Kontekstwalisadong o • Dahil sa Kalakalang Galyon may Pilipino na nagpunta sa
Mexico at dala ang wika at kultura
Komunikasyon sa Filipino
Wikang Filipino sa Panahon ng Internasyonalisasyon at
Globalisasyon
o • Wika ng internasyonalization at globalization ay Ingles
o • WF di maaring gamitin sa pandaigdigang talastasan
o • Ano mangyayari sa WF sa panahon ng
internationalization at globalization?
o • Pambansang lingua franca ang WF ay maiuugat sa
wikang Austronesian (900 BC)
o • Ang ibang mga wika sa kapuluan ay magkakapareho
ng anyo at kahulugan na tinatawag na cognates
o • Ilocano ay di nalalayo sa bisaya o wikang Kapampangan
o • Paano naimuhon ang salalayan ng WF?
o • Pinakaunang ebidensya ay Laguna Copperplate
inscription at nakasulat sa Kawi script (900AD) may
halong lumang salita samalay, Sanskrit, Java at Tagalog.
Itinuturing napinakamatandang dokumentong nakasulat
sa kapuluan. Pinapatawad na ng pinuno ng Tundo ang
utang nina Murawanna hindi na kailangang bayaran ng
naiwang kaanak
o • Baybayin - sinasabing matandang paraang ng pagsulat
(14 siglo)
o • Baybaying Tagalog ay mula sa kawi script- ang hugis
ay galawng tubig sa ilog
o • Iba ang baybayin sa Alibata---- galing sa alif-bata ng
wikang Arabic
o • Nang dumating ang Kastila ang salalayan ng WF ay
makikita sa Vocabulario de la Lengua Tagala mula kay
Fray Pedro de San Juan Buenaventura- kodipikasyon
ng mga unang anyo ng WF sa panahon ng Kastila
o • 16-19 siglo nakasulat sa Sucesos delas Islas Filipinas na
mataas ang literasi ng katutubo dahil sa Baybayin
o • After 200 taon bumaba ang literasi ng katutubo dahil
sa alpabetong Romano at matatanda na lang ang
nakakasulat/gumagamit ng baybayin
o • Kalakalang Galyon- unang anyo ng globalisasyon- 1600-
1900- kalakalan mula Acapaulco Mexico at China at ang
Pilipinas ang daungan at naging masigla ang palitan ng
wika at kultura
o • Natagpuan sa Mexico na may Pilipinas district sa
Mexico ; may Pilipinong sumabak sa digmaan noong 1810
o • Dahil sa Kalakalang Galyon nagbukas ang kapuluan sa
pandaigdigang kalakalan (1843) sa pamamagitan ng mga
Ingles (Inglatera). Nagsimula ang eksportasyon ng mga
produktong local sa Britanya
o • Palubog na ang Espanya at makapangyarihang bansa
ang INGLATERA at nakita ang kapangyarihan at
potensyal ng kalakal
o • Indikasyon ito ng ugnayan ng Pilipinas sa global na
merkado at kultura
o • Matapos ang 100 taon, usapin sa bagong milenyo ang
makabagong anyo ng globalisasyon at epekto nito sa
institusyong pambansa at lokal
o • Mundo ay multilingual at multicultural = green politics
– ang pag-aaral ng kultura ay sa pamamagitan ng pag-
aaral ng wika
o • Mentalidad ng marami ay wikang bakya, showbiz at
panlansangan ang WF
o • Tunay nga bang walang espasyo ang WF sa panahon
ng internasyonalisasyon at globalisasyon?
o • Homogenizing ang epekto ng
englishization/mcdonaldization
o • Ang kalaban ay hindi WF kundi mentalidad na tayo ay
uunlad sa wikang Ingles
o • Green politics itinutulak ito na ang linguistic at cultural
diversity ang magpapaunlad sa kaalaman at karunungan
ng bawat mamamayan ng mundo
o • Mother Tongue Rights 2008 itinulak ng UN
o • Magkapanabay ang internationalization at globalization
sa larangan ng edukasyon
o • Paano nagiging wikang global ang Filipino dahil sa
internationalization?
o • Sa pamamagitan ng MOA/ MOU at partnership ng
isang unibersidad sa iba pang unibersidad
o • Hindi nakakaligtaan ang pag-aaral ng wikang Filipino,
kultura at kasaysayan ng Pilipinas,
o • May mga dayuhang mag-aaral na dumadayo sa
Pilipinas upang pag-aralan ang WF
o • Mahalaga na matutunan ng dayuhan ang ating wika,
kasaysayan at kultura
o • Ang WF ay itinuturo sa iba’t ibang unibersidad sa
mundo
o • Tayo ay nagsasalin na rin ng mga klasikong akda sa
wikang Filipino-
o • Mali ang pananaw na ang Filipino ay hindi
makakaagapay sa internationalization at globalization sa
larangan ng edukasyon
o • Yumaman ang bokabularyo na salalayan ng WF
maging ng kultura dahil sa pagpasok ng wikang
Mexicano, Aztec, Ingles, Intsik, Kastila sa kasaysayan ng
pakikipagkalakal
o • Creolized ang WF at ito ay akomodasyon mula sa iba’t
ibang salita mula sa ibang wika ng kapuluan
o • Ang pagtuturo ng FILIPINO ay ginagamitan ng
intercultural perspective
o • Nagpakilala rin tayo ng ating salita at kultura sa ibang
bansa partikular sa Mexico
Kahulugan ng Wika
o Sistematikong balangkas ng mga sinasalitang tunog na
pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit
ng mga taong nabibilang sa iisang kultura –Henry
Gleason
o Masistemang kabuuan ng mga sagisag na sinasalita at
binibigkas na pinagkaisahan o kinugalian na ng isang
pangkat ng mga tao at sa pamamagitan nito’y
nagkakaugnay, nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga
tao – Hemphill
o Likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin at mga hangarin sa pamamagitan ng
isang kusang-loob na kaparaanan na lumikha ng
tunogSapiro
o Isang Sistema ng mga arbitraryong simbolo ng mga
tunog para sa komunikasyon ng tao – Edgar
Sturvevent
o Kalipunan ng mga salitang ginagamit at nauunawaan ng
isang maituturing na komunidad- Webster
o Pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong
gawain ng tao – Archibald Hill
Mga Konseptong pangwika
1. Wikang opisyal
- Tumutukoy sa mga wikang ginamit ginamit sa
pakikipagtalastasan na may tiyak na layunin. Ginagamit
itong midyum sa pagtuturo sa mga paaralan
2. Bilinggwalismo
- Ayon sa Edukasyong Bilinggwal ng 1974, ang
bilinggwalismo ay isang penomenang pangwika na
tahasan at puspusang tinatalakay sa larangan ng
sosyolinggwistiks
- Nagsimula ang panuntunan sa pagpapatupad ng
Edukasyong Bilinggwal sa mga paralaan sa taong
panuruan 1974-1975
- Ang patakarang ito ay nag-uutos ng magkahiwalay na
paggamit ng Pilipino at Ingles bilang midyum ng
pagtuturo ng mga tiyak na asignatura sa primarya,
intermediya at sekondarya
- Kautusang Pangkagawaran Blg 52 ng 1987, ang
Patakarang Bilinggwal ay naglalayong makapagtamo ng
kahusayan sa Filipino at Ingles sa antas pambansa, sa
pamamagitan ng pagtuturo ng dalawang wikang ito
bilang mga midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas
3. Multilinggwalismo
- Tumutukoy sa paggamit ng hindi lamang ng dalawang
wika kundi tumutukoy sa paggamit ng maraming wika
- Ang wikang Filipino ay hindi lamang nakabatay sa
Tagalog kundi sa lahat ng mga dayalektong ginamit ng
mga tao sa bansa kasama ang wikang banyaga na
naging bahagi ng ating kulturang kinagisnan
- ang MLE o Multilingual Langauge Education ay bunsod
ng matagumpay na proyektong Lubuagan, Kalinga
Mother tongue Language Education Experiment kung
saan inilahad sa ulat nina Walter at Dekker (2008) ng
Summer Institute of Linguistics na mabisa ang
paggamit ng unang wika ng bata bilang wikang
panturo sa mga asignaturang Filpino, English at
Mathematics sa elementarya (De Vera,2010). -
nakatutulong nang malaki sa pagsulong ng
globalisasyon sa mundo ang paggamit ng multilinggwal
na wika sa bansa
4. Unang wika
- katutubong wika o sinusong wika (mother tongue)
- wikang natutunan at ginamit ng isang tao
pagkapanganak hanggang sa panahon kung kailan
lubos na nauunawaan at nagagamit ng tao ang
nasabing wika
5. Ikalawang wika
- wikang natutuhan at ginagamit ng isang tao labas pa
sa kanyang unang wika
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
o 1935 – Sa saligang batas ng Pilipinas, nagtadhana
tungkol sa wikang pambansa”….ang Kongreso ay
gagawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa
 isa sa mga umiiral na katutubong wika” (Seksyon
3,Artikulo XIV)
o 1936 – pinagtibay ng Batasang Pambansa ang Batas
Komonwelt blg 184 na lumikha ng isang Surian ng
Wikang Pambansa
o 1937 – Wikang Tagalog ang batayan ng wikang
pambansa Tagalog – nagtataglay ng humigit-kumulang
5000 salitang hiram sa Kastila, 1500 sa Ingles, 1500 sa
Intsik at 3000 sa Malay
o Naging masigla ang pagsúlong ng isang Wikang
Pambansa batay sa Tagalog noong 1940s hanggang
1950s—nailathala ang ortograpiya, gramatika, at
diksiyonaryo para sa wikang ito.
o Sa bisà ng atas pangkagawaran noong 13 Agosto 1959
ni Kalihim Jose E. Romero ay tinawag na “Pilipino” ang
wikang Pambansa
o 1973 – nagkaroon ng Constitutional Convention
Nakasaad sa Konstitusyon ng 1973 ang pagbabago sa
pagtawag sa wikang Pambansa
o sa probisyong pangwika ng 1987 Konstitusyon, ganap
nang binura ang “Pilipino” at iniluklok ang isang wikang
“Filipino” na payayamanin at pauunlarin batay sa mga
katutubong wika sa Filipinas.
Ang Wikang Filipino
o 1987 – Artikulo XIV Seksyon 6-9 , ang kasalukuyang
ngalan ng pambansang wika ng Pilipinas ay FILIPINO.
o Sek 6 – Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa
iba pang mga wika.
o F- simbolo ng protestang sosyo- pulitikal (1972)
o Wikang pambansa ay hindi puro (276 ethnic
community)
Tagalog
- Dayalekto o wikain sa Pilipinas na sinasalita sa mga
lalawigan.
- Isang partikular na wika na sinasasalita ng isa sa mga
etnolinggwistikong grupo
- Batayan ng wikang Pambansa
Pilipino
- opisyal na wika ng Pilipinas noong 1959
- nakabatay sa Tagalog at iba pang wikain sa Pilipinas at
wikang Kastila
Filipino
- Lingua franca na nagsisilbing pangalawang wika ng
higit na nakararami sa buong bansa
- batay sa maraming wikain sa bansa kasama ang mga
salitang banyaga na naging at nagiging bahagi na ng
ating kabihasnan (multi-based language)
Pagtataguyod ng Wikang Filipino
• Ang Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) ay nilikha ng
Batas Republika Blg. 7104 (Agosto 14, 1991) na iniaatas
ng Saligang Batas ng Pilipinas, na magsagawa, mag-
ugnay at magtaguyod ng mga pananaliksik para sa
pagpapaunlad, pagpapalaganap, at preserbasyon ng
Filipino at ng iba pang mga katutubong wika ng
Pilipinas.
• Ang lahad na misyon ng KWF ay magbalangkas, may-
ugnay, at magpatupad ng mga programa at proyekto
sa pananaliksik upang higit pang mapabilis ang
pagsulong at pagbulas ng wikang Filipino bilang
midyum ng pangkalahatang talastasan at gayundin ng
mga layuning intelektwal.
Pananaw ng mga Paaralan sa CMO 20, s.2013
1. DLSU
- Ang intelektwalisasyon ng wikang Filipino sa iba’t ibang
larangan ay matitiyak lamang kung may asignaturang
Filipino na may inter/multidisiplinaring disenyo sa
kolehiyo.
- Ang wikang Filipino ang wika ng mga ordinaryong
mamamayan sa mga komunidad na ating
pinaglilingkuran
- ang Filipinisasyon ng mga pananaliksik ng iba’t ibang
departamento at kolehiyo sa pamantasan ay
makatutulong din nang malaki sa pagtitiyak na ang
ating mga pananaliksik ay higit na magiging kapaki-
pakinabang sa ating mga kababayan.
2. Ateneo
- Hindi lamang midyum ng pagtuturo ang Filipino. Isa
itong disiplina.
- Lumilikha ito ng sariling larang ng karunungan na
nagtatampok sa pagka-Filipino sa anumang usapin sa
loob at labas ng akademya.
- Magdudulot ng ibayong pagsasalaylayan o
marhinalisasyon ng mga wika at kulturang panrehiyon.
3. Unibersidad ng Pilipinas
 - paglapastangan sa pagpapahalaga sa kasaysayan,
karunungan, at diwa ng kasarinlang mahabang
panahong ipinaglaban at nilinang ng mga naunang
salinlahi ng mga Filipino.
- Ang kunwa’y paglalatag ng mga kursong GE na
maaaring ituro kapuwa sa Filipino at Ingles ay lilikha
lamang ng kompetisyon sa dalawang wika, bukod pa
sa malaking posibilidad ng pagpili sa Ingles dahil ito ang
inimaheng “wika ng edukado” at “wikang susi ng
kaunlaran.”
- Hindi nito kinikilala ang pag-aaral ng wikang Filipino
bilang isang lehitimong dominyo ng karunungan.
- Sariling wika rin ang pinakamabisang daluyan para
mapalaganap ang dunong-bayan at kaalamang
pinanday sa akademya.
- Ang pagtatanggal ng siyam na yunit ng Filipino sa
kolehiyo ay isang anyo ng karahasang pangkamalayan.
Nilulusaw nito ang pagpapahalaga sa kasaysayan at
kabihasnang tanging wikang Filipino ang
makapagpapaliwanag
Ayon kay Bienvenido Lumbera
- Ang wika ay palatandaan ng pagkakaroon ng identidad
ng isang bayan
- Ang Wika kapag ginagamit sa edukasyon ay
makakatulong nang malaki sa pagpapalalim ng ideya sa
pagmamahala sa sa bayan, pagpapahalaga sa
kasaysayan, panitikan
- Panitikan at wika ay mahalagang bahagi ng karanasan
ng isang estudyanteng nagdaan sa paaralan
- Ang wika ay nag-uugnay sa estudyante sa kanyang
pamilya, komunidad, kahapon ng bayan
- Lipunan ay lipunang hinubog ng kolonyal na pananakot
(Kastila at Amerikano)
- Pilipino ay hinubog ng kamalayan na tinatanggap
lamang ang binigay sa kanila ang ibinigay ng may
kapangyarihan
- Ched memo- bunga ng kolonyal na edukasyon
(kailangang iadjust ang edukasyon sa umiiral na
pamantayan ng lipunan)
- Marami ang mawawalan nang trabaho
- Isang malaking problema sa edukasyon ay ibinunga ng
kolonyal na edukasyon
Ano ang WIKA
• Anumang paraan ng pakikipagtalastasan at
pagpapahayag ng kaisipan at damdamin sa
pamamagitan ng salita upang maunawaan ng kapwa
• Pangunahin at pinakamabusising anyo ng gawaing
pansagisag ng tao (Archibald Hill)
• Isang kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng
pagsasamasama ng mga ito para magkaunawaan ang
isang grupo (Constantino Zafra)
• Sistematik na balangkas ng mga sinasalitang tunog na
pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit
ng mga taong nabibilang sa isang kultura (Henry
Gleason)
• Sa mga tao , wika ang pangunahing sangkap sa
komunikasyon. Sa pamamagitan ng wika, nagagawa
ng taong magbahagi ng kanilang ideya, opinyon,
pananaw, at emosyon sa kapwa.
• Ang wika sa pagdaan ng panahon ay ipinasa nang
pasalita sa bawat henerasyon ng tao at nang naglaon
ay sa anyong pasulat
• Ang wika bilang kasangkapan sa komunikasyon ay
gumagamit ng awditori na tsanel at bukas sa daynamik
na pagbabago.
• Ang anyong pasulat ng wika ay isang di nababagong
set ng materyal na ginagamit ng tao upang
matutunan/pag-aralan ang wika na isang mahalagang
tulong sa tao upang makipagtalastasan sa mundo.
• Kung saan ang wika ang kasangkapan, ang
komunikasyon naman ang nagsisilbing karanasan.
Katangian ng Wika
1. Sistematik na balangkas
- Anumang wika ay nakaayos sa tiyak na balangkas
- Malalimang tinatalakay ang wika mula sa ponolohiya,
morpolohiya, sintaks at diskors.
2. Sinasalitang tunog
- Hindi lahat ng tunog ay wika dahil hindi lahat ng tunog
ay may kahulugan
- Ang pagiging makabuluhan ng tunog ay yaong
nagpapaiba sa kahulugan ng salita
- Ponetik ang isang tunog na walang kakayahang
makapagpaiba ng kahulugan
3. Pinili at isinaayos
- Wastong pagpili at pag-aayos ng salita
4. Arbitrari
- Pinipili ang salita na gagamitin para sa layunin ng
gagamit
 - Pinili at isinaayos sa paraang napagkasunduan ng grupo
ng taong gagamit ng wikang ito
5. Kapantay ng kultura
- Habang natutunan ng tao ang kanyang wika ay
natutuklasan niya ang kanyang kultura
- Ang kabuuan ng leksikon ng wikang sinasalita ng isan
tao ay dikta ng kanyang kultura
6. Patuloy na ginagamit
- dapat gamitin ang wika, sapagkat ang wikang hindi
ginagamit ay patay na wika
7. Daynamik
-may mga salitang hindi na ginagamit at napapalitan ng
mga bagong salita
Ano ang Komunikasyon?
- hango sa salitang Latin na “communicare” na
nangangahulugang “magbahagi” o “magbigay”
- ito ay pagpapalitan ng ideya o opinyon, paghatid at
pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng
telepono, telegrama, kompyuter, radio, telebisyon at
iba pa
- Ayon kay Aristotle ito ay isang siklo na binubuo ng
tatlong elemento: sender, mensahe, resiber
- Ayon sa pananaliksik, maliit na porsyento lamang ng
kabuuang mensahe ang nagmumula sa mga salitang
ating ginagamit kapag nakikipagtalastasan tayo ng ating
nararamdaman. -55% ay nagmumula sa kilos o galaw
ng katawan - 38% ng mensahe ay nagmumula sa
tono ng boses - 7% lamang ng ating mensahe ang
naipahahatid ng salitang ating ginagamit (Mehrabian,
2007 binanggit ni Mulder,2012)
Antas ng Komunikasyon
1. INTRAPERSONAL
- pansariling komunikasyon
- pakikipag-ugnayan sa sarili sa pamamagitan ng
replektibong pagiisip (Dance & Larson binanggit ni San
Juan et al., 2018).
- nagaganap sa loob lamang ng isipan ng tao na
nagdidikta ng kaniyang magiging tugon sa mga
pangayayri sa paligid.
2. INTERPERSONAL
- nagaganap sa pagitan ng dalawang interlokyutor o
maliit na grupo na nagkakaroon ng palitan ng
mensahe
3. PAMPUBLIKONG KOMUNIKASYON
- malaking bilang ng tao na nagbabahaginan ng ideya
tungo sa pagkamit ng isang layunin
- nakapokus sa tagapagpadala ng mensahe kaysa sa
tumatanggap
4. PAMPUBLIKONG KOMUNIKASYON
- Sa lahat ng uri ng komunikasyon, ito ang
pinakamalayunin sapagkat mas pormal
5. PANGKATANG KOMUNIKASYON
- ugnayan sa pagitan ng tatlo o higit pang taong may
iisang layunin
- Maaring maganap sa personal o iba pang platform
tulad ng group chat sa social media o video
conferencing
6. PANGMADLANG KOMUNIKASYON
- Layong makipag-ugnayan at maghatid ng mensahe sa
madla
- Ang mensahe ay ipinadadala nang palathala o sa
pamamagitan ng electroni media gaya ng telebisyon o
radio
- Layuning magpakalat ng kontent o nilalaman sa mas
malakign tagasubaybay
Uri ng Komunikasyon
A. Berbal
1. Pasalita (paano sinasabi)
▪ Pinakapundasyon ng anumang wika
▪ Sinaunang kalinangang nakabatay sa orasl na
tradisyon tulad ng ritwal sa pananampalataya,
pagtatanim, pag-aani, kasal, pagsilang at kamatayan.
2. Pasulat (ano ang sinasabi)
▪ Mahalagang salik panliterasi at edukasyon ng tao
▪ Nakabatay sa alpabeto, gramatika,estruktura ng
wika at kumbensyong pangwika
▪ Maaring sa anyo ng liham, fax, email, ulat, memo, at
patalastas
3. Computer-mediated
▪ Aktwal at tuluyang komunikasyon gamit ang e-mail,
chat, messenger at social networking site
▪ Maaring pasalita o pasulat ang komunikasyon
B. Di- BERBAL (sinasabi ng ating katawan)
- Komunikasyong hindi gumagamit ng berbal na wika
- Makikita sa ekspresyon ng mukha, kilos at galaw ng
katawan at maging sa boses
- abstrak na anyo ng komunikasyon dahil sa walang
katiyakan kung ang ikinikilos ng isang tao ay umaayon
sa kanyang sinasabi
1. Oculesics- tumutukoy sa gamit ng mata
 2. Haptics – pagpapadama gamit ang paghaplos sa taong - anumang bagay ng maaaring makapagpabago ng
kinakausap kahulugan ng isang usapan
3. Kinesics- galaw ng katawan 7. Kapaligiran
4. Objectics- paggamit ng bagay sa paglalahad ng - tumutukoy sa pag-uugali,persepsyon, emosyon at
mensahe relasyon ng naguusap
5. Olfactorics – gami ang pang-amoy, sa paglalahad ng 8. Konteksto
mensahe - sitwasyon ng komunikasyon
6. Colorics– paggamit ng kulay Modelo ng Komunikasyon
7. Pictics- facial expression
8. Chronemics- may oryentasyon ang tao kaugnay sa • Ang modelo ng komunikasyon ay nagpapaliwanag sa
panahon o oras na mayroon sila proseso kung paanong nagaganap ang komunikasyon.
9. Vocalics – tunog na nalilikha ng tao • Ang modelo ng proseso ng komunikasyon ay maaring
10. Proximics- distansya sa pagitan ng dalawang tao - ✓ Linear –tuwirang komunikasyon kung saan ang
maaring malaman ang relasyon ng dalawang taong sender ay nagpapadala ng mensahe na dinedekowd
magkausap batay sa distansya nila ng resiber
✓ Interaktibo – sa pagpapadala ng mensahe nagbibigay
Komponent ng Komunikasyon
pansin sa pagkakaroon ng feedback kung saan ang
1. Sender/source/pinagmulan ng mensahe resiber ay maaring maging sender din ng mensahe.
- sa kanya nagmumula ang kaalaman, saloobin o ✓ Transaksyon- inilalarawan ang “face to face” na
mensahe. Sa pagbibigay ng fidbak o reaksyon ang interaksyon kung saan maaring maging sender at
resiber ay nagiging sender din. resiber ng mensahe ang naguusap
- may sapat na kaalaman sa gramatika ng wika, pagpili
Modelo ng Komunikasyon
ng angkop na salita o jargon ayon sa awdyens,
kahusayan sa sintaksis at maging sa pagdidiskurso Ang mga pangunahing modelo ng komunikasyon ay:
2. Mensahe 1. Aristotle- pinakamatandang modelo ng komunikasyon
- ito ang ipinaabot ng sender sa resiber 2. Berlo- Ipinaliwanag ang komunikasyon sa apat na
- maaring ito ay ideya, kaalaman, saloobin o hakbang:Sors, Mensahe, Tsanel, and Resiber.
impormasyon o anumang paksang napagtuunan ng 3. Shannon at Weaver- tinitingnan angkomunikasyon sa
pansin o panahon limang mahahalagang bahagi : sender, enkoder, tsanel,
- ang mensahe ay nararapat na malinaw, maigsi, dekoder, resiber. Nagbibigay diin sa halaga ng
kumpleto at tiyak pageenkowd at pagdedekowd ng mensahe na
3. Tsanel /daluyan ipapadala
- paraan kung paano ipinaabot ng sender ang kanyang 4. Schramm- tinitingnan ang komunikasyon bilang pantay
mensahe ( berbal, biswal o awral) at resiprokal. ipinapakita ang personal na sinkronus na
4. Resiber/ tumatanggap ng mensahe komunikasyon
- ang katalastas o kausap
- sa pagtanggap ng mensahe, nagkakaroon siya ng Wika at Komunikayon
fidbak (pagtugon sa sinabi ng kausap) at sa - Ang pakikipagtalastasan sa kapwa ay pangunahing
pagsasatinig niya sa fidbak na ito, nagiging sender din pangangailangan ng tao at nagagawa natin ito sa
siya pamamagitan ng WIKA.
5. Fidbak - Ang tao ay nabubuhay sa isang magkakaugnay na
- tumutukoy sa pagtugon ng tagapakinig o mambabasa global na komunidad kung saan ang
sa mensaheng kanyang tinanggap pakikipagtalastasan gamit ang wika ay posible.
- maaring ang fidbak ay berbal o di berbal at ipinadadala - Mas malawak ang sakop ng komunikasyon kung saan
ito bilang mensahe sa sender. saklaw nito ang wika.
6. Hadlang
 - Magkaiba ang wika at komunikasyon ngunit mahalaga
ang papel na ginagampanan ng wika sa proseso ng
komunikasyon
- Ang wika ay sistema ng komunikasyon na binubuo ng
mga pasulat at pasalitang simbolong ginagamit sa
pagsasalita at pagsulat.
- Ang komunikasyon ay pagpapadala at pagtanggap ng
mensahe na maaring berbal o di berbal
- Sa madaling salita, komunikasyon ang proseso ng
pagkokoda at pagdedekowd ng linggwistikong
impormasyon
- Ang grupo ng taong may parehong koda ng wika ang
nagtatalastasan sapagkat sila ang nagkakaunawaan
- Hindi man lahat ng komunikasyon ay ginagamitan ng
wika, ang tunay na komunikasyon ay gumagamit ng
wika at lahat ng esensyal na komunikasyon ay
maituturing na linggwistik
Ayon kay Brown (1987, binanggit ni Baronda,2016), "ang
kahusayang pangkomunikatibo o ang communicative
competence ay tumutukoy sa kakayanan at kaalaman ng
sinumang gumagamit ng wika na nakatutulong na
makapagpahayag at makapagbigay kahulugan sa mga
mensahe upang makipagdiskurso nang mahusay at angkop
sa iba’t ibang konteksto o sitwasyon. Ang wika ay mahalaga
sa pagsasagawa ng diskurso sa pagitan ng mga tao sa
maraming uri ng pagkakataon. Ang kaalaman sa wika ayon
sa kaisipang ito ay hindi lamang limitado sa tamang gamit ng
estruktura ngunit tinitingnan nito ang kahalagahan na
matukoy kung kailan, saan at paano gagamitin ang wika na
angkop sa pangangailangan ng anumang pagkakataon o
sitwasyon"
Ayon kina Canale at Swain (1983 binanggit ni
Baronda,2016), mayroong apat na pamantayan para sa
kahusayang pangkomunikatibo.
1. Grammatical/ Linguistic Competence o kakayang
panglinggwistika
- Saklaw ang pag-alam sa koda ng wika gaya ng
talasalitaan, pagbuo ng salita at kahulugan, pagbuo ng
mga pangungusap, pagbigkas, at pagbaybay o
ortograpiya. Nakatuon sa mga kahingian ng isang
mahusay at tamang pagsasalita.
2. Sociolinguistic Competence o kakayahang pangsosyo-
linggwistika
- Pagtukoy kung paano gagamitin at uunawain ang wika
sa iba’t ibang konteksto na isinasaisip ang mga salik
gaya ng katayuan ng mga kasangkot, layunin ng
diskurso, at mga pamantayan ng ugnayan. Ang
kaangkupan ng pahayag at mensahe ay saklaw ang
estruktura at kahulugan.
3. Discourse Competence o kakayahang pandiskurso
- Tumutukoy sa pag-uugnay ng mga element para
bumuo ng mga pahayag na maaring nasa anyong
pasalita o pasulat na may kaisahan sa diwa.
4. Strategic Competence o kakayahang pang-estratehiya
- Kakayahang magamit at manipulahin ang wika upang
makamit ang layuning komunikatibo
- Pumapasok sa aspektong ito ang paggamit ng berbal
at di berbal na simbolo
- Ginagamit ang mga ito upang mapigilan at
masolusyonan ang anumang tendensiya ng bigong
komunikasyon.
Mga Salik sa Mabisang Pakikipagtalastasan
Si Dell Hymes ay naglahad ng ilang salik o konsiderasyon na
dapat bigyang pansin upang mailunsad nang matagumpay at
mabisa ang anumang gawaing pangkomunikasyon. Ayon sa
kanya, mahalaga ang maayos na paggamit ng wika upang
maging maisagawa nang mabisa ang layunin ng
komunikasyon. Ang mga mungkahi ni Dell ay may akronim
na S.P.E.A.K.I.N.G.
1. S-etting (lunan ng usapan)
• Tumutukoy sa lugar o sitwasyon o scene ng
pinangyayarihan ng gawaing pangkomunikasyon
• Ang paraan ng pakikipagtalastasan ay naiiba
batay sa lugar
• Sa pagbabago ng lugar, dapat iangkp ang
pamamaraan sa paggamit ng wika sa
pakikipagtalastasan
2. P-artisipant (sangkot sa usapan)
• Sinumang maarin maging bahagi ng gawaing
pangkomunikasyon
• Isinasaalang-alang ang edad, kasarian, kalagayan
o antas ng taong kausap dahil gabay ito sa
akmang pakikitungo
3. E-nds (Layunin ng usapan)
• Layunin ang siyang nagtutulak sa tao upang
magsagawa ng interaksyon sa pamamagitan ng
komunikasyon
 • Ang mga mensahen inihahayag
ay kumakatawan sa layuning nais
maisakatuparan

4. A-ct Sequence (daloy ng pag-uusap)

• Mga pagbabago sa takbo ng usapan

• Paraan kung paano nagsimula at natapos ang
komunikasyon o usapan

5. K-eys (ants ng usapan)

• tumutukoy sa sitwasyon o konteksto ng

komunikasyon
• Naiiba ang salitang ginagamit ayon sa antas ng
usapan (i.e. panayam sa isang empleyadong
naghahanap ng trabaho vs. usapan ng
magkakaibigan sa kantina)

6. I-nstumentalities (daluyan o gamit na midyum sa pakikipag-

usap

• Dapat na matukoy ang angkop na daluyan na

gagamitin sa mabisang pagpapadala ng
mensahen
• Ang bawat konteksto ay may angkop na
daluyang dapat gamitin

7. N-orms (paksa ng usapan)

• Kaangkupan ng tinatalakay na paksa sa klase

ng kasangkot

8. G-enre (uri o anyo ng teksto)

• Tumutukoy sa kaanyuan o uri ng teksto na

ginamit ng kausap na siyang gabay sa kung
paano o ano ang angkop na genre ang dapat
na gamitin sa ibibigay na tugon
• Dapat malaman kung nagtatanong,
nakikipagtalo o naglalarawan ba ang uri ng
teksto o mensahe na inihahayag nang
makatugon nang angkop sa mga ito