You are on page 1of 16

`qarTuli genia rokviT ganfenili~

saqarTvelos
qoreografia
gamodis 1992 wlis ianvridan $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj!3127!xfmj

rpsfpmphjb!`!rpsfphsbgjb!`!tb{phbepfcb gbtj!3!mbsj

საქართვე ოს ქორეოგრაფთა კავშირი ა გაზეთ gasrulda ese


„საქართვე ოს ქორეოგრაფიის“ სარეაქციო კო ეგია ambavi...
გუ ითაა გი ოცავთ ახა ი 2017 წ ის მობრძანებას. marTlacda
ხვავრიე ი, მ შვიობიანი ა ფეხბენიერი ყოფი იყოს
ეს წე იწაი თითოეუ ი თქვენთაგანის, თქვენი ოჯახებისა
ა ყვე ა კეთი ი ნების აამიანისათვის.
სამ შობ ო გვიცოცხ ოს ა გაგვიძ იეროს უფა მა!
redaqtoris gverdi

cekva ,,qarTulis~ sacekvao folkloris gasrulda morigi 2016 weli qris-


tes aqeT periodidan da kacobriobis
damuSavebis ZiriTadi
hw/!4
modgmis istoriaSi damkvidrebuli

hw/7
Sesaxeb maRalzneobrivi wesis mixedviT yove-

principebi li mokvdavi adamiani, maT Soris erTi


rigiTi gazeTis redaqtoric, movalea
mkiTxvel sazogadoebas, mTels qveya-
nasa da, saerTod, yoveli keTili ne-
bis adamians guliTadad miulocos

varskvlavosani xelovani hw/!9


axali wlis mobrZaneba, usurvos si-
keTe, sixaruli, siyvaruliT gulsav-
seoba da bedniereba.
mec, Tqveni mona-morCili, udi-
desi siamovnebiT verTgulob, mivdev

gamoCndeba gza, nacionaluri


da vasruleb aRniSnul wess. amasTan
saerTo milocvis obieqtTa Soris yo-

hw/!8 hw/!:
velgvari mikerZoebisa da qvena grZ-
sanam uremi nobebis gareSe gamovyof CemTvis da
yvela CvenTaganisaTvis metad mniS-
gadabrundeba?! samosis saxli vnelovan erovnuli qoreokulturu-
li memkvidreobis msaxurTa Taobebs,
Cveni kavSiris regionaluri struq-
turebis warmomadgenlebs, Rirseul

avTandil TaTaraZis xsovnis saRamo hw/!21


ojaxebs, Cvens Svilebs, mozard axal-
gazrdobas, momReral-mocekvaveebs,
maT aRmzrdel-pedagogebs, musikos-
akompaniatorebs da raRa Tqma unda,
mSobelTa, mzrunvelTa uzarmazar
warmomadgenlobas...
milocva milocvad, zeimi zeimad,

bravo aleko xidaSeli zeaweuli sazeimo toni sufrisTvis

hw/!21 hw/!22
salaRobod gadavinaxoT da, miuxeda-
da ansambli vad sadResaswaulo ganwyobisa, Tun-

omar! ,,ohoi, nana~


dac ramdenime wuTiT saqmiskenac mo-
vixedoT, anu imazec visaubroT, risi
gakeTeba SevZeliT, ris gakeTebas va-
pirebT da ra safrTxeebs, jerac ga-
dasalaxav barierebs gvimzadebs awmyo
Tu momavali.

qarTulad საახალწლო ტრადიციები me, rogorc erT rigiT mokvdavs,

hw/!23
yvelafer amisTanebze masStaburi

cekvis pasuxis gacema, cxadia, ar SemiZlia,

hw/!27 საქართველოში
Tumca verc imas vaxerxeb didi vaJas

Sesaxeb...

Segonebas ar gavyve:
2 gv
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
2
qoreografia

‹ 1 gv
`eh, mec damRa-
la, damamxo mar-
to fiqrma da
galerea da maTi cxovrebis we-
sis propagandaze damaSvrali
televiziebis sakmaod farTe
vazviadebT? ara da ara!
ramdenime magaliTs mo-
viyvanT da Tavad gansajeT.
ukan-ukan midiodes!). es imitom
moxda, rom `amerika Tanabari
SesaZleblobebis qveyanaa~, aq
marTlebrivi aspeqtebi gaaCnia
da maTi danaxva-analizi ioli
saqme ar aris, Tumca, rogorc
grZnobama, speqtri, gasaocari masStabis 2016 weliwadi iuneskom rus- yvelas yvelafris ufleba aqvs zemoT vTqviT, visac amis ana-
ara mogvca-ra lamazis si- postkulturuli viTomxelo- Tavelis wlad gamoacxada. kanonis darRvevis gamoklebiT lizi SeuZlia, maT mosmeniTac
tyvebiT amayobama. vnebis sivrce, degradirebuli Cvens xelisuflebas ki, viRa- da Sedegic saxezeao. evropa- aravin usmens. ise ki, kacma
aRar ayefda arwivi, vefxvi saswavlo-aRmzrdelobiTi sis- cis SiSiT Tu saameblad es mo- mac zustad igives gameoreba rom Tqvas, ra didi kvleva-
ar ibrZvis totiTa tema, nihilizmiT Sepyrobili vlena, saerTodac arc SeuniS- moindoma da aikviata egali- Zieba da misnoba Wirdeba imis
erTxel saqmezec vifi- Taobebis konveieri, narkoma- navs (arada stalinis Tu bre- tarizmi, anu erTmaneTTan ga- gamocnobas, rom uaRresad
qroT, darbaiselno, modiTa~. niis arnaxuli ayvaveba da a.S. Jnevis dros amCnevdnen!). Tanabrebuli politikur-eko- Zneli dasalagebeli iqneboda
(`qebaTa-qeba~) _ viTom vaWarbebT? ara wregadasulma, zRvarga- nomikuri Tu samarTlebrivi saxelmwifoebrivi yofa iq, sa-
mgonia! dasulma libertarianelebma qceva-moqmedebis potenciis dac erTmaneTs xvdeba, Tanac
Tanamedrove samyaroSi, re- yovelgvari trabaxisa Tu karga xnis win aixires _ saqar- matarebeli adamianuri sazo- yoveldRiurobas asazrdoebs
alurad arsebul qveynebs, yalbi Tavmdablobis gareSe Tvelos istoriis saxelmZRva- gadoebis Camoyalibeba. aseTma XXI saukunisa da lamis Sua-
erebsa Tu eTnosebs, yvelas minda ganvacxado _ gazeT `sa- neloebidan amoviRoTo iseTi ganzraxvam TavisTavad moi- saukuneobrivi patriarqaluri
Tav-Tavisi safiqrali amo- qarTvelos qoreografiis~ frazebi, rogoricaa: `yizil- Txova sakanonmdeblo bazis yofis ganmsazRvreli ideebi?
Zravebs. did qveynebs sxva sa- sxvadasxva nomerSi gamoqvey- baSebma aaoxres...~, `Turq- arnaxuli viTomhumanizacia, ai, problemis simwvave swo-
tkivari Tu `muclis gvrema~ nebul werilebSi vakeTeb- seljukebma gaanadgures...~, saxelmwifoTa sasazRvro WiS- red aqaa da amadac gaaCnda
stanjavT, patarebs kidev Ta- diT prognozs, rom erovnul `aRa-mahmad xanis jarebma ga- krebis moRiaveba, eTnosebisa e.w. evroatlantikuri nihi-
vis gadarCenis problemebi qoreokulturas (saerTod dawves...~ `TurqeTma miitaca Tu erebis gaugonari aRre- lizmi istoriis, religiuri
awuxebT. es monaxazi mxolod folklors) mTavari sirTu- teritoriebi...~ da a.S. Tu va. amas daerTo xelovnurad moralis da, saerTod tradi-
garegnuli garsia saerTo sat- leebi jer kidev wina aqvs, mainca da mainc aseTi frazebi organizebuli globaluri ciuli zneobriobis mimarT. es
kivarisa, romlis SigniT aTasi anu mas xval da zeg ufro da gindaT gamoiyenoT igi ruse- Tu lokaluri konfliqtebi, yvelaferi ki Cvenma evropaSi
Sre, danaleqi da elementi ufro gauWirdeba-meTqi. ra- Tis mimarT ixmareTo. omebi, Setakebebi, mafiozuri sertifikatmiRebulma axal-
fiqsirdeba, romelic Tavis tom? imitom, rom globaluri aseTi magaliTebis moyvana klanebis brZolebi da moxda gazrdebma kargad gaiTavises,
rigs elodeba, an kidev WeSma- da maxinji teqnokratiuli usasrulod SeiZleba. axla is, rac mosalodneli iyo. zogi ram gazeTSi amokiTxu-
ritebis moments ucdis. yofis pirobebSi, postkul- folklors miadgnen da mis erT dRes, ufro zustad di- lic miamates, teleekranebzec
amgvar movlenaTa rigSi turul sivrceSi, tradiciul 10-15 saukunovani istoriis liT, gamoRviZebulma evropam raRac-raRaceebi dainaxes da
calkeuli erebis, maT Soris RirebulebaTa sabazro ekono- mqone variantebSi Sarli eb- aRmoaCina, rom osvald Spen- axla araferi erovnuli aRar
qarTveli xalxis mier Seqmni- mikis principebze gadaxurda- dos, elton jonis cxovrebis gleris mier naqadagevi idea moswonT.
li kulturuli memkvidreoba, vebis procesSi zneobas, ero- filosofiis Tu hari poteris `evropis daisis~ Sesaxeb rea- amitomac airia monasteri.
romelic, iqneb bevradac ki vnul faseulobebs, warsuli- ideologiis Cawnexvas apire- lobad qceula. vin erTsqesianTa qorwinebas
aRemateba Tundac e.w. didi sadmi grZnoba-pativs aRarc ben. yvelaze saintereso is xSirad mifiqria, msoflios moiTxovs, vin narkomaniis le-
qveynebis xalxTa namoRvawevs, wona aqvs, aRarc dafaseba da aris, rom gulwrfelad hgo- TiTqmis umetesi qveynis poli- galizebis sakuTar gegmebs
magram sadamde SeinarCunebs aRarc misi saWiroebis gancda niaT dRevandeli msoflio- tikuri elita an erTmaneTis gvTavazobs, vin saskolo Tu
igi am simaRles sakiTxavi aqvs bevrTagan Zalian bevrs. saTvis damaxasiaTebeli si- naTesavia, an erTi umaRlesi umaRlesi ganaTlebis refor-
swored es aris. msoflio po- saxelisuflebo struqturebs sastike, genderul balansTan saswavleblidanaa gamosuli an mirebis ocobeda Teoriebs
litikuri realobebi, globa- miT ufro! dakavSirebuli sruliad gau- erTi-meores ejibrebian aTas- afrqvevs, vin kidev axal-axali
lizaciis masStabebi da aTas- me Sorsa var imgvari ilu- gebari moTxovnebi, erTsqe- nairi sisulelis gamogoneba- viTom yvelaze progresuli
nairi Teoriuli Tu saganma- ziisagan, rom megonos TiTqos sianTa qorwinebis axirebebi, CadenaSi, oRond yvelafer amas partiebis Seqmnis ideebs qada-
naTleblo-politologiuri Cems nawerebs usaSvelod be- aTasnairi fobiebi TiTqosda progresis interesebiT xsnian. gebs da a.S.
doqtrinebi cocxal sasunTq vri mkiTxveli hyavdes, magram `kombles~, `nacarqeqias~ da rogor davijero, rom Tundac procesebi ise Sors wavida,
sivrces ar utovebs eTnokul- aseTTa ricxvi qoreosivrceSi sxva maTi msgavsi zRapar-Tq- evropis wamyvan qveynebSi ar rom axlad arCeuli parla-
turul sivrces. Tundac 2-3 aTeulsac, rom muleba-legendebis brali an arsebobs, ar muSaobs mZlavri mentis pirvelsave sxdomaze
xom TiTqosda, erTi pata- aWarbebdes, an kidev masze kidev keWnaoba-farikaobis samecniero-analitikuri cen- lamis erTmaneTi Caqoles. am
ra cxovrebiseuli segmenti _ naklebic ki iyos, swored maT tradiciaTa ukufenis Sedegi trebi, futurologiuri pro- mxriv gansakuTrebiT opozi-
qarTuli folkloruli cekva, winaSe var valdebuli ganv- iyos. gnozirebis laboratoriebi, cia aqtiurobs. gaavebul-gaS-
misi warsuli, dRevandeloba marto _ ratom vfiqrob, rom Cvens potenciur mkiTxvels romlebic utyuar analizebs magebuli daoben imis Taobaze,
da momavalia Tundac Cveni saqme arc Tu kargad midis. SesaniSnavad moexseneba, rom miawodebda wamyvan politiko- ris gamoc lamis TiToeuli
saerTo gazeTis fiqris sagani. amgvari pozicia aucilebels ukanaskneli periodis media- sebs gadawyvetilebaTa miRe- maTgani cixeSi unda ijdes da
es xom marTlac asea da, kacma xdis moviZioT sabuTebis da sivrceSi ministrisa da `kom- bis dros? sasjels ixdides. gana am saxe
rom Tqvas, sxva globalur- argumentebis CamonaTvali, bles~ Tema aTasnairi gakil- darwmunebuli var, amgvari da zneobadakarguli xalxis,
epoqalur Tu saxelmwifoe- romliTac zemoaRniSnuli vis sagnad iqca, problemis ram usaTuod iqneba, magram saqveynod moyrantale Tu ku-
briv zemasStabur probleme- daskvnis gakeTeba-gamagreba pedagogiur aspeqtebze amje- Cveni ubedurebisa ar iyos, luarebSi maT ukan msxdomi
bze fiqriT Tavi TiTqos arc iqneboda SesaZlebeli. rad arafers vityviT, radgan aseTebs, rogorc Cans, arc iq personebis damsaxureba ar
ki unda SeviwuxoT, magram, vinmes SeuZlia pasuxi gas- igi safuZvlianad gaaanaliza usmenen. jer kidev sul cota aris is faqti, rom ukanas-
rogorc erTi Cveneburi, eqs- ces kiTxvaze ra kavSiri arse- Cvenma pativcemulma kolegam xnis win, evropis wamyvan saxel- kneli 25-30 weliwadi maincaa,
portze gagzavnili gazulu- bobs sadReisod deklarire- da megobarma zurab cucqi- mwifoTa liderebi, qalbaton rac qveyanaSi mxolod ngre-
qebuli politikosi ityoda _ bul globalur-demokratiul riZem (gaz. `literaturuli merkelis xelmZRvanelobiT, va-qaosis Jini mZvinvarebs. ra
`nuras ukacravad!~. ukanaskne- msoflio wesrigsa da `kom- saqarTvelo~, 9.12.2016). Cven sityvas ar daZravdnen sanam gziT, ra saSualebiT unda ga-
li aTwleulebis globaluri bles~ Soris? mxolod sakiTxis folklo- `mulitikulturuli~ sazoga- dawydes socialuri proble-
masStabis msoflio-poli- mkiTxvels vTxov nu gaici- rul aspeqtebs SevexebiT da doebrivi mowyobis ideas ar mebi, gamyardes laris kursi
tikurma procesebma, bolos nebs da Tu Rimilisagan an aR- rogorc Cans, am mimarTule- Seaqebdnen. sagulisxmoa, rom da amoisunTqos qveyanam maSin,
ki 2016 wlis, albaT yvelaze SfoTebisagan Tavs mainc ver biT saubars sxva gagrZelebe- swored am konceftualuri rodesac verc erT qalaqsa da
mniSvnelovanma movlenam, Seikavebs, gzadagza garkveuli bic mohyveba. saqme isaa, rom saxelmwifoebrivi modelis sofelSi sawarmo-dawesebu-
Soreuli amerikis saprezi- gaazrebebi aucileblad dauS- ministrma, ubralod da pirda- fetiSizaciis procesSi bevrma lebebi aRar funqcionirebs,
dento arCevnebis saxiT rom vas. pir gaaxmovana Tema, romelic saxelmwifom farTod gauRo daiSala da gaiyida yvelafe-
warmoCinda, arc Cven dagv- ggoniaT SemTxveviTi iyo is gacilebiT ufro meti siRr- kari aRmosavleTidan sakuTari ri. Tu sadme raime gamokrTa,
tova auforiaqebeli, radgan frazebi, romelic ganaTle- miTaa warmoCenili dRevandel surviliTa Tu iZulebiT da- mas ukve ucxoeli patroni da
sayovelTao Stormi, cunami bisa da mecnierebis ministrma libertarianul dasavlur Zruli araqristianuli aRmsa- mewile hyavs. erTaderTi rac
da ryevebi gamoiwvia. Tvalsa warmoTqva `kombles~ misamar- azrovnebaSi. misi arsi marti- reblobis xalxebs. aRniSnuli CvenSi kidev keTdeba, esaa cen-
da xels Sua fermkrTaldeba TiT? vad ase SeiZleba gamoixatos: qveynebis liderebs gulwrfe- traluri gza-magistralebi,
samyaros arsebobis dRemde CaTvaleT, rom is, rac mi- `zurgi vaqcioT, daviviwyoT lad egonaT, rom gadmosaxle- Tumca kacma ar icis vin dgas
kultivirebuli libertaria- nistris bageTagan `kombles~ warsuli, raTa winsvla ufro bulebs multikulturul amis ukan da visTvisaa es yve-
nul-demokratiuli, isedac Sesaxeb iTqva, mTels folk- swrafi iyos~. vin icis ramdeni msoflmxedvelobriv sivrceSi laferi samomavlod gamiz-
usaxo da ugvani modeli, ro- lorul memkvidreobaze, e.w. toppolitikosis gamos- `moxarSavdnen~, magram sul nuli.
melsac ager ukve TiTqmis mTels Cvens saerTo isto- vlaSi gaJRerebula azri, rom mokle xanSi aRmoCnda, rom saqme iqamde mivida, rom
naxevari saukunis manZilze riul mexsierebaze, `vefxis- mozardebis cnobierebidan stumrebs aranairi survili ar rogorc ukve iTqva saqirqilo
gansakuTrebuli mondomebiT tyaosanze~, didgoris, xresi- unda amovglijoT tradiciu- hqoniaT SeecvalaT cxovrebis, da gasakicxi gaxda erovnulo-
nergavdnen mTels msoflioSi, lisa Tu giorgi brwyinvales li religiuri gaazrebebiT yofisa da azrovnebis wesi. bis fenomeni, zogierTi sabo-
maT Soris saqarTveloSic da, mier `mTielTa Camowolis~ da istoriuli faqtebiT `dam- bunebrivia, yvelafer imas, lood gamoTayvanebuli poli-
romelmac, ukve realobad gvi- winaaRmdeg warmoebul brZo- Zimebuli~ monakveTebi. ager rac am sivrceSi moxda da tikani ki iqamde mivida, rom
qcia sruliad gapirutyvebu- lebze da bevr, Zalian bevr naxeTo, amboben isini, rogor xdeba Zalian seriozuli fi- narkomaniis legalizebasa da
li, urcxvi da saxewaSlili e.w.
`cnobadi saxeebis~ ufarToesi
erovnuli TvalsazrisiT Ri-
rebul saqmeebzec vrceldeba.
win wavida amerika (viTom tra-
diciebis moyvaruli iaponia
losofiur-fsiqologiuri,
socialuri Tu politikur-sa-
aRniSnul sfe-
roSi sruli 3 gv ›
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
3
qoreografia

‹ 2 gv
TavaSvebulobis
Teziss apiarebs.
SeiZleba darw-
aramed mgels daelaparakeba _
daanebe am Cem cxvrebs Tavi da
Tu gSia, modi CemTan saxlSi
danabarebi. mgeli darcxve-
nilia, _ Sevcdi Zmao, sulma
wamZlia. bazari araa, Cemi
ras uSvrebiT egviptur pira-
midebs, homerosis eposs, Seqs-
pirs, rusTavels, tolstois,
tebi ki, rogorc wesi cidan
ar cviva. maT gamozrda, mom-
zadeba da swori dakvalianeba
munebiT iTqvas, rom swored da gaWmevo. es aris 21-e sauku- deda... eg ambebi aRar ganmeor- dostoevskis... romeli erTi esaWiroebaT. saqarTvelos qo-
aseTTa rigidanaa yvela vinc nis midgoma, `komble~ iqneba, deba da a.S. viTom cudi ideaa? CamovTvaloT? es uzarmazari reografTa kavSiri Tavis pra-
evroatlantikuri multikul- `nacarqeqia~ Tu `rwyili da karze xom XXI saukune dgas, esTetikuri samyaro skolaSi qtikul saqmianobaSi swored am
turalizmis, egalitarizmis, WianWvela~, ganviTareba auci- gamowvevebic axalia, folk- Tu umaRles saswavlebelSi mimarTulebiTac gegmavs aqti-
vizaliberalizaciis, `natos~-a lebeliao, _ brZanebs pativce- loric `gasaviTarebelia~. aba, imitomaa Setanili, rom axal- vobis gaZlierebas. erTi aseTi
da misi institutebis xibli- muli ministri. es ukve Cixia, rad gvinda amdeni umaRles- gazrdobam omi, brZola, Sxami mimarTulebaa Cveni gazeTis
dan ver gamovida, verc vera- radgan aq folkloris `waki- damTavrebuli, amdeni mwerali da samsala Seiyvaros? aba, dRevandel nomerSi daanonse-
fers miaRwia da axla saku- Txvis~ wesi da misi Seqmnis is- da amdeni mkvlevari? maswavlebeli, pedagogi, le- buli idea `qarTulad cekvis~
Tar istorias, samSoblosa da toriul-adamianuri logikis ise ki, kacma rom Tqvas, qtori, ansamblis xelmZRva- konkurs-festivalis Semoqme-
tradiciebs miadga. aseTTa niSan-wyalic ki aRar ikiTxeba. samyaros sruli demokrati- neli Tu lotbari risTvisaa debiTi modelis Camoyalibebi-
ricxvi, samwuxarod sakmaod rac Seexeba folkloruli zaciis Tu liberalizaciis saWiro, Tu aqcenti sworad sa misTvis tradiciuli saxis
STambeWdavia. maTgan zogier- memkvidreobis `ganviTarebis~ idea TavisTavad, iqneb cudic ar dasva, Savsa da TeTrze ar micemis Taobaze.
Ti parlamentis tribunidan ideas am mimarTulebiT ukve arc iyos! amis ganxorcieleba miuTiTa, silamazis aRqma ar imedi gvaqvs, axali idea
gvmoZRvravs, zogi yovlad esTetikur-kulturologiur ioli iqneboda Tu ki deda- aswavla? aba TaobaTa memkvi- yvela qarTveli qoreografis
ugvani e.w. arasamTavroboebis gaazrebaTa sawyisi etapic ki miwaze mudmivad erTi da igive dreobis logika sadRaa? amaze mxardaWeras moipovebs, amiT
piriT RaRadebs, zogi kidev, waSlilia. miuxedavad yove- ukvdavi Taoba icxovrebda da saubari unda gviwevdes dRes Cven yvelani, erToblivi Za-
rogorc mTavrobis oficia- live amisa, erTi azri mec ga- yoveli dRis gasvlis Semdeg adamianebs? lisxmeviT xels SevuwyobT
luri warmomadgeneli iZu- miCnda _ ra iqneba, rom CvenSi yvelaferi, rac guSin moxda, faqtia da amas win veRaravin axali etapis damkvidrebas
lebulia (Tumca yovelTvis sakmaod fesvgadgmuli mom- cnobierebis velidan, ubra- aRudgeba _ sadReisod folk- erovnuli qoreokulturuli
ara!) yvelafers Tavisi saxeli werlo-mopoeto gildiis we- lod waiSleboda. mogexse- lori aRar iqmneba (anekdotebs saqmianobis sferoSi.
daarqvas. vrTagan, vinmem es Tema aita- nebaT es ganuxorcielebeli Tu ar CavTvliT!). Tanamedro- kidev erTxel gilocavT
mkiTxveli, albaT dameTan- cos da Seqmnas axali `komble~, ideaa da realurad adamiani ve epoqa ukve profesionalTa axali 2017 wlis mobrZanebas.
xmeba, rom xSiria SemTxveva, romelic `ubanSi~ daiCivlebs isaa, vinc guSin iyo Tundac saasparezo sivrcea. am mo- fexbednieri da xvavrieli yo-
rodesac adamiani Tavis marT- da `Zmebs~ Soris gaarCevs mta- Tavisi winaprebis saxiT, sai- vlenas ki Tavisi sirTuleebi filiyos es weliwadi. mSvido-
lebis procesSi ufro Rrma cebeli mglis saqmes. iq rome- danac mas koleqtiuri arac- axlavs. dRes mozard Taobas- biani da sikeTiT savse dRee-
gaurkvevlobaSi Sedis. meo, _ lime koloriti kombles al- nobieric mosdevs. amiT ivseba Tan, erovnuli sacekvao kul- bi ar mogiSaloT TiToeul
brZana ganaTlebis ministrma baT etyvis: `raia, bijo, midi misi dRevandeloba cxovrebi- turiT dainteresebul axal- TqvenTagans, Tqvens ojaxebs
gazeT `kviris palitrisaTvis~ da deebazre im mgels. iqneba seul movlenebTan kavSirSi da gazrdobasTan Rrma folklo- da axloblebs, Cven Zvirfas
micemul interviuSi (28.XI _ Sia da movides ager CvenTan, gadadis saxvalio qmedebebSi. ruli codniT, pedagogiur- axalgzardobas!
4.XII.2016), _ iseT kombleze salafavsac doudgamT da `wa- ki batono, ar gvinda Zalado- fsiqologiuri informaciiTa samSoblo gvicocxlos da
vocnebob, romelic cxvris malsac~ mivawodebT. aba, xom ba, magram ra uyos kacobrio- da SemoqmedebiTi ideebiT da- gagviZlieros ufalma!
dakargvis SemTxvevaSi kom- ar `davwvavT~, simon! komblec bam Suamdinarul miTologias tvirTuli adamianebi unda mu-
bliT ki ar moagvarebs saqmes, midis mgelTan da miaqvs ubnis da mis gamomxatvel kulturas, Saobdnen. am rangis specialis- oleg alaviZe, profesori

cekva ,,qarTulis~ Sesaxeb


gvaramaZis, konstantine man- Tvis cnobili faqtia, rom XIX cekvis aRmniSvnel aseT ter- da, bolos, ruseTis masStabi-
jgalaZis, zaur laziSvilis, s-is presis furclebze, gamo- mins ar icnobs da Tavis `si- Tac garkveuli ar aris cekva
uCa dvaliSvilis, besik sva- Cenil adamianTa gamonaTqva- tyvis kona~-Si, sityva `leku- `lekuris~ lokalizaciis sa-
niZis da sxvaTa mosazrebebi mebsa Tu mogonebebSi, aqedan ri~ Seaqvs rogorc xmlis aR- kiTxi missave samSoblo qveya-
Tu calkeuli Sexedulebebi. mokidebuli ki ufro gviani mniSvneli termini (`lekuri nasTan _ daRestnis lekebis
aq CamoTvlili da maTTan er- xanis CanawerebSic, mimoqce- _ xmali~), aseTia realuri kulturasTan mimarTebaSic
Tad sxva avtorebic uaRre- vaSi Sevida sacekvao xelovne- viTareba XVIII s-is CaTvliT. ki. specialuri literatu-
sad maRal Sefasebas aZleven basTan dakavSirebuli termini Cvenamde moRweul uZveles ruli analizi mowmobs, rom
xalxuri qoreografiuli
cekva `qarTuls~, aRweren mis `lekuri~. umeteswilad igi werilobiT wyaroebSi, romle- `lekuri~ anu `lezginka~ XIX
xelovnebis umdidres sagan-
formasa da Sinaarss, calk- wyvilTa cekvis aRmniSvnel bic aRniSnul sakiTxs exeba, s-is rusul eTnografiul da
ZurSi, romelic qarTveli
eul elementebsa Tu Sesru- sityvad damkvidrda da amis qarTuli cekvis saxelwodebe- istoriul CanawerebSi dainer-
xalxis mravalsaukunovani
lebis maneris Taviseburebebs. gamo bunebrivad daukavSir- bis, an kidev sacekvao moZrao- ga, rogorc kavkasiis xalxebis
kulturuli ganviTarebis
amasTanave sagulisxmoa, rom da, CvenSi sadReisod kargad bebis aRmniSvnel terminTagan sacekvao xelovnebis aRmniS-
Sedegad Seiqmna, cekva `qar-
zogi avtorTagani aRniSnul cnobil qoreografiul Sede- SemorCenilia: sama, SuSpari, vneli zogadi termini. es ga-
Tuls~ erT-erTi gamorCeuli
cekvas moixseniebs `lekuris~ vrs `qarTuls~. sadReisod Znoba, rokva, koWa, buqna, fe- remoeba mogvianebiT aisaxa
adgili uWiravs. ufro metic,
saxelwodebiT. samwuxarod, dadgenilad iTvleba, rom rxisa, ferxuli, mwobri da akademiur samecniero gamo-
SeiZleba Tamamad iTqvas, rom
cekva `qarTulisadmi~ amgvar- `qarTuls~ zogjer marto qa- sxva mravali, magram arc erTi cemebSic: magaliTad: `большая
es aris erovnuli sacekvao
ma midgomam garkveul dros liSvilebi cekvavdnen, rasac Zegli, arc erTi Canaweri Tu Советская энциклопедия gvamc-
xelovnebis, gansakuTrebuli
erTgvari tradiciis saxec ki adasturebs XIX s-is litera- zepiri wyaro XIX saukunemde nobs, rom... ~У народов кавказа
satrfialo qoreografiuli
SeiZina da uamravi gaugebro- turuli Canawerebi, mixeil miniSnebiTac ki ar icnobs sa- (кабардинцев, чеченцев, аварцев и
lirikis WeSmariti gvirgvini,
bis saTaved iqca. lermontovisa da grigol ga- cekvao termin `lekurs~. igi, др. свои разновидности лезгинок...
romlis mxatvruli forma da
specialur samecniero li- garinis Canaxatebi (`lekuri~, rogorc ukve iTqva, mxolod Ислолняется мужчинами село, а
Sinaarsi Tavisi mTlianobis
teraturaSi, praqtikos qo- `mocekvave qarTveli qalebi~). XIX saukuneSi Cndeba. es ga- также в паре женщиной. Лезгинка
meoxebiT srulfasovan war-
reografTa gamosvlebSi aR- arsebobs `qarTulis~ maso- remoeba, bunebrivia, SemTxve- танец – сoревнование, демонстри-
modgenas gviqmnis qarTveli
niSnuli sakiTxis irgvliv be- brivi variantebic (`salxino~, viTi ar aris da amdenad lo- рующей ловкость, виртуозность,
xalxis zneobriv saxeze, mis
vri iTqva da daiwera, magram `sadarbazo~, `davluri~), ma- gikurad Cndeba kiTxva: dRe- неутамимость танцоров. Четкие
raindul bunebasa da esTe-
miuxedavad amisa, es sakiTxi gram WeSmarit srulyofile- vandeli cekva qarTuli Crdi- движение ног (на пальцах, на ко-
tikur idealebze.
aqtualuria sadReisodac, bas da esTetikur simaRles lokavkasieli lekebis mieraa ленях, мелкие движения ступени)
qoreografiuli xelovne-
gansakuTrebiT qoreografiu- am cekvam swored qarTlsa da Seqmnili da Semdeg iqidanaa координируется с разными пори-
bis mkvlevarTa Soris, ro-
li xelovnebis istorikosTa- kaxeTSi dadasturebul qal- gadmotanili, Tu aq arsebul вистыми движениями рук и кор-
gorc CvenSi, aseve qveynis
Tvis. vaJis wyvilad cekvis variant- xalxur, tradiciul sacekvao пуса. Сольную Лезгинку часто
gareT, Znelad moipoveba spe-
avTandil TaTaraZis sa- Si miaRwia. nomers ewoda mogvianebiT танцуют с кинджадами. ~
cialisti, romelsac garkveu-
marTliani SeniSvnisa ar iyos, saTanado gamokvlevebiT es saxeli? aRniSnuli kiTxva amrigad, naTelia, rom ter-
li Tvalsazrisi da Sexedule-
Tavis droze momxdarma am dadasturebulia, rom Taname- karga xania seriozuli msje- mini `lezginka~ kavkasiis xa-
bebi ar hqondes gamoTqmuli
gaugebrobam eWvis qveS daayena drove `qarTulis~ sinonimad lobis sagania qarTul samec- lxTa cekvebis, ufro zustad
cekva qarTulis warmoSobis,
cekva `qarTulis~ TviTmyofa- gamoyenebuli termini `leku- niero wreebSi, moZiebuli ma- wyvilTa Cqartempiani cekve-
misi raobisa da xasiaTis Se-
dobis sakiTxi. rac aramarto ri~ qarTuli presis furcle- salebis analizi ki aCvenebs, bis zogadi saxelwodebaa da
saxeb. am mxriv aRsaniSnavia:
profesiuli movaleoba, ara- bze, wignebis, gamokvlevebis rom Tavad problema sakmaod mas konkretuli warmoSobis
diubua de monperes, platon
med Sinagani sulieri moTxo- gverdebze, aseve Cveulebriv bevr gaugebrobasa da pirobi- adgili arsebiTad ar gaaCnia.
ioselianis, grigol orbelia-
vnilebac aris. saubarSi fexs ikidebs XIX s-is TobasTan aris dakavSirebu- aRniSnul garemoebas yura-
nis, rafiel erisTavis, akaki
qarTuli xalxuri qoreo- pirveli naxevridan. li. saqme is aris, rom mkvle- dReba miaqcia avTandil TaTa-


wereTlis, riCard vilbrexa-
grafiuli xelovnebis bediT udidesi qarTveli leqsiko- var-mecnierTa wreebSi TviT raZem, romlis
mis, grigol robaqiZis, lili
dainteresebuli adamianebisa- grafi sulxan-saba orbeliani mTeli CrdiloeT kavkasiisa azriTac amgva- 4 gv
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
4
qoreografia

‹ 3 gv
ri pirobiTobis
da uzustobis
daSvebiT `... mi-
lekurs ver icekveben Tqveni
Tbiliselebi. aqaurebi ufro
axlos arian lekebTan, gad-
gan~. a. aleqsiZis mier zemoT
gamoTqmul mosazrebas mxars
sxva masalac umagrebs. sama-
kiTxi saqarTvelos mecniere-
baTa akademiaSi, rom `lekurs~
Secvloda saxeli da mas cekva
gamo miekuTvna es saxeli ma-
Sindel qal-vaJTa sacekvao
kompozicias, romelsac Cven
viReT imdeni lekuri (ufro moiRes maTgan cekva, gaau- galiTod moviyvanT qarTveli `qarTuli~ darqmeoda. dRes `qarTulis~ saxeliT vi-
swored jer `lezginka~ da mjobeses igi saucxood~. r. mkvlevaris Teimuraz beriZis aqve minda moviSvelio 1913 cnobT. sxvaTa Soris TviT es
Semdeg misi Targmani _ `leku- erisTavis zemoTqmuls exmia- wigns `mxatvari vano xojabe- wlis 14 ianvars qalaq baTumSi saxelwodebac iseTive zogadi
ri~), ramdeni tomic saxlobda neba qarTveli istorikosis p. govi~. mis SesavalSi vkiTxu- gamarTuli `qarTuli saRamos~ da konkretulobisagan da-
kavkasiaSi, maT Soris `Авар- ioselianis azric: `simReriani lobT: `wigni eZRvneba me-19 sakoncerto programis afiSa. clilia, rogorc `lezginka~,
ская Лезгинка~ _ `avarielTa ferxulebi da lekuri-daRes- saukunis dasasrulisa da aRniSnul afiSaze vkiTxulo- Tumca igi kargad gvixsnis
lekuri~, `Наурская лезгинка~ _ tnis terfsiqoris cekva _ me-20 saukunis dasawyisis qa- bT, rom me-3 ganyofilebaSi erT faqts: savaraudoa, rom
`naurebis lekuri~, `Чеченская mTis Tavisuflebis SvilTa mC- laqis ukanaskneli mohikanis, Sesruldeba cekva evropuli, vinc am sacekvao nomrisaTvis
лезгинка~ _ `CeCnuri lekuri~, qefare cxovrebis simboloa~. TviTnaswavli mxatvris _ vano qarTuli-lekuri da sxva. aq saxelwodeba `qarTuli~ Sear-
`Черкеская лезгинка~ _ `Cer- qarTvelTagan `lekuris~ xojabegovis cxovrebasa da aSkarad ikiTxeba, rom ukve Cia da daamkvidra, fsiqolo-
qezuli lekuri~, `Осетинская codnasa da mis Sesrulebaze Semoqmedebas.~ meoce saukunis dasawyisSic giuri TvalsazrisiT swored
лезгинка~ _ `osuri lekuri~, saubroben grigol orbeliani, avtoris SefasebiT esaa mxa- ki, icodnen, rom `lekuri~ `lekuris~ saxelwodebisadmi
aseve `Грузинская лезгинка~ _ da n. baraTaSvilis megobari k. tvari _ `eTnografi~, romel- pirvel rigSi qarTulia, ra- protestis grZnoba amoqme-
misi qarTuli Targmani `qar- mamaciSvili, kavkasiis mTavar- mac fanqriT asaxa da ukvda- zedac gvamcnoben koncertis debda. igi kargad xedavda,
Tuli lekuri~ da sxva. TviT marTebeli grafi voroncovi, vyo Zveli Tbilisis mkvidrTa organizatorebi. mkafiod da rom qal-vaJis qarTuli cekva
lekebis cekvis sxvebisagan ga- akaki wereTeli (`Cemi Tavga- sayofacxovrebo scenebi (`yee- gasagebad, rogorc zemoTaa Tavisi arsiT, teqstobrivi
morCevis mizniT qarTvelebi dasavali~), mogzauri riCard noba~, `muStikrivi~, `qarTuli aRniSnuli, miuTiTeben me-3 masaliT, lirikuli paTosiTa
termin `lekTa lekursac~ ki vilbfrexami da sxva. Widaoba~, `mamlebis kinklao- ganyofilebaSi sxva cekvebTan da saTqmelis mizandasaxulo-
iyenebdnen, rac imaze miuTi- sagulisxmoa, rom aRniSnul ba~, `yoCebis Widili~, cekva erTad `qarTuli-lekuris~ biT sruliad sxva iyo, vidre
Tebs, rom termini `lezginka~ problemas Tavidanve sruliad `qarTuli~ da sxva) da tipaJe- Sesrulebas. `lekuri~ da amitom gansxva-
(`lekuri~) uSualod lekTa aRniSnuli faqti ar SeiZle- vebisaTvis rom xazi gaesva
cekvebis kerZo saxelwodebad ba, rom ar scodnodaT daviT da amave dros tradiciul
ki ar aris miCneuli, aramed javriSvilsa da iliko suxiS- saxelwodebas dapirispirebo-
yvela kavkasielis cekvis zo- vils, iseve, rogorc mxatvar da, mas `qarTuli~ uwoda. mere
gadi mniSvnelobis terminia, vano xojabegovis naxati cekva da mere is termini imdenad
romelmac imis garkvevis mi- `qarTuli~ da aqedan gamomdi- damkvidrda adamianTa cxo-
zniT, Tu romel kavkasiel nare unda vivaraudoT, rom vrebaSi, rom dRes `qarTulis~
xalxs an toms ekuTvnis esa orTavem _ daviT javriSvilma xsenebaze, usaTuod qal-vaJis
Tu is cekva, moiTxova zogad da iliko suxiSvilmac, amo- wyvilisaTvis Seqmnili li-
terminTan erTad am xalxebis saval wertilad gamoiyenes rikul-satrfialo cekva gvax-
(tomebis) saxelwodebis mi- Cvens mier moyvanili ori ma- sendeba da mas warmovidgenT
niSneba~. es faqti, vfiqrobT, galiTi da maT, Tumca mogvia- kidec. esaa garkveuli tra-
naTlad miuTiTebs erT gare- nebiT, magram mainc, mimarTes diciis Sedegi, Torem aravin
moebaze. termini `lezginka~ da mecnierebaTa akademias, raTa kamaTobs imis Taobaze, rom
Sesabamisad `lekuric~, mTeli sxva TvaliT Sexedes profe- bi (`medudukeebi~, `meqelexe- cekva `qarTuls~ dabrunebo- aseTive `qarTulia~ yvela is
seriuli CamonaTvali ar aris sionalma mocekvaveebma da ni~, `yasabi~, `kinto~ da sxva~). da Tavisi pirvandeli saxeli saxasiaTo, sabrZolo, spor-
profesiuli mocekvaveebis, an qoreografebma. dokumentebi aqve dabeWdil suraTebs So- `qarTuli~ da aramc da aramc tuli, saritualo Tu sxva
Tundac xelovnebaTmcodneTa adasturebs, rom qarTuli ris erT-erTs gamovyofT, sa- ar rqmeoda cekva `lekuri~, saxis sacekvao kompoziciebi,
da eTnografTa mier Seqmnili. qoreografiuli skolis fu- dac wyvilis _ qalisa da mama- rogorc yovlad miuRebeli romelic Cveni qveynis sxva-
igi moyvarul mogzaurTa, an Zemdebeli aleqsi aleqsiZe kacis cekvaa gadmocemuli da da gaumarTlebeli. dasxva kuTxeSia fiqsirebul-
kidev kavkasiis samxedro avan- (sonRulaSvili) Turme imTa- eWvic aravis gvepareba, rom aqedan gamomdinare, Cven Semonaxuli da sruldeba
turebis monawile adamianebis viTve winaaRmdegi iyo termin esaa cekva `qarTuli~. qalis daskvniTi saxiT vambobT, rom profesiuli da samoyvarulo,
mier Serqmeuli saxeli unda `lekuris~ xmarebisa da mis xelebis mdgomareoba ikiTxeba misi saxeli iyo da rCeba yvela aseve sabavSvo qoreografiu-
iyos da kargad gamoxatavs nacvlad `qarTuls~ iyenebda. Semdegnairad: marcxena xeli qarTvelisaTvis misaRebi da li ansamblebis mier.
rusul sinamdvileSi arsebu- igi Turme ase uxsnida Tavis ganmklavSia, odnav idayvSi sanukvari _ cekva `qarTuli~. unda iTqvas, rom saxelwo-
li realobis saxeldebis fsi- moswavleebs: ar aris swori, moxrili, marjvena xeliT amasTan dakavSirebiT bu- deba `qarTulis~ warmoSobas-
qologiur moments. am termi- rom Cvens cekvas, `lekurs~ qali cdilobs mamakacisgan nebrivad wamoiWra sakiTxi, Tan dakavSirebuli zemoxsene-
nis damkvidrebis istoriac, vuwodebT da ai ratom: `...le- saxis dafarvas. qalis Tva- kerZod, termini `qarTuli~, buli fsiqologiuri reaqciis
albaT, naTeli unda iyos. kebs, rogorc mahmadis sarw- lebi gamokveTilia, Tumca Za- manamde arsebobda Tu swored Sinaarsi ufro damajerebeli
unda iTqvas, rom ter- munoebis ers, akrZaluli aqvT lian frTxili, magram aSkarad amgvari gaugebrobebis Tavidan gaxdeba Tu gavixsenebT, rom
min `lekuris~ Semosvlasa da istoriulad, rom qali vaJs cdilobs mamakaci misi mxedve- asacileblad Seiqmna swored CvenSi dafiqsirebulia TviT
damkvidrebas nebsiT Tu une- sCveneboda, ris gamoc cekvis lobis areSi moaqcios. qalis im dros, rodesac ucxoelma `lekuris~ qarTuli sityvieri
blieT xeli Seuwyo XIX s-is Seqmnac SeuZlebelia qalTan. moZraoba aSkarad dinamiuria, `mogzaurebma~ termini `lez- Zirebis axsnis tendenciac.
qarTuli inteligenciis pozi- lekebSi da CeCnebSi ufro mainc ikiTxeba, vaJis mimarT ginka-lekuri~ daamkvidres? magaliTad, specialistTa
ciamac, romelTac gansxvave- rTulia cekva. cekvaven vaJebi, frTxili da faqizi mzera. samwuxarod, Cven ar ga- garkveulma jgufma scada
biT profesional qoreograf- romelsac hqvia daRistnuri~. mamakaci maRal ergcerebze gvaCnia saTanado dokumen- daesabuTebina, rom `leku-
moRvaweTagan ar gasCeniaT `daRistnuri~ cekvis sirTu- Semdgara, saidanac qarTveli turi masala, rac saSuale- ris~ warmoSobis mizezi lekTa
ukmarisobisa da protestis leSi a. aleqsiZe, l. gvaramaZis raindisTvis damaxasiaTebeli bas mogvcemda gvemtkicebina, sacekvao folklori ki ar
grZnoba, aRniSnuli cnebis ga- varaudiT vaJTa cekvebisaTvis SemarTeba da didi TavdaWeri- rom saxelwodeba `qarTuli~ aris, aramed xmali lekuri,
moyenebasTan dakavSirebiT. es damaxasiaTebel teqnikuro- loba, morideba ikiTxeba. Tavi gasul saukuneebSi swored romelic wyvilTa cekvis ga-
albaT arcaa gasakvirveli im bas gulisxmobs, rac sruliad mTlianad qaliskenaa mimarTu- im sacekvao kompoziciis nuyreli atributi iyo. meo-
saerTo rusofiluri kultu- miuRebelia qal-vaJTa duetis li, riTac mis mimarT liriz- saxelwodeba iyo, rogorc es reni fiqroben, rom iqneb am
ruli tendenciebis gamo, ro- sinarnarisa da plastikuro- misa da Tavdadebis gamoxatu- sadReisodaa miRebuli da ga- cekvis SinaarsSi lekTa mier
melic saerTod axasiaTebda bisTvis. a. aleqsiZis azriT, lebas gadmoscems. xelebi me-2 vrcelebuli. ufro savarau- qarTveli qalebis motacebis,
XIX s-is qarTuli inteligen- yvelam icis, rom cekva `da- poziciaSia anu marcxena xeli doa, es terminic gvian gaCe- an ufro zogadad adamianTa
ciis garkveul nawils. naTqva- vluri~ qarTulia `...amas amt- idayvSi mkveTrad moxrilia, niliyo. amasTan dakavSirebiT motacebis e.w. `lekianobis~
mis sailustraciod davimow- kicebs sidarbaisle, sidinje, xolo marjvena xeli gangaS- aRniSnul sakiTxze kompozi- anareklia. kerZod xalxur
mebT lili gvaramaZis wignSi misi Sinaarsi, isic viciT, rom lilia, rac mkafiod damaxa- ciisaTvis saxelis mikuTvneba, mTqmelTa naambobis mixedviT
`qarTuli xalxuri qoreo- `davluris~ dasasruli `leku- siaTebelia cekva `qarTulis- misTvis raRacis darqmeva, `lekuri~ TiTqosda sinamdvi-
grafia~ moyvanil ramdenime ria~, maSasadame, Tu Tavi Cve- Tvis~ da saerTod, eWvgare- xSirad sakmaod pirobiTi pro- leSi `legluri~ unda iyos.
mosazrebas, romelic axlosaa nia, boloc Cvenia, am cekvas Sea, rom suraTi Seqmnilia im cesia. swored ase pirobiTad kompozitor grigol koke-
Cveni kvlevis TemasTan. gazeT hqvia `qarTuli~, rogorc `qis- mxatvris mier, romelic an Searqves rusma mogzaurebma, laZes Tavis naSromSi `zogi
`kavkasiaSi~ 1847 wels gamo- turs~, `CeCnurs~, `moxevurs~ cekvavda TviTon, an kargad Tu kavkasiur-samxedro-poli- ram qarTul cekvaze~ mohyavs
qveynebul werilSi rafiel da sxvebs, ise am cekvasac hqvia icnobda cekvis xasiaTs, tra- tikuri avanturis monawilee- kompozitor grigol svaniZis
erisTavi werda: `qarTveli `qarTuli da ara `lekuri~. diciebs, istoriasa da saer- bma `lezginka~ yvelaferi imas, mier qarTlSi, sof. tezerSi
qalebi, mowveulni mTeli ma- amrigad, a. aleqsiZe xazgas- Tod, kargad icnobda cekva rac cekvis saxiT ixiles kavka- giorgi ioraSvilisagan Cawe-
zridan, cekvavdnen lekurs. miT miuTiTebs, rom Cveni cekva `qarTulis~ Semsruleblebs. siaSi. mogvianebiT es saxelwo- rili cnoba, romlis mixedvi-
kaxeli qali turfaa, roca igi `qarTulia~, igi sxva xalxebis me, piradad, xSirad mo- deba saerTo gaxda umeteswi- Tac, erT dros sofel tezer-
lekurs cekvavs. rogor co- cekvebis msgavsad (`qisturi~, mismenia daviT javriSvilisa lad wyvilTa cekvebisaTvis, Si vinme levana (lego) cixis-
cxlad, narnarad, nazi Rimi- `CeCnuri~ da a.S.) erovnulo- da iliko suxiSvilisgan, ra sadac SejibrebiTi elemente- TaviSvils ucxovria. igi ucxo


liT da Tavis msubuqi dakvriT bis niSniT gamodis da amitom Tqma unda, cal-calke, rom bi iyo wina planze wamoweuli. mxridan mosuli
iwvevs igi Tavis amxanags. aseT gansxvavebulia `lekurisa- maT pirvelebma daayenes sa- rogorc Cans, wyvilTa cekvis yofila da ise 5 gv
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
5
qoreografia

‹ 4 gv
kargad cekva-
vda, rom Turme,
mis pativsacemad
ebanTa da fandurTa mier iqm-
nebian~. faqtia, rom `cekva~
rokvebis erT-erTi saxea.
swored maT Soris daisva to-
lobis niSani. rus mogzaurebs
uTuod sxva qarTuli cekvac
fialo qoreografiuli li-
rikis Semamkobeli gvirgvini,
romlis formisa da Sinaarsis
vi mzeriT gadaxedavs vaJs da
isev icvlis moZraobis mimar-
Tulebas, cdilobs gadaWras
im cekvas, romelsac TviTon didi leqsikografi miuTi- eqnebodaT nanaxi, magram maT mTlianoba srulfasovan war- sacekvao moednis centri da
asrulebda `leguri~ uwo- Tebs, rom `cekva aris fexis azrad ar mosvliaT `xoru- modgenas gviqmnis qarTveli mayurebels miuaxlovdes.
des. mere sofelSi viRacas TiTebiT rokva~. aqedan ki ga- mis~, `ferxulebis~ an sxva xalxis zneobriv saxeze, mis vaJi isev iRebs qalis gamowve-
uTqvams es cekva `leguri~ ki modis, rom cekvad iwodeboda maT msgavsTaTvis ewodebinaT raindul bunebasa da esTe- vas, icvlis mimarTulebas da
ara lekuria, radgan swored fexis TiTebiT Sesrulebuli `lekuri~. bunebrivia, ara- tikur idealebze. mihyveba qals. axla es uka-
lekebi cekvaveno aseTnairad. rokva da ara sxva ram. avT. profesional mogzaurebsa da cekvaSi aSkarad Cans qar- naskneli Cerdeba da iwyebs
meore mTqmelis, dito ZimaS- TaTaraZe afiqsirebs, rom si- publicistebs `fexis TiTebiT Tveli qalis zneobrivi ke- ukusvlas, Tanac nel-nela
vilis mowmobiT ki, am cekvis tyva `cekva~ dResac kaxeTSi rokviT~ Sesrulebuli qarTu- TilSobileba, kdemamosileba brundeba marcxniv. vaJic
saxelwodeba Zvelad `sadar- qal-vaJis cekvas aRniSnavs. i. li cekva `lekuris~ msgavsad, da Tavisuflebis SegrZnebas- Cerdeba, isic ukusvliT mo-
bazoc~ yofila, oRond sabo- zurabiSvilis SexedulebiT ki masTan miaxloebulad moeCve- Tan wilnayari, jansaRi ro- Zraobas iwyebs da odnav nela
lood `sadarbazoc~ da `le- igi cekvaSi gasmebis kombina- naT da saxelic analogiuri mantizmiT aRtyinebuli qar- brundeba marjvniv. amis mere
guric~, `lekurs~ Seucvlia da ciis aRmniSvnelia. aWaraSi ga- Searqves. amdenad `lezginka~ Tveli kacis siamaye. qal-vaJi saxiT erTmaneTisa-
is gavrcelebula. bunebrivia, vrcelebuli gamoTqma `cekva _ `qarTulTan~ mimaTebaSi cekva xazs usvams, rom ada- ken mimarTulni aRmoCndebian
yvela am versias Teoriulad daukari~ niSnavs Wunirze qar- araprofesionalTa Tu ru- miani zneobrivi simaRlidan da aseTsave mdgomareobaSi
arsebobis ufleba aqvs, ma- Tulis melodiis aJRerebas. sofilTa mogonili terminia. unda uyurebdes da akontro- ukusvliT miemarTebian sce-
gram, mainc vfiqrobT, rom: 1) Cvenis mxriv davamatebiT, rom swored mis sawinaaRmdegod lebdes sakuTar qmedebas, nis kuTxeebisaken. qali im ad-
xmali, Tundac lekuri cekva xalxSi gavrcelebul gamoTq- garedan Tavsmoxveuli agre- gasaqani ar unda misces mo- gilamde midis, saidanac cekva
qarTulisaTvis sruliadac ma `miucekva~, `micekveba~, `ga- siuli saxelwodebis ukugde- zRvavebul grZnobas, TavSeka- daiwyo da Cerdeba. vaJi gas-
ar aris is elementi, romelic moicekva~ da sxva misTanani, bis Sinaganma aucileblobam vebiTa da mokrZalebiT unda mebis urTules kombinacias
saxelis warmoSobis safuZve- arsebiTad adgilze gasmebis ubiZga qarTul sinamdviles moipovos aRiareba, siyvaruli asrulebs da nel-nela uaxlo-
li SeiZleboda gamxdariyo; 2) SesrulebiT partnioris ga- gamoeyenebina erovnuli Si- da dafaseba. vdeba qals, Semdeg marjvena
avT. TaTaraZis samarTliani mowvevas gulisxmobs. amgvari naarsiT datvirTuli termini, marTals brZanebda batoni mxriT mobrundeba, gverdze
SeniSvniT, Tu lekianobis kva- faqtebi avT. TaTaraZes aZle- sacekvao moZraobaTa garkveu- avT. TaTaraZe _ `SeiZleba gasmas akeTebs, oriod nabi-
li, ufro zustad lekTa mier vs iseTi varaudis gamoTqmis li kompleqsis aRsaniSnavad Tamamad iTqvas, rom cekva jiT ganze gadgeba da Tavis
qarTveli qalis gatacebis saSualebas, romelzedac ze- da sxvaTagan gamosarCevad. `qarTuli~ erT-erTi xalxuri daxvriT kvlav mouxmobs qals
ambavi rom edos `qarTuls~ moT iyo saubari. sxva SemTxvevaSi cekvis aRm- cekvaa, romelsac ar gaaCnia sacekvaod. es ukanaskneli
safuZvlad, maSin ki marto ver gamovricxavT, rom niSvneli termini `qarTuli~ kuTxurobis niSani~. igi zoga- gamowvevas iRebs da iwyebs
qal-vaJis cekvas daerqmeoda. `lekuris~ anu `qarTulis~ albaT saerTod ar gaCndebo- dqarTulia, zogaderovnulia, svlas vaJTan erTad. wris ga-
sinamdvileSi ki `lekurad~ adrindeli saxelwodeba da, iseve, rogorc Cveni musi- imitom, rom TaobaTa mier vlis Semdeg vaJi qals Sor-
iwodeboda cekva `qarTuli~, `cekva~ yofiliyo. verc imas kaluri folkloris patron saukuneebis ganmavlobaSi iqm- deba, marcxniv brundeba da
aseve ori vaJisa da ori qalis gamovricxavT, rom igi Ta- xalxs, ar gvaqvs konkretuli neboda sruliad qarTvelTa- jiqur gaswevs qalTan piris-
SesrulebiT da maTTan er- visi popularobis mizeziT simRera `qarTuli~, magram sa- gan, TviTonac ixveweboda da pir Sesaxvedrad. qali mixvde-
Tad, kavkasiis xalxebis yvela termin `rokvas~ Semcvlelic bednierod es aranair uxerxu- axalgazrdobis sulier samya- ba vaJis ganzraxvas da kvlav
cekva; 3) verc `leguri~ ga- gamxdariyo, magram saeWvoa, am lobas ar qmnis. rosac aerTianebda. sawyisi weritilisaken iwyebs
modgeba cekvis saxelwodebis mizeziT cekva `qarTuli~ da- dasasruls, gvinda xazgas- cekva `qarTuli~ ori um- ukusvlas. vaJi odnav ukan
warmomSob fuZe-sityvad, rad- saxelebis gareSe darCeniliyo miT aRvniSnoT, rom Cven Sorsa Tavresi nawilisagan Sedgeba. ixevs da Cerdeba. qali cekvas
gan es termini sof. tezers da amitom mas mogvianebiT varT azrisagan, TiTqos `qar- pirveli nawili esaa e.w. `da- agrZelebs, igi nel-nela
gareT arsad dasturdeba. mas `lekuri~ moarges. daeWvebis Tulis~ Sesaxeb yvelaferi vla~, romelsac mxolod vaJi uaxlovdeba odnav ganawyene-
arc erTi Zveli wyaro, avto- sababs is garemoeba qmnis, rom ukve naTqvamia. dro win midis, asrulebs. musikaluri Sesa- bul vaJs. vaJi gaxarebulia da
ri Tu mogzauri ar icnobs. Cven danamdvilebiT ar viciT mecnieruli azric viTardeba vliT Seqmnili romantikuli adgilze gasmas akeTebs, qali
igi xelovnuri gamonagonia da hqonda Tu ara dRevandel da, albaT, momavalSi qarTuli molodinis fonze qarTul moridebiT asrulebs marcxniv
amdenad sicocxlisuunaroa. `qarTuls~ Tavisi konkretu- kulturis mkvlevarTa axali CacmulobaSi moxdenilad Cam- bruns. Semdeg adgilze wres
da bolos, erTi arsebiTi li saxelwodeba manamde, sanam Taoba kidev bevr saintereso jdari vaJi sacekvao moednis Semoxazavs da ase miiwevs va-
sakiTxic: batonma avTandil mas `lekuri~ Seerqmeoda. is detals daafiqsirebs, axle- marjvena mxridan Semodis, Ri- Jisaken. vaJi terfula gasmas
TaTaraZem Tavis gamokvle- faqti, rom aseTi cekva pra- burad gaiazrebs cekva `qar- milnarev amay mzeras moavlebs akeTebs da Semxvedri moZrao-
vaSi gamoTqva varaudi, rom qtikulad arsebobda, eWvs Tulis~ adgilsa da rols qar- scenas da qalTa wrisaken mo- biT uaxlovdeba qals. isini
SesaZlebelia `lekuris~ an ar iwvevs, radgan qal-vaJTa Tul folklorul Tu sasceno ridebuli mzeriT wres Semou- Seiyrebian da pirispir mdgom-
`qarTulis~ adrindeli Sesa- wyvilis cekvebi saqarTvelos qoreografiul xelovnebaSi. vlis. igi rCeuls eZebs, ipovis ni SeTanxmebulad ixeven ukan.
tyvisi saxelwodeba `cekva~ sxvadasxva kuTxeSi jer kidev kidevac mas, narnari svliT Semdeg iwyeben wris Semovlas
yofiliyo, xolo raki cekva warmarTobis xanis sacekvao cekva `qarTuli~ miuaxlovdeba, bolo oriod da kvlav erTmaneTs uaxlo-
`qarTulma~ uaRresad farTo folkloridan dasturdeba. qarTveli xalxis mier Seqm- nabijis moSorebiT odnav yo- vdebian, Seyrisas marcxniv Se-
gavrcelebas miaRwia mTels arc is unda dagvaviwydes, nili erovnuli qoreografiu- vns akeTebs, gasmas asrulebs brundebian da sxvadasxva mi-
saqarTveloSi, igi Semdeg rom satrfialo tradiciebis li kultura oboli marga- da cekvaSi mewyviled mipati- marTulebiT moZraoben.
cekvis zogad saxelwodebad mqone qveyana, rogoric saqar- litebis is salaroa, romlis Jebis niSnad qalis win Tavs amas mosdevs qalis uka-
iqca e.i. termini `rokva~ ter- Tveloa gamonaklisi, bunebri- mdidar ganZs dro da Jami ve- moidreks. naskneli cda mklavebidan
min `cekviT~ Seicvala, cekva via, ver iqneba. rac Seexeba mis rafers aklebs. Tanamedrove tradiciul erovnul sa- dausxltes vaJs. igi swrafad
`qarTuli~ ki dasaxelebis ga- saxelwodebas, Tu es ukanaskne- qarTuli scenis moamageni mosSi gamowyobili qalic Sebrundeba marcxniv da ener-
reSe darCa, ris Semdegac XIX li iyo `cekva~, rogorc amas umeteswilad warmatebiT, zo- Sinaganad mzadaa miwvevisa- giulad miiwevs win, jer mar-
saukuneSi Crdilo kavkasii- avT. TaTaraZe varaudobda, gjer warumatebladac, xarja- Tvis da gasafrenad gamzade- cxena, Semdeg marjvena mimar-
dan Semosuli terminis `gru- xolo Semdeg raki aRniSnulma ven am uZvirfases saganZurs, buli TiTqos am niSans elo- TulebiT, bolos ki moednis
zinskaia lezginkas~ Targmani, terminma ufro farTo mniS- magram xalxuri tradiciis debao, srialiT iwyebs wris siRrmes miaSurebs da mayu-
`qarTuli lekuri~, Semdeg vneloba SeiZina, saWiro gaxda mZlavri energiiT moqneuli Semovlas. gaxarebuli vaJi rebels uaxlovdeba. vaJic
ki `lekuri~ damkvidrda, ro- raRac axali saxelis mofiqre- jadosnuri joxis meoxebiT ukan misdevs, marcxena mxares energiulad mihyveba mas. es
gorc adrindeli cekvis, xolo ba, maSin gana ufro logikuri salaro, mainc, mudam savsea. amomdgari, odnav ukan mdgomi ukve safinalo akordia. qal-
dRevandeli cekva `qarTu- ar iqneboda, rom qal-vaJis aq davanebul mdidar memkvi- da Tanac saocrad frTxili, ma aRiara vaJis siCauqe, misi
lis~ saxelwodeba~. amitomaa, lirikuli cekvisaTvis `satr- dreobaSi, marTlac rom obo- raTa uneblied ar Seexos qa- gonebamaxviloba, simarde da
rom kavkasiel xalxebs Soris fialo~, `saqorwilo~, `paema- li margalitis brwyinvalebiT lis tansacmels. cekva gaxur- yovelive amiT moxibluli
mxolod qarTvelebi uwode- ni~ an raRac misi msgavsi moZe- elvarebs cekva `qarTuli~. da, sasiyvarulo dueti Zalas nazad xris Tavs. usazRvrod
ben sakuTar cekvas `lekurs~, bniliyo? `qarTuli~ imdenad mis Sesaxeb bevri dawerila, ikrebs, vaJi Tamamdeba. unda bednieri da amayi vaJic aseve
danarCeni xalxebi ki TavianT zogadi cnebaa, rom misi Semo- bevric Tqmula, Tumca ara win gaiWras da TvalebSi Caxe- mowiwebiT daxris Tavs qalis
cekvas sakuTar enaze arsebu- tana da damkvidreba aSkarad bolomde da ara yvelaferi. dos qals. damorcxvebuli winaSe.
li saxelwodebiT ixsenieben~. raRac didad Semawuxebeli ga- amaSi gasakvirveli araferia, qali ukusvlas iwyebs da mi- lirikuli grZnobebiT savse
pativcemuli mkvlevaris amgva- remoebis ukusagdebad, raRac radgan xelovnebis WeSmariti marTulebas icvlis, TiTqos poeturi novela mTavrdeba.
ri daskvnisaTvis safuZveli Rrmad erovnulis xazgasas- Sedevris Sesaxeb warmodgena- vaJis Tvalebidan da gadamRo- siyvarulma izeima, simardem,
gaxda is faqti, rom sulxan- melad dasWirda am terminis Ta sityvieri gacxadeba vera- bi moZraobidan Tavdaxsnis kdemamosilebam da gonierebam
saba orbeliani cekvebis aRm- Semomtans. problema swored sodes iqneba sruli da verc gzisTvis Sesaferisi momen- gaimarjva. WeSmaritma xelo-
niSvnel zogad terminad `ro- is iyo, rom `lekuri~ wyvilTa Sedevris sidiades miswvdeba tis dadgomas ucdis. es droc vnebam saocrebiT aRsavse Ta-
kvas~ miiCnevs. misi azriT, ro- cekvebis aRmniSvnel cnebad bolomde. male dgeba _ qali marcxniv visi saTqmeli Tqva.
kvas miekuTvneba: sama, cekva da damkvidrda. radgan `cekva SeiZleba Tamamad iTqvas, brundeba da swrafi svliT
misTanani, `rokva _ ars sama, fexis TiTebiT rokvaa~ (saba), rom cekva `qarTuli~ aris wris gavlas iwyebs. vaJic myi-
cekua, buqna, koWa, ferxuli, xolo `lekuric~ ZiriTadad erovnuli sacekvao xelo- sierad brundeba marcxniv da rezo WaniSvili,
rgaulaT wyoba da raodenica igive saxis moZraobebs Seicavs vnebis, gansakuTrebiT satr- mihyveba mas. qali Rimilnare- profesori
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
6
qoreografia

sacekvao folkloris damuSavebis ZiriTadi principebi


xalxuri cekvis mimarTule- retuSireba, riTac adaptir- konkretuli nawarmoebis Zi- aRebulia ara avTentikurobis
biT momuSave yvela qoreo- deba axal pirobebTan, xor- riTadi saxis SenarCuneba, misi niSani, aramed SemkreblobiTi
grafisaTvis. cieldeba interpretacia aRiareba da scenis kanonebis saxe. aq sayuradReboa Semdegi
specialistebi qoreogra- dRevandeli mayureblisaTvis Sesabamisad gardaqmna. aq ga- xerxebis gamoyeneba:
fiuli folkloruli tradi- (amoRebulia xangrZliobebi moiyeneba ara marto pirveli 1. xalxuri cekvis sinTezi
ciebis arsebobis or formas da ganmeorebebi, gaTvaliswi- sasceno retuSirebis xerxebi, leqsikis sxva (klasikuri, yo-
gamoyofen: nebulia scenis sivrce-Tavi- rogorc wina jgufebSi, ara- fiTi, sportuli cekva, Tavi-
* bunebrivi garemo; sufali are). med folkloruli nimuSebis sufali plastika da a.S.) for-
* sasceno xelovneba. mTian regionebSi folk- ufro Rrma saxecvlilebebi. mebTan;
bunebriv garemoSi folk- loris bunebriv garemoSi, yofidan scenaze gadasvli- 2. poeturi pirobiTobis xe-
loruli tradiciebis srul- funqcionirebis niSnebi ume- sas bevri ram icvleba masSi: rxebis (metafora, simbolo,
fasovani funqcionirebisa- tesad SenarCunebulia: cekvis 1. ikargeba sadResaswaulo alegoria) gamoyeneba;
Tvis aucilebelia Sesabamisi sinkretuli kavSiri simRe- atmosfero, SemTxveviToba, 3. cekvis simfoniuroba
yofiTi garemos arseboba da rasTan, saTamaSo qmedebasTan romelic yovelTvis ibadeba, ganzogadebuli saxeebiT, kon-
tradiciuli xalxuri am sivrceSi adekvaturi mxa- da yofis atributikasTan. rodesac xalxi ikribeba er- trastulobiT, ZiriTadi da
cekvis Seswavlis, Senaxvisa da tvruli saqmianobis gaSla. cekvas aqvs gamoyenebiTi fu- Tad, datvirTuli samuSao gverdiTi Temebis simfoniuri
Tanamedrove qoreografiul samwuxarod, XIX saukunis nqcia. maT mier demonstri- dRis Semdeg; ganviTarebiT.
kulturaSi misi organuli dasawyisidan, intensiuri saxe rebul xalxuri Semoqmedebis 2. irRveva uSualo kavSiri ansamblebis mexuTe jgufs,
CarTvis problema kvlavac SeiZina Zveli sacekvao for- nawarmoebs, sayuradRebo is- mayurebelTan _ xelovnebis romelic iyenebs folklors
inarCunebs maRal sazogadoe- mebis xalxis yofidan gasvlis toriul-eTnografiuli mniS- mwarmoebelTa da momxmare- Tavis Semoqmedebis amosaval
briv yuradRebas. aRniSnuli procesma, Seaviwrova axali vneloba aqvs. belTa Soris; wertilad, warmoadgens Tea-
sakiTxi aqtiurad ganixileba realoba, daiwyo entropiis meore jgufi _ e.w. folk- 3. qreba improvizireba da traluri-sabaleto dasi.
profesiul wreebSic. procesi. es yvelaferi ki loruli ansamblebi, romle- mocekvavisa da mayureblisa- folkloristebs Soris ga-
miuxedavad amisa, specia- moxda sacekvao folkloris bic ewevian ama Tu im mxaris Tvis boZebuli Semoqmedebisa vrcelebulia mosazreba, rom
listebs jer kidev ar Seumu- saxovani wyobis sazogadoe- folkloris rekonstruqcias, da siaxlis SegrZnebis unari; folklori unda imyofebodes
SavebiaT erTiani mosazreba bis mxatvrul cnobierebasTan cocxali tradiciis, an ar- 4. ikargeba simRerebTan, Sai- xelSeuxebel mdgomareobaSi
problemis gadasawyvetad. Seusabamobis mizeziT. sebuli masalebis aRdgenas _ rebTan, Teatralur TamaSeb- da nebismieri misi axali war-
samwuxarod, dRes xalxur zogierT folklorist- xelaxla Seqmnis gziT. aseTi Tan, sityvier reprizebTan da monaqmni miuRebelia.
Semoqmedebas televizia da mkvlevarTa azriT, momdevno ansamblebis Semadgenloba dialogebTan qoreografiis praqtika gvaCvenebs, rom
sxva sainformacio saSuale- XX saukunem, moitana Zireuli upiratesad axalgazrdulia. Serwymuloba; tradicia aRorZindeba iq,
bebi sakmaris yuradRebas ar cvlilebebi xalxis cxovrebis xelmZRvaneli kvalificiuri 5. Semsruleblis indivi- sadac esmiT is ara rogorc
uTmoben. saqarTvelos folk- wessa da azrovnebaSi, ramac specialistia. dualurobidan gamomdinare, warsulis ganmeorebad, ara-
loris saxelmwifo centrs am kidev ufro daaCqara es pro- aseTi ansamblebis mier yovel jerze nivelirdeba mo- med rogorc ganviTarebad,
problemis gamosasworeblad cesi. miuxedavad amisa, qo- folkloris rekonstruq- cekvavis gansakuTrebuli kav- gamdidrebad da axali azriT
gadadgmuli aqvs mniSvnelo- reografiuli folklori zo- cias SeiZleba ewodos avTen- Siri musikosebTan... Sevsebad. aqedan gamomdinare,
vani nabijebi. gierT geografiul arealSi tikuri, miuxedavad imisa, rom dakargulis Taviseburi Cven SegviZlia tradiciul
Tanamedrove adamianebis jer kidev cocxalia, magram isini garkveuli saxiT axdenen ,,kompensaciaa~, scenis moTxo- formebs mivceT sxvagvari
mier kidev ufro fasdeba folkloruli tradiciebis xalxuri Semoqmedebis struq- vnebis Sesabamisad folklo- arsebobis saSualeba da Se-
folkloris waruSleli Ri- srulyofili reproduqcire- turisa da poetikis modifi- ruli saxis konkretizacia, vinaxoT isini rogorc ero-
rebuleba, radganac sulier bisa da funqcionirebisaTvis cirebas. maSinac ki, rodesac romelic cekvis sasceno da- vnuli _ nacionaluri kul-
kulturas aqvs memkvidreobis bunebrivi pirobebi didwi- monawileebi cdiloben mis muSavebis dros warmoiSoba. turis elementi. CavrToT
Segroveba-Tavmoyris xasiaTi. lad ukve aRar arsebobs. ami- aRdgenas maqsimaluri sizus- aseT SemTxvevebSi gamoiyeneba isini Tanamedrove mxatvrul
Soreul warsulSi xalxis mier tomac folklori dRes ukve tiT, is aucileblad-gardau- Semdegi xerxebi: kulturaSi, vaqcioT mimdi-
Seqmnili nawarmoebi dRemde aRar aris xalxis esTetiuri vlad transformirdeba, an im gamomsaxveli saSualebebis nare plastikuri azrovnebis
ar kargavs Tavis mxatvrul da Semoqmedebis moTxovnile- pirobebSi gadava, romelic gaZliereba (naxazis garTule- organul nawilad. es yvela-
Rirebulebas da mniSvnelo- bis farTod gavrcelebuli aqamde ar iyo misTvis bune- ba, leqsikis teqnizacia, di- feri xalxuri cekvis rogorc
bas. xalxis midrekileba WeSma- forma. brivi da, Sesabamisad, xalxis namikis gaZliereba, saSemsru- erovnuli simdidris Senaxvis
riti xalxuri xelovnebisadmi cxovreba dRes folklo- mier aRiqmeba sxva msoflmxed- leblo manerisTvis didi eqs- mTavari amocanaa. saqme folk-
mwvavdeba harmoniisa da ubra- ruli sacekvao tradiciebis velobiT. monawileebi cdilo- presiis micema); loris ara idealizaciasa da
loebis deficitiT, Tavisi in- Senaxva-gadarCenis sxva sasi- ben SeinarCunon meti xarisxi. * axali dramaturgiis Se- absoluturobaSi, yofaSi mis
dividualobis standartebis cocxlo formebs gvkarnaxobs, rac folklorul Sesrule- muSaveba; eTnografiul rekonstru-
saukuneebSi Senaxvis swrafviT. _ esaa sxvadasxva ansamblTa bas ganasxvavebs tradiciuli * sareJisoro xerxebis far- qciaSi ki ar aris, aramed
folklori eris mxatvrul-is- sasceno xelovnebis praqtika. yofiTi garemos realobebi- Tod danergva, folkloris folkloruli tradiciebis
toriuli mexsierebis naTeli maTi moRvaweobis produqti sagan. amaSia pirveli jgufis momijnave sferoebis arapir- Tanamedrove mxatvrul Semo-
gamoxatulebaa, asaxavs xalxis ar aris folklori am sityvis ansamblebTan maTi msgavseba. dapiri wyaroebidan masale- qmedebaSi gadatana, misi area-
gamocdilebas socialuri eko- kanonikuri gagebiT, magram es Tavisi saqmianobidan ga- biT gamdidreba da a.S. lis gafarToveba da gaRrma-
logiis saWiro faqtoriT. aris folkloruli tradi- momdinare am ansamblebs mniS- Sesatyvis mxatvrul damu- vebaa, es unda iyos sasceno
qoreografiuli xelo- ciebis Senaxvis erT-erTi yve- vnelovani wvlili SeaqvT Savebas ganicdis cekvis mu- xelovnebaSi qoreografebisa
vnebisaTvis folklors aqvs laze efeqturi gza. folkloruli tradiciebis sikac: met-naklebad xalxuri da folkloris Tayvanismce-
didi mniSvneloba, folklo- am mimarTulebiT momuSave Senaxvis saqmeSi. gansakuTre- melodia harmonizebuli, melTa moRvaweobis ZiriTadi
ri gamomsaxveli saSualebe- ansamblebi pirobiTad SeiZ- biT faseulia is, rom es an- oranJirebulia, axali into- ganmsazRvreli orientiri.
bis uSreti wyaroa, romelic leba ase davyoT: samblebi eyrdnobian axalga- naciebiT ivseba da a.S. qoreografma pirvel rig-
mudmivad kvebavs xelovanis 1. folklorul-eTnogra- zrdobas da maTi meSveobiT folkloris damuSavebis Si yuradReba unda miaqcios
fantazias. fiuli; rekonstruqcias ukeTeben ara erT-erT yvelaze rTul me- tradiciebsa da novatorobis
xalxis sacekvao xelovne- 2. xalxuri-sasceno. marto calkeul folklorul Tods xalxuri cakvis sti- mimarTebas, romelic uzrun-
bis simdidris gacnoba yovel- es mimarTulebebi Tavis nimuSebs, aramed TviT tradi- lizeba warmoadgens. aseTi velyofs formebis mudmiv di-
Tvis warmoadgenda adamianis mxriv, pirobiTad, ramdenime ciebis Seqmnis meqanizmsac da nimuSi, rogorc wesi, folk- namiurobas da maT maradiul
esTetikuri aRzrdis efeq- jgufad iyofa: amgvarad uxangrZliveben si- loruli wyaroebis motivebze ganaxlebas. sacekvao folk-
tur saSualebas, exmareboda pirveli _ ansamblebi, cocxles TviT tradiciebs. Seqmnili saavtoro nawarmoe- loris Sinagani potenciuri
momavali Taobis patriotul romlebic pirobiTad iwode- mesame da meoTxe jgufSi er- bia. es meTodi gulisxmobs energiis Seufasebloba, axal
aRzrdas. bian eTnografiulebad, ro- Tiandebian _ xalxuri sasceno qoreografis mier folklo- formebTan misi sinTezirebis
aRniSnuli garemoebebis ga- melTa monawileebi asruleben qoreografiis sferoSi momu- ruli tradiciebis mTeli si- done, scenaze erTi da igive
TvaliswinebiT kidev erTxel im geografiuli adgilis av- Save TviTmoqmedi da profe- mdidris SesaniSnavad codnas, xerxebisa da ferebis ganmeo-
xazgasmiT unda iTqvas, rom Tentikur folklors, sadac siuli ansamblebi, romelTa sagnis kvlevis _ stilizaciis reba (imisac ki rac xalxis ku-
sacekvao folkloris simdi- TviTon cxovroben. aseTi an- moRvaweoba agebulia folk- arsSi wvdomas, mis umcires Tvnilebaa), iwvevs gayinva-Se-
drisa da tradiciebis Senaxva- samblebis Semadgenloba, ro- loruli wyaroebis mxatvrul atomebad-Sreebad dayofis xe- Cerebas da ganmeorebiTobas.
SenarCuneba, aseve Tanamedro- gorc wesi asakiania e.i. xnieri damuSavebaze, mis ganviTare- rxebis codnas. bevri cekvebia STanTqavs mayureblidan gad-
ve qoreografiul kulturaSi xalxia. maT mier Sesrulebu- basa da stilizaciaze. aseTi, sxvadasxva qoreogra- mosul, garemomcveli sinamd-
maTi organuli CarTva war- li folkloruli nawarmoebi am situaciaSi mxatvruli febis mier dadgmuli qarTul vilis impulsebs, energias.


moadgens mniSvnelovan praq- ar eqvemdebareba damuSavebas, damuSavebisaTvis damaxasiaTe- xalxur sasceno qoreografia- sacekvao folk-
tikul da Teoriul amocanas mxolod msubuqad ukeTdeba belia sacekvao folkloris Si, sadac amosaval wertilad lori yovel- 7 gv
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
7
qoreografia

‹ 6 gv
Tvis axlad rCeba
da mas sxvadasxva
cvlilebis po-
Seqmnili dadgma, scenaze vr-
celdeba ,,meoradi~ da ,,me-
sameuli~ sacekvao formebi,
SezRudulia scenaze gamoye-
nebuli gamomsaxveli saSuale-
bebis palitra. amasTan erTad
fantaziis amosaval wertils
namdvili folklori ki ara,
ukve viRacis mier folklo-
visi struqturis mxriv mra-
valSriania, is moicavs rig
SesaZleblobebs sxvadasxva
tenciali gaaCnia. sadac dakargulia TviTmyo- naTelia isic, rom ZiriTadi ris safuZvelze SeTxzuli wakiTxvisa da traqtatebisa-
marTebulia gavixsenoT xa- fadoba da folkloruli pir- problema SemsruleblobaSia sasceno nawarmoebi warmoad- Tvis. swored es ganapirobebs
lxuri qoreografiis metris velwyaros originaloba. _ naklebad gvxvdeba solo im- gens. ris gamoc, baletmais- mis sicocxlisunarianobas
igor moiseevis sityvebi: ,,sa- folkloris mxatvruli provizaciuli cekva. dakar- terisaTvis folkloruli mravali wlis ganmavlobaSi
cekvao folklors unda gavu- transformaciis xerxebis Ca- gulia uamravi individualu- pirvelwyaro ucnobi rCeba. da esTetikuri siamovnebis mi-
frTxildeT imitom, rom es moyalibebuli stereotipi, ri saSemsruleblo stili. pirvelis fundamentze meore Rebis SesaZleblobas. amitom
mravali Taobis, mTeli eris damuSavebidan stilizaciamde, naklebad gamoiyeneba zogi Txzulebis Seqmna, meore amo- sxvadasxva baletmaisterTa
SemoqmedebiTi memkvidreobaa, dramaturgiuli svlebis, kom- xalxuri cekvisaTvis damaxa- savali wertili xdeba mesamis, qoreografiuli interpre-
magram roca saubaria saTuT poziciuri wyobebis, naxaze- siaTebeli polifonia da meoTxis da a.S. Seqmnis dros. taciebi ar unda ganmeordes
damokidebulebaze, me su- bis, leqsikisa da triukebis poliritmia. rogorc wesi, bunebrivia, rom mza sasceno meores mier.
lac ar maqvs mxedvelobaSi araerTgzis ganmeoreba erTma- scenaze ZiriTadad wesrigis, nawarmoebze dayrdnobisas fiqsirebuli folkloru-
sacekvao folkloris deta- neTis msgavss xdis ara marto sisworis, unisonurobis de- baletmaisteri metwilad li pirvelwyaros arsebobis
luri fiqsireba, TiToeuli erTi xalxis cekvas, aramed monstrireba Cans. imeorebs sxvis Canafiqrs da SemTxvevaSi qoreografebs ar
figuris protokolireba. sxvadasxva erovnebis xalxTa dRes Tanamedrove qoreo- gadawyvetebs. amiT igi kidev unda SeeSindeT misgan Sors
cekvisadmi aseTi damokidebu- cekvebsac. grafiisa da misi xerxebis ufro Sordeba isedac ucnob gasvla da folkloruli ele-
lebebiT miviRebT mxolod ga- qoreografi axali da mis- gavleniT, xalxuri sasceno folklorul pirvelwyaros. mentebis saestrado-sasceno
regan naxazs da absoluturad Tvis saWiro informaciis cekva nel-nela mdidrdeba qoreografi, romelic formebTan sinTezireba.
SeuZlebeli gaxdeba xalxis mudmiv ZiebaSi unda iyos. am axali ferebiT, romelic ar iwyebs xalxur cekvaze muSao- Tu moyvarulTa ansamblebi
Sinagan cxovrebaSi Cawvdoma. mxriv kargi saSualebaa eleq- ewinaaRmdegeba folklorul bas im ganzraxviT, rom Tavis iwyeben dadgmebis sesxebas
cxovreba xom ar gayinula: tronuli katalogis gamoye- tradiciebs. amjerad move- koleqtivs rogorme moargos profesional Tanamemamule-
cxovrebaSi yvelaferi icvle- neba. ridebiT Tanamedrove qoreo- profesiuli ansamblis ro- Tagan, irRveva memkvidreo-
ba da maT Soris plastikac~. xalxuri cekvis festivale- grafiis ama Tu im stilis war- melime nomeri, saerTod did biTi nakadis uwyvetoba da iS-
didi maestros es miTiTeba bisa da konkursebis analizis moSobis istoriis Rrmad gan- riskze midis, is ver ipovis leba tradiciebTan kavSiri.
udavod angariSgasawevia, Tu- mixedviT, specialistebi aR- xilvas, SevniSnavT mxolod, masSi avTentikuri folklo- igor moiseevi werda, rom
mca sapirispiro magaliTebis niSnaven, rom qoreografebi rom bevri mimarTuleba war- ris elementebs. folkloruli cekvis Seswa-
moyvanac SeiZleba. kerZod, naklebad iyeneben fiqsire- moiSoboda, rogorc akademiu- nomris gamartiveba da vla da Semdeg argamoiyeneba
samwuxarod, sasceno _ xalxu- bul pirvelwyaroebs. dRes ri cekvis, klasikuri baletis dayvana sust Semsruleblamde, scenaze, mas drois uSedegod
ri qoreografiis praqtikaSi sruliad daumuSavebelia sapirwone da alternativa. xSirad aclis mas arss, rCeba kargvad miaCnia. misi azriT
Zalian xSirad aSkarad Cndeba XIX saukunis bolosa da XX maTi Semqmnelebi gamodiodnen mxolod `SiSveli damuSave- Tanamedrove xalxur-sasceno
tradiciebidan mowyvetisa saukunis dasawyisis qalaquri tanis bunebrivi mdgomareobi- bis~ sqema. folklorul tra- qoreografias SeuZlia SeiZi-
da maTi daviwyebis didi sa- yofiTi cekvis Sreebi, romel- dan, yofiTi plastikidan, or- diciebTan mimarTebaSi aseTi nos da Seinaxos Tavisi saxe
SiSroeba. Tac scenuri interpretaciis ganulobidan da ara pozebis gza yalbia, vinaidan mas is mxolod sacekvao folklorze
xSirad sasceno nawarmoebis ganxorcielebis didi SesaZ- dadgmulobidan. srul dakargvamde mihyavs. fundamenturi dayrdnobiT.
pirvelwyaros warmoadgens leblobebi aqvT. zogierTi ansamblis Semoq- folkloruli nimuSi, ro-
ara folkloruli originali, Tanamedrove sasceno cekve- medebiTi moRvaweobis analizi gorc namdvili xelovnebis uCa dvaliSvili,
aramed baletmaisteris mier bis analizi aCvenebs, rom gvaCvenebs, rom qoreografis yovelgvari nawarmoebi, Ta- profesori

gamoCndeba gza, sanam uremi gadabrundeba?!


falT vekiTxebi vin mixedavs cems kulturis ministri, ise laxavT, ar davafinansebT da saqarTvelos biujets gaaCnia.
xalxs, qveyanas, gaubedure- rogorc ganaTlebis ministri, wavarTmevT materialur-teq- arada batonebo, Tqveni anu
bul, daqceul, specialurad ratom ar afinansebT sabavSvo nikur bazebs, yvela is dargi xelisufalis dainteresebiT,
gaCanagebul soflis meur- qoreografias, ratom ar gaqvT dasustdeba da Semdeg sru- TanadgomiT uamravi problema
neobas, ekonomikas, ganaTle- oficialuri qoreografiuli liad gaqreba. Tu ar iqneba ma- moixsneba, Tu iqneba samuSao
bas, kulturas, avTentikur ganyofilebebi Tqvendami da- sobrioba, ar iqneba Sedegi, ar adgilebi arcerTi WkuaTmyo-
xalxur Semoqmedebas. ras gavs qvemdebarebul saministroeb- iqnebian talantebi. amas sWir- feli ar miatovebs sakuTar
ganaTlebis done, ras uSvre- Si? ratom ar atarebT semi- deba saxelmwifoebrivi mzru- keras. Tu eqnebaT normaluri
biT am sacodav pedagogebs, narebs, treningebs, erTkvi- nveloba da saxelisuflebo ganaTlebis miRebis saSualeba
ra gamocdomania agitydaT, rians, orkvirians, erTTvians? neba. Cemis azriT ganaTlebisa sxvadasxva seqciebsa da wreeb-
vis cdiT, maT, vinc uzarma- es yovelive iyo da arsebobda. da kulturis saministroebma Si Svilebisa da SviliSvilebis
zari armia Taobebisa aRuzar- dargebs, romelsac ar gaaCnia unda gamonaxon materialur- tarebis saSualeba, da es sa-
des samSoblos? unarebiT da masobrioba, is dargebi mkvdar teqnikuri da rac mTavaria, Sualeba saxelmwifom unda ga-
aTasi gaugebrobebiT urevT dargebad iTvleba. namdvilad finansuri saSualebebi. maT monaxos. es sakiTxebi misafu-
tvins drouli da saSualo mosawonia axlandeli spor- amis saSualeba gaaCniaT, ro- CeCebeli da gverdze gadasa-
Cvens xalxs, Cvens qveyanas,
asakis pedagogebs. sasaciloa tis ministris, baton tariel gorc saxelmwifo biujeti- debi namdvilad ar aris. mas
problemebi yovelTvis Tavze
yovelive es, satirali rom ar xeCikaSvilis da sxvadasxva dan, aseve spec. saxsrebidan, siRrmiseulad da gamowvlil-
sayreli hqonda da aqvs. rome-
iyos. erTaderTi kaci vis mi- sportuli federaciebis xel- rac saSualebas miscems sko- viT unda Seswavla da aucile-
li erTi CamovTvaloT, me Sen
marTac sazogadoeba madlie- mZRvanelTa erToblivi Za- lebs, baga-baRebs, kulturis blad mixvdebiT misi dadebi-
getyvi, xalxze mzrunveli xe-
rebas gamoxatavs gaxlavT jan- lisxmeva, raTa erTad yofniT, saxlebs, folkloris cen- Tad gadawyvetis aucileblo-
lisufali gvyolodes odesme
mrTelobis ministri batoni gverdSi dgomiT akeTon saSvi- trebs saxelfaso ganakveTiT baSi. iqneb daZraT yinuli da
an axla gvyavdes. Tqvenc ar
daviT sergienko. danarCenebi liSvilo saqme, raTa sportis uzrunvelyon qoreografebi, arCevnebis Semdeg arCeulma
momikvdeT, CvenTvis da qvey-
ras akeTebT? vekiTxebi ganaT- saxeobebi gaxdes masobrivi, lotbarebi, musikos-akompa- ganaTlebisa da kulturis mi-
nisTvis vis scalia, mTavaria
lebis da mecnierebis yofil rac garkveuli drois Semdeg niatorebi, rac gamoaTavisu- nistrebma yurad iRoT Cveni
maT qonebas, maT ojaxebs, maT
da axlandel ministrebs, ra mogvcems Sedegs. sabavSvo qo- flebs isedac siduxWireSi Txovna da ifiqroT sabavSvo
axloblebs ar daakldes ara-
dagiSavaT qarTulma xalxur- reografiaSi ki ra xdeba? me myof Cvens mosaxleobas zed- qoreografiis xelSewyobaze.
feri, TviTon moirgon Coxa-
ma cekvam, simReram, rom ga- aravis saqmeSi ar verevi da meti xarjebisagan, xolo ma- rogor da ranairad am saki-
saviT xalxica da qveyanac.
moapanRureT qoreografebi arc aravisze maqvs garTule- sobrioba rogor Sedegebs iZ- Txebis naTelis mofenaSi yve-
xalxsa da qveyanas ra? meti
da lotbarebi skolebidan? ba, magram miTxariT, ra qnan im leva, es damtkicebulia mTels la gverdiT dagidgebiT ga-
sadardebeli ara aqvT Cven
maT xom saxelmwifo kuTvnil adamianebma, vinc mTeli Tavi- msoflioSi. sagangaSo zarebi nurCevlad rangisa, wodebisa
ra mogviva, Tundac mdinarem,
xelfass uxdida da isinic ke- si Segnebuli cxovreba miuZR- unda davarisxoT da yvela da asakisa. vitovebT imeds,
tbam an zRvam dagvaxrCos ise,
Tilsindisierad asrulebdnen vnes qarTul qoreografia- saSualeba unda gamonaxos Cveni Txovna-survilebi ar
rogorc bankis valebma. sa-
TavianT movaleobebs. ratom Si moRvaweobas, muSaobdnen saxelmwifom, raTa soflidan, darCeba ,,xmad mRaRadeblisa
qarTveloSi yoveli mexuTe
unda iyos qoreografi, lot- klubebSi, skolebSi, kultu- raionebidan, axalgazrdebisa udabnosa Sina~.
Tu ara meSvide ipoTekaria
bari, musikos-akompaniatori ris saxlebSi, qoreografiul da specialistebis migracia
da myvlefav bankirTa lukmad
mSoblis jibeze miCerebuli, studiebSi, romlebic ganaxe- Sewydes. xelSewyobiT, dain- iuri toraZe,
arian qceulni, amerikaniza-
rodis eqnebaT maT saSualeba vrebulia mTeli saqarTvelos teresebiT, dafinansebiT da Tavmjdomaris moadgile,
cia, gaTurqeba vfiqrob ar qoreografi, saqarTvelos
rom kuTvnili kapikebi auna- masStabiT. nebismier dargs Tu materialur-teqnikuri baze-
agvcdeba, meti raRa ubedure- qoreografiis amagdari
zRaurdeT? ra pasuxs gagv- avtoritets da imijs Sevu- bis mopovebiT. amis saSualeba
ba unda dagvemarTos, xelisu-
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
8
qoreografia

varskvlavosani xelovani
vda Rirsebis ordeniT, misi
saxelobisaa senakis bavSvTa
qoreografiuli ansambli `ku-
Cxi bedineri~; baton jamus
matuli Teatris win gaixsna tobas. tad iTvleba `suxiSvilebis~ damsaxurebulad mieniWa sapa-
saqarTvelos damsaxurebu- 1959 wels, amerikis Seer- legendaruli ansamblis co- tio senakelis wodeba.
li artistis, `suxiSvilebis~ Tebul StatebSi gaimarTa cxal Semoqmed mematianed. jamu garuCava aramarto
legendaruli ansamblis saxe- festivali, romelSic monawi- baton jamus damTavrebuli ubadlo xelovani, aramed Se-
lovani solistis Salva (jamu) leobdnen sabWoTa kavSirSi aqvs Tbilisis iv. javaxiSvilis saniSnavi qarTuli ojaxis Ta-
garuCavas saxelobiTi vars- Semavali qveynebi. saqarTve- saxelobis saxelmwifo univer- vkacia.
kvlavi. los `suxiSvilebis~ ansambli sitetis istoriis fakulteti. saqarTvelos qoreografTa
saqarTvelos xalxuri cek- warmoadgenda. los-anJelesSi sxvadasxva dros muSaobda sa- kavSiris, gazeT `saqarTvelos
vis saxelmwifo akademiuri an- gamarTuli koncertis meore qarTvelos kinomatografiis qoreografiis~ redaqciis,
sambli sul axali daarsebuli dRes, `los-anJeles-taimsma~ saxelmwifo komitetis sammar- veteran qoreografTa fon-
iyo, rodesac jamu garuCava iq pirvel gverdze gamoaqveyna Tvelos ufrosis moadgiled, disa da xelovnebis WeSmarit
mocekvave-msaxiobad Cairicxa cal cerze Semdgari TeTr- kinoTeatrebis _ `spartakisa~ TayvanismcemelTa saxeliT
(1949 w.) da ansamblTan erTad Coxosani jamu garuCavas su- da `gazafxulis~ direqtorad, vulocavT mxcovan mocekva-
triumfiT Semoiara msoflios raTi warweriT: `es erTi mo- kinoTeatr `rusTavelis~ di- ves personaluri varskvlavis
ama wlis 4 ivniss, mSobliur mravali qveyana. maT warmate- cekvave vaJi aRemateba mTel reqtoris moadgiled. gaxsnas, vusurvebT didxans
qalaq senakSi, akaki xoravas bebze werdnen msoflio presis rusul festivals~. 1961 wels mieniWa saqarTve- sicocxles, janmrTelobas da
saxelobis saxelmwifo dra- furclebze, xotbas asxamdnen jamu garuCava, baton omar los damsaxurebuli artistis naTeli dReebis simravles.
qarTvel mocekvaveTa osta- mxeiZesTan erTad WeSmari- wodeba; 1990 wels dajildo-

brZens! marTalicaa, droTa,

aleqsandre daraxveliZe - 85 weliwadis, TveTa da dReTa


msvlelobas veravin gaaCe-
rebs. dae, idinos samyarom
qarTul sabavSvo da axal- bileo samkalsac imkis. aseT bebuli ansamblebis siisa, Tavis gziT, Cven ki mokvdave-
gazrdul qoreografiaSi uka- gamoCenil msaxiob-mocekva- aseve uaRresad Znelia ganisa- bma, yoveldRiuri sazrunavis
naskneli 50-60 wlis manZilze veTa da qoreografTa Soris zRvros ricxobrivi odenoba Rirseulad aRmsareblebma,
ara erTi Rirseuli adamiani, erT-erT mowinave poziciaze mis mier dadgmuli cekvebisa. vcadoT ar dagvaviwydes, ar
qoreograf-pedagogi da aR- dgas qarTul qoreokultura- arc is faqtia umniSvnelo, gamogveparos, an kidev ar wa-
mzrdel-maswavlebeli (am si- Si kargad cnobili pirovneba, rom batoni aleqsandre Tvi- vuyuradoT im saqmes, romelic
tyvebis saukeTeso gagebiT) mravali RirsebiTa da saxel- Tonvea avtori mTeli rigi CvenTvis gangebas dauvale-
moRvaweobda da dResac war- mwifo jildoTi dafasebuli sabavSvo cekvebisa, romlebic bia da romelsac Rirseulad
matebiT saqmianobs. adamiani aleqsandre (robert) araerTxel daidga sxvadasxva aRasruleben batoni aleqsan-
maT mTeli epoqa Seqmnes daraxveliZe. sakoncerto darbazebis sce- dre daraxveliZis tol-fardi
qoreopedagogikaSi, aRzardes mimdinare 2016 wels, baton naze. pirovnebebi.
niWier-SemsrulebelTa Tao- aleqsandres dabadebidan 85 batoni aleqsandre, rogorc saqarTvelos qoreograf-
bebi da damdgmel-qoreogra- weli Seusrulda. igi gasuli maZiebeli da bunebiT Semoqme- Semoqmedeba, damsaxureba da Ta kavSiris xelmZRvaneloba,
febi. saukunis 40-iani wlebidan xan di kaci avtoria araerTi leq- Rvawli SeumCneveli ar darCe- gamgeoba, kolegebi, mxardam-
aseTi RirsebiTa Tu maRali msaxiob-mocekvavis, xan ki- sisa, sxartulisa da maxvil- nia arc qveynis xelisuflebas Werni da aRzrdilebi guliTa-
pirovnuli TvisebebiT Sem- dev damdgmel qoreografis gonivruli gamonaTqvamisa, da arc im maspinZel Semoq- dad ulocaven baton aleqsan-
kul moRvaweebs sadReisod rangSi emsaxureba misTvis romelic friad sainteresos medebiT organizaciebs, ro- dre daraxveliZes dabadebis
mniSvnelovani cxovrebiseuli saficrad qceul erovnul xdis mis gverdiT yofnas Tun- melTa miwveviTac Rirseulma 85-e wlisTavs, usurveben ja-
etapi udgaT. yvela maTgani kulturas. ubralo Camo- dac yofiT garemoSi, ojaxur Semoqmedma TiTqmis naxevari nis simrTeles, did adamianur
ukve siWarmagis asaksaa mi- Tvlac ki gaWirdeba batoni Tu samegobro wreSi. msoflio Semoiara. bednierebas da SemoqmedebiT-
Rweuli da Sesabamisad, saiu- aleqsandres mier Camoyali- aleqsandre daraxveliZis droni mefobeno, uTqvams pedagogiur warmatebebs.

Tanamedrove qarTul qo- respublikuri festivalebis


reografiaSi ganviTarebis
saintereso etapi dgas. iqmne-
ba ansamblebi, asparezze gamo-
dis qoreografTa axal-axali
rezo WiokaZe - 60 mravalgzis laureati, miniWe-
buli aqvs ,,cekva aWarulis
ubadlo Semsruleblis~ ti-
tuli.
Taobebi, tardeba saintereso kulturul memkvidreobasTan, gakeTeba SeiZleboda da rom varebi da qoreografebi: jano 2013 wels, kulturis sa-
RonisZiebebi Tu Sexvedrebi, mis masazrdoebel fesvebTan, dros gafrTxileba unda. bagrationi, anton CixlaZe, ministros gankargulebiT
rasac Tavisi wonadi wvlili mozardi Taoba ar kargavs kargia, rom baton rezos lili gvaramaZe da sxvebi... WiaTuraSi dainiSna qarTuli
Seaqvs mozardi Taobis zneo- folkloruli xelovnebis arc ukan moxedvis eSinia da swavlis paralelurad kulturisa da folkloris
briv-esTetikuri da fizikuri siyvarulsa da pativiscemas. samomavlod gasakeTebelsac cekvavda saxelmwifo qoreo- ganviTarebis koordinatorad
aRzrdis saxelmwifoebrivad aseTi warmatebuli adamia- jansaRi TvaliT, fxizeli go- grafiul ansamblSi, romelic sazogadoebriv sawyisebze.
mniSvnelovan saqmeSi. nebis, pedagog-aRmzrdelebis nebiTa da energiiT uyurebs. axla ,,erisionis~ saxels ata- batonma rezom, 18 wlis man-
gansakuTrebuli aRniSvnis rigSi dgas qalaq WiaTuraSi mokled, erTi Tvalis gada- rebs da kulturis saminis- Zilze, mravali axalgazrda
Rirsia is garemoeba, rom axal- moRvawe xelovani, qoreogra- vlebiT CavxedoT mis biogra- tros ansambl ,,aragvelebSi~, aziara cekvis siyvaruls, ro-
gazrdobasTan, mozardebTan fi da RirsebiT gamorCeuli fias. romelsac gamoCenili qoreo- melTa Sorisac araerTi dRes
aqtiur SemoqmedebiT da saaR- pirovneba batoni rezo Wio- rezo WiokaZe daibada 1956 grafi zaur asaTiani xelmZR- ukve cnobili qoreografia.
mzrdelo saqmianobas eweva kaZe. wels WiaTuraSi. saSualo sko- vanelobda. rezo WiokaZe Cveuli pro-
qoreografTa ufrosi Taoba, mimdinare wels, am uaRre- laSi swavlis paralelurad 1975 wels rezo WiokaZe fesionalizmiT, SemarTebiTa
romelTa codna-gamocdileba sad saintereso da kolori- Cairicxa metalurgTa kul- mSobliur qalaqs daubrun- da pasuxismgeblobiT agrZe-
da avtoriteti gadamwyvet tul pirovnebas dabadebidan turis sasaxlesTan arsebul da da muSaoba daiwyo meta- lebs saqmianobas da kvlavac
rols asrulebs ara marto eqvsi aTeuli weli Seusrul- axladgaxsnil qarTuli xa- lurgTa kulturis sasaxleSi erTgulad dgas qarTuli qo-
mozardebis, aramed TviT qo- da. xSirad gaigoneb, es xom lxuri cekvis studiaSi. qoreograf-pedagogad. para- reografiuli xelovnebis gan-
reografTa Taobebis aRzrda- siWarmagis, dabrZenebuli pedagogebic gamocdili da lelurad dainiSna kulturis viTarebis sadarajoze.
Camoyalibebis saqmeSi. yofis asakia da, Sesabamisad, ukve saxeliani hyavda: lali sasaxlis samxatvro xelmZR- gazeT ,,saqarTvelos qo-
Cvenda sabednierod, qar- mTavari saqmeebi jer kidev CxeiZe, akaki cercvaZe, gela vanelad; sxvadasxva wlebSi reografiis~ redaqcia, saqar-
Tuli realoba, misi calk- winaao. marTalicaa! axalga- kapanaZe, iuri endelaZe. sko- gaxldaT soflebis _ pere- Tvelos qoreografTa kavSiri
euli regioni, mdidaria ase- zrdoba didi da ulevi si- lis rvawledis damTavrebis visisa da wirqvalis kultu- da kolegebi guliTadad vu-
Ti adamianebiT. swored maTi mdidrea, cxovrebis grZel Semdeg misaRebi gamocdebi ris saxlebis direqtoric. locavT baton rezo WiokaZes
damsaxurebaa, is faqti, rom Saraze gamosul axalgazrdas Caabara Tbilisis sergo zaqa- datvirTuli samuSao reJimis dabadebis Rirseul saiubileo
miuxedavad urbanuli garemos eCveneba, rom dro nela ga- riaZis saxelobis kultsagan- miuxedavad, baton rezos ar me-60 wels, vusurvebT did
moZalebisa, romelic Tvise- dis, amitom saCqaro araferia, manaTleblo saswavlebelSi miutovebia sacekvao kariera. adamianur bednierebas, janmr-
brivad axal realobas amkvi- Tumca gaivlis cota xani da qoreografiul ganyofileba- saxelovan ansamblebTan er- Tel sicocxles, gamarjvebeb-
drebs da nel-nela gvaSorebs dakvirvebuli kaci umal igrZ- ze, sadac leqciebs ukiTxavd- Tad moiara msoflios mrava- sa da axal-axal SemoqmedebiT
winaparTa mier datovebul nobs, rom Turme ufro metis nen gamoCenili mecnier-mkvle- li qveyana, aris sakavSiro da warmatebebs.
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
9
qoreografia

fridon sulaberiZis fenomeni zaur (cacqura) papiaSvili - 65


qarTuli cekvis saxeli da (noumens) moevlineba, rogorc mowadinebac ar eyos. rklasebs da zrdida maRali
dideba waruxocel-mouSleli araCveulebrivi, rogorc iS- fridon sulaberiZis, ro- SemoqmedebiTi aqtivobiT ga-
simaRlea. igi erTis mxriv, viaTi da yvelasagan gamor- gorc xelovanis, rogorc qo- morCeul mocekvaveTa Tu qo-
Ceuli. reografis mudmivi fiqrisa reografTa Taobebs. mis mier
qarTul sacekvao da wuxilis sagans tradicia, aRzrdili msaxiob-mocekva-
xelovnebaSi amgvari stilisa da formis mTliano- veebi dRemde warmatebiT ga-
fenomenis rols asru- ba, Cveuli sacekvao kultu- modian qveynis masStabiT mo-
lebda da asrulebs ris aRdgena-ganviTareba, av- qmed ansamblebSi, anda warma-
gamoCenili mocekva- Tentikurobis sasimaRlo niS- tebuli qoreografebi arian
ve-xelovani, uamravi nulebis dacva warmoadgens. saqarTvelosa da CrdiloeT
wodeba-regaliebis igi ara marto wuxs da ara kavkasiis respublikebis ukve
mflobeli, RirsebiTa marto fiqrobs aRniSnul sa- saxelmoxveWil koleqtivebSi.
da SemoqmedebiTi Se- kiTxebze, aramed realuradac qarTuli sacekvao xelovne-
ba mraval gamoCenil da Rirse- baton zaurs Tavisi Semo-
marTebiT dajildoe- axorcielebs Canafiqrs Tavis qmedebiTi saqmianobisaTvis,
buli pirovneba fri- yoveldRiur praqtikul saq- biT dajildoebul pirovnebas
icnobs. maT mxrebze Taobebis saswavlo-pedagogiur da saaR-
don sulaberiZe. mianobaSi. swored amis Sedegia mzrdelo muSaobaSi miRweuli
xuT aTeul weliwa- is didi warmatebebi, romelic mier Seqmnili gamocdileba
da axalgazrdobis aRzrdis warmatebebisaTvis, aseve qo-
dze metia batoni fri- misi xelmZRvanelobiT moR- reografiuli xelovnebis gan-
eris mentalur wyobas, mis doni siyvaruliT, mondome- vawe ansambl ,,rusTavs~ aqvs sferoSi gaweuli saqmianobis
tvirTi, aseve siaxleTa dam- viTarebaSi Setanili wvlili-
istoriul mexsierebas, xolo biT da udidesi erTgulebiT mopovebuli. saTvis miRebuli aqvs uamravi
meores mxriv, calkeul, uaR- emsaxureba qarTul sacekvao gazeT ,,saqarTvelos qoreo- kvidrebis mdidari gamocdi-
lebaa dayrdnobili. saxelmwifoebrivi jildo da
resad gamoCenil pirovnebaTa kulturas. am xnis manZilze, grafiis~ redaqcia guliTa-
aseT pirovnebebs Soris qoreografTa kavSiris mier
fenomenalur mignebebs, gamo- man mTeli skola Seqmna da rac dad ulocavs baton fridons
aris zaur papiaSvili, rome- dawesebuli wodebebi, orde-
cdilebasa da miRwevebs eyrd- gansakuTrebiT mniSvnelova- sasceno da qoreografiul-
lic TiTqmis oTx aTeul wel- nebi da medlebi.
noba. nia, iseTi sasimaRlo niSnule- pedagogiuri saqmianobis 75-e
ze metia emsaxureba erovnul aRniSnuli procesis da-
,,fenomeni~ Zveli berZnuli bi moxaza sacekvao-saSemsru- wlisTavs, usurvebs janmrTe-
sacekvao kulturas. zaur magvirgvinebeli RonisZieba
enidan Semosul-damkvidre- leblo xelovnebaSi, romlis lobas, sikeTes, sixarulsa da
papiaSvili wlebis manZilze iqneba mimdinare wlis bolo-
buli cneba-terminia da imaze daZlevas, gameorebas Tu ga- axal-axal SemoqmedebiT war-
`suxiSvilebis~ saxelovani saTvis, q. TbilisSi, samRere-
mianiSnebs, rac realur yofas daWarbebas, SeiZleba Taobebis matebebs.
ansamblis solisti iyo. amis Tis quCaze mdebare skverSi
Semdeg, kerZod 1991 wlidan, qarTvel qoreografTa didi
mZRvanelebs daviT belTaZesa da vasil zambaxi- TviTonve qmnis saqarTvelos ojaxis mier, erovnuli sa-

madloba Zes; ansambl ,,imedis~ xelmZRvanels gela xur-


ciZes; ansambl ,,didgoris~ xelmZRvanels mari
JRents; ansambl ,,ubisis~ xelmZRvanels eliso
erovnuli gvardiis ansambl
„mamuls“ da dRemde sakuTar
aRsazrdelebTan erTad er-
cekvao kulturis sadideblad
da zaur papiaSvilis damsaxu-
rebis aRsaniSnavad simboluri
gazeT ,,saqarTvelos qoreografiis~ redaqcia, Tgulad emsaxureba misTvis monumentis gaxsnisadmi miZR-
lursmanaSvils, ansambl ,,kolxas~ xelmZRvanels vnili ceremoniali.
gazeTis gamocemis saqmeSi Setanili garkveuli sayvarel saqmes. zaur papiaS-
kaxa Citaias, ansambl `taZris~ xelmZRvanels goCa gazeT „saqarTvelos qo-
wvlilisTvis, madlobas uxdis qoreografiul vils, rogorc mocekvavesa da
gabaSvilsa da ansambl `faris~ xelmZRvanels qoreografs lamis naxevari reografiis“ redaqcia ulo-
ansambl ,,ohoi nanas~ xelmZRvanels aleqsandre
laSa msxviliZes. gazeTi `saqarTvelos qoreo- msoflio aqvs Semovlili. igi cavs baton zaurs dabadebi-
xidaSels, ansambl ,,aisis~ xelmZRvanels inga ta- dan 65-e wlisTavs, usurvebs
grafia~ winaswar ulocavs maT damdeg Soba-axal warmatebiT gamodioda sxva-
baRuas, ansambl ,,stefanwmindas~ xelmZRvanels janmrTelobas da axal-axal
wels da usurvebs winsvlas da warmatebebs. dasxva qveynis pirvelxarisxo-
guram buCukurs, ansambl ,,erTsulovnebas~ xel- van scenebze, aZlevda maste- SemoqmedebiT warmatebebs.

nacionaluri samosis saxli


ansambli ,,fesvebi“ qarTuli folkloruli
kultura, sascenod saCvene-
beli sacekvao Tu sasimRero
nebiT, maTi amqruli erTobiT,
kvlavac grZeldeba tradicii-
sadmi pativiscema-erTgulebis
gamomxatveli saqmianoba.
Cemo mamuka! im lamaz da bednier dRes, roca axla Segnebulad ar davasaxeleb, magram Senze
swored amis gamoxatulebaa
Seni ansamblis `fesvebis~ solo koncerti ki maqvs gansakuTrebuli azri da sxvas albaT
is faqti, rom cota xnis win,
vnaxe, Zalian gavixare da Jruanteli da Svebis guli ar daswydeba, Tuki am werilidan mogax-
TbilisSi, daviT aRmaSeneblis
gemrieli cremlebic ar momklebia... madloba seneb: Sen gansakuTrebuli xar Seni ganaTle-
95-Si dafuZnda „nacionaluri
Cemo kolegav! biT, inteleqtiT da kacobiT.
samosis saxli“, baCana Wantu-
imdRevandeli Cemi janmrTlobis gauarese- win Cemo umcroso megobaro! `sanTel-sakme-
rias xelmZRvanelobiT.
bis gamo darbazidan scenaze ver amovedi da veli Tavis gzas ar dakargavso!~
darwmunebulni varT, rom
ver mogiloceT Tqven, bavSvebsa da maT mSo- axla es patara leqsic minda mogiZRvna, ro-
axladCamoyalibebuli dawe-
blebs aseTi warmateba da, amitom, gadavwyvite melic eqspromtad davwere Tqveni solo kon-
sebuleba warmatebiT iTa-
am patara weriliT mogeferoT yvelas. certis msvlelobisas.
namSromlebs qveynis masS-
Tqvenma solo koncertma erTxel kidev
xelovneba, Tavis momxibvle- tabiT moqmed folklorul
warmoaCina Cveni mravalsaukunovani qveyana - fesvebi lobas, esTetikur simaRlesa koleqtivebTan da daexmareba
rogorc erTiani, mtkice, jiSiTa da niWiT ga-
da masStabebs dakargavda, maT qarTuli folkloruli
morCeuli, umSvenieresi, patara, magram - didi qoreograf mamuka cercvaZes naconaluri atributikis, kulturis wardgenis saqmeSi.
saqarTvelo.
Cacmulobisa da garegnulad
vijeqi darbazSi, vuyurebdi koncerts da
dro gagrZeldeba, kaci kacs Secvlis, gamomxatveli niSan-
TavSi erTmaneTs cvlidnen frazebi: `kidevac
samkaulebis gareSe.
daizrdebian algeTs lekvebi mglisani~, `deda kvlavac ifrenen caSi marTveni,
bednierebaa, rom
naxe, mama naxe~, `kokasa Sigan raca sdgas~,
Cven ver wagvSlian, CvenTan ars RmerTi, qarTvelma xalxma,
`lekvi lomisa sworia~, `vardze vardi amodis~,
samSoblosaTvis vcocxlobT qarTvelni! SemoqmedebiTi saq-
`is urCevnia mamulsa~, `vaJkacsa guli rkinisa~
mianobiT dakavebul-
da... ra vici, mTlad moviare fiqrebSi poeziis Senma bavSvebma gvauwyes cekviT, ma inteligenciis
samyaro.
rom ar gamxmara fesvi imerTa, saukeTeso nawilma,
madloba minda movaxseno Sens yvela mo-
udidesi Sroma-mo-
cekvaves, madloba maT mSoblebsa da axlo- Cveni Taobis erTmuStad SekvriT wadinebis fasad Sei-
blebs, qomagebs, vinc gverdSi gidgas am Zneli
da urTulesi saqmis warmatebiT warmoCenaSi.
rom saqarTvelo aRorZindeba! narCuna erovnuli
nacionaluri kos-
im saRamos, koncertis dasrulebis Semdeg,
rezo beraZe – raWveli tumi da misi Semqm-
qarTuli qoreografiis saukeTeso saxeebma sa-
neli specialiste-
jarod dagafases da mogiloces es didi war- ansambl `iverielebis~ bis araerTi Taoba.
mateba. axla mec minda giTxra: Seni Taobidan samxatvro xelmZRvaneli, sasiamovnoa, rom
5-6 qoreografs mainc gamovyofdi, romlebic saq. qoreografTa kavSiris aseTi tipis specia-
Cemgan simpaTias imsaxureben da romelTac, mrCevelTa sabWos wevri listebis gaerTia-
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
10
qoreografia

darulma mocekvavem omar

avTandil TaTaraZis xsovnis saRamo


mxeiZem, filologma da xe-
lovnebis istoriis mkvle-
varma rusudan failoZem, ro-
melmac wigni miuZRvna baton
ama wlis 13 oqtombers, sa- lamazi sityva iTqva. damswre avTandils. saq. SoTa rus-
mebis didi sakaTedro taZris sazogadoebas sityviT mimar- Tavelis Teatrisa da kinos
sakonferencio darbazSi, sa- Ta saqarTvelos qoreograf- saxelmwifo universitetis
qarTvelos qoreografTa ka- Ta kavSiris Tavmjdomarem, qoreografiuli kaTedris
vSiris organizebiT Catarda profesorma rezo WaniSvil- gamgem, profesorma uCa dva-
gamoCenili qoreografis, ma, romelmac gansakuTrebu- liSvilma..
qoreologis, xelovnebis lad aRniSna am SesaniSnavi xsovnis saRamo SesaniS-
damsaxurebuli moRvawisa da pirovnebis Rvawli qarTuli navad Sesrulebuli saga-
didi pedagogis avTandil Ta- qoreografiuli xelovnebis loblebiT friad gaalamaza
TaraZis xsovnis saRamo. ganviTarebis saqmeSi. qarTuli folkloris moswa-
saRamos eswrebodnen bato- avTandil TaTaraZe Tbi- vleTa sasaxlis vaJTa an-
ni avTandilis STamomavlebi, lad gaixsenes misma uaxloes- samblma ,,erqvanma~, romlis
kolegebi, saxelmwifo ansam- ma megobrebma da namowafa- xelmZRvaneli kaxaber Sa-
blebis Zveli da axali Tao- rebma: saukunis mocekvavem qiSvili gaxlavT. saboloo
bis mocekvaveebi, studentebi da ansambl ,,rusTavis~ samxa- jamSi, didi xelovanisadmi
da misi udidesi niWis Tayva- tvro xelmZRvanelma fridon miZRvnilma saRamom, sainte-
nismcemlebi... sulaberiZem, saqarTvelos reso SemoqmedebiT viTare-
saRamoze bevri Tbili da saxalxo artistma da legen- baSi Caiara.

grilion tuRuSis xsovnas guliko sixaruliZe


daruli omar mxeiZe, cnobili
mocekvaveebi, ,,suxiSvilebis~
yofili solistebi, Tengiz
uTmeliZe da givi sixaruli-
ama wlis 29 seqtembers, q. salmnen saq. qoreografTa ka- Ze...
TbilisSi, saqarTvelos qo- vSiris Tavmjdomare rezo Wa- RonisZiebam maRal Semoqme-
reografTa kavSirisa da niSvili, ,,saukunis mocekvave~ debiT atmosferoSi Caiara.
qarTuli qoreografiis ero- fridon sulaberiZe, legen-
vnuli centris organizebiT
gaixsna, saqarTvelos saxa-
lxo artistis, `suxiSvilebis~
legendaruli ansamblis saxe-
lovani mocekvavis qalbaton
guliko sixaruliZis memoria-
luri dafa.
RonisZiebas eswrebodnen
29 oqtombers, qarTuli doqtori, profesori oleg zemoT aRniSnuli organiza-
qoreografiis erovnuli cen- alaviZe; SoTa rusTavelis ciebis warmomadgenlebi, qal-
tris organizebiT, q. vanis Teatrisa da kinos saxelm- batoni gulikos ojaxis we-
levan gersamias saxelobis wifo universitetis qoreo- vrebi da uaxloesi megobrebi,
kulturis sasaxleSi Catar- grafiuli mimarTulebis li- cnobili sazogado moRvaweebi
da respublikuri festivali deri, folkloris erovnuli da ansambl ,,suxiSvilebis~
,,qarTuli cekvis zeimi qvemo premiis laureati, profesori oqros Taobis mocekvaveebi.
imereTSi~, romelic mieZRvna uCa dvaliSvili, vanis muni- damswre sazogadoebas mie-
erovnuli qoreografiuli cipalitetis kulturis sam-
kulturis didi ojaxis we- saxuris warmomadgenlebi da

bravo omar!
Camosuli sabavSvo da axal-
vris, saxalxo moRvawisa da batoni grilionis ojaxis we-
gazrduli qoreografiuli
damsaxurebuli xelovanis vrebi...
koleqtivebi, maT Soris omar
grilion tuRuSis xsovnas. orive RonisZieba marTlac
mxeiZis saxelobis studiebTan
RonisZiebis dasawyisSi, q. rom didi warmatebiT Catar-
arsebuli ukve garkveuli dam-
vanis centrSi gaimarTa gran- da, rac, upirveles yovlisa,
saxurebis mqone ansamblebi.
diozuli aRlumi. erovnuli centris mTeli Se-
organyofilebiani Ronis-
gansakuTrebiT aRsaniSnavia madgenlobisa da misi mxar-
Zieba marTlac rom maRal do-
is faqti, rom ornawiliani, damWeri organizaciebis didi
neze Catarda. dasasruls sa-
kargad organizebuli sakon- Sromis Sedegia.
qarTvelos qoreografTa kav-
certo programis garda, swo- qarTuli qoreografiis
Siris gamgeobis iniciativiT,
red erovnuli centris or- erovnuli centri madlobas
qoreografiuli xelovnebis
ganizebiT, zemoT aRniSnuli uxdis q. vanis municipalite-
ganviTarebis saqmeSi Setanili
sasaxlis fasadze gaixsna ba- tis kulturis samsaxurisa da
didi wvlilisa da sacekvao xe-
toni grilionis memorialuri kulturis saxlis TanamSro-
20 noembers, Tbilisis did - EAFF, gazeTi `saqarTvelos lovnebis sferoSi xangrZlivi
dafa. gaxsnis ceremonials melTa mTel Semadgenlobas
sakoncerto darbazSi gaimar- qoreografia~, saqarTvelos praqtikuli da Teoriuli
eswrebodnen da damswre sa- TanadgomisTvis. erovnuli
Ta saukunis mocekvavis, sa- veteran qoreografTa fondi, moRvaweobisaTvis gamoCenili
zogadoebas miesalmnen warmo- centri imedovnebs, rom aseTi
qarTvelos saxalxo artistis, qarTuli qoreografiis ero- qoreografebi dajildovdnen
madgenlebi qarTuli qoreo- tipis RonisZiebebis Catareba
erovnuli premiis laureatis, vnuli centri da saqarTvelos `saqarTvelos qoreografiis
`qarTuli kulturisa~ da maswavlebelTa kvalifikaciis brwyinvalebisa~ da `saqar-
`saqarTvelos qoreografiis amaRlebisa da profesiuli Tvelos qoreografiis amagda-
raindis~, CoxosanTa sazoga- ganviTarebis instituti. ris ordenebiT~, xolo monawi-
doebis uxucesTa sabWos Rir- RonisZiebaSi monawileobd- le ansamblebi - omar mxeiZis
seuli wevris, saqarTvelos nen dedaqalaqidan da qvey- gamosaxulebiani specialuri
qoreografTa kavSiris sapa- nis sxvadasxva regionebidan prizebiTa da diplomebiT.
tio Tavmjdomaris, Tbilisisa
da baTumis sapatio moqalaqis
omar mxeiZisadmi miZRvnili
ukve tradiciadqceuli kon-
grafiis erovnuli centridan tradiciad iqceva, rac namd-
certi, romlis organizato-
da saqarTvelos qoreografTa vilad Seuwyobs xels qarTuli
rebi iyvnen q. Tbilisis meria
kavSiridan, aseve - cnobili qoreografiuli xelovnebisa
da saqarTvelos qoreografTa
sazogado moRvaweni: saqar- da gamoCenil xelovanTa kidev
kavSiri, xolo mxardamWerebi
Tvelos saxalxo artisti, ufro warmoCena-dafasebis sa-
ki folkloruli festiva-
saukunis mocekvave omar mxei- qmes.
lebis evropuli asociacia
Ze; pedagogikis mecnierebaTa
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
11
qoreografia

aleko xidaSeli da ansambli ,,ohoi, nana~


yovelTvis eZebda imas, rac sxvebisgan ganasxvavebda
- Cemi warsuli rom xelaxla vle STambeWdavad gamodioda `mTiuluri~, `ferxuli-far-
iwyebodes, arafers Sevcvlidi. sapasuxismgeblo koncer- ca~ da sxva.
amis safuZveli Cemi Seulaxavi tebze. cekvavda sxvaTagan mizandasaxulma qoreo-
biografiaa, magram tkivilic gansxvavebuli stiliT. yo- grafma foTis kolxur-lazu-
bevri mqonda - mouSuSebelia velTvis eZebda imas, rac Za- ri cekvebis safestivalo kon-
mamaCemis lavrenti xidaSelis lian uxdeboda da Svenoda. me- kurszec imarjva - Seudarebe-
naadrevi wasvla amqveynidan. tad ixdenda `gandaganis~ saxa- li SesrulebiT, iliko suxiS-
deda - ariza minaZe ojaxis siaTo solo-nawilebs, svanur vilisa da jano bagrationis
burjia, metad keTili da Tbi- `Sinavorgilis~, `mTiulurs~. saxelobis prizebs daeufla.
li adamiani. meuRle rusudan gasakviri ar unda iyos, prizebi `ohoi, nanas~ qoreo-
faRava yovelmxriv samagali- rom saxelmwifo gamocdaze grafs aleko xidaSels da
To pirovnebaa. RmerTma ma- mxned, uSiSrad warsdga. misi skolis direqtors tariel
Cuqa sami tyupi vaJi - luka, sadiplomo naSromi - `xorumi~ qaTamaZes gadasca saxelovanma
nika da saba. ase daiwyo CemTan udavod pasuxobda saerTo fridon sulaberiZem.
saubari aleko xidaSelma, ro- moTxovnebs, risTvisac daim- vfiqrobT, rom bevris mTq-
melzec am sagazeTo werilis saxura maRali Sefaseba. saga- Seisxams xalxuri musikiTac. nebSi saukeTeso `xorum-ganda- melia saqarTvelos qoreo-
dawera gadavwyvite. mocdo komisiis mowoneba. Tundac im mSvenieri hangebiT, ganis~ kompozicia daamuSava, grafTa kavSiris Tavmjdoma-
igi qobuleTis raionis ...SemarTebiT, sruliad da- Tavis droze edem surmaniZem iseTi, yvelas suls rom ea- ris, profesor rezo WaniSvi-
sofel buknarSi aRizarda. moukideblad daiwyo Semoqme- (`qoCaxela~) rom Camoarakraka meba, guls rom gaasxivosnebs. lis naazrevi: `ansambli `ohoi,
mezoblebi, Tanasoflele- debiTi saqmianoba. Caqvis pir- Wibonze... miznis misaRwevad azriani gamomsaxvelobiT te- nana~ ar aris marto Caqvis an
bi yovelTvis kargi TvaliT vel skolaSi Seudga mindobil saSualebebi yovelTvis moiZe- vad cekvas `aWaruli siuita~ baTumis mSveneba. misi scenuri
uyurebdnen, eferebodnen am saqmes. maSin am saswavlo dawe- bneba. qarTvel qoreografebs, uwoda. scenaze gamoafina sru- Zalisxmeva Tamamad wvdeba de-
daudgromel, mizandasaxul sebulebas xelmZRvanelobda aWaris sacekvao xelovnebis liad cincxali sacekvao Zvir- daqalaqur aRiarebasac~.
axalgazrdas. amgvarma buneba- gamocdili pirovneba guram mesveurebs gvevaleba axlebu- faseulobani. miseul `aWarul aleko xidaSeli metad war-
xasiaTma sworedac gansazRvra nakaSiZe... misive daxmarebiT rad, mignebulad warmovaCinoT siuitas~ fexze mdgomi xalxi matebuli Semoqmedia. SemTxve-
misi cxovrebis kredo. SearCia tanadi, saxieri gogo- qarTuli cekvis tradiciuli mquxare taSs ukravda. saerTo viTi araa, rom qoreografTa
ager ukve 22 welia, aleko biWebi, romlebsac cekvis dau- saxe. SevmatoT mas gamom- aRtacebas aWaris ganaTlebis, kavSirma daajildova saqar-
xidaSeli mouRlelad emsaxu- flebisTvis xelsayreli gare- saxveli komponentebi. metad, kulturisa da sportis sami- Tvelos qoreografiis brwyin-
reba qarTul cekvas, uRala- mo Seuqmna. rva TveSi moswa- sayuradReboa aleko xidaSe- nistro da didi olimpiadis valebis ordeniT. xolo `ohoi,
tod da daumadleblad ake- vleTa mSoblebs, pedagogiur lis dakvirvebani, mignebebi, Jiuric SeuerTda (Jiuris Ta- nanas~ mieniWa `bavSvTa sanimu-
Tebs saqmes. axalisebs axalga- koleqtivs, kolegebs aCvena profesionaluri intuicia. vmjdomare naTia sirabiZe, sapa- So saxalxo ansamblis~ wodeba.
zrdebs. Tavisi naSrom-najafi, moawyo igi dananebiT ambobs, rom yve- tio wevri omar mxeiZe; Jiuris `ohoi, nanas~ miRwevebSi
misi pirveli qoreografi Sidasaskolo koncerti. sakon- lasaTvis sanatrel gandagans Tavmjdomareebi: rezo WaniSvi- mniSvnelovania Caqvis pirveli
cnobili xelovani rezo zoi- certo saRamos eswreboda zogierTebi uxeSad SeuCndnen, li, zaur laziSvili; wevrebi: sajaro skolis direqtoris
Zea, romelmac mTeli Tavi- gamoCenili qarTveli poeti gamostaces Tavisi uberebeli gogi CaCava, geno WeliZe, merab tariel qaTamaZis wvlili. igi
si cxovreba qarTul cekvas zurab gorgilaZe. manve urCia simSvene. gulwrfelad vuer- doliZe, madona TevzaZe). yovelmxriv uwyobs xels an-
moaxmara. cekvavda sxvadasxva qoreografsa da direqcias, Tdebi mis mosazrebebs. miT diax, Caqvis pirveli sajaro samblis winsvlas. saqarTve-
prestiJul ansamblSi. rom skolis ansamblisaTvis ufro, rom aseve fiqrobda skolis mocekvaveebma xelo- los qoreografTa kavSirma
marTlac, Tvaldasatane- `ohoi, nana~ daerqmiaT. cekvis korife, didi enver xa- vnebis moyvarulebs aCvenes, batoni tarieli daajildova
beli mocekvave iyo. aWaris sayovelTaodaa cnobili, baZe, romlis Sesaxeb madliani Tu ra SeuZlia namdvil niWie- saqarTvelos qoreografiis
saxelmwifo ansamblSic iwve- rom cekva `ohoi, nana~ xixa- leqsi Camoqsova sofel bukna- rebas, dauokebel Sromasa da amagdaris ordeniT.
vdnen. baTumis saqalaqo an- Ziridan modis da Taobidan ris mkvidrma, cnobilma poet- garjas. yovelive es maZieblo- ...naTqvamia, ra aris kacis
sambl `salaRoboSi~ gamoir- Taobas gadaecema. ar ikargeba, ma jemal qaTamaZem: bis, nayofieri Semoqmedebis cxovreba, Tu ara saqme ke-
Ceoda Cinebuli artistizmiT. ibadeba misi axal-axali saxa- visac Seni `gandagana~ an motanilia, rasac unda davar- Tili. `saqme keTilisTvis~,
sadadgmo-qoreografiul Se- siaTo-iumoristuli garda- `xorumi~ unaxavs, qvaT aRiareba. qarTuli cekvisa da momavali
moqmedebaSic Rirseulad iR- saxvani. igi aucileblad unda vinc ar unda iyos igi, aRsaniSnavia, rom aleko xi- TaobisaTvis iRvwis aleko xi-
vawa. bunebrivia, aseTi xelo- ganviTardes. rogorc aleko cekvis gaxdis unaxavs, daSeli TandaTan, SesamCnevad daSeli. mas kargad gaegeba,
vanisgan bevri ram iswavla da xidaSeli miiCnevs, es cekva- Sen am cekviT vis Rimili, iRrmavebda, aviTarebda Tavis rom adamiani, miT ufro xe-
Seisisxlxorca. TamaSoba axleburad unda ga- vis cremlebi adine, SesaZleblobebs. amgvari mid- lovani, unda gaixarjos, Rir-
1990 wels aleko xidaSeli momzeurdes. amitomac saqarTvelos gomebiT araerT warmatebas seulad gaxarjuli sicocxle,
baTumis kulturul-sagan- SeuZlebelia, ar daveTan- guli moinadire. miaRwia. misma `ohoi, nanam~ dRegrZeli sicocxlea.
manaTleblo saswavlebelSi xmoT niWmomadlebul qoreo- marTlac asea. xalxis gu- zemoT xsenebul olimpiadaze
Cairicxa. mondomebiT eufle- grafs, aleko xidaSels, rom lis monadireba mxolod gan- orjer moipova `gran-pri~. zaur laziSvili,
boda qarTul cekvebs. imxanad `ohoi, nana~, romelic tra- sakuTrebuli niWiT, dauRala- analogiuri gamarjvebebi Cve- saqarTvelos qoreografTa
misi maswavleblebi iyvnen el- diciulad umusikod, SeZaxi- vi SromiT, namdvili qarTuli ni da Cveni qveynis gareTac kavSiris Tavmjdomaris
guja mamalaZe da am werilis lebis (`ohoi, nana~) fonze suliskveTebiTaa SesaZlebe- moipova. saamisod xatovnad moadgile, Rirsebis ordenis
avtoric. sruldeba, aucileblad ipo- li. dadga osuri `simdi~, `raWuli kavaleri, saqarTvelos
axalgazrda, niWieri moswa- vis axal sicocxles, xorcs aleko xidaSelma bolo xa- siuita~, afxazuri `SaraTini~, qoreografiis raindi

`Semodgomis ritmebi – 2016~


duli qoreografiuli koleq- festivalis monawileebma
tivebi, aseve sazRvargareTis mcxeTidan qalaq yvarelSi,
qveynebidan CamobrZanebuli yvarlis tbasTan gadainacvles.
qoreografiuli ansamblebi. daskvniTi, grandiozuli Ro-
kargad organizebuli sakon- nisZieba gaimarTa qalaq Tela-
certo programisa da sauke- vSi. saboloo jamSi festivali
Teso gamomsvlelebis garda, Catarda maRal doneze - sa-
28-29-30 oqtombers, saqar- festivalis farglebSi masS- gansakuTrebiT aRsaniSnavi iyo zeimo da amavdroulad saqmian
Tvelos qoreografTa kavSiris taburi RonisZiebebi gaimarTa grandiozuli aRlumi q. mcxe- viTarebaSi. festivalis orga-
organizebiT Catarda folklo- mcxeTaSi, yvarelsa da TelavSi. TaSi. nizatorebi imedovneben, rom
ris tradiciuli saerTaSoriso dagegmil koncertebSi monawi- monawile ansamblebsa da mis aseTi tipis RonisZiebebi kidev
sabavSvo da axalgazrduli leobdnen rogorc saqarTve- wevrebs gadaecaT fasiani pri- ufro Seuwyoben xels qarTuli
festivali ,,Semodgomis rit- los masStabiT moqmedi saba- zebi da specialuri diplo- qoreografiuli xelovnebis
mebi - 2016~. vSvo, mozardTa da axalgazr- mebi. ganviTarebis saqmes.
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
12
qoreografia
pativcemulo kolegebo!
saqarTvelos qoreografTa kavSiri, 2016 wlis martis TveSi, Cveni saer- ceno-sakoncerto aqtivobebi, romelTa analizis saerTo Sedegebi Semdeg
To profesiuli yrilobis mier miRebuli da samoqmedo programad qceuli saTanado asaxvas hpovebs saswavlo, sarepeticio da pedagogiur-saaRmzrdelo
,,erovnuli qoreografiuli kulturis strategiis~ farglebSi, Tbilisis re- muSaobaSi.
gionaluri (saqalaqo) organizaciis (xelmZRvaneli kaxaber markoiSvili) ini- mimdinare etapze Cven ukve vdgamT garkveul praqtikul nabijebs. kerZod,
ciativiT ambiciur proeqts iwyebs. proeqtis devizia ,,vicekvoT qarTulad~. gazeTis winamdebare nomerSi vbeWdavT ,,qarTulad cekvis~ Teoriuli as-
rogorc profesionalebs, kargad gvesmis, rom Cvens saerTo saqmeSi Ziri- peqtebisadmi miZRvnil publikacias, xolo dekembris bolosaTvis vgegmavT
Tadi da umTavresi, sazogadod, cekvaa. aqedan gamomdinare mzada varT mivi- ordRian qoreografiul festivals (sabavSvo da axalgazrduli ansamblebis
RoT xelovnebis am dargis nebismieri interpretaciuli modeli da saTanadod monawileobiT), romelic iqneba erTgvari winaswari miznobrivi daTvalie-
davafasoT misi esTetikuri, kulturologiur-RirebulebiTi Tu pedagogiur- reba yovelive imisa, Tu ra realuri saresurso baza arsebobs saimisod, rom
saaRmzrdelo mxareebi. miuxedavad amisa, rodesac vxedavT, rom epoqis mier momavalSi es yvelaferi farTo masStabis sakonkurso aqtivobad Camoyalib-
motanili realobebi, ybadaRebuli globalur-libertarianuli azrovnebis des.
wesi, Tu postmodernuli gaazrebebi, siaxleebisadmi gauazrebeli ltolvis bunebrivia, gazeTis momdevno nomrebSi kvlav gagrZeldeba Teoriuli ma-
ukontrolo miswrafebebi aSkarad utevs da arad agdebs erovnulobiT ga- salebis gamoqveyneba da mowinave mignebebisa Tu gamocdilebis moZieba-
morCeul faseulobebs, iZulebulni varT gansakuTrebuli aqcenti swored ganzogadeba.
tradiciul folklorul memkvidreobaze, ,,qarTulad cekvis~ mimarTulebaze ase rom, win didi saqmeebia. maTi mogvareba ki yvelam erTad unda
gavakeToT. viTaoT. did erovnul saqmes Sesabamisi erovnuli energia da SemarTeba
Cvens mier aRniSnuli mimarTulebiT moniSnul gza-savalsa da dagegmil esaWiroeba. es yvelaferi ki Cvens kolega qoreografebs arasodes akldaT.
qmedebebs ramdenime ZiriTadi aspeqti eqneba. es aris: sakiTxis mecnierul- gazeTis redaqcia, kavSiris xelmZRvanelobasTan erTad imeds gamoTqvams,
Teoriuli gaazrebis amocanebi da, raRa Tqma unda, praqtikuli saxis sas- rom arsebuli tradicia kvlavac Rirseulad gagrZeldeba.

qarTulad cekvis Sesaxeb...


problema, romlis Sesaxe- sabuTianobaze fiqri, umal Soris bevria iseTi, vinc mii- nebismieri kulturis tipis ikargebodes. ufro logikuri
bac winamdebare werilSi gvin- SesZaxeben – ra Tqma unda Cnevs, rom kacobriobis, Cveni Sefaseba, misi Taviseburebebis iqneboda gvefiqra, rom aseT
da visaubroT, CvenSi arasodes arsebobso, xolo mecnieru- TvalTaxedvisaTvis misawvdo- Secnoba, mxolod im realiebis dros, es ukanaskneli, rogorc
gamxdara sagangebo Teoriul- li argumentaciebis moyva- mi sivrce, ukanaskneli xuTi gaTvaliswinebiTaa SesaZle- daviwyebuli, rogorc gande-
mecnieruli ganxilvis sagani, ruli mkiTxveli Tavs, albaT, aTaswleulis manZilze yalib- beli, romelic swored ganvi- vnili fenomeni, erTgvarad,
TumcaRa mis Sesaxeb msje- iWvneulad gadaaqnevs, radgan deboda gafantul lokalur Tarebis arqauli etapisaTvis mTvlemare mdgomareobaSi ga-
loben calkeul Sexvedrebis aprioruladve icis _ amgvari civilizaciaTa (zogad qar- iyo damaxasiaTebeli. eWvgare- dadis aracnobieris sferoSi
dros, araformalur viTare- debulebis dasabuTeba arc Tuli realoba swored erTi Sea, rom uZvelesi etapidanve da misi gaaqtiureba mxolod
basa Tu publikaciebSi. mTlad ioli saqmea. imaTTagania) saxiT. maT Soris, moyolebuli kulturis tipi maSin SeiZleba moxdes Tu ki
saqme, mocemul SemTxve- miuxedavad aRniSnulisa, cxadia, garkveuli kontaqtebi Tavis namdvil saxes mxolod saamisod aucilebeli saWiro
vaSi, exeba qarTuli sacekvao imdenad momxibvleli da mim- arsebobda, rac urTierTSe- im SemTxvevaSi inarCunebs Tu pirobebi Seiqmneba.
folkloris ragvarobis da zidvelia gr. robaqiZis mier Rwevasa da urTierTgamdidre- mas maradiulad mosdevs Ta- kulturis `arqe~, razedac
misTvis damaxasiaTebel sa- Camoyalibebuli Tvalsazrisi, basac uzrunvelyofda, magram visi `arqe~, `pirvelsawyisi~, iaspersi saubrobda, yvelaze
Semsruleblo stilur Tavi- imdenad seriozuli saazro- umTavresi mainc is Sida viTa- gnebavT `pirvelsafuZveli~, sruliad da ukeT Tavs iCens
seburebebs, rac, bunebrivia, vno sivrceebisaken gvibiZgebs reba iyo, romelic TiToeuli anu is umTavresi, rac man wes-CveulebebSi, miTebSi,
mudam iqcevda da kvlavac iq- igi, rom Cndeba dauokebeli kulturis arealSi sufevda sawyis etapzeve SeiZina da legendebSi, tradiciebSi,
cevs specialistTa yuradRe- cduneba vcadoT, gaverkveT da rac saboloo jamSi, mis- mxolod misTvis iyo damaxa- cekva-TamaSebSi, simRerebSi
bas. gansakuTrebuli simwvave ra xelCasaWidi Teoriuli save konkretul, sxvisagan ga- siaTebeli. Tu es debuleba, da, saerTod, folklorSi. es
aRniSnul sakiTxs SesZina cno- sabuTebiT SeiZleba gamagr- morCeul saxes ayalibebda. zogadad, sworia, maSin bune- debuleba, vfiqrobT, sruliad
bilma qarTvelma mweralma gr. des didi mwerlis alRo da cnobili germaneli filo- brivia, daisvas kiTxva: icvlis naTeli da gasagebia, magram
robaqiZem, romelmac rokviT migneba. SemoqmedebiTi azro- sofosi karl iaspersi fi- Tu ara Tavis namdvil saxes sakmaod Znelia pasuxi gaeces
ganfenili erovnulobis ni- vnebis istoriuli praqtika qrobda, rom civilizaciaTa kulturuli pirvelsawyisi kiTxvas _ rogor, ra gziT ga-
San-maxasiaTeblebisadmi miZR- xom karga xania gvaswavlis _ lokaluri tipebi, Caketili saukuneebis ganmavlobaSi dadis kulturis `arqe~, misi
vnil Tavis genialur werilSi, genialuri TvaliTa da intui- saxiT umTavresad Zv.w. aR-is Tundac sxva kulturebis pir- pirvelsawyisi yovel kon-
erTi aseTi debulebac gamo- ciiT gamorCeuli adamiane- VIII s-mde viTardeboda. amis velsawyisebTan Sexvedrisas? kretul momdevno adamianze,
Tqva: `qarTul cekvas qarTve- bis xilva-Sefasebebi, zogjer mere, kerZod VIII-II s-s So- istoriuli gamocdilebis Taobidan TaobaSi, anu ra fa-
lis msgavsad veravin icekvebs, marTlac gazviadebul-hiper- ris dgeba e.w. istoriis `cen- analizi sakmaris safuZvels qtorebi apirobeben qceva-mo-
rassa ar eyofa~-o. da Semdeg: bolizebulia, magram aramc triseuli~ (centraluri) dro, iZleva saimisod, rom aRniS- qmedebis im models, romelze-
`qarTuli baleti aris baleti da aramc usafuZvlo da uar- romlis Semdegac kacobriobas nul kiTxvas dadebiTad vu- dac gr. robaqiZe saubrobda?
`jiSis~, baleti `rasis~... sayofeli. universaluri, erTiani ganvi- pasuxoT. cxadia, icvlis, igi am kiTxvaze pasuxis gasacemad
mxatvruli sityvis miste- amTaviTve unda iTqvas, rom Tarebis SesaZlebloba mieca. mdidrdeba, zogjer piriqiT Cven aucileblad dagvWirdeba
riasa da esTetikuri warmo- Cvenamde moRweuli qarTuli iaspersis azriT, kacobriobis _ Raribdeba kidevac, riTac mivmarToT zigmund froidis
saxvis siRrmiseul Sreebs na- sacekvao folkloruli xe- ganviTareba TiToeuli lo- saboloo jamSi transforma- fsiqoanalizis meTodsa da
ziarevi Semoqmedis es, erTis lovnebis ZiriTadi damaxasia- kaluri civilizaciis SigniT cias ganicdis da amiT axali karl gustav iungis anali-
SexedviT, sakmaod ucnauri Tebeli Taviseburebebi, ro- arqauli kulturiT iwyeba. tipis kulturis Camoyalibe- zuri fsiqologiis erT mniS-
gamonaTqvami, saqarTveloSi melTa konkretuli gamovlena mkiTxveli uTuod dagveTanx- bas uwyobs xels. miuxedavad vnelovan mignebas, romelsac
friad popularulia. mas xSi- upirvelesad saSemsruleblo meba, rom cnobili mkvlevaris amisa, pirvelsawyisebi, anu `koleqtiuri aracnobieris~
rad imeoreben qoreografiu- stilis niuansebSi xdeba, mT- amgvar daskvnaSi gansakuTre- kulturis `arqe~, xalxis ko- fenomeni hqvia.
li kulturis sferoSi dasa- lianad da savsebiT exmaureba buli, TiTqos, araferia. leqtiur mexsierebaSi, raRac zigmund froidi miiCnevda,
qmebuli adamianebi da maTTan xalxis koleqtiuri mexsiere- marTlacda, ra aris axali Seucnobeli meqanizmis wyalo- rom adamianis fsiqika da, Se-
erTad axlebic. amasTan, Ti- bis siRrmiseul Sreebs. ami- imaSi, rom vaRiaroT _ yoveli biT mainc ileqeba, riTac ara sabamisad, adamianur qceva-
Tqmis arasodes xdeba moxmo- tomac igi mxolod zogadqar- kultura Tu kulturul-is- marto Tavs inaxavs, aramed moqmedebaTa mTeli speqtri
bil frazaSi nagulisxmevi Si- Tul kulturul konteqstSi toriuli ganviTarebis pro- momdevno Taobebis sakuTre- ar amoiwureba cnobierebiT.
naarsis cnobieri ganxilva. SeiZleba iqnes ganxiluli. es cesi saerTod, swored rom bac xdeba. mxolod im SemTxve- ufro metic, es ukanaskneli
marTlacda razea aq sauba- ki imas niSnavs, rom xalxuri uZvelesi anu arqauli plas- vaSi Tu kulturis ragvarobis fsiqikis, rogorc aisbergis
ri? viTom namdvilad arsebobs sacekvao xelovneba ar unda tidan iwyeba? iaspersis mixed- ganmsazRvreli `arqe~ anu misi mxolod mcire, Tanac zeda,
`qarTulad~ cekvis iseTi xel- movwyvitoT eTnofsiqolo- viT sakiTxis mTeli siRrme gulisguli imdenad Seicvala xiluli nawilia. fsiqikis da-
Sesaxebi niSnebi, romelic mas giur Zirebs, erovnuli xa- imaSia, rom arqauli etapi da gadasxvaferda, rom saku- narCeni moculoba CaZirulia
sxvaTagan gamoarCevs, mxolod siaTis formirebis filoge- umniSvnelovanesi aRmoCnda Tar sawyisTan damakavSirebe- aracnobieris siRrmeebSi. aq
mis `qarTulobaze~ miuTiTebs, nezur-ontogenezur mimarTe- ara mxolod istoriul-qro- li ZiriTadi niSnebi dakarga, Tavmoyrilia da inaxeba wina-
Tu didi mwerlis es fraza bebs. es, cxadia, metismetad nologiuri, aramed, swored, maSin kulturis tipic gamoi- parTa gamocdilebaSi dagro-
mxolod poeturi metaforaa didi Temaa da, Sesabamisad, Sinaarsobrivi TvalsazrisiT. cvleba, igi, ubralod, sxvad vili memkvidreoba, cxovrebis
da meti araferi? sxva sivrcesa Tu resursebs am etapze moxda kulturis iqceva. Znelad dasajerebelia, calkeul etapze miRebuli
darwmunebuli var, eg- moiTxovs. amis droc dadgeba, tipis formireba, misi umTa- rom TviT aseT SemTxvevaSic STabeWdilebebi, codnebi, da-
zaltirebul msjelobasa da amjerad ki mxolod sakiTxis vresi niuansebis ara marto ki eTnikuri mexsierebis mata- viwyebuli ambebi, cnobiere-
daskvna-Sefasebebs daCveuli dasmiTa da zogadi daskvnebiT Camoyalibeba, aramed eTnikur rebeli `arqetipuli matrica~ bidan gandevnili usiamovno


adamianebi, romelTac wesad unda SemovifargloT. kul- maxasiaTeblad qceva da ukve da misi Sesatyvisi azrovnebis gancdebi Tu
ar aqvT sakuTari naTqvamis turis istoriis mkvlevarTa yovel momdevno safexurze wesi mTlianad qrebodes da sxva maTi msga- 13 gv
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
13
qoreografia

‹ vsi movlenebi.
12 gv isini TiTqosda
ar Canan, ar ga-
mwovarTa saerTo anatomiur
struqturebs. swored amis
gamo arqetipuli cnobierebis
ori tipis aracnobierze. erTi
maTgani individualur-perso-
naluria, meore ki koleqtiu-
anu arqetipi, iungis mixedviT
aris miTologiuri figura
(procesis, adamianis, demo-
sa~ ori CemTvis ucnobi mro-
kavi, miTxres mxolod: erTi
imaTSi qarTvelia... pirvel
nicdebian, magram sinamdvi- warmomqmneli matrica saxes ri. personaluri aracnobieri nis...), romelic aiZulebs da gaelvebaSive gamovicnob, ro-
leSi Tavs mainc ar gvanebeben aZlevs adamianTa azrovnebis individualuri gamocdilebis warmoSobs imave tipobriv gan- melia qarTveli~.
da Tavis Wkuaze gvatareben. tips, SemoqmedebiT fantazias, safuZvelzea gamomuSavebuli. cdebs, romelic Cvens Soreul bunebrivia, Cven Sorsa varT
aracnobieri fenomenebi Tavs qcevis modelebs, zne-Cveule- masSi is elementebi Sedis, winaprebs ganucdiaT. am dros im azrisagan, rom vamtkicoT
iCens sizmrebSi, calkeul mo- baTa xasiaTs da a.S. romelic cnobierebaSi iyo, xdeba arqetipuri situaciis TiTqosda cekvis xasiaTi, an
qmedebebSi, wamocdenil fra- iungis azriT pirovneba, Za- magram daikarga maTi gande- aRmoceneba, romelic Searxevs sascenod misi gaazrebis sti-
zebSi, sityvebSi, gauazrebel, lian martivi movlena iqnebo- vnisa Tu daTrgunvis gamo. CvenSi manamde arsebul ra- luri nairgvaroba mxolod da
intuitur survilebSi da, rac da Tu ki misi arseba mxolod amis garda aracnobieri sxva Rac uxilav sims da aaJRerebs mxolod arqetipuli identi-
gansakuTrebiT sainteresoa, individualuri aracnobieriT formiTac gvxvdeba. kerZod mas iseTnairadve, rogorc es fikaciis problemas warmoad-
SemoqmedebiT aRtyinebaSi, iqneboda Semofargluli. zo- esaa ara piradi gamocdilebiT winaprebs ukeTebiaT, im wina- gendes. cxadia ara, radgan
mxatvrul mignebebSi, aRma- gadadamianuri niSnis matare- mopovebuli, aramed adamianis prebs, romlebic mijaWvuli xelovneba sazogadod rTuli
frenaSi, emociur-esTetikur bel universaliad igi amito- tvinis biologiur substratSi iyvnen konkretul miwas, kon- movlenaa da masSi genetikuri,
gancdebSi. mac ganixileba, rom masSi usa- memkvidreobis gziT Cadebuli kretul garemos, konkretuli siRrmiseuli Sreebidan wamo-
froidis moswavle, xolo Tuod aris zepirovnuli, uni- gamocdileba. maT Sorisaa sim- adamianebis xsovnas da sxv. suli informaciebis gverdiT
Semdgom misive oponenti karl versalur-sakacobrio plasti, boloebi, gancdebi da asocia- arqetipis zemoqmedebis Zala Zalumad xmianobs epoqis so-
gustav iungic miiCnevda, rom anu koleqtiuri aracnobieri ciebi, romelic saukuneebis bevrad ufro Zlieria, vidre cialuri konteqsti, drois
fsiqika marTlac aris cno- adamianis aracnobieri fsiqika win gamomuSavda istoriuli individualuri xma, swored mier motanili realobebi,
bieric da aracnobieric. cnobierebis ubralo `dana- tradiciebis wiaRSi da `ko- amis gamo, bunebriv situacia- sxva kulturebSi gaxmiane-
ukanaskneli bevrad metia da mati~ an `sanagve yuTi~ ro- leqtiur aracnobierad~ iqca. Si igi usaTuod aRmocendeba buli ideebi, esTetikur-mso-
mniSvnelobiTac aWarbebs pir- dia. mas Tavisi avtonomiuri arqetipebi, rogorc wesi swo- da warmoSobs ideebs, rome- flmxedvelobrivi poziciebi
vels. fsiqikuri sistema aqvs, ri- red `koleqtiur aracnobier- lic gvakavSirebs warsulTan, da sxva maTi msgavsi, romelic
aracnobieri, Tavis mxriv, Tac cnobierebas calmxrivi Sia~ Senaxul-gadarCenili. es gvinarCunebs uwyvetobas, mT- axal midgomebs, axal xedvebsa
orgvaria _ piradi, pirovnu- gadaxrebisagan icavs, aqvs ukanaskneli iungis mixedviT lianobas, fesvis SegrZnebas, da pasuxismgeblobas warmo-
li da koleqtiuri. pirovnu- Tavisi, simboloebiT gajere- miTologiuri saxeebis cen- gvicavs awmyos calmxrivi ze- Sobs.
li aracnobieri konkretuli buli Sinaarsi da win uswrebs tria da qmnis koleqtiuri moqmedebisagan. yovelive amis gaTvaliswi-
individis cxovrebiseuli cnobier procesebs. ideebis dafarul Sinaarss. aRniSnul sakiTxebze Teo- nebiT sakmao sisavsiT ikveTeba
istoriiT, misi gamocdile- `arqetipi~ iungis mixedviT gansakuTrebiT saintereso aq riulma msjelobam SeiZleba qoreografis, rogorc cekvis
biT monagari sakuTrebaa. igi aris forma Sinaarsis gareSe. is garemoebaa, rom `arqetipe- Zalian Sors wagviyvanos. es reJisoris problemac. mas xom
pirovnebis biografiis Rer- es imaSi vlindeba, rom arqe- bi koleqtiuri aracnobieris~ rom ar moxdes, amitom sjobs, Zalian kargad unda esmodes
Zia, romelSic ganivTebulia tipuli matrica organizebas sferoSi damuSavebis Semdeg uSualod mivubrundeT xelo- siRrme Tu sirTule im saki-
pirovnuli moTxovnilebebi, ukeTebs fsiqikur procesebs, individualur aracnobierSi vnebaSi, upirveles yovlisa Txebisa, romelic missave sa-
kompleqsebi, fobiebi... arac- mimarTavs mas garkveuli gziT, swored biologiuri gziT ga- ki sacekvao xelovnebaSi da moqmedo sivrceSi iyris Tavs.
nobieris es tipi cnobierebis msgavsad mdinaris mSrali ka- dadis, rogorc warsulis mo- mis sascenod saCveneblad garda amisa, qoreografs Ta-
Tanamdevia da mis zeda Sres lapotisa, romelic mxolod gonebebi, rogorc erTgvari gankuTvnil variantebSi ar- visufali arCevanis saSuale-
warmoadgens. aq Tavmoyrilia konfiguraciaa da mdinared im `kompleqsebi~, romelic mar- qetipuli cnobierebiT gansa- bac aqvs. mas SeuZlia gaiTva-
is azrebi, romelic ubralod SemTxvevaSi iqceva, rodesac Talia mTvlemare mdgomareo- zRvruli niSnebis qoreogra- liswinos an ar gaiTvaliswi-
dagvaviwyda. aqvea elementa- didi wvimis movardnis mere baSi imyofeba, magram rogorc fiul-reJisoruli gaazrebis nos problemis siRrmiseuli
ruli adamianuri survile- wyliT aivseba. arqetipmac ki Sesabamis energetikul sakiTxebs. aspeqtebi da cekvis dadgmis
bi, mtkivneuli gancdebi da swored mdinaris kalapotiviT muxts SeiZens (Cvens SemTxve- zemoT ukve aRiniSna, rom dros im cnobieri mosazrebe-
a.S. rac Seexeba koleqtiur unda momarTos individis qce- vaSi ganwyobis Sesabamisi si- koleqtiur aracnobierSi Ca- biT ixelmZRvanelos, romelic
aracnobiers, igi pirovnul- va-moqmedeba, oRond rogori tuacia, lxini, scena, musika- moyalibebuli `arqetipuli mas, rogorc individs gaaCnia.
Tan SedarebiT bevrad ufro SinaarsiT daitvirTeba igi luri ritmi da a.S.), imwamsve matricebi~ saukuneebis ganma- magaliTad, qoreografs
rTuli, siRrmiseuli da Se- yovel konkretul jerze, es gaangrevs cnobierebis zRu- vlobaSi adamianis cnobiere- SeuZlia, arqetipis im saerTo
sabamisad, saintereso movle- ukve mocemuli epoqis, drois, des da garkveuli tipis moq- bis struqturul elemente- formaSi, romelic, vTqvaT,
naa. es ukanaskneli saTaves socialuri gamocdilebis, medebebad iSleba. bad iqca da isini biologiuri qalis an mamakacis Sesaxeb ar-
kacobriobis, eris, eTnosis codnis Sesatyvis situaciazea aRniSnul sakiTxebze msje- gziT gadaecema yovel momde- sebobs ama Tu im xalxSi, cod-
uZvelesi mexsierebidan iRebs damokidebuli. amrigad, arqe- lobisas iungi ixsenebs cno- vno Taobas. aqedan ki gamodis, na-gamocdilebis simwiris an
da saukuneebis manZilze plas- tipi gansazRvravs mimarTebis bili germaneli mwerlisa da rom yoveli momdevno adamiani kidev msoflmxedvelobrivi
tebad lagdeba fsiqikis siRr- saerTo formas, romelSic dramaturgis g. hauptmanis si- manamde arsebulTa, upirve- axirebebis gamo forma-Sinaar-
miseul SreebSi. igi ar ukav- unda Caidos gancda-reaqcie- tyvebs _ `poezia sityvebis sa- les yovlisa ki garkveuli, sis iseTi momentebi Cados,
Sirdeba adamianis pirad cxo- bis garkveuli tipi. es ukanas- SualebiT aRviZebs pirvelyo- eTnikuri erTeulis, Tavis romelic ucxoa konkretuli
vrebas, radgan Tandayolilia. kneli ki yvela xalxs mxolod fili samyaros eqos~ da amaze uSores da uaxloes winaparTa eTnosis tradiciisaTvis. aseT
yvelaze saintereso ki isaa, misTvis niSandoblivi formiT dayrdnobiT igi svams kiTxvas: erTgvar krebiT models war- SemTxvevaSi, rogorc wesi,
rom koleqtiuri aracnobieri uyalibdeba saukuneebis man- `romeli pirvelsaxe unda moadgens. aseTi krebiToba vRebulobT mxatvrul pro-
kulturuli warmoSobis fe- Zilze. magaliTad, imis gamo igulisxmebodes xelovnebis yvelgan da yovelTvis iCens duqts, romelic Tavisi sa-
nomenia, igi kacobriobis gari- rom adamianTa yovel Taobas safuZvelSi?“ kiTxvis pasuxi Tavs, gansakuTrebuli ZaliT Semsruleblo parametrebiT
JraJze koleqtiur fsiqikur aucileblad yavs deda, ukle- ki aseTia. mxatvruli qmnileba ki igi swored xelovnebaSi TiTqosda urigo ar aris, ma-
gamocdilebaSi Camoyalibda bliv yvela axalSobils, im- amodis ara poetis (xelova- vlindeba. `xelovani _ kole- gram usaxuria, radgan mowyve-
da winaparTa es gamocdileba TaviTve, Tan dahyveba dedis nis) piradi aracnobieridan, qtiuri adamiania~ _ miiCnevs tilia fesvebs, siRrmiseul
tvinis struqturebSi e.w. `ko- aRqmis, misi gancdis an kidev aramed aracnobieri miTolo- iungi. rogorc Cans, swored Sreebs da mxolod dRevandel
leqtiuri arqetipebis~ saxiT dediseul alersze reagire- giis sferodan da esaa swored es garemoeba unda iyos imis realobaSi arsebobs uwarsu-
aRibeWda. amieridan igi Tao- bis midrekileba. es Tvisebebi `koleqtiuri aracnobieri~, mizezi, rom konkretuli eT- lod da umomavlod. am tipis
bidan Taobas ara kulturis, arc mere ikargeba, oRond yve- romelic Cvens tvins Cvengan nosis, erovnebis, rasis warmo- xelovneba, rogorc wesi, mas-
aramed biologiuri gziT ga- la xalxs dedisadmi pativis- damoukideblad mosdevs Tan. madgenlebSi damokidebuleb- kulturaa da mas perspeqtiva
daecema. cemis raRac iseTi niuansebi iungis azriT ar arsebobs is, mimarTebebis, Rirebulebi- ar aqvs.
koleqtiuri aracnobieris gamorCevs, romelic mxolod TanSobili ideebi, magram ar- Ti orientaciebis daaxloebiT dasasruls, albaT upriani
umTavresi saSeni masala, ro- misTvisaa niSandoblivi da sebobs maTi gaCenis TanSobi- erTnairi formebi aRmocende- iqneboda gamogveyo da Camo-
gorc vxedavT, aris arqetipi, amdenad, sxvas ar axasiaTebs. li SesaZleblobebi. isini ga- ba da yalibdeba. es yvelaferi gveTvala is konkretuli, ar-
igive pirvelsawyisi, Zveli is, rac aq dedis fenomenTan vlenas axdenen nebismier fan- ki Tavs iCens xelovnebis kon- qetipuli safuZvlidan momdi-
kvali iungis mixedviT es aris damokidebulebaSi iTqva, Ta- taziaze. siZnele imaSia, rom kretul nimuSebSi, xelovanis nare niSan-maxasiaTeblebi,
`...Cveni winaprebis goneba, xe- vis gamovlenas mimarTebis am SesaZleblobaTa danaxva saqmianobaSi, misdami mimarTe- romliTac daRdasmulia qar-
rxi, romliTac isini fiqrobd- sxva obieqtebSic poulobs da da aRwera ar xerxdeba, Tumca bis sazogadoebriv xasiaTSi. Tuli sacekvao xelovneba da
nen da grZnobdnen, saSualeba, ase yalibdeba xasiaTis eTno- maTi daxasiaTeba mainc Sesa- Tu es yvelaferi marTlac romelic gr. robaqiZiseul
romliTac isini wvdebod- suri tipi mTeli Tavisi mra- Zlebelia, oRond mas Semdeg, asea, maSin gasagebi da misaRe- WvretaSi rassobriobis indi-
nen cxovrebisa da samyaros, valferovnebiT. rodesac isini gamovlinde- bi xdeba. qarTveli Semsrule- katorebad aRiqmeba. aseTebad,
RmerTebs _ adamianebs~. kole- Tu yovelive zemoaRniS- ba konkretuli mxatvruli blis mier `qarTulad~ cevis upirveles yovlisa, unda mi-
qtiuri `arqetipuli matrica~ nuls garkveulwilad Seva- formiT. ufro zustad, ukve gr. robaqiZiseuli Sefaseba viCnioT:
samudamod ileqeba cnobiere- jamebT, vnaxavT, rom froidi dasrulebuli nawarmoebis rassobriobasTan misi mimar- a) warmodgena qalis Se-
baSi da misi saSualebiT ada- aracnobiers calkeuli ada- gacnobis Semdeg Cven SesaZle- Tebis konteqstSi. `daqadnad saxeb. igi `didi dedas~ arqe-
miani isevea mijaWvuli wina- mian-individis fsiqikis ele- bloba gveZleva aRvadginoT nu CamomarTmevT, _ werda gr. tipidan wamosuli poetur-


parTa sulierebas, rogorc mentad miiCnevda. iungi ki pirvelyofili saxis uZvele- robaqiZe, _ vTqvaT: Cemwin ga- metaforuli
Cveni sxeulis agebuleba ZuZu- misgan gansxvavebiT saubrobs si originali. es pirvelsaxe, mouSves sarokavad `qarTuli- simbolo-xatia. 14 gv
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
14
qoreografia

‹ qali sicocxlis
13 gv sawyisia, sinazis
gansaxierebaa,
RmerT-kacia, WirTa momT-
meni, cxensa zeda da mxedro-
basa Sina kadnieria, mkvircxl-
lia da gamsWvalavs yvela im
qarTul cekvas, sadac qal-
vaJTa wyvilebi, jgufebi mo-
Tuli xasiaTisaTvis niSan-
doblivi `maradi mxedroba~,
`mxedrobasa Sina kadniereba~,
da arev-dareva Seaqvs mis Si-
naarsSi. magaliTad, CvenSi am
bolo dros wesad qceul qa-
trfoba-siyvarulis pativis- mswraflia, salaSqroT, Sin nawileoben, erTmaneTs eji- `cecxlSi gamomcxvari pu- lis funqciis aratradiciul
cemis obieqti, ojaxuri keris axovania, amayi, laRi, saxelis brebian, erTurTs elodebian, ris~ (p. ioseliani) xmianoba, gagebas, romelic cekvaSi mis
Semnaxveli, mudam SemarTuli maZiebelia, saunjeTa ara mmes- erTmaneTis gverdiT yofnis xaliburi foladis simtki- zedmetad gaaqtiurebaSi da
da dedobrivi valis uSurve- veli, gonieri, swavlis moyva- gamo laRoben da xaroben. isev ce-silbile, didbunebovneba, sacekvao moZraobebiT mama-
lad aRmsrulebelia. qarTul re, mZlavrTagan aramorCilia, da isev cakva `qarTuli~ rad stumarTmoyvareoba, siuxvis kacTan gajibrebaSi gamoixa-
sacekvao folklorSi, uiS- RmerTisa da mefis erTgulia Rirs: qalTan axlos misvla dauridebeli gacema `saun- ta, pirdapirproporciulad
viaTesi gamonaklisis garda (vaxuSti batoniSvili), qalis dauSvebelia, cekvisas Coxis jeTa ara mmesvel~-oba, uRa- mosdevs an kidev piriqiT win
(es is SemTxvevebia, rodesac pativismcemelia. es Tvisebebi kalTac ki ar ixsneba (rac imas latoba, ojaxis moyvareoba, uswrebs SexedulebaTa siste-
garkveuli saweso Tu reli- gamokveTilad Cans samxedro- niSnavs, rom vaJs ufleba ar miwismoyvareoba, sxvisi sixa- mis gadafaseba. qalTa xorumi,
giuri mosazrebis gamo qali patriotul cekvebSi, fe- aqvs Seasrulos mkveTri da ruliT gaxareba, saweso zneTa svanur cerze qalTa cekva,
cekvaSi ar monawileobs) qali rxulebSi, Sejibris xasiaTis uxeSi moZraoba, mobruneba, bavSvobidanve swavla (`cota mecxvare qalis cnebis dam-
_ deda, qali _ satrfo war- mqone soloebSi, satrfialo sakuTari wadilisamebr Secva- iyo xuTi wlisa, aswavlidnen kvidrebas, `scenaze uiaraRo
modgenilia mxolod dadebiT poetur sacekvao nomrebSi... los svlis mimarTuleba Tu gmirTa zneTa~ (`Sahnavaziani~), Coxosnis Semoyvanas~ da sxva
konteqstSi. dauSvebelia da isev gr. robaqiZiseul xilvas taqtis grZlioba da a.S.). ama- musikoba-memRereoba, qorwil- amgvars, rasac TavisTavad
verc versad SexvdebiT uxams unda mivmarTo: `axla vaJebi: vdroulad yuradRebis area- Zeobis Tu dakrZalvis wesTa didi Sinaarsobrivi sazrisi
siSiSvles, zedmet erotiulo- TiToeul yofis Suagulidan lidan ar unda gauSvas qalis Teatralur saxilvelamde ar aqvs, aucileblad mosdevs
bas, wregadasul aqtivobas... gamosxmuli, kvrivi, nakvTie- arc erTi moZraoba, yvela- ayvana (glovis mgosnoba) da kacis funqciis daqveiTeba da
yvelgan xazgasmulia Rirsebis ri, yovel nakveTSi mzis Wavli ferSi unda Candes, rom sce- sxva mravali. mis Sesaxeb arsebul Sexedule-
grZnobasTan Sezavebuli su- xalasi. asxepili viT askili, naze raindi dgas da moZrao- qarTuli cekvisaTvis damaxa- baTa ukana planze gadasvla,
liereba, saTnoeba, idumali daxvewili, Smagi, xandaxan bebs, Jestikulacias qalis siaTebeli stiluri niuansebi- rac aratradiciuli da arati-
sikekluce, amaRlebuli grZ- Slegi, Zalayrili, acecxle- yuradRebis misaqcevad asru- dan gansakuTrebiT aRsaniSna- piuria Cveni istoriuli mex-
nobebi, kdemamosileba, Ta- buli... xltoma, avardna, mo- lebs. Tavis mxriv qalis roli via: improvizaciuli azrovne- sierebisaTvis. swored amitom
vdaWeriloba da misTanani. vardna, Sevardna, xedvaSi Tu qceva-moqmedebebic mi- bis maRali done, karnavalu- aRiqvams aseT cekvas mtkivneu-
amgvar warmodgenaTa kvi- Tvalciani Sevardnisa, rokva: zanmimarTuli da gaTvlilia. roba, TamaSebrivi kulturis lad dabrZenebuli mayurebe-
tensencias, misi gamovline- ritmuli denis elvari, cqafi igi Rirsebis grZnobis sruli siWarbe, poeturoba, sasceno li, ufro Semwynareblurad ki
bis yvelaze maRal rangobriv wamaxul ferxTa. warmousaxa- gancdiT moZraobs, odnav Se- gardasaxvisaTvis aucilebeli e.w. Tineijeri. es dasafiqre-
maCvenebels xatavs cekva `qar- vi, iTqmis: zebunebrivi, amave samCnev kekluc saTamaSo-ga- saxismetyvelebis uxvi arse- beli movlenaa da nebismier
Tuli~ da misi ganumeorebeli dros mTeli taniT TiTqos momwvev, ufro zustad yura- nali da qoreografiuli bele- qoreografiul koleqtivs Tu
mxatvrul-saxeobrivi samyaro. uZravi. TiTqos, radgan lxe- dRebamisaqcev Jestikulacias tristikis nakleboba. sakuTriv qoreografs did pa-
amave rangisaa, agreTve `fa- niT avsili. ise rom amas erTi mimarTavs. amiT misi trfobiT qarTul cekvaSi (gan- suxismgeblobas akisrebs aR-
rikaobaSi~ atexili saomari cvaric ar daeces (mTavari gulanTebul rainds mosvene- sakuTrebiT mis sasceno va- niSnul konteqstSi.
grigalis, qalis xelidan man- stili rokvaSi) moSvilduli ba-modunebis saSualebas ar riantebSi) TiToeuli Semsru- SeiZleboda zogierT iseT
dilis CagdebiT SeCerebuli yoveli sasxleti _ ra biWe- aZlevs. erTgvar gamocdasac lebeli fizikuri da sulieri sxva maxasiaTebelzec migveTi-
`mSvenieri wamis~ esTetika. bia! dailocos Cveni mamuli!~ uwyobs da Tavsac iwonebs... daWimulobis zRvarze mu- Tebina, romelic Tanamedrove
`qalTa kadri dasSi _ wers gr. g) warmodgenebi mamakacisa d) warmodgenebi ciur mna- Saobs, mas ufleba ar aqvs qarTul qoreografiul xelo-
robaqiZe, _ TiToeuli kenari, da qalis urTierTobis Se- TobTa, keris angelozis modundes, moeSvas, naxevari vnebaSi ukve xelSesaxeb saxes
javari, sinaziT tvifruli, saxeb: urTierTpativiscemaze, mfarvel RvTaebaTa, qristian guliT imuSaobs da amiT di- iZens da Tavis mxriv kul-
mwyavraSic,rokva-gogmani, ndoma-ndobasa da aRiareba-mi- wmindanTa, winaparTa saxelo- sonansi Seitanos scenaze war- turis tipis civilizaciad
gogman-sriali, sriali-corva, zidvaze agebuli urTierToba, vani saqmeebis, sakuTari qvey- modgenili maRali registris qcevis gardauval, magram im
corva-curvili, gedis cur- raindoba da sinaze, vaJkacuri nis istoriuli warsulisadmi, saxilvel-saxiobis saerTo avismomaswavebel tendenciaze
vili, yvelgan erTad: gedebi, sawyisis, feTqebadi tempera- pativisgebis, gardacvlilTa mdinarebaSi. miuTiTebs, romlis Sesaxebac
TeTri gedebi. xan frontalu- mentis impulsuroba da misi dafasebis, sicocxlis movle- darwmunebuli varT amgvar sakmaod xatovnad da naTlad
rad gamwkrivebulni haero- damabalansebeli qaluri simS- nebi mamulisaTvis sabrZolve- niSan-maxasiaTebelTa Camo- miuTiTa jer kidev osvald
vnebiT, xan maraod gaSlilni, vide-sinaze, momentaluri gar- lad uwyveti samzadisis grZ- Tvla kidev mravlad SeiZleba Spenglerma Tavis cnobil
romelic ares cisartyelad dasaxva, maRali, mexTatexis nobis gamomuSavebis aucile- da es unda gakeTdes kide- `evropis daisSi~. globali-
efineba. ra gogoebia! dailo- registridan satrfialo li- blobis Sesaxeb. vac. amasTan umTavresi mainc zaciisa da liberalur fa-
cos Tqveni dedeuli!~ rikaSi myisieri gadasvlis tra- aRniSnuli plasti uwyvet imis aRniSvnaa, rom rodesac seulobaTa masobrivi gavr-
b) warmodgena mamakacis Se- dicia. SoriT trfoba-alva, zolad gasdevs qarTul qo- zemoTCamoTvlil sacekvao celebis epoqaSi kulturis
saxeb. es ukanaskneli qarTul qalisadmi garkveuli distan- reofolklors _ miTopoe- leqsikas Tu misi gamoxatvis civilizaciad qcevis etapi
qoreofolklorSi `Zleva- ciis SenarCunebis aucileblo- turi saxismetyvelebiT aR- formebs qoreografi sakuTar sul sxva masStabis gamowve-
mosilis~ arqetips efuZneba. ba, siyvaruli, imedi, rwmena da beWdil cekvebs, religiur- interpretacias ukeTebs da am vebs warmoSobs, magram es ukve
kaci mamaa, sicocxlis Semoq- molodini, `sagmiro saqmeTa saweso misteriebs, sportuli dros mizanmimarTulad gadis sxva saubris Temaa da amaze
media, gmiria, Zlieria, ojaxis Cveneba“, jansaRi optimizmi, Sinaarsis mqone koWa-fundru- arqetipiT nakarnaxevi veqto- sxva dros...
Tavia, marCenalia, `mtris msubuqi iumori da silaRe. kebs, muSaiTobas, qalaqur be- ris CarCoebidan, igi nebsiT
gambrunebeli~ da `mamulze es yvelaferi erTad da rikaoba yeenobas da a.S. Tu uneblied angrevs kultu- oleg alaviZe,
TvaldaWerilia~ (g. leoniZe), calk-calke naCvenebia, Cawnu- swored amis Sedegia qar- ris eTnikuri tipis CarCoebs profesori

mraval axal wels! es welic gaqra rogorc RrublebSi mwvervalis wveri,


es welic gaqra
gaqra,, ukvalod gaqra rogorc gaqurdul taZridan xati.
vazebian gzas, da ara mxolod CemTvis - yvelasTvis.
mtevnebian vels, mec unda guli mwydebodes, magram ketaven kafes, gamodis kino,
mraval axal wels, molodiniT var savse yelamdis. gaCerebebze grovdeba xalxi
mraval axal wels! da uneburad fiqrobs da cdilobs
da mixaria, rom gaqra isic, damalos mkacri nakvTebi saxis.
rogorc gadaRlil xsovnaSi Wori,
mSvidoba da mze
anda varskvlavi rom qreba dRisiT,
Tqvens marjvena xels quCebSi daZrwis Tovli da qari,
gadayvarebul qaliviT Sori.
unaTebdes rTvels daRlili yalbi cremliT da ficiT,
mraval axal wels! da yvela Cqarobs, rom beber mTvares
garemoculi TovliT da qariT,
Tavis bunagSi cxovrobs qalaqi, miujaxunos karebi cxvirwin.
maS, mSvenier cas ixureba da iReba kari,
da qveyanas vrcels safexurebze xmeba talaxi.
talaxi. imedisa da ocnebis msgavsi
vusurvebdi kvlav fanjrebze bzinavs naZvis totebi
mraval axal wels! weli ki gaqra, viT wvimis wveTi, da saaxalwlo vnebebiT savse,
rogorc uTvalav landebSi landi, kideT erTi wliT giaxlovdebi.
$26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127 saqarTvelos
15
qoreografia
sabavSvo gverdi

saqarTvelo, qarTvelebi da qarTvelTa mier Seqmnili cekvebi


bevrma Tqvenganma isto- bisa Tu uamindobis gamo ise ritoriaze mcxovrebi xalxe- laqur folklorSi, wyvilTa saqarTvelos kuTxeebis
riisa da geografiis gakveTi- swrafad ver gadaadgildebod- bis, maT Soris erTi saerTo da solo cekvebSi. bunebrivia, nawili dasavleT saqarTve-
lebidan usaTuod icis, rom nen, rogorc es dRes xdeba. winapridan wamosuli xalxis aseve erTmaneTs hgavs fari- loSi mdebareobda, nawilic
saqarTvelo evropisa da aziis amitom calkeul dasaxlebeb- naTesaoba da sulieri erToba kaoba-keWnaobani, SromiTi Si- aRmosavleTSi, xolo sxva da-
kontinentebis gadakveTaze Si, sofelsa Tu qalaqSi, xalxs upirveles yovlisa xelovne- naarsis mqone da mxedrul-sa- narCeni _ samxreT da samxreT-
arsebuli regionis _ kavkasiis aqtiuri kavSiri Tavis uSualo bis nimuSebSi Cans. mamaco cekvebi. dasavleT saqarTveloSi.
SuagulSi mdebareobs. mezobel, monaTesave xalxTan monaTesave xalxis musika- TiTqmis erTnairia saqar- aRmosavleT saqarTveloSi
CrdiloeTis mxridan mas hqonda. es kavSirebi xSirad luri hangebi, zRapar-legen- Tvelos sxvadasxva kuTxis mo- Camoyalibda Semdegi istoriu-
kavkasionis qedi esazRvreba, erTi xevis mdinaris gayolebis, debi, sacekvao moZraobebi, cekvave-msaxiobTa Cacmuloba, li kuTxeebi:
xolo samxreTidan da aRmosa- mTis kalTebis ori mxaris, ba- cxovrebis wesi da sxva amgvari aRkazmuloba, cekvebis musi- _ Sida qarTli; qvemo qarT-
vleTidan saqarTvelos mezo- ris dasasrulis iqiT aRar vr- erTmaneTis msgavsia formiT, kaluri Tanxleba-gaformeba, li; kaxeTi;
blebi arian TurqeTi, azer- celdeboda. aseTi situaciis SinaarsiT, Sesrulebis sti- cekvis mimdinareobis tempi, _ mTiuleTi;
baijani da somxeTi. dasavleT gamo erTian fuZeze aRmoce- liTa da xasiaTiT. naTqvamis ritmuli saTvalavi da a.S. es _ fSavi;
nawilSi ki sazRvris rols Savi nebuli qveyana _ saqarTvelo, WeSmaritebaSi iolad davrw- yvelaferi, bevr sxva niuans- _ xevsureTi; xevi.
zRva asrulebs. TavisTavad daiyo kuTxeebad, mundebiT Tu gavaanalizebT, Tan erTad metyvelebs, rom dasavleT saqarTveloSi
saqarTvelos mTels teri- sadroSoebad, saTavadoebad, Tundac Cvenamde moRweul istoriulad kaspiisa da Sav mdebareobda:
toriaze gvxvdeba dablobebi, zRvas Sua, anu rogorc mema- _ imereTi;
zegani, mTiswineTi, cad azi- tiane ambobs ,,nikofsiidan da- _ guria;
duli mTebi, velebi, mdinaree- rubandamde da ovseTiT ara- _ samegrelo;
bi, xevebi, gorakebi, kldovani gawamde~ cxovrobs erTiani _ afxazeTi;
masivebi da a.S. es imas niSnavs, saerTo winapris STamomavali _ leCxumi;
rom saqarTvelos buneba mra- qarTveli da qarTvelT mo- _ raWa;
valferovania, rac Tavisebur naTesave xalxi. sasiamovnoa, _ aWara;
gavlenas axdenda da dResac rom aRniSnuli debuleba das- _ svaneTi.
axdens aq mcxovrebi xalxebis turdeba folkloruli xelo- aqve unda iTqvas, rom aWa-
xasiaTze, maT azrovnebaze, vnebis nimuSebiT, musikaluri ris istoriuli teritoriebis
religiur Sexedulebebze, si- hangebiTa da cekvebiT. didi nawili samxreT-dasavle-
mRerebsa da cekvebze. es yvelaferi erTad aRe- TiTaa ganlagebuli da aqedan
saqarTvelos teritoria- buli, Cveni kanonieri siamayis kravs Cveni qveynis mTliano-
ze cocxali arseba-adamiani safuZvelia da amitomac, mo- bas. unda gvaxsovdes isic, rom
daaxloebiT 2 milionze meti valeni varT saTuTad movepy- istoriuli Znelbedobis gamo,
xnis win gaCnda. amas adastu- roT dRemde mosul folklo- aWaris mxaris sakmaod didi
rebs, Tundac, dRevandeli samefo-samTavroebad, bolos cekvebs. rul memkvidreobas. nawili dReisaTvis TurqeTis
dmanisis teritoriaze mec- ki raionebad, regionebad da saqarTvelos yvela kuTxe- teritoriazea darCenili. ase-
nierTa mier mikvleuli adamia- dRes municipalitetebad. Si Zalian uyvarT sabrZolo, saqarTvelos istoriuli Tive bedi ergo aRmosavleT
nis naSTebi, romelic 1.7 mln. miuxedavad amgvari dayo- monadiruli Tu religiuri kuTxeebi saqarTvelos yvelaze Soreul
wlis winandelia. igi uZvelesi fisa, xalxebs Soris kavSiri Sinaarsis ferxulebi. TviT saukuneebis ganmavlobaSi aziur nawils _ istoriul
gamodga mTels evraziis kon- ar Sewyvetila, radgan yvelas Cvens mezobel xalxebsac ki, uZvelesi qarTuli saxelmwi- saingilos, romelic azerbai-
tinentze napovn analogiur esaWiroeboda savaWro gzebi, visi bedic Cvensas Zalian hga- fo gaerTianebebi kolxeTi da janis sakuTrebad iqca.
masalebs Soris. mimosvla, erTmaneTTan sasi- vda, azrad ar mosvliaT sar- iberia nel-nela daiSala cal- axla droa samxreT saqar-
mas Semdeg bevri ram Sei- cocxlod aucilebeli nivTe- Tulebiani ferxulebis aseTi keul nawilebad. maTi gamaer- Tvelos kuTxeebic gavixsenoT.
cvala da bevrma wyalmac bis gacvla-mopoveba, sursaTis farTo arCevanis Seqmna. Tianebeli qarTuli saxelmwi- esenia: samcxe da javaxeTi.
Caiara. saukuneebis manZilze momarageba da rac mTavaria, gansakuTrebulia qarTul fo ki jer kidev ar arsebobda. Cven aq saqarTvelos isto-
mTeli saqarTvelos terito- Semoseul mtrebTan brZolaSi cekvebSi qalisadmi damokide- amitomac, Cveni qveynis teri- riuli kuTxeebi imitom Camo-
ria nel-nela Seivso xalxiT, Tanadgoma. bulebis sakiTxi. iSviaTi gamo- toriaze mcxovrebi monaTesa- vTvaleT, rom gveTqva: sauku-
mere Camoyalibda tomobrivi iyo SemTxvevebi, rodesac naklisis garda, qali TiTqmis ve xalxebi, imis mixedviT Tu neebis manZilze, TiToeul
gaerTianebebi, warmoiSva pir- samefo dinastiis ZalisxmeviT yvela cekvaSi monawileobs vin sad iyo gansaxlebuli, ro- kuTxeSi, Zalian saintereso
veli saxelmwifo erTeulebi xalxebi erT saxelmwifo er- (sarTulebiani ferxuli am gorc wina TemaSi iTqva, ayali- da mravalferovani xelovne-
da bolos ki erTiani qarTuli Teulad ikvreboda, iyo iseTi mxriv swored gamonaklisia). beben sakuTari mmarTvelobis ba, maT Soris cekva-simRere-
saxelmwifo. igi dasaxlebuli SemTxvevebic, rodesac samefo Tumca versad ipovi zedmet mqone istoriul kuTxeebs. bic Seiqmna. maTze dakvirveba
iyo erTian fuZeze aRmoce- mTlianobas romelime urCi siTamames, upativcemulobas, marTalia, es kuTxeebi naTlad aCvenebs Tu ramdenad
nebuli monaTesave xalxebiT, feodalis mowadinebiT raRac uxamsobasa da TviT elementa- erTmaneTisagan gamoyofilia mWidro iyo kavSir-urTierTo-
romelTa metyvelebaSi, wes- nawili gamoeyofoda. rul uyuradRebobasac ki. mTebiT, qedebiT, xevebiTa da bebi monaTesave xalxebs So-
CveulebebSi, religiur war- amas mosdevda Sejaxebebi, erTmaneTs Zalian hgavs, mdinareebiT, Tumc isini ka- ris.
modgenebSi, cekva-simReris brZolebi, samSvidobo molapa- agreTve saqarTvelos sxva- vSir-urTierTobebs, salapa- saqarTvelos kuTxeebSi Se-
nimuSebSi bevri ram saerTo da rakebebi da yvelaferi kvlav dasxva kuTxeSi Seqmnili xa- rako enas, tradiciebsa da re- qmnili cekvebi da simRerebi
bevric gansxvavebuli niSnebi Tavis Zvel kalapots ubrun- lxur zRapar-legendebze ligiur warmodgenebs mainc ar dResac sruldeba scenaze da
gamoikveTa. deboda. dafuZnebuli cekvebi. kargaven da amiT erTianobasac msmenel-mayurebels did sia-
Zvelad adamianebi ugzoo- saqarTvelos istoriul te- Zalian didi msgavsebaa qa- inarCuneben. movnebasac aniWebs.

gilocav! - cremlebze - bodiSi! rac unda inatro, -


gilocav! - Rimili?! esaa yvelaze didi.
gilocav! - Rimili -
axal wels gilocav. ramdenic ginda... noe Jordanias saflavis epitafia
Sen - bavSvebo! levili – parizi – safrangeTi
visac samSoblo giyvars... TqvensaviT
gela xar! mec viyav moswavle... saqarTveloSi dabrunebas vinc ar eloda,
Tina xar! me dResac ar vswavlob gana?! miwa mihqonda, miwa tkbili, miwa maradi...
SoTa xar! amitom erTmaneTs, Sen muWa-muWa gagitanes saqarTvelodan,
cira xar! amitom erTmaneTs qarTulo miwav, da amitomac dapataravdi!
es sulerTia - vusurvoT xuTebze swavla... var saqarTvelos beddamwvari Wirisufali,
vin xar. giyvardes samSoblo, qveynis naTeli momavaliT msurs gavixaro,
axali welia... simarTle gviyvardes, Tu saqarTvelo ar menaxos Tavisufali,
Tovlic gvesalmeba... gviyvardes, de mtvrad qceuli me menaxos mTeli
Tovlic gvesalmeba cidan... gviyvardes wigni... samyaro!...
- cremlebi?! rac unda isurvo, simon bereJiani (TayaiSvili)
saqarTvelos $26!)72*-!opfncfsj.eflfncfsj-!3127
16
qoreografia

საახალწლო ტრადიციები საქართველოში


gamoxatulebaa. bebis meqanizmze seriozul gavlenas movno gancdebis gaZeveba, tkbileulis
axali wlis dResaswau- axdenda bunebriv-geografiuli gare- dagemovneba, simRera, leqsi, cekva da
li Tavisi arsiT yvelaze mo, aq arsebuli konkretuli cxovre- sxva TamaSobani.
masobrivi, metic sayo- bis wesi, meurneobis tipi da winaparTa Cveni qveynis sxvadasxva kuTxeSi
velTaoa. igi yvela ojax- mier naanderZevi tradiciebi. mTis bevri am tradiciebidan jer kidev
Si, yovelgvar Sekrebasa regionebSi (TuSeTi, fSav-xevsureTi, SemorCenil-Semonaxulia, Tumca maT
da gaerTianebaSi aRi- svaneTi, mTis raWa...) anu im kuTxeebSi, SinaarsSi sadReisod farTod SeiWra
niSneba. yoveli adamia- sadac meurneobis wamyvan tips mecxo- Tanamedrove yofa da epoqis gamomxa-
ni cdilobs, Tu ki amis veleoba warmoadgenda, axali wlis mo- tveli atributika. xalxic TandaTan
fizikuri SesaZlebloba brZaneba garkveulwilad gansxvavebu- icvleba, tele da radio gadacemebma,
arsebobs, 12 saaTisTvis lad xdeboda, vidre baris mevenaxeoba, presis masalebma saxe ucvala soflis
sakuTar WerqveS Sexvdes memarcvleoba-mexileobiT dakavebul yofas. farTo masStabebs iZens urbanu-
axali wlis mobrZane- dasaxlebul soflebSi. es bunebrivi- li da saqalaqo cxovrebis wesisaTvis
bas, dailocos, sxvebic caa, radgan gansxvavebuli iyo, marTa- damaxasiaTebeli Cvevebi. gansakuTre-
dalocos da isurvos, lia monaTesave, magram sxvadasxva mi- biT cudia movlenaTa imgvari ganviTa-
rom cxovreba ukeTesi Topoetur samyaros dauflebuli ada- reba, rodesac warmoudgeneli masSta-
axali weli axali sicocxlis, bu- da ukeTesi gamxdariyos, mianebis azrovnebis wesi. miuxedavad biT carieldeba soflebi, paralelu-
nebis ZalTa simboluri gamoRviZebis, mSvidobas SfoTi daejabnos, qorwi- amisa, bevri ram mainc saerTo iyo da rad ivseba qalaqebi, xolo mosaxleo-
xvavrieli cxovrebisa da imedebis mo- lebi momravldes da Rirsebas, zneo- es kargad Cans saaxalwlo samzadisis bis udidesi nawili ucxo qveynebis
brZanebis maniSnebeli fenomenia. ada- briobas, sikeTis keTebas meti gasaqani an kidev misi aRniSvnis wesebSi. gzas gaudga. es yvelaferi, bunebrivia,
mianebs, mas Semdeg rac welTaRricxva hqondes. axali wlis aRniSvnis
da dro-Jamis kalendriT aRricxvis amis Semdeg an kidev meore da momde- aucilebeli atributebi
tradicia daamkvidres, imedi gauCndaT vno dReebSi, iwyeba samezoblo, sana- Zvel saqarTveloSi iyo
da es Cveuleba dRemde ar miviwyebiaT, Tesao, samegobro wreebSi mimosvla, sagangebo samzadisi, ga-
rom axali wlis mobrZanebis Semdeg erTmaneTisaTvis sakuTari keTili morCeulad gemrieli
„Zvels“, ukve momxdars, gansakuTrebu- survilebis gadacemisa Tu milocva- tradiciuli kerZe-
lad arasasiamovno ambebs daiviwyebd- migebebis mizniT. aRniSnuli Cveva, ro- bis momzadeba, ojaxis
nen, warsulSi datovebdnen da misgan gorc wesi, TiTqmis sayovelTaoa da ufrosis mier sagange-
samudamod gaTavisufldebodnen. swo- mas yvela xalxi erTgulad misdevs. bod momzadebuli xon-
red amis gamoa, rom saaxalwlod yve- amasTan aris rigi Cveulebebisa, rome- CiT dilis sinaTlis
la erTnairad cdilobs dro ojaxSi, lic mxolod mocemul eTnoss, calk- SemosvlisTanave mTeli
samegobro-sanaTesao da samezoblo eul kuTxesa Tu jgufebs axasiaTebs. ezos, sadgom-samzadis,
wreSi, yvelaze saukeTeso znis, gune- Zvelad saqarTveloSi saaxalwlo beRel-marnis, qox-bo-
ba-ganwyobisa da nebis mqone adamianTa zeimi sxvadasxva dros aRiniSneboda. selis da sxva msgavsi
garemocvaSi gaataros. iyo periodi, rodesac axali wlis nagebobebis Semovla, ve-
adamianebs Zveladac sjerodaT da aTvla agvistodan, mere ki seqtem- nax-zvrisaTvis Tvalis
axlac swamT, rom yovel ojaxs saaxa- bridan, ufro mogvianebiT martidan gadavleba, jalabobisa-
lwlod „kargi fexis“ mqone Rirseul- iwyeboda. gavida dro, icvleboda Tvis nugbaris miwode-
ma adamianma unda „ukvlios“, misken dro-Jamis moTxovnebi da evropuli ba-milocva, mere mekvlis mobrZaneba, uaryofiTad moqmedebs tradiciebze,
savali gza-bilikebi gakvalos, lo- sivrcidan Semosuli wesebis gavleniT, misTvis pativiT daxvedra da saTana- saxalxo zeimebze, folkloruli mem-
cva-kurTxeva iwinaswarmetyvelos da axali wlis pirvel dRed CvenSic pir- do locva-kurTxevis miReba, cecxlis kvidreobis SenarCunebis saqmeze.
damxvdurni kargi bediT Tu survile- veli ianvari damkvidrda. aRsaniSnavia danTeba da keris garsSemovla, CiCi- imedi viqonioT, rom axali 2017
biT damuxtos. „kargi fexis“ Sesaxeb is faqti, rom kalendrisa da aRmsare- lak-naZvis xis morTva-mofereba, sa- wlis mobrZanebiT, bevri ram ukeTeso-
saxalxo warmodgena CvenSi imdenad blobis wesis nairgvarobis gamo saqar- Cuqrebis gacema-miReba, Rvinis zomie- bisaken Seicvleba, saqarTvelos mTasa
fesvgamdgaria, rom nebismier dros, Tvelos masStabiT (sxva qveynebs rom rad xmeva, aray-ludis dagemovneba, da bars Zveli sicocxle daubrunde-
ucxo ojaxSi, iq pirvelad moxvedrili droebiT Tavi davaneboT) dRemde ar ukve momzadebuli nairgvari kerZebis ba, kvlavac gagrZeldeba mekvleoba,
dResac aucileblad warmoTqvams: „ke- moSlila Zveli da axali stiliT am mirTmeva, regionis, mSobliuri kuTxi- stumar-maspinZloba, gaizrdeba xvavi,
Tili iyos Cemi fexi Tqvens ojaxSio“. dResaswaulis aRniSvnis tradicia. sa Tu soflis tradiciisaTvis damaxa- baraqa da aRdgeba is xalasi ganwyobi-
esec erTgvari „mekvleoba“ da mis Se- saqarTveloSi, sxva qveynebisa Tu siaTebeli sufrianoba, Tofis srola leba, romelic odiTganve Tan axlda
saxeb arsebuli warmodgena-tradiciis xalxebis wes-CveulebaTa Camoyali- da amiT Zveli tkivilebis, Zveli usia- axali wlis mobrZanebas.

rogor SevxvdeT cecxlovani mamlis wels!


axali weli axal gegmebs, welia, vinc 2017 wlamde muxl- gasaqani da garemo maqsimalurad
imedebsa da molodins ukav- Cauxrelad Sromobda da isini, brWyviala gavxadoT. sasurvelia
Sirdeba. Sesabamisad, yvela swored axla miiReben am Sromis bevri aqsesuaris gamoyeneba da,
cdilobs, rom axal wels yve- Sedegs. rac mTavaria, wiTeli feri! kar-
laferi saukeTeso da dade- zogadad mamali socialuri gi iqneba Tu naZvis xes movrTavT
biTi daibedos. astrologebis tipaJia. mas martooba ar uyvars. wiTeli da narinjisferi saTama-
prognoziT, es weli warmatebis amitom, sasurvelia, axal wels SoebiT da Tavze mamlis figuras
momtani iqneba da sazogadoebis ojaxis wevrebTan da axlo mego- movaTavsebT.
saaxalwlo ganwyobas namdvilad brebTan Tu SevxvdebiT, foier- es yvelaferi, rasakvirvelia,
gaamarTlebs. Tumca, adamianebs, verkebisa da xmauriani musikis kargi ganwyobisaTvis!
romlebic mSromelebi ar arian, fonze. gilocavT axal, 2017 wels! es
TviTmoTxovna da TviTkriti- sufra sasurvelia wiTel da weli bednieri da warmatebuli
ka ar gaaCniaT, realurad ver narinjisfer ferebSi gavawyoT. yofiliyos TiToeuli Cvenganisa
gaumarTlebT. es im adamianebis mivceT Cvens fantazias farTo da sruliad saqarTvelosTvis!

saqarTvelos saredaqcio sabWo: saavtoro uflebebi daculia, masalebis redaqtori:


qoreografia oleg alaviZe
gadabeWdva redaqciasTan SeuTanxmeblad
ISSN 2346-8041 rezo balanCivaZe
rezo WaniSvili, dauSvebelia, avtorTa azri SesaZloa ar pasuxismgebeli mdivani:
iuri toraZe, emTxveodes redaqciisas. avtorebi Tavad ageben manana uSikiSvili
Tengiz uTmeliZe, pasuxs faqtebis, cifrebisa Tu citatebis Tanadamfinansebeli _
mis: Tbilisi, c. dadianis q.#26 uCa dvaliSvili, sizusteze. masalebs xuT nabeWd Tabaxze qarTuli qoreografiis
tel.: 599 90 75 65 zaur laziSvili, mets nu SemogvTavazebT. Semosuli masalebi erovnuli centri:
- saqarTvelos qoreografia;
www.qor.ge
murman gamisonia. avtorebs ukan ar ubrundebaT. zaza mJavanaZe

You might also like