FILI 101 Pagbabagong Bihis ng Sistema ng Edukasyon
KONTEKSTUWALISADONG KOMUNIKASYON SA 1. International Standards
FILIPINO - kabilang sa iilan na lamang na mga bansa na may sampung taon lamang na basic education at ang karagdagang MGA KAUGNAY NA SALITA dalawang taon ay magbubukas ng pinto sa mas maraming opurtunidad para sa mga mag-aaral. 1. Kontekstwalisado 2. Labor Mobility - ay nangangahulugang mahirap maunawaan ang nilalaman o - alinsunod sa pagtatangkang mas mapabilis ang konteksto kung hindi ito nauunawaan o naiintindihan ang pagkakaroon ng trabaho ng mga mag-aaral na magtatapos kahulugan. sa ilalim ng ngayon ay umiiral na Sistema ng edukasyong 2. Komunikasyon K to 12. - ang tawag sa isang proseso ng pagpapadala at pagtanggap 3. Asean Integration ng mensahe - kabahagi upang maging tugma ang kalakaran ng mga - mula sa salitang latin na “Communis’ na kasaping bansa ng organisasyon nangangahulugang panlahat - para sa lalong matibay na ugnayan at pagtutulungan sa DALAWANG URI NG KOMUNIKASYON pagitan ng mga miembro.
Berbal HAMON SA PAGKAKAROON NG K TO 12
- ito’y komunikasyon na pasalita o gumagamit ng tinig. tangkang pag-aalis ng asignaturang may kaugnayan sa Halimbawa: “Gumising kana sa katotohanan, hindi kana Filipino at Panitikan niya mahal!” Anti-Filipinong CHED Memorandum Order Di-berbal CMO No. 20 Series of 2013 - ito’y uri ng komunikasyon na símbolo at senyas ng kamay CHED-COMMISSION ON HIGHER EDUCATION ang ginagamit upang makipagtalastasan. Halimbawa: “finger heart” mahal kita/ I love you TANGGOL WIKA 3. Kontekstwalisadong Komunikasyon - o paraan sa paggamit ng wikang Filipino sa pagsasalita sa Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino kapwa tao at ; - pagsusulat gamit ang wikang Filipino - samahang naglalayong ipaglaban o ipagtanggol ang - nakatuon dito ang pakikinig sa tao gamit ang wika natin at ; paggamit ng wikang Filipino upang mas lalong - pagsusulat gamit ang wikang Filipino pagyabungin at mapagyaman ang ating kultura. 4. Wika TANGGOL KASAYSAYAN - inilarawan bilang identidad ng isang bayan o bansa, ang kaluluwa o sumasalamin sa ating cultura at ang nag-uugnay Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Kasaysayan sa isa’t-isa - mahalaga sa sarili, kapwa at lipunan - grupong nagtataguyod naman ng pagkakaroon ng required 5. Filipino at bukod na asignaturang Philippine History/ Kasaysayan - wikang ginagamit ng mga naninirahan sa Pilipinas ng Pilipinas sa hayskul. - ang pambansang wika ng mga Pilipino PAGKABUO NG TANGGOL WIKA 6. Pilipino Petsa – Hunyo 21, 2014 - ang tawag sa mga taong naninirahan sa Pilipinas Lugar – De La Salle University- Manila (DLSU): fórum 7. Saligang Batas 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6 - Filipino ang opisyal na tawag sa Pambansang Wika ng Mga Dumalo – Halos 500 delegado mula sa 40 paaralan, kolehiyo, Pilipinas. unibersidad, organisasyong pangwika at pangkultura. Seksyon 6 Dr. Bienvenido Lumbera – Pambansang Alagad ng Sining, isa sa - ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino tagapagsalita - samantalang nalilinang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin sa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at *Ang fórum na iyon ay kulminasyon ng mga nauna pang kolektibong sa iba pang mga wika. inisyatiba mula pa noong 2012. MANUEL L. QUEZON – Ama ng Wikang Pambansa POSISYONG PAPEL – pasulat na gawaing akademiko kung saan inilalahad ang paninindigan ng isang napapanahong isyu na BIENVENIDO LUMBERA – pambansang alagad ng sining at tumutukoy sa iba’t-ibang larangan tulad ng edukasyon, politika, Panitikan batas, iba pa. Ched Memorandum no. 57, series of 2017 – Course Syllabus sa Mga Nagpasa ng Posisyong Papel Hinggil sa Filipino at Panitikan sa Filipino Kolehiyo
1. DEPARTAMENTO NG FILIPINO NG DE LA SALLE
YUNIT 1: Ang Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mataas na UNIVERSITY Antas ng Edukasyon at Lagpas pa. 2. MGA GURO NG ATENEO DE MANILA UNIVERSITY 3. UNIBESIDAD NG PILIPINAS- DILIMAN paaralan ng buhay ang mga araling hindi lamang natatapos sa 4. POLYTECHNIC UNIVERSITY OF THE apat na sulok ng silid aralan”. PHILIPPINES, MANILA 5. PHILIPPINE NORMAL UNIVERSITY
“Pagtatanggol sa wikang Filipino, tungkulin ng bawat
Lasalyano”
Naihayag ng Departamento ng Filipino ng De La Salle
University noong Agosto 2014. Nakapaloob sa posisyong papel na ito na “ang pagkakaroon ng asignaturang Filipino ay nakapag aambag sa pagging mabisa ng community engagement ng ating Pamantasan sapagkat ang wikang Filipino ang wika ng mga ordinaryong mamamayan sa mga comunidad na ating pinanglilingkuran”. Sa pamamagitan ng wikang Filipino ay magiging mabisa ang pagpapahayag ng mga saloobin at pangangailangan ng mga mamamayan.
“Ang Paninindigan ng Kagawaran ng Filipino ng Pamantasang
Ateneo de Manila sa Suliraning Pangwikang Umuugat sa CHED Memorandum Order No. 20 Series of 2013”.
Mula sa panulat ng mga guro ng Ateneo de Manila
University Napakaloob dito na “hindi lamang midyum ng pagtuturo ang Filipino isa itong disciplina”. Malinaw sa posisyong papel ng Ateneo de Manila ang pangangailangang mapagtibay ang Filipino bilang isang disciplina nang sa gayon ay mapataas din ang kalagayan ng mga pangrehiyong wika.
Ang Filipino ay wika na “susi ng kaalamang bayan”
nasa wika ang pagtatanyag ng kaalamang local- mga
kaalamang patuloy na hinubog at humuhubog sa bayan. Sariling wika rin ang pinakamabisang daluyan para mapalaganap ang dunong bayan at kaalamang FILIPINO BILANG WIKA NG KOMUNIKASYON SA pinanday sa akademya. KOLEHIYO AT MAS MATAAS NA ANTAS Ang pinakamainam na porma ng pagkatuto ay ang IKALAWANG TALATA NG ARTIKULO XIV, SEKSIYON 6 pagpapatuto rin sa iba. (kasalukuyang saligang-batas) “Paninindigan ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng “Subject to the provisions of Law and as the Congress may Politeknikong Universidad ng Pilipinas (PUP), Samahan ng deem appropriate, the Government shall take steps to initiate mga Dalubguro at Filipino (SADAFIL), Samahan ng mga and sustain the use of Filipino as a medium of official Batang Edukador ng Wikang Filipino at mga Sining ng communication and as language of instruction in the Pilipinas, PUP Ugnayan ng Talino at Kagalingan” educational system”. o Dito ay ipinahayag ng Polytechnic University of the Malinaw sa probisyong ito ang responsibilidad ng Philippines, Manila na ang “umiiral sa realidad sa gobyerno na itaguyod ang pagbuo ng mga hakbangin upang Pilipinas na ang Filipino ay wikang panlahat. patuloy na magamit ang wika sa mas malalim pamamaraan sa o kung ano ang wika mo yun ang identidad mo. pamayanan man o paaralan. Philippine Normal University CORAZON C. AQUINO – nagbigay diin din sa nabanggit na -“isang moog na sandigan ang wikang Filipino upang isalin ang probisyon sa pamamagitan ng Executive Order No. 335 na: hindi magmamaliw na karunungan na pakikinabangan ng mga “Nag-aatas ng mga kagawaran/ kawanihan/ opisina/ mamamayan para sa pambansang kapakanan. Ang paaralan instrumentality ng pamahalaan na magsagawa ng mga bilang institusyong panlipunan ay mahalagang domeyn na hakbang na kailangan para sa layuning magamit ang Filipino humuhubog sa kaalaman at kasayan ng bawat mamamayan sa opisyal na mga transaksiyon, komunikasyon, at ng bansa. Kaakibat sa proseso ng pagtuturo at pagkatuto ang korespondesiya”. wikang Filipino upang lubos na maunawaan at mailapat sa LUMBERA et al (2007) Ang Filipino ang wikang ginagamit sa paglinang at Proklamasyon Blg. 1041 ng Pangulong Fidel V. pagpapalaganap ng isang edukasyon na nagtataguyod ng Ramos noong Hulyo 5, 1997. kapakanan ng bansa, nagpapayaman ng diwang mapagtanong at mapanlikha at umuugat sa buhay at pakikibaka ng Kasama rin sa akda: PAGGAMIT NG FILIPINO SA MGA nakararami. SUMUSUNOD
12 REASONS TO SAVE THE NATIONAL LANGUAGE 1. PAG-AASAM na sa darating na panahon, sinumang
nais mag-aral pa ay maaaring magbasa sa isang G. David Michael M. San Juan aklatang tigib sa mga aklat at sangunian na nakalimbag sa Filipino. Artikulo 2. Karatula para sa balikbayan at bisita ay sinasalubong sa airport. Agosto 10, 2014 3. May tatak at paliwanag sa Filipino ang mga 1. Ginagamit ang FILIPINO bilang midyum sa opisyal na ibinebentang de-lata at nakapaketeng produkto. wika ng komunikasyon. 4. Idinadaos ang mga kumperensiya sa wikang Filipino, 2. Epektibong Gamit ang FILIPINO bilang wikang at kung kailangan, may mga tagasalin sa Ingles at panturo kung ito ay ituturo rin bilang isang sabjek o ibang wikang global. disiplina. 5. Nagsasalita ng mga Filipino ang mga mambabatas. 3. Palakasin sa panahon ng Globalisasyon at ASEAN 6. Hindi nag-iisa ang Pangulo Benigno Aquino III sa integration, kung saan inaasahan ang pagpapatibay pagtatalumpati sa wikang Filipino ng sariling wika, panitikan, at kultura upang may Language, Learning, Identity, Privilege maibahagi tayo sa pandaigdigan at pangrehiyong na palitan sa panlipunan at pangkalingang unawaan. Setyembre 10, 2011 4. Ito ay isa ring paraan ng paglinang ng napag-aaralan Akda ni James Soriano na gumising sa damdaming at napagtatalakayan sa hayskyl tulad ng kung paano makabayan ng mga Pilipino nililinang ang ibang disiplina sa hayskul at kolehiyo. Ito ay isang akdang nagpapahayag kung paanong si 5. Bukod pa rito, ang Filipino at Panitikan ay parehas sa James Soriano ay lumaking sanay sa paggamit ng College Readiness Standard sa CHED’s Resolution Wikang Ingles at kung paanong siya ay nahihirapan No. 298-2011. sa paggamit ng Filipino. 6. Ang resulta ng NATIONAL ACHIEVEMENT TEST sa Filipino ng sa hayskul ay mababa pa rin sa itinalagang lebel ng masteri ng Kagawaran ng Edukasyon at dahil dito ay lalong nangangailangan ng Filipino sa kolehiyo upang mapunang ang kulang pang natutuhan ng mga mag-aaral sa hayskul. 7. Batid din ng lahat na hindi kaya ng senior hayskul masakop lahat ng content at performance standards na kasalukuyan ng itinuturo sa kolehiyo. 8. Filipino ang wikang Pambansa at sinasalita ng nasa 99% ng populasyon, Ito ang kaluluwa ng bansa. Ito ay nagbubuklod sa mga mamamayan tulad kung paano tayo binubuklod ng mga awit, tula, at iba pang panitikan na nakalimbag sa Filipino. Kaya naman ang pag-aalis ito ay pag-aalis din sa ating sarili. 9. Kaugnay naman ng mga bansang nagpapatupad din ng K to 12 tulad ng Estados Unidos, Malaysia, at Indonesia, ang kanilang wikang Pambansa at panitikan ay mandatori na core courses sa kolehiyo. 10. DInagdag pa niya na maraming panukala ang isinumite sa CHED upang gamitin sa Filipino sa multi/ interdisciplinari na pamamaraan. 11. Ipinahayag din ni G. San Juan na matagal nang namamayagpag ang Ingles sa kurikulum ng kolehiyo mula noon 1906 samantalang ang Filipino ay nito lamang 1996, at 12. Panahon na upang maremedyohan ang nagdaang panahon ng makasaysayang kaapihan.
Nakalathala sa AKDA ni G. Virgilio S. Almario (2014):
- na napakarami pang dapat gawin upang ganap na
magtagumpay ang wikang Filipino. - hindi sapat ang pagdedeklara ng Buwan ng Wikang Pambansa tuwing Agosto bilang tugon sa