-
III. Devredeki bobinin XL indüktansı artmıştır.
kin şiddeti Ve = 20 2 volttur.
yargılarından hangileri yanlıştır?
Buna göre, devrede harcanan güç kaç watt olur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II
A) 10 B) 20 2 C) 40 D) 40 2 E) 80 D) II ve III E) Yalnız III

52
 FİZİK Manyetizma

32. 35.

Şekildeki R-L-C devresi rezonans durumunda

olduğuna göre;
Şekildeki K ve L noktaları arasına uygulanan alternatif
I. Empedans max olur.
potansiyel farkının etkin değeri Ve=120 volttur.
II. Akımla gerilim arasındaki faz farkı yoktur.
Kondansatörün uçları arasındaki potansiyel far-
III. XL = XC dir.
kının VC etkin değeri kaç volttur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 120 B) 60 C) 50 D) 30 E) 0
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

DOĞRU SEÇENEKLER
1.D 2.C 3.D 4.C 5.E 6.B 7.D 8.A 9.D
33. 10.C 11.D 12.E 13.C 14.A 15.C 16.B 17.D 18.E
19.D 20.C 21.C 22.A 23.A 24.C 25.D 26.B 27.E
28.E 29.A 30.E 31.A 32.B 33.C 34.C 35.D

Şekildeki devrede akım denklemi

⎛ π⎞ UĞUR LİSE II DERGİ’nin
I = 10 Sin ⎜100 πt − ⎟ amper dir.
⎝ 3⎠ 11. sayı eki olarak
yayımlanan
Buna göre, bobinin indüktansı XL kaç ohm LİSE II DENEME SINAVI – IV’nin
dur? doğru seçenekleridir

A) 10 B) 15 C) 10 3 D) 20 E) 30 TÜRKÇE TESTİ
1.E 2.B 3.E 4.B 5.D 6.D 7.A 8.A
9.D 10.D 11.E 12.D 13.C 14.C 15.E 16.C
17.B 18.A 19. D 20.B 21.E 22.C 23.A 24.C
25.C 26.B 27.A 28.E 29.E 30.C
SOSYAL BİLİMLER TESTİ
1.D 2.B 3.B 4.E 5.D 6.D 7.D 8.A
9.B 10.A 11.D 12.D 13.E 14.B 15.B 16.C
17.D 18.E 19.D 20.D 21.B 22.C 23.C 24.B
25.A 26.A 27.D 28.C 29.B 30.B
MATEMATİK TESTİ
34.
1.A 2.C 3.E 4.A 5.C 6.D 7.B 8.D
9.B 10.C 11.E 12.B 13.B 14.D 15.B 16.A
17.B 18.E 19.E 20.B 21.B 22.D 23.C 24.A
25.D 26.C 27.C 28.C 29.B 30.D
FEN BİLİMLERİ TESTİ
1.B 2.E 3.C 4.C 5.E 6.A 7.A 8.C
Şekildeki alternatif akım devresinin güç çar- 9.C 10.D 11.B 12.B 13.C 14.E 15.E 16.C
panı kaçtır? 17.B 18.A 19.D 20.A 21.B 22.E 23.D 24.C
25.D 26.C 27.A 28.A 29.C 30.B
1 3 3 4 2
A) B) C) D) E)
2 4 5 5 3

53