Professional Documents
Culture Documents
I. LAYUNIN:
II. PAKSA:
A. Panitikan – Cupid at Psyche
B. Gramatika – Pokus ng Pandiwa
a) Sanggunian:
a) Sanggunian: https://youtu.be/nHtYHrSef6Q; https://youtu.be/u6WnjqnETTQ;
Filipino Modyul para sa Mag-aaral pp 8-27
b) Kagamitang Instruksyunal:
a) Kagamitang Instruksyunal: laptop, projector, manila paper, metacards
III. PAMAMARAAN:
I-
T-
O-
L-
O-
H-
I-
Y-
25
A-
Halimbawa:
1.
2.
3.
4.
*Sa mga hindi makapanonood: Basahin na lamang ang isinaling sipi sa ibaba.
Asuang at Gugurang
Kontrolado ni Gugurang ang apoy kung kaya hawak din niya ang mga tao. Kapag
hindi siya nasisiyahan sa mga gawain ng tao, payayanigin niya ang mundo mula sa
kailaliman ng Bundok Mayon. Kapag naramdaman niyang hindi karapat-dapat
26
patawarin ang mga tao, pasasabugin niya ang bulkan upang mawala ang mga
nilalang.
Sa kabilang dako naman ay nagawang papaglahuin ni Asuang ang kanyang sarili para
hanapin ang apoy. Nagawang salisihin ni Asuawang ang mga tagapagbantay. Inilagay
niya apoy sa bao ng buko saka mabilis na tumakbo patungong Bundok Malinao.
Hindi mapigilan ni Asuang ang kanyang bagong kapangyarihan, pinaliyab niya ang
mundo. Bawat lugar na madaanan ni Asuang ay nag-aapoy.
Matapos nooý, napansin ng mga tao na tila nahahati sa dalawa ang Bundok Malinao.
A. Matapos mong mapanood ang mito mula sa Bicol, ano ang mensahe na iyong
natutuhan mula rito?
Narito ang mga hakbang na maaari mong gawin sa pagtukoy sa aral na natutuhan
mula sa napanood o nabasa.
Ngayong nasagot mo na sa iyong isipan ang mga katanungan, ano ang nais ng
awtor na iyong matutuhan mula sa napanood o nabasa?
B. Basahin mo naman ngayon ang isang mito mula sa Roma. Matapos mong
mabasa, isulat ang mensaheng nais ng awtor na iyong matutuhan.
27
Cupid at Psyche
Noong unang panahon, may hari na may tatlong magagandang anak na babae.
Ang bunsong si Psyche ang pinakamaganda sa tatlo . Labis siyang hinahangaan at
sinasamba ng kalalakihan. Sinasabi nilang kahit si Venus, ang diyosa ng kagandahan,
ay hindi makapapantay sa ganda nito. Nalimot na rin ng kalalakihan ang magbigay ng
alay at magpuri sa diyosa. Gayundin, ang kaniyang templo ay hindi na nakatatanggap
ng mga alay, naging marumi at unti-unti na ring nasisira. Lahat ng papuri’t
karangalang dapat sa kaniya ay napunta na lahat sa isang mortal. Nagalit si Venus.
Inutusan niya si Cupid, ang kaniyang anak upang paibigin si Psyche sa isang
nakatatakot na nilalang. Agad tumalima si Cupid at hinanap ang nasabing babae.
Umibig siya kay Psyche nang nasilayan niya ang kagandahan ng dalaga. Tila ba
napana niya ang kaniyang sariling puso.
Nang makauwi si Cupid, inilihim niya sa kaniyang ina ang nangyari. Labis
namang nagtiwala si Venus at hindi na inusisa ang anak. Nanabik ang diyosa ng
kagandahan sa kahihinatnan ng buhay ni Psyche.
28
Yari sa pilak at ginto ang mga haligi at ang sahig ay napalamutian ng mga hiyas. Nag-
aalinlangan niyang buksan ang pinto subalit may tinig na nangusap sa kaniya.
“Pumasok ka, para sa iyo ang mansiyong ito. Maligo ka, magbihis at ihahanda namin
ang piging para sa iyo. Kami ang iyong mga alipin,” wika ng mga tinig.
Isang gabi ay kinausap siya nang masinsinan ng lalaki. Binalaan siyang may
panganib na darating sa pamamagitan ng dalawa niyang kapatid. “Darating ang iyong
mga kapatid upang magluksa sa lugar kung saan ka nila iniwan,” wika ng asawa.
“Subalit huwag na huwag kang magpapakita sa kanila sapagkat magbubunga ito ng
matinding kalungkutan sa akin at kasiraan sa iyo,” habilin ng lalaki. Nangako naman si
Psyche na tatalima sa kagustuhan ng asawa.
29
Kinabukasan, muling dumalaw ang dalawang kapatid na may nabuo nang malagim na
balak sa kanilang bunsong kapatid. Nag-usisa sila nang nag-usisa hanggang malito
na si Psyche sa kaniyang mga pagsisinungaling. Napilitan siyang sabihin ang
katotohanang bawal niyang makita ang mukha ng kaniyang asawa at hindi niya alam
ang anyo nito. Ikinumpisal ng magkapatid na alam na nila noon pa na ang asawa ni
Psyche ay isang halimaw batay sa sinabi ng orakulo ni Apollo. Nagsisisi sila kung
bakit nila ito inilihim kay Psyche. Binuyo nila si Psyche na dapat na niyang malaman
ang katotohanan bago mahuli ang lahat. Mabait lamang daw ang kaniyang asawa
ngayon subalit darating ang araw na siya ay kakainin nito.
Sinundan ni Psyche ang asawa subalit paglabas niya, hindi na niya nakita ang
lalaki. Narinig na lamang niya ang tinig ng asawa. Ipinaliwanag nito kung sino siyang
talaga. “ Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang tiwala,” wika niya bago tuluyang
lumipad papalayo. “Si Cupid, ang diyos ng pag-ibig!” ang naisip ni Psyche. “ Siya ang
asawa ko. Ako na isang hamak lamang ay hindi tumupad sa aking pangako sa kaniya.
Mawawala na nga ba siya sa akin nang tuluyan?” wika niya sa kaniyang sarili. Inipon
niya ang lahat ng nalalabi niyang lakas at nagwikang “Ibubuhos ko ang bawat patak
ng aking buhay upang hanapin siya. Kung wala na siyang natitirang pagmamahal sa
akin, maipakikita ko sa kaniya kung gaano ko siya kamahal.” At sinimulan ni Psyche
ang kaniyang paglalakbay.
30
Patuloy na naglakbay si Psyche at pinipilit na makuha ang panig ng mga diyos. Siya
ay palagiang nag-aalay ng marubdob na panalangin sa mga diyos subalit wala sa
kanila ang nais maging kaaway si Venus. Nararamdaman ni Psyche na wala siyang
pag-asa sa lupa o sa langit man. Kaya minabuti niyang magtungo sa kaharian ni
Venus at ialay ang kaniyang sarili na maging isang alipin. Sa ganitong paraan ay
umaasa siyang lalambot din ang puso ni Venus at huhupa rin ang kaniyang galit.
Nagbabakasakali rin siyang naroon sa kaniyang ina si Cupid. Sinimulan na niya ang
paglalakbay.
“May tumulong sa iyo!” sumbat ni Venus kay Psyche. “Hindi mo ginagawa nang mag-
isa ang mga pinagagawa ko sa iyo. Hindi bale, bibigyan kita ng pagkakataong
patunayan na sadyang mapagkunwari kang may mabuting puso at magaling.” Itinuro
ni Venus sa malayo ang itim na tubig ng talon. Binigyan niya si Psyche ng prasko at
pupunuin ito ng itim na tubig. Nagtungo si Psyche sa ilog ng Styx. Nakita niyang
malalim ang bangin at mabato. Tanging may pakpak lamang ang maaaring makaigib
ng tubig. Sa lahat ng kaniyang pagsubok, ito na ang pinakamapanganib. Tulad ng
inaasahan may tumulong kay Psyche. Isang agila ang dumagit sa praskong tangan ni
Psyche at lumipad malapit sa talon. Pagbalik ng agila, puno na ng itim na tubig ang
31
prasko.
Panuto: Batay sa mga pangyayari na naranasan ng mga tauhan sa mito. Ano ang
mensaheng nais ipahayag ng sumunod na tauhan sa akda. Isulat mo ang iyong sagot
sa grapikong pantulong.
32
E. Continuation of the discussion of new concepts (Pagtalakay ng bagong konsepto at
paglalahad ng bagong kasanayan #2)
Sa talatang ito:
33
1. Labis kasi siyang hinahangaan at sinasamba ng kalalakihan.
Sa talatang ito:
3. Kontento nang pagmasdan at sambahin siya ng mga lalaki subalit hindi ang
ibigin siya.
34
3. Narinig ni Psyche ang panangis ng kaniyang mga kapatid. Labis na naantig ang
kaniyang damdamin sa kanilang pagluluksa. Nais niyang ibsan ang kanilang
kalungkutan at patahanin sila sa pag-iyak. Hanggang sa maging siya ay umiiyak na rin.
Narinig ni Cupid na umiiyak si Psyche.
Panoorin mo sa youtube ang Nagkaroon ng Anak sina Bugan at Wigan. Narito ang
link https://youtu.be/u6WnjqnETTQ
Sumang-ayon naman si Wigan, “Oo, tama ka! Pero halika muna, mag-Momma
tayo at saka natin isipin kung ano ang dapat nating gawin.”
35
ang mga diyos na sina Ngilin, Bumabbaker, Bolang at ang diyos ng mga hayop.”
“May naamoy akong tao,” sabi ni Bumabbaker. Lumabas siya ng bahay upang
hanapin ang pinanggagalingan ng amoy. Nakita niya ang isang magandang babae na
nakaupo sa kanyang lusong. “Ano’ng ginagawa mo dito, Bugan?” tanong niya habang
kinikilala kung si Bugan nga iyon.
“Naku, nagpunta ako rito upang mamatay, sapagkat hindi pa rin kami
nagkakaroon ng anak ni Wigan pagkalipas ng ilang taon,” wika ni Bugan.
Nalugod ang mga diyos na makita si Bugan. Nagbigay sila ng regalong baboy,
manok at kalabaw. “Sasama kami sa iyo pabalik sa Kiyangan. Doon ka namin
tuturuan ng ritwal na Bu-ad upang mabiyayaan ka ng mga anak, masaganang ani at
pamumuhay.”
Inihatid ng mga diyos si Bugan kay Wigan. Tinuruan nila ang mag-asawa ng
panalanging dapat nilang sambitin sa pagsasagawa ng ritwal na Bu-ad. Isinagawa ni
Wigan at Bugan ang ritwal at pinasalamatan ang kanilang mga diyos. Pagkalipas ng
ilang buwan, walang mapagsidlan ng kaligayahan ang mag-asawa dahil sa buhay na
tumitibok sa sinapupunan ni Bugan.
Panuto:
Ang mensahe ay
36
B. Ano ang pangunahing kaisipan at mga pantulong na kaisipan inilahad sa
napanood/nabasa.
Pangunahing Kaisipan:
Pantulong na Kaisipan:
1.
2.
3.
4.
G. Finding practical applications of concepts and skills in daily living (Paglalapat ngaralin
sa pang araw-araw na buhay)
37
Panuto: Basahin ang mito mula sa mitolohiyang Ehipto. Tukuyin ang mensahe at
pangunahing kaisipan sa pamamagitan ng pagbuo sa grapikong pantulong.
Anubis
Si Anubis ay isa sa mga sinaunang diyos ng mga taga-Ehipto. Siya ang diyos
ng mga patay. Sinasabing siya ang ikaapat na anak ni Ra, ang diyos ng araw. Subalit
ayon sa bagong natuklasang kasulatan, si Anubis ay anak ng diyosa ng kamatayan na
si Nephthys, kundi kay Osiris na diyos ng kamatayan ay kay Set, ang diyos ng
kasamaan na kapatid ni Osiris.
May kakaibang anyo si Anubis. Ang katawan niya ay sa tao ngunit ang ulo niya
ay sa jackal, isang uri ng mabangis na aso. Nang maglibot sa mundo si Osiris,
sinamahan siya ni Anubis. Ngunit nang patayin ni Set si Osiris, si Anubis ang
tumulong kina Isis at Nephthys na isaayos ang bangkay. Napagdesisyunan niyang
38
ibalot ng tela ang buong katawan ni Osiris upang hindi masira ng hangin. Ito sa
kasalukuyan ay kilala bilang mummification . Siya rin ang pinaniniwalang kasama ng
mga namamatay sa bago nilang daigdig, ang Duat o underworld. Makikita ang mga
imahe ni Anubis na nagbabantay sa libingan ng mga paraon.
Ayon sa Aklat ng mga Patay, dapat na iniaalisang mga lamag loob ng mga
namayapa, maliban sa puso na pinangangalagaan ng scarab beetle. Si Anubis ay
kasama rin sa mga nagpapasaya kung saan mapupuntaang mga namamatay.
39
Self-Instructional Packets (SIPacks) in Filipino 10
I. LAYUNIN:
II. PAKSA:
A. Panitikan – Cupid at Psyche
B. Gramatika – Pokus ng Pandiwa (Tagaganap, Layon)
c) Sanggunian:
a) Sanggunian: https://youtu.be/nHtYHrSef6Q; https://youtu.be/u6WnjqnETTQ;
Filipino Modyul para sa Mag-aaral pp 8-27
d) Kagamitang Instruksyunal:
a) Kagamitang Instruksyunal: laptop, projector, manila paper, metacards
III. PAMAMARAAN:
Kaisipain:
40
B. Establishing a purpose for the lesson (Paghahabi sa layunin ng aralin)
Sarili
Pamilya
Lipunan
Daigdig
Sa mga akdang binabasa mo, naiuugnay rin mo ang mga pangyayari sa iyong
mga binabasa sa sarili, sa pamilya, sa lipunan gayon din sa daigdig.
Balikan mo ngayon ang ilang mga sipi mula sa binasa mo sa unang sesyon.
Tukuyin mo kung saan mo maaaring maiugnay ang mga ito.
1. Kontrolado ni Gugurang ang apoy kung kaya hawak din niya ang mga tao.
Kapag hindi siya nasisiyahan sa mga gawain ng tao, payayanigin niya ang mundo mula
sa kailaliman ng Bundok Mayon. Kapag naramdaman niyang hindi karapat-dapat
patawarin ang mga tao, pasasabugin niya ang bulkan upang mawala ang mga nilalang.
Sagot:
41
Malinao.
Sagot:
Sagot:
Sagot:
42
Mapapansin sa pangungusap na ito na ang paksa na City Agriculture and Veterinary
Office ang gumawa ng kilos na nanguna na nasa bahaging panaguri.
43
Suriin mo naman ngayon ang sumusunod na pangungusap. Bigyang pansin mo muli
Tukuyin mo ngayon kung anong pokus sa tagaganap o pokus sa layon ang ginamit sa
bawat bilang.
44
Ipaliwanag ang iyong opinyon.
45
G. Finding practical applications of concepts and skills in daily living (Paglalapat ng
aralin sa pang araw-araw na buhay)
Hanay A Hanay B
46
3. Matagal na C. Ayon sa datos, may mga
nag-isip ang mag-asawa Pilipino ang nakararanas ng
hanggang nakapagdesiyon si depresyon o labis na
Bugan na magtungo sa kalungkutan na kapag hindi
tahanan ng mga diyos sa napagtagumpayan ay
silangan. “Dito ka lang, Wigan, humahantong sa
pupuntahan ko ang mga diyos pagpapakamatay.
na sina Ngilin, Bumabbaker,
Bolang at ang diyos ng mga
hayop.”
47
4. Ihain – Pokus sa Layon
Pangungusap:
Pangungusap:
Pangungusap:
48
Self-Instructional Packets (SIPacks) in Filipino 10
II. LAYUNIN:
II. PAKSA:
A. Panitikan – Cupid at Psyche
B. Gramatika – Pokus ng Pandiwa
c. Sanggunian:
a) Sanggunian: https://youtu.be/nHtYHrSef6Q; https://youtu.be/u6WnjqnETTQ;
Filipino Modyul para sa Mag-aaral pp 8-27
d. Kagamitang Instruksyunal:
a) Kagamitang Instruksyunal: laptop, projector, manila paper, metacards
III. PAMAMARAAN:
Matapos mong masuri ang mga salita, maaari mong hatiin sa apat na hanay ang mga
salitang nasa kahon. Kulayan mo ang mga salitang may magkakatulad na estruktura.
Ang mga salitang may magkakatulad na kulay ay mga uri ng salita ayon sa kayarian.
Maaari ka bang magbigay ng apat pa na karagdagang halimbawa ng katulad na
49
estruktura sa bawat hanay?
3. 3. 3. 3.
4. 4. 4. 4.
Alam mo ba…?
1. Payak – payak ang salita kung ito ay binubuo lamang ng salitang ugat.
Nakatatayong mag-isa kahit walang mga panlapi. Hindi inuulit at walang katambal
na salita.
3. Inuulit –salita na inuulit nang buo o higit pang pantig ang inuulit
Halimbawa: unti-unti, araw-araw, gabi-gabi – mga salita na inuulit nang buo ang
salitang-ugat; kabi-kabila, dadalawa – inuulit ang unang dalawang pantig o unang
pantig ng salitang-ugat na may tatlong pantig
50
– na nangangahulugang hanggang simula lamang
_8. Hindi nga sila nagkamali sapagkat totoong handang-handa ang mga
Muslim na ipagtanggol ang kanilang relihiyon kahit magbuwis pa sila ng buhay.
51
Suriin mo naman ngayon ang sumusunod na pangungusap. Bigyang pansin mo ang
52
paksa at ng pandiwa sa bahaging panaguri. Ang paksa ang instrument o kagamitan sa
pagsasagawa ng pandiwa na nasa bahaging panaguri. Ito ang tinatawag nating Pokus
sa Kagamitan o Instrumental Pokus. Ang mga panlaping ginagamit sa Pokus sa
Tagaganp ay ipang- at maipang-.
i, ipag- at maipag-. .
(maylapi –unlapi) 3. “Mukhang hindi pinakikinggan ng mga diyos ang ating mga
panalangin!”
53
(maylapi –kabilaan)4. Nilabanan niya ang pangangatog ng kaniyang tuhod.
G. Finding practical applications of concepts and skills in daily living (Paglalapat ngaralin
sa pang araw-araw na buhay)
bawat bilang.
Pamantayan:
54
J. Additional activities for application or remediation (Karagdagang Gawain para sa
takdang aralin/o remediation)
55
Self-Instructional Packets (SIPacks) in Filipino 10
III. LAYUNIN:
II. PAKSA:
A. Panitikan – Cupid at Psyche
B. Gramatika – Pokus ng Pandiwa
Sanggunian:
C.) Sanggunian: https://youtu.be/nHtYHrSef6Q; https://youtu.be/u6WnjqnETTQ; Filipino
Modyul para sa Mag-aaral pp8-27
III. PAMAMARAAN:
Panuto: Basahin ang sumusunod na pangungusap. Suriin ang mga salitang kilos na
nakasalungguhit sa bawat pangungusap. Subukan mong tukuyin kung ang salitang
kilos ay Aksyon, Pangyayari o Karanasan. Isulat ang iyong sagot sa patlang bago ang
bilang.
56
C. Presenting examples/instances of the lesson (Pag-uugnay ng mga halimbawa sa
bagong aralin)
Kung wasto o mali ang iyong kasagutan, bumuo ka ng isa o dalawang pangungusap
na paliwanag sa iyong mga kasagutan.
Alam mo ba na...
Gamit ng Pandiwa:
1. Aksiyon
Halimbawa:
Paliwanag: Ang langgam ang gumawa ng kilos na tumulong. Ang panlaping ginamit
ay gitlaping -um-.
2. Karanasan
Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag may damdamin. Dahil dito, may
nakararanas ng damdamin na inihuhudyat ng pandiwa. Maaaring magpahayag ang
pandiwa ng karanasan o damdamin/emosyon. Sa ganitong sitwasyon may tagaranas
ng damdamin o saloobin.
Halimbawa:
57
Paliwanag: Ang resulta o bunga ng pandiwa na nakipagsabwatan ay nang sa gayo’y
maniwala ang ama ng dalaga sa magiging kapalaran ng anak.
Panuto: Balikan ang alin man sa mga mitong iyong nabasa sa unang sesyon.
Bumuo ng limang pangungusap batay sa gamit ng pandiwa na hinihingi sa bawat
bilang.
1.aksyon
2.karanasan
3.pangyayari
4.pangyayari
58
5.aksyon
G. Finding practical applications of concepts and skills in daily living (Paglalapat ngaralin
sa pang araw-araw na buhay)
Mula sa mga kasanayang nalinang sa mga Gawain sa araw na ito, paano ninyo ito
magagamit sa araw-araw na buhay?
2. Nagalit si Venus.
10. Nang marinig niya ang tinig ng lalaki, nawala ang lahat ng takot na
kaniyang nararamdaman.
59
Self-Instructional Packets (SIPacks) in Filipino 10
I. LAYUNIN
II. PAKSA:
A. Panitikan – Cupid at Psyche
B. Gramatika – Pokus ng Pandiwa
Sanggunian:
C.) Sanggunian: https://youtu.be/nHtYHrSef6Q; https://youtu.be/u6WnjqnETTQ; Filipino
Modyul para sa Mag-aaral pp 8-27
III. PAMAMARAAN:
Bakit mahalaga at dapat na isaalang-alang ang iba’t ibang gamit ng pandiwa sa isang mito?
Alam kong naunawaan mong mabuti ang mga tinalakay natin sa araling ito. Handang-
handa ka nang sagutin ang ibibigay sa iyo na nagmula sa natalakay na aralin.
60
E. Continuation of the discussion of new concepts (Pagtalakay ng bagong konsepto at
paglalahad ng bagong kasanayan #2)
G. Finding practical applications of concepts and skills in daily living (Paglalapat ngaralin
sa pang araw-araw na buhay)
bawat pasahero.
Isa sa mga layunin ng pagtuturo ng panitikang Pilipino ay ang panatilihin at buhayin ang mga
sinaunang panitikan ng Pilipinas. Magsaliksik ng isang mito at alamin ang mga kaisipang
inilahad upang kapulutan ng aral sa buhay at paghugutan ng pag-asa.
62