KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
Yunit 1:
ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG PAMBANSA SA
MATAAS NA ANTAS NG EDUKASYON AT LAGPAS PA
INTERNATIONAL STANDARDS
• Bahagi na ng kasaysayan ng Pilipinas ang
pagbabagong bihis ng sistema ng edukasyon. Ito
ay naka-angkla sa ideya ng international
standards, labor mobility, at ASEAN integration.
• Para sa kahingian na sumabay sa tinatawag na
international standards dahil ang Pilipinas ay
kabilang sa iilan na lamang na mga bansa na may
sampung taon lamang na basic education at ang
karagdagang dalawang taon ay mabubukas ng
pinto sa mas maraming opurtunidad para sa mga
mag-aaral.
LABOR MOBILITY
• Ang ideya ng labor mobility ay alinsunod sa
pagtatangkang mas mapabilis ang pagkakaroon
ng trabaho ng mga mag-aaral na magtatapos sa
ilalim ng ngayon ay umiiral na na sistema ng
edukasyong K to 12.
• Dahilan nito ay mas magiging handa ang mga
mag-aaral na harapin ang pagiging kabahagi ng
lakas paggawa ng bansa.
• Ang mga magtatapos ng grade 12 ay maaring
pumili sa pagitan ng pagtrabaho o pagpapatuloy
sa kolehiyo matapos ang labindalawang taon sa
basic education
ASEAN INTEGRATION
• Kabahagi upang maging tugma ang kalakaran ng
mga kasaping bansa ng organisasyon. Ito ay para
sa lalong matibay na ugnayan at pagtutulungan
sa pagitan ng mga miyembro.
2011
● Lumabas ang balita na aalisin na ang
asignaturang Filipino at Panitikan
1ST SEM
1ST YEAR
TANGGOL WIKA 2014
Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino o
Tanggol Wika
• ang alyansang nangunguna sa pakikibaka laban
sa pagpaslang ng Commission on Higher
Education (CHED) sa Filipino, Panitikan at
Philippine Government and Constitution
subjects sa kolehiyo
Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Kasaysayan
(Tanggol Kasaysayan)
• kapatid ng organisasyon na grupong
nagtataguyod naman ng pagkakaroon ng
required at bukod na asignaturang Philippine
History/Kasaysayan ng Pilipinas sa hayskul.
Hunyo 21, 2014
• Nabuo ang Tanggol Wika sa isang
konsultatibong forum sa De La Salle University,
(DLSU) Manila.
• Halos 500 delegado mula sa 40 paaralan.
COMMISSION ON HIGHER EDUCATION CHED
Memorandum Order (CMO) 20, series of 2013
• Alisin ang asignaturang Filipino at Panitikan sa
kolehiyo para diumano’y mabawasan at mas
mapagaan ang kurikulum sa kolehiyo
HOUSE BILL 223
• Muling ibalik ang Filipino at Panitikan bilang
mandatoring asignatura
BIENVENIDO LUMBERA – Tagapagsalita ng forum
• Pambansang alagad ng sining
“Malaki at makabuluhan ang papel na ginampanan ng
Tanggol Wika sa pagtataguyod ng asignaturang Filipino
sa Filipino at Panitikan sa kolehiyo, bagay na lubhang
mahalaga sa pagtatagutod ng wikang Pambansa sa mas
mataas na antas ng Edukasyon.”
MGA POSISYONG PAPEL HINGGIL SA FILIPINO AT
PANITIKAN SA KOLEHIYO
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
POSISYONG PAPEL
• Isang pasulat na gawaing akademiko kung saan
inilalahad ang paninidigan sa isang
napapanahong isyu na tumutukoy sa iba’t ibang
larangan tulad ng edukasyon, politika, batas, at
iba..
• Karaniwang ginagamit ito ng mga organisasyon
at institusyon upang ipabatid sa publiko ang
kanilang paniniwala at rekomendasyon bilang
isang pangkat
DLSU
Agosto 2014 “Pagtatanggol sa wikang Filipino,
tungkulin ng bawat Lasalyano.”
• “ang pagkakaroon ng asignaturang Filipino ay
nakapag aambag sa pagiging mabisa ng
community engagement ng ating pamantasan
sapagkat ang wikang Filipino ang wika ng mga
ordinaryong mamamayan sa mga komunidad na
ating pinaglilingkuran.”
ADMU
Ang Paninindigan ng Kagawaran ng Filipino ng
Pamantasang Ateneo de Manila sa Suliraning
Pangwikang Umuuugat sa CHED Memorandum Order
No. 20 Series of 2013
• “hindi lamang midyum ng pagtuturo ang Filipino
isa itong displina.
UPD
Unibersidad ng Pilipinas, Diliman Departamento ng
Filipino at Panitikan sa ilalim ng Kolehiyo ng Arte at
Literatura.
• Anila ang Filipino ay wika na “susi ng kaalamang
bayan”.
PUP
Taong 2014
“Paninindigan ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng
Politeknikong Universidad ng Pilipinas (PUP), Samahan
ng mga Dalubguro at Filipino (SADAFIL), Samahan ng
mga Batang Edukador ng Wikang Filipino at mga Sining
ng Plipinas, PUP Ugnayan ng Talino at Kagalingan”.
1ST SEM
1ST YEAR
• “umiiral sa realidad sa Pilipinas na ang Filipino ay
wikang panlahat.”
PNU
Philippine Normal University
• “isang moog na sandigan ang wikang Filipino
upang isalin ang hindi magmamaliw na
karunugan na pakikinabanagan ng mga
mamamayan para sa pambansang kapakanan.
Ang paaralan bilang institusyong panlipunan ay
mahalagang domeyn na humuhubog sa
kaalaman at kasayan ng bawat mamamayan ng
bansa.
FILIPINO BILANG WIKA NG KOMUNIKASYON SA
KOLEHIYO AT MAS MATAAS NA ANTAS
ARTIKULO XIV, SEKSIYON 6 NG KASALUKUYANG
SALIGANG-BATAS
“Subject to the provisions of law and as the Congress may
deem appropriate, the
Government shall take steps to initiate and sustain the
use of Filipino as a medium of official communication and
as language of instruction in the educational system.”
• Malinaw sa probisyong ito ang responsibilidad
ng gobyerno na itaguyod ang pagbuo ng mga
hakbangin upang patuloy na magamit ang wika
sa mas malalim pamamaraan sa pamayanan man
o paaralan.
• Ang mga inisiyatibang nagpapalawak ng saklaw
ng gamit sa Filipino bilang wikang panturo at
wika ng komunikasyon ay inaasahang
magmumula sa pamahalaan ayon sa Saligang
Batas.
• Kaya naman ang mga nagdaang pagtatangka na
alisin ang Filipino at Panitikan ay tunay na
nagsindi sa mga damdaming makabansa ng mga
Pilipino
CORAZON C. AQUINO
• Nagbigay diin sa probisyong ito sa pamamagitan
ng Executive Order No. 335 na “Nag-aatas sa
Lahat ng mga
Kagawaran/Kawanihan/Opisina/Instrumentaliti
ng Pamahalaan na Magsagawa ng mga Hakbang
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
na Kailangan para sa Layuning Magamit ang
Filipino sa Opisyal na mga Transaksiyon,
Komunikasyon, at Korespondensiya.”
LUMBERA ET AL. (2007)
• Ang Filipino ang wikang gingamit sa paglinang at
pagpapalaganap ng isang edukasyong
nanagtataguyod ng kapakanan ng bansa,
nagpapayaman ng diwang mapagtanong at
mapanlikha at umuugat sa buhay at pakikibaka
ng nakararami.
• Mula dito ay mababatid na ang ugat ng
sinasabing wika na likas sa ating mga Pilipino ay
Filipino. Kaya ito ay nararapat lamang gamitin sa
ano mang aspekto ng komunikasyon at
pagkatuto.
G. DAVID MICHAEL M. SAN JUAN
Agosto 10, 2014, 12 Reasons to Save the National
Language.
• Sa artikulong ito ay inisa isa niya ang
labindalawang dahilan kung bakit ang Filipino ay
kailangan gamiting wikang panturo at dapat
mapabilang sa kurikulum sa kolehiyo
• Ang unang dahilan na kaniyang binigay ay ang
nasasaad sa Artikulo XIV Seksyon 6 ng
kontistusyon ng bansa. Aniya ay nakaririmarin
ang mga ahensya ng gobyerno na gumagamit ng
Ingles bilang opisyal na wika ng komunikasyon
at gayundin ay ang mga institusyong tila
sumasalungat sa pagsusulong ng Filipinisasyon
VIRGILIO S. ALMARIO
• Napakarami pang dapat gawin upang ganap na
magtagumpay ang wikang Filipino. Aniya hindi
sapat ang pagdedeklara ng Buwan ng Wikang
Pambansa tuwing Agosto bilang tugon sa
Proklamasyon Blg. 1041 ng Pangulong Fidel V.
Ramos noong Hulyo 5, 1997.
• Ang wikang Filipino ay totoong mabubuhay at
yayaman sa pamamagitan ng patuloy na
paggamit araw-araw ng mga mamayan.
Kasama rin sa akdang ito Pambansang Alagad ng
Sining ang pag-aasam na sa darating na panahon,
1ST SEM
1ST YEAR
sinumang nais mag-aral pa ay maaaring magbasa sa
isang aklatang tigib sa nga aklat sa mga aklat at
sangunian na nakalimbag sa Filipino.
➢ Ang lahat ng balikbayan at bisita ay sinasalubong
sa airport ng mga karatula sa wikang Filipino ang
banyagang nais magtagal sa Pilipinas.
➢ May tatak at paliwanag sa Filipino ang mga
ibinebentang de-lata at nakapaketeng produkto.
➢ Idinadaos ang mga kumperensiya sa wikang
Filipino, at kung kailangan, may mga tagasalin sa
Ingles at ibang wikang global.
➢ Nagtutulong-tulong ang mga eksperto at guro sa
mga wikang katutubo sa Wikang Pambansa.
➢ Nagsasalita sa Filipino ang mga mambabatas
kahit hindi sila nakaharap sa telebisyon para
maintindihan ng bayan.
➢ At hindi nag-iisa ang Pangulong Benigno C.
Aquino III sa pagtatalumpati sa wikang Filipino.
Tunay nga na kapag nangyari ang mga bagay na
ito ay maikukunsidera na ang paggamit sa
Filipino bilang wika ng komunikasyon ay nasa
mataas na antas na o higit pa.
YUNIT 2
PAGPOPROSESO NG IMPORMASYON PARA SA
KOMUNIKASYON
ANG PANANALIKSIK AT ANG KOMUNIKASYON SA
ATING BUHAY
KAALAMAN
• Sa anumang sitwasyong pang komunikasyon,
ginagamit sa pakikipag-ugnayan, pakikisalamuha
at pakikipag talastasan sa kapuwa ang mga
kaalamang natutuhan natin mula sa
pagoobserba at pagsusuri ng lipunan.
• Ang mga nabatid at napaglimian nating
kaalaman mula sa karanasang panlipunan ang
pumapanday sa ating karunungan
• Ang pangunahing salik ng kaalaman, na
ibinabahagi din natin sa kapuwa ay ang mga
impormasyong nasasagap natin mula sa tao, sa
ating kapaligiran, at midya.
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
MGA PAMAMARAAN KUNG PAANO MAKAKALAP NG
KAALAMAN:
• Ang bawat pangyayari sa araw – araw mula sa
umaga pag gising hanggang sa gabi bago matulog
na bumubuo sa paraan kung paano tayo
nagkakaroon ng kaalaman.
• Ang bawat karanasan mula sa pinakamaliliit
hanggang sa pinakamalalaki ay nagiging paraan
din kung paano tayo natututo.
• Ang bawat pangyayari sa araw – araw mula sa
umaga pag gising hanggang sa gabi bago matulog
na bumubuo sa paraan kung paano tayo
nagkakaroon ng kaalaman.
• Ang bawat karanasan mula sa pinakamaliliit
hanggang sa pinakamalalaki ay nagiging paraan
din kung paano tayo natututo.
• Kadalasan ang pinakamalalim na kaalaman ay
nakukuha natin mula pinakakumplikado nating
mga karanasan.
• Kasabay ng mga pangaraw – araw na pangyayari
ang pagusbong ng mga perspektibo na maaari
nating magamit sa pagtingin sa mga problema o
isyung kinahaharap natin lalo at higit sa mga
panghamong panahon.
MIDYA
• Sa harapang pakikipag-usap sa kapuwa o sa
pagpapahayag gamit ang midya, malakas ang
bias at talab ng mga ibinabahaging kaalaman
batay sa malalim at malawak na pag susuri at
pagtatahi ng impormasyon.
FAKE NEWS
• Sa kasalukuyang panahon kung kailan laganap
ang kultura ng pang madling midya at virtual na
komunikasyon, mas madali ng magpakalat ng
tinatawag na disinformation sa paraang ng
fakenews sa mga midya gingamit sa information
and communication technology (ICT).
• Sa pagiging aksesibol ng mga impormasyon dulot
ng teknolohiya ay nagiging aksesibol na rin para
sa mga masasamang loob ang panlalamang sa
kapwa at dahil dito mas kinakailangan na maging
matalino sa paggamit ng iba’t ibang midya ang
mga mamamayan
1ST SEM
1ST YEAR
MAKATOTOHANAN AT KATIWA-TIWALANG
KAALAMAN:
• Makakatulong sa pag-igpaw sa kamangmangan
at kahirapan.
• Malakas ba panlaban sa panlilinlang, pangaapi,
at pang aabuso lalo pang ang mali at binaluktot
na impormasyon ay ginagamit sa kasamaan ng
mga ganid at sira sa lipunan.
• Isa na dapat sa mga kasanayang kasama sa
inaaral at isinasabuhay ninoman.
• Ito ay upang hindi madala ng mga mapanlinlang
na taO at impormasyong maaaring makasama o
dili kaya’y makapagdulot ng panganib sa sino
mang magkakamit nito.
PAGIGING MAPANURI
• Dapat maging mapanuri sa impormasyong
makukuha
• Mahalaga ang pagtatasa, pagtitimbang at
pagtatahi ng mga impormasyon
PARAAN UPANG MALAMAN ANG FAKE NEWS
• Ang pagbuo ng kritikal na pagtingin sa mga
impormasyon.
• Kailangan din na maging mapanuri sa pinamulan
ng impormasyon
• Mahalaga rin na kilalanin kung sino ang
pinagmulan ng impormasyon at suriin ang mga
katibayan.
• Huwag magpadala sa tinatawag na “face value”
ng mga impormasyon.
• Hindi kasiguraduhan ang magandang
presenstasyon ng tama at lehitimong batis ng
impormasyon.
• Higit sa lahat suriin kung “tunog tama” ba ang
pahayag o impormasyon
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO 1ST SEM
FILI 101 1ST YEAR

MASS MEDIA • Dapat na malinaw sa mananaliksik ang pakay

niya sa paglahok sa sitwasyong
“Pangmadlang midya” - Ginagamit ng karamihan na
pangkomunikasyon kung saan ibabahagi ang
mapagkukunang ng impormasyon at balita.
bubuung kaalaman.
• Ang pinaka-karaniwang pangmadlang midya ay • Kailangang ikonsidera ng mananaliksik ang uri at
pahayagan, magasin, radyo, telebisyon, at kalakarang ng sitwasyong pangkomunikasyon.
Internet.
TUKOY NA PAKSA O LAYON
• Nangangahulugang teknolohiya na inilaan upang
maabot ang ng impormasyon ang madla. Ang tukoy na paksa at layon ay ay nakakawing sa
• Pangunahing paraan ng komunikasyon dalawang bahagi:

George Gerbner, ang midya, lalo na ang telebisyon, ang Ang paksa ng sitwasyong pang komunikasyon kung saan
tagapagsalsay ng lipunan na lumilinang sa kaisipan ng ipapahayag ng mananaliksik ang kaalaman na kanyang
mga madalas manood na ang mundoy magulo at bubuuin;
nakakatakot
Kanyang pakay sa paglahok sa sitwasyong
Ayon kay Marshall McLuhan, binabago ng midya ang pangkomunikasyon.
simbolikong kapaligiran ng mga tao at
MULAAN NG IMPORMASYON: MAPANURING PAGPILI
naiimpluwensiyahan nito ang kanilang pananaw,
NG SAMO'T SARING BATIS
karanasan, ugali, at kilos kung kaya’t masasabng “ang
midyum ay ang mensahe”; BATIS NG IMPORMASYON
Ayon kay Stuart Hall ang midya ang nagpapanatili sa ✓Pinanggagalingan ng mga katunayan (halimbawa.
ideolohiya ng mga may hawak ng kapangyarihan sa Facts, and
lipunan “(Griffin, 2012).
✓figures at datos (halimbawa. Obserbasyon , berbal, at
MGA PANIMULANG KONSIDERASYON: PAGLILINAW NG biswal na teksto, artifact fossil) na kailangan para
PAKSA, MGA LAYON, AT SITWASYONG makagawa ng mga pahayag ng kaalaman hinggil sa isang
PANGKOMUNIKASYON isyu, penomeno, o panlipunang realidad.
PANANALIKSIK ✓Ang mga ito ay maikakategorya sa dalwang
✓Isang maingat at detalyadong pag-aaral sa isang tiyak pangunahing uri: primera at sekundarya.
na problema, pag-aalala, o isyu gamit ang pamamaraang A. PRIMARYANG BATIS
pang-agham.
✓Mga orihinal na pahayag, obserbasyon at teksto na
✓Nagbibigay pagkakataon sa atin upang mapataas ang direktang nagmula sa isang indibidwal, grupo o
antas ng kaalaman sa pamamakitan ng eksperimento. institusyon nanakaranas, nakaobserba, o nakapagsiyasat
✓Pinakamahusay na nagawa sa pamamagitan ng ng isang paksa o phenomena.
paggawa ng isyu sa isang katanungan, na may hangarin ✓Mula sa harapang ugnayan sa kapuwa tao:
ng pananaliksik upang sagutin ang tanong.
1. pagtatanong tanong
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG NG ISANG
MANANALIKSIK BAGO PUMILI NG BATIS NG 2. pakikipagkuwentuhan
IMPORMASYON 3. panayam o interbyu
• Kailangang malinaw ang tukoy ng paksa at layon 4. pormal, inpormal, estrukturado, o semi estrukturado
ng pananaliksik. talakayan;
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO 1ST SEM
FILI 101 1ST YEAR

5. umpukan nakaranas, nakaobserba o nagsaliksik sa isang paksa O

penomeno.
6. pagbabahay bahay
✓Kasama na rito ang account o interpretasyon sa mga
✓Mula sa mga material na nakaimprenta sa papel, na
pangyayari mula sa taong hindi nakaranas nito o
madalas ay may kopyang electroniko:
pagtalakay sa gawa ng iba
1. awtobiyograpiya
✓Halimbawa ng sekundaryang batis ang mga
2. talaarawan sumusunod:

3. sulat sa koreo at email 1. Ilang artikulo sa dyaryo at magasin kagaya ng editorial

kuro kurong tudling, sulat sa patnugot, at tsimis o tsika
4. tesis at diertasyon
2. encyclopedia
5. sarbey
3. Teksbuk
6. artikulo sa journal
4. Manwal at gabay na aklat
7. balita sa diyaryo, radio, at telebisyon;
5. Diksyonaryo at Tesoro
8. mga rekord ng mga tanggapan ng gobyerno kagaya ng
konstitusyon, katitikan ng pulong kopya ng batas at 6. Kritisismo
kasunduan, taunang ulat, at pahayagang pang-
7. Komentaryo
organisasyon.
8. Sanaysay
9. orihinal na dokumento kagaya ng sertipiko ng kasal at
testament. 9. Sipi mula sa orihinal na hayag sa teksto
10. talumpati at pananalita; at 10. Abstrak
11. larawan at iba pang biswal grapika 11. Mgakagamitan sa pagtuturo kagaya ng powerpoint
presentation at
✓Mula sa iba pang batis
12. Sabi-sabi
1. harapan o online na survey.
KAPUWA TAO BILANG BATIS NG IMPORMASYON
2. artifact ng bakas o labi ng dating buhay na bagay,
specimen pera, kagamitan, at damit; ✓Sa pagpili ng mga kapuwa tao bilang batis
impormasyon, kailangan timbangin ang kalakasan,
3. nakarecord na audio at video,
kahinaan kaangkupan ng harapan at mediadong
4. mga blog sa internet na maglalahad ng sariling
pakikipag ugnayan.
karanasan o obserbasyon.

5. website ng mga pampubliko at pribadong ahensya sa
internet at
6. mga likhang sining tulad ng pelikula, musika, painting,
at music video
✓Ang mga kapwa-tao ay karaniwang itinuturing na
primaryang batis, maliban kung ang nsagap sa kanila ay
nakuha lang din sa sinasabi ng iba pang tao
SA HARAPANG UGNAYAN NG KAPWA TAO

SEKUNDARYANG BATIS ✓sinasadya, tinatanong at kinakausap ng mananaliksik

ang indibiwal o grupo na direktang nakakaranas ng
✓Pahayag ng interpretasyon, opinyon at kritisismo mula penomenong sinasaliksik, ang mga apektado nito,
sa indibidwal, grupo, o institusyon na hindi direktang nakaobserba rito, dalubhasa rito o nakaugnay, nito sa
ibat-ibang dahilan (halimbawa.lider ng komunidad kung
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
saan nagaganap ang penomeno, mananaliksik at
nagsisisyasat din sa paksa).
SA MEDIADONG UGNAYAN NAMAN,
✓maaari tayong makakalap ng impormasyon mula sa
kapwa-tao sa pamamagitang ng ICT (halimbawa.
Telepono, email, pribadong mensahe sa social media),
lalo na kung may limitasyon sa panahon at distansya sa
pagitan ng mananaliksik at ng natukoy ng mga
indibidwal.
MIDYA BILANG BATIS NG IMPORMASYON
✓Kung pipiliin ang midya bilang batis ng impormasyon,
kailangan ding pag-isipang mabuti ang kalakasan,
kahinaan, at kaangkupan nito para sa binubuong
pahayag ng kaalaman.
✓Dapat unahin sa prayoritisasyon ang mga primaryang
batis, angkop na uri ng midya, at kredibilidad ng tukoy na
midya.
PAGLUBOG SA MGA IMPORMASYON: MGA
PAMAMARAAN NG PAGHAHAGILAP AT PAGBABASA
KWANTITATIBONG DISENYO
✓Palasak ang pamamaraang survey na ginagamitan ng
talatanungan at eksperimento na may pretest at post
test
KWALITATIBONG DISENYO
✓Malawak ang pagkakaiba iba ng mga pamamaraan
pero mas palasak ang panayam at pangkatang talakayan
PANGANGALAP NG IMPORMASYON MULA SA KAPUWA
TAO.
✓Ang ating mga kapuwa tao ay mayamang batis ng
impormasyon dahil marami silang maaaring masabi
batay sa kanilang karanasan; maari nilang linawin agad o
dagdagan pa ang kanilang mga sinasabi sa
manananaliksik at may kapasidad din silang mag imbak
at magproseso ng impormasyon.
✓ maari silang makausap online at ipaalam agad na
sila ay napili
1ST SEM
1ST YEAR
EKSPERIMENTO
✓isang kuwantitatibong disenyo ng pananaliksik kung
saan sinusukat ang epekto ng dependent variable, na
tinatalaban ng interbensiyon.
INTERBYU O PANAYAM
✓isang interaksyon sa pagitan ng mananaliksik bilang
tagapagtanong, at tagapakinig, at ng tagapagbatid na
siyang tagapagbahagi ng impormasyon (baxter & babbie
2004).
Estrukturadong Interbyu
Gumagamit ang mananaliksik ng gabay na tanong, na ang
pagkakasunod ay mahalaga upang matiyak ang
konsistensi sa lahat ng tragapagbatid
Semi-Estrukturadong Interbyu
Mayroon ding gabay na mga tanong ang mananaliksik,
subalit maari niyang baguhin ang pagkakaayos nito
depende sa takbo ng interbyu at maaari din niyang
dagdagan kung mayroon siyang followup na tanong
Di Estrukturadong Interbyu
Hindi kahingian ang mga gabay na tanong upang mas
maging natural ang daloy ng usapan, subalit makabubuti
na kahit paanoy laging tinatandaan ang manananaliksik
sa layon at paksa na kaniyang sinisiyasat habang nag-
iinterbyu para magabayan siya ng dapat itanong at
malaman
FOCUS GROUP DISCUSSION (FGD)
✓Semi estrukturadong talakayan na binubuo ng
tagapagpadaloy na kadalasay ginagampanan ng
manananaliksik na , at anim hanggang sampung kalahok.
PAKIKISANGKOT HABANG PAKAPA-KAPA
✓Bilang dulog, ang pakapa-kapa ay isang eksplorasyon
hingil sa isang paksa sa konteksto ng pamumuhay ng mga
tao sa isang komunidad gamit ang mga katutubong
pamamaraan ng pagkuha ng datos kagay ng
“pagmamasid, pagtatanong tanong, pagsubok, pagdalaw
pakikilahok, at pakikisangkot( Tores. 1982, p. 171).
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
PAGTATANONG-TANONG
✓Marami ng mga mananaliksik ang gumagamit ng
pagtatanong tanong sa pagkalap ng katunayan at datos
PAKIKIPAGKWENTUHAN
✓Ito ay isang di-estrukturadong at impormal na usapan
ng mananaliksik at mga tagapagbatid na hingil sa isa o
higit pang mga paksa kung saan ang mananliksik ay
walang ginagamit na tiyak na mga tanong at hindi niya
pinipilit at igiya ang daloy sa isang direksyon.
“Malaya” ng mga kalahok na “magpahayag ng anumang
opinion o karanasan” at magbigay ng verbal at di verbal
na ekspresyon ng “walang takot”
PAGDADALAW-DALAW
ang pagdalaw dalaw ay ang pagpunta punta at pakikipag
usap ng mananaliksik sa tagapagbatid upang sila ay
makakilala; matapos magpakilala at makuha ang loob ng
at isa,mas maluag na sa kalooban ng tagapagbatid a ilbas
sa usapan
PAKIKIPANULUYAN
✓Nakisalamuha sa mga tao at nakisangkot sa ilan sa
kanyang mga aktibidad kagaya ng pag kukwenuhan sa
umpukan, pangangapitbahay, at pagdalo sa ibat ibang
pagtritipon; pagmamasid sa mga nagaganapsa
kapaligiran : at pagtatanong tanong hingil sa paksang
sinasaliksik.
PAGBABAHAY-BAHAY
✓May pagka masaklaw rin ang pagbahay bahay sapagkat
hindi lamang pumupunta sa bahay ng taga pagbatid ang
mananaliksik, nag mamasid, nagtatanong tanong, at
nakikipag kuwentuhan at nakikipag panayam din siya
ginagamit ang pamamaraang ito sa pagsasasaggawa ng
survey, pero ituturing ding etnograpikong pamamaraan
kung saan inaasahang nakakakuha ng hitik, kompleks, at
malallalim na impormasyon mula sa maraming
tagapagbatid.
PAGMAMASID
✓Maaaring gamitin hindi lamang sa paglikom ng datos
mula kapuwa tao kundi pati narin sa mga bagay, lugar,
pangyayari, at iba pang penomeno. Sa madaling salita, ito
1ST SEM
1ST YEAR
ay pag oobserba gamit ang mata, tainga, at pandama sa
tao, lipunan, at kapaligiran.
APAT NA URI NG TAGAMASID
1. complete observer (ganap na tagamasid ),
2. complete participant (ganap na kalahok),
3. observer as participant (tagamasid bilang kalahok), at
4. participant observer (kalahok bilang taga masid)
INSTRUMENTO SA PAGKALAP NG DATOS MULA SA
KAPUWA TAO.
1. Talatanungan at gabay na katanungan
2. Pagsusulit o eksaminasyon
3. Talaan sa fieldwork
4. Rekorder
PANGANGALAP NG IMPORMASYON MULA SA MGA
AKLATAN
✓May mga katunayan at datos na hindi sa kapwa-tao
direkta at tahasang maapuhap, kundi mula sa mga midya
at iba pang mga materyal na maaaring matagpuan sa
mga aklatan.
PANGANGALAP NG IMPORMASYON MULA SA MGA
ONLINE NA MATERYAL
✓Sa kasalukuyang panahon ng Internet at digital na
teknolohiya, maaakses ang maraming primaryang batis
ng impormasyon hindi lamang sa mga kompyuter na
laptop at desktop kundi pati sa mas maliit na gadyet na
cell phone at tablet na kompyuter.
✓ artikulos sa journal, balita sa online news site, at
account ng karanasan sa blog.
Mainam ding bisitahin ang mga sumusnod kung ang
pananaliksik ay may kaugnayan sa isyung pambansa.
• Website ng pamahalaan
• Website ng ahensiya ng pamahalaan
•Website ng mga samahang mapanuri at may
adbokasiyang panlipunan
• Website na gumagawa ng fact check
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
FILI 101
PAGSUSURI NG DATOS: MULA SA KAUGNAYAN AT
BUOD NG MGA IMPORMASYON HANGGANG SA
PAGBUO NG PAHAYAG NG KAALAMAN
PAGUUGNAY NG MGA IMPORMASYON
May iba’t ibang dulog sa pag-uugnay-ugnay ng
impormasyon.
Maaaring palitawin ang iba’t ibang aspekto ng ugnayan
ng mga impormasyon kagaya ng pagkakatulad at
pagkakaiba, bentahe at disbentahe, ibat ibang anggulo at
anyo/mukha, pgatatguyod o pagsalungat/pagttol,
pagbatikos, paglilinaw, pagpapalalim, mga hakbang sa
isang proseso, at elborasyon.
Paggamit ng semantikong relasyon sa pagitan ng mga
impormasyon ni Spradley (1979)
• Istriktong paglalakip (strict inclusion)
• Espasyal (spatial)
• Pagbibigay-katuwiran (rationale)
• Sanhi – bunga/kinalabasan (cause – effect)
• Lugar ng isang kilos (place of action)
• Gamit (function)
• Paraan – kinayarian (means – end)
• Pagkakasunod – sunod (sequence)
• Atribusyon (attribution)
Maaaring gumamit ng pamamaraan ng coding na angkop
sa disenyo ngpananaliksik.
1ST SEM
1ST YEAR
MAY ILANG GABAY NA DAPAT ANTABAYANAN SA
PAGBUBUOD NG IMPORMASYON
• Sa paggawa ng buod sa pangkalahatan, basahin
nang mabuti ang teksto bago tukuyin ang mga
suisng salita, ang paksang pangungusap, at ang
pinakatema.
• Kahingian sa ilang uri ng materyal ang ankop na
elemento at estruktura ng buod.
• Sa pagbubuod ng teksto mula sa panayam,
talakayan, at iba pang etnograpikong
pamamaraan ng pangangalap ng datos, ang
coding ay isang mabisang paraan dahil ang
hinahantungan ng huling sikulo nito ay ang buod
o ubod ng teksto.
• Iwasan ang mapanlahat na pahayag kung
kakaunti lang ang bilang ng kalahok o tinanong.
(Jimenez, 1982, p.27)
PAGBUO NG PAHAYAG NG KAALAMAN
• Pumili ng mga angkop na salita nasumasalamin
sa mga katunayan at datos ng ginawang
pananaliksik, naiintindihan ng mga kalahok o
audience ng sitwasyong komunikasyon, at
makabuluhan sa kultura at lipunang Pilipino.
• Gumamit ng epektibo at wastong komposisyon
• Isaayos ang estruktura at daloy ng kaalamang
ipinapahayag upang hindi magdulot ng kalituha
• Pukawin ang interes, damdamin, at kamalayan
ng mga kalahok o audience
• Gumamit ng angkop na panauhang pananaw:
una(ako, ko akin, tayo, natin, kami ); pangalwa
• (ikaw, kayo, ka, mo, inyo, ninyo,); at pangatlo
(siya, sila, niya, kaniya, nila, kanila,). Mas pormal
at neutral ang pangatlong panauhan dahil
“inilalayo nito ang manunulat sa tuksong
makialam “ at “pinababayaang ang mga datos at
impormasyon ang kumubinsi sa mambabasa”
• Iwasan ang paglalahad ng impormasyon
makapapahamak sa mga tagapagbatid (Creswell
2014 p. 99-100).
• Kailangang respetuhin ang kanilang karapatan sa
privacy. Gumamit ng alyas sa pangalan at lugar
kung nararapat (Creswell 2014).
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO 1ST SEM
FILI 101 1ST YEAR

• Gumamit ng mga sipi mula sa mga tagapagbatid

at eksperto para patotohanan at palakasin ang
mga punto, argument, o pahayag.
• Gumamit ng isang estilong pansanggunian, lalo
na kung kahingian (halimbawa sa journal article).
May tatlong kilalang estilong pangsanggunian na
ginagamit sa mga journal, term paper, aklat,
manwal at iba pang publikasyon: modern
languages association (MLA) American
psychological association (APA), at Chicago
manual of styles (CMS).

Pinakaimportante sa lahat ng konsiderasyon sa

pagsususlat ang mga katunayan at datos na
magpapatibay sa pahayag at kaalaman. Higit sa
gramatika, dulog at estilo, mas importante ang kapani-
paniwalang paglalahad . ang kapani paniwaola ay
“nakasalig sa mga katayuan” (Almario, 2016, p.27)