‫علَي الْ َعْرشِ ا ْستَوَى}‬

‫(‪)1‬‬
‫{الرَّحْمَنُ َ‬
‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫اهلل‬
‫هلالج لج‬
‫درکجاست؟‬

‫باالی عرش يا در همه جا؟!‬

‫بِ قلن‪:‬ابَشبکرهسلن‬
‫(‪)2‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫هشخصبت رسبلِ‬

‫اهلل هلالج لج درکجبست؟!(ببالی عرش یب در ّوِ جب!)‬ ‫ًبم رسبلِ‪:‬‬

‫ابَشبکرهسلن‬ ‫ًَیسٌذُ‪:‬‬

‫سَم ‪1396‬‬ ‫ًَبت اًتشبر‪:‬‬

‫چبپ ًٍشر ایي کتبة برای ّر هسلوبى آزاد است‬

‫این کتاب از کتابخانه موحذین دانلود شذه است‬

 ‫(‪)3‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫صفحو‬ ‫فهرست مطالب‬

‫تعريف عرش‪٘......................................................................‬‬

‫تعريف استواء‪٘.....................................................................‬‬

‫اهلل در ذنو جا وجود ندارد!‪ٚ........................................................‬‬

‫دالئل ازقرآن کرمي بر اينکو اهلل باالی عرش است ‪ٛ...................................:‬‬

‫دالئل ازاحاديث صحيح بر اينکو اهلل باالی عرش است ‪ٔٓ...........................:‬‬

‫اقوال اىل علم درمورد اينکو اهلل باالی عرش است‪ٖٔ..................................‬‬

‫ديدگاه مفسرين در معنی ايو" الرمحن علی العرش استوی"‪ٔٚ............................‬‬

‫عقيده مردود ماتريديان‪ٜٔ...........................................................‬‬

‫پاسخ بو شبهو‪:‬امام شافعی می گويد‪:‬ىرکس بگويد اهلل برعرش است او کافر ميشود!‪ٕٗ..‬‬

‫عقيده ی زيبائی امام ابوحنيفو شاگرد ارشد امام ابوحنيفو رمحو اهلل‪ٕ٘....................‬‬

‫امجاع علمای امت بر اين مسئلو‪ٕ٘..................................................‬‬

‫عقيده فوقيت ذاتی اهلل برعرش عقيده امجاعی سبام ائمو اىل سنت بوده است ‪ٕٙ........:‬‬
 ‫(‪)4‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫فوقيت ذاتی اهلل برعرش عقيده صحابو رضی اهلل عنهم است‪ٕٚ........................:‬‬

‫پدرم! اهلل در کجاست؟!‪ٕٛ.........................................................‬‬

‫از عالئم فرقو ناجيو ‪ ،‬معتقد بودن بو اينکو اهلل باالی عرش است‪ٖٔ....................‬‬

‫عقيده اىل سنت در مورد صفات اهلل جل جاللو‪ٖٕ...................................‬‬

‫سزائی کسيکو عقيده ندارد کو اهلل بر عرش نيست!‪ٖٙ.................................‬‬

‫اقوال ائمو اربعو براينکو اهلل باالی عرش است‪ٖٚ......................................‬‬

‫چو کسی ميگويد کو اهلل برعرش نيست؟‪ٖٛ..........................................‬‬

‫ايا مراد از استوا "استيالء است ؟‪ٖٜ.................................................‬‬

‫بياييد اين سوال را جواب دىيد؟‪ٗٓ..................................................‬‬

‫سوال ديگر را جواب دىيد؟‪ٗٓ......................................................‬‬

‫خالصو ی عقيده ىر مسلمان در مورد استوی علی العرش‪ٗٔ.........................‬‬

 ‫(‪)5‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫تعریف عرش‬

‫کلمو عرش واژه عربی است کو بو معنی زبت وسرير بوده ؛‬

‫ولی عرش پرودگارجهان رلهول احلقيقو است اينکو ذننی انگينیزه سنیلف اينین امنیت را وا مينیدارد‬
‫تا عرش را زبت نگويند بلکو بو ذنان تعبریی شرعی اکتفاء دنوده ؛ عرش اهلل می نامند ؛‬

‫عنینیرش اول نی سللنینیوقی اسنینیت کنینیو اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی آن نیرا آفرينینید ‪ [.‬ذات اهلل در ذننینیو جاينینیافو‬
‫عرش صفحو ‪]. ٚ‬‬

‫اهلل سبحانو وتعالی مقادر وپيمانو ء خاليق را پنجنیاه ىنیزار سنیال قبنیل از پينیدائن آزنیان وزمنی‬
‫نوشت ‪ ،‬درآن وقت عرش آفريدگار درعادليان باالی آب بود[سنن الدارمی]‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫تعریف استَاء‬

‫ىرگاه کو در صلو کلمو استواء علی واقع شود درچهار مفهوم ذيل بو کار برده ميشود ‪:‬‬

‫ارتفع ‪ :‬باال رفت‬

‫عال ‪= :‬‬

‫صعد ‪= :‬‬
 ‫(‪)6‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫استقر ‪ :‬آرام گرفت ‪.‬‬

‫واژه استواء معلوم ادلعنی ورلهول الکيفيو است ‪ ،‬برخی ىا فنیر دنيکنننید کنیو کنیدام چينیز رلهنیول‬
‫است ‪ ،‬گاه بو اين فکر می افتند کنیو گوينیا اسنیتواء اصنیال رلهنیول اسنیت وگنجنیاين حنیر زدن‬
‫را ندارد ؛‬

‫رمحنیو اهلل بنیو صنیراحت بنیو ذلجنیو ی ابنیاله دننیود کنیو‬ ‫خنری معنای استواء معلوم است امام مالنی‬
‫(االستواء معلوم ) ؛‬

‫ولی ازچگونو گی استواء سللو آگاىی ندارد ‪.‬‬

‫پنینیس معننینیی اسنینیتواء ذننینیان اسنینیت کنینیو اهلل تعنینیالی فنینیو عنینیرش ميباشنینید اينینین مفهنینیوم کنینیامال وضنینیاحت‬
‫دارد ؛‬

‫اين گروه متوجو باشند کو کامال اشتباه کرده اند ‪.‬‬

‫گنینیروه ديگنینیری بنینیدون در نانینیر داشنینیت فهنینیم ومنینیاىب سنینیلف صنینیاع اسنینیتواء را بنینیو معننینیای اسنینیتولی‬
‫گرفتو اند ؛‬

‫استَنی َوى ‪َ :‬ع َال َعلَى الْ َع ْر ِش‪.‬صحيح‬

‫مناور از استوی؛ امام رلاىد رمحو اهلل می فرمايد ‪ْ :‬‬
‫اب ‪َ :‬وَكا َن َع ْر ُشوُ َعلَى الْ َم ِاء‪.‬‬ ‫ِ ِ‬
‫اب التنی َّْوحيد‪ ،‬بَ ٌ‬
‫ِ‬
‫البخاري‪ ،‬كتَ ُ‬
 ‫(‪)7‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫يعنی بر عرش قرار گرفت‪ ،‬و يا باالی عرش است‪ ،‬بگونو ای کو اليق اهلل تعالی باشد و ما‬
‫نبايد قرار گرفنت اهلل تعالی بر عرش را تشبيو يا سبثيل بو قرار گرفنت سللوقات بر چيزی دناييم و‬
‫دنی داند ‪.‬‬ ‫ىيچ کس چگونگی اين قرارگریی را جبز اهلل يکتای بی شري‬

‫اين نار شان (استولی)بی معنی است وکامال احنرا وکجروی است ‪ ،‬کو روی اين موضنیوع‬
‫بعدا صحبت خواىيم دنود ان شاء اهلل ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫اهلل در ّوِ جب ٍجَد ًذارد!‬

‫يکنیی از اشنیتباىات شنیايع اينین گفتنیو اسنیت کنیو ؛ اهلل متعنیال در ذننیو جنیا وجنیود دارد‪ ،‬اهلل بنیا‬
‫ذاتن ذنو جا حضور دارد‪..‬شيخ ابنباز رمحو اهلل منیی گويننید‪:‬اينین سنیخن بنیاللی سنیت و اينین‬
‫کالم اىل بدعت است‪ ،‬بلکو اهلل متعال باالی عرش و باالی سبامی سللوقاتن است‪.‬‬

‫گفتنیو صنیحيح و عقينیده اىنیل سنینت اينین اسنیت کنیو اهلل متعنیال بنیا علمنین در ذننیو جنیا وجنیود‬
‫دارد‪.‬‬

‫نعنیيم ابنین محنیاد خزاعنیی اسنیتاد امنیام خبنیاری رمحهمنیا اهلل منیی گوينید‪ :‬منین شنیبو اهلل خبلقنیو فقنید‬
‫کفر(ىرکس اهلل متعال را بو سللوقاتن تشبيو کند کافر شده است)‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)8‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫دالئل ازقرآى کرین بر ایٌکِ اهلل ببالی عرش است ‪:‬‬

‫اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی در قنینیرآن کنینیرمي عقينینیده سنینیازی کنینیرده وعقينینیده زلکنینیم را بنینیر بننینیدگانن تعلنینیيم‬
‫ميدىنینید ويکنینیی از عقايديکنینیو ىنینیر منینیامن باينینید داشنینیتو باشنینید عبنینیارت اسنینیت ازاينکنینیو‪«:‬اهلل بنینیاالی‬
‫عنینیرش ق نیرار دارد»‪ .‬واينینین عقينینیده را کسنینیی دارد کنینیو عقينینیده را از قنینیرآن بگریننینید ننینیو فالسنینیفو يوننینیان‬
‫ونو صوفيان بی امیان‪.‬‬

‫عزينیزان زلنی م ‪ :‬اينینیا اينینین اعنینیالن جننینیل بنینیا اهلل ورسنینیول اش نيسنینیت کنینیو اهلل خنینیود صنیراحتا بگويينینید‬
‫جاىنینیل بنینیی خنی از دينینین ومنینینهو سنینیلف صنینیاع بنینیر خينینیزد وبگويينینید کنینیو‬ ‫منینین بنینیاالی عنینیرش ام وينی‬
‫اهلل باالی عرش نيست و درذنو جاست ؟!!‪.‬‬

‫آيات قرآن رليد بر اينکو اهلل سبحانو وتعالی باالی عرش است ‪.‬‬

‫ضِ‬ ‫آينینیو اول ‪ :‬اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی ميفرماينینید ‪َّ َِ :‬ن ربَّ ُكنینیم اللّنینیو الَّنی ِنیاي خلَنینیق َّ ِ‬
‫السنی َنیم َاوات َوا َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش ‪ [ .‬سوره اعرا آيو ٗ٘ ‪] .‬‬ ‫ِِ ٍ‬
‫ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬
‫ضِ‬ ‫آينینیو دوم ‪ :‬اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی ميفرماينینید ‪َّ َِ :‬ن ربَّ ُكنینیم اللّنینیو الَّنی ِنیاي خلَنینیق َّ ِ‬
‫السنی َنیم َاوات َوا َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش يُ َدبنیّْ ُر ا َْمَر ‪.‬االيو [سوره يونس آيو ٕ]‬ ‫ِِ ٍ‬
‫ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬

‫ات بََِنی ِْنیری َع َمنی ٍنید تَنیَرْوننیَ َهنینیا ُُثَّ‬

‫السنینیماو ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫آينینیو سنینیوم ‪ :‬اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی ميفرماينینید ‪ :‬اللّنینیوُ النینیاي َرفَنی َنیع َّ َ َ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش ‪ .‬االيو [سوره رعد آيوٕ]‬
‫ْ‬

‫الر ْمحَ ُن َعلَى الْ َع ْر ِش ْ‬

‫استَنی َوى ‪ [.‬لو آيو ٘ ]‬ ‫آيو چهارم ‪ :‬اهلل سبحانو وتعالی ميفرمايد ‪َّ :‬‬
 ‫(‪)9‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش َّ‬

‫الر ْمحَ ُن‪ [.‬الفرقان آيو ‪] ٜ٘‬‬ ‫آيو پنجم ‪ :‬اهلل سبحانو وتعالی ميفرمايد ‪ُُ :‬ثَّ ْ‬

‫ض ِ ِسنیت َِّة أَيَّ ٍنیام‬ ‫آيو ششم ‪ :‬اهلل سنیبحانو وتعنیالی ميفرماينید ‪ :‬ىنیو الَّ ِنیاي خلَنیق َّ ِ‬
‫الس َنیم َاوات َواْ َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َُ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش ‪ [.‬احلديد آيو ٗ]‬
‫ُُثَّ ْ‬

‫ترجمه آيات قرآن درمورداينکه اهلل باالی عرش است‬

‫ترمج نینیو آي نینیو اول‪:‬پرودگارمش نینیا ذات نینیی اس نینیت ک نینیو آز نینیان ى نینیا وزمنی نی را در ش نینین روز آفري نینید ذننی نیواره‬
‫باالعرش برابر گرديد ‪.‬‬

‫ترمجنینیو آينینیو دوم‪ :‬اهلل ذاتنینیی اسنینیت کنینیو آزنینیان ىنینیا را بنینیدون سنینیتون ىنینیای کنینیو ميبينينینید برداشنینیتو اسنینیت‬
‫بعدا برابر شد بر ( کو چگونو شايان اوست )‬

‫ترمجو آيو سوم‪ :‬ذات اهلل فو عرش برابر شد ‪.‬‬

‫ترمجو آيو چهارم‪:‬‬

‫آزان ىا وزمنی را وآنهنیو در مينیان آزنیان وزمنی اسنیت در شنین روز آفرينید بعنیدا مسنیتوی شنید‬
‫بر عرش ‪.‬‬

‫بنیرادر عزينینیزم ! تنینیا اينجنینیا براينینیت اابنینیت کنینیردم از کتنینیاب اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی کنینیو اهلل متعنینیال بنینیاالی‬
‫عرش است ؛‬
 ‫(‪)11‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫داری کنیو اهلل بنیاالی عنیرش نيسنیت ؟؟ پنیس چنیو جنیواب ی داری بنیرای‬ ‫پس آيا ىنوز ىم ش‬
‫اين آيات صريح ؟؟‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫دالئل ازاحبدیث صحيح بر ایٌکِ اهلل ببالی عرش است ‪:‬‬

‫ب نیرادر عزينینیزم ‪ :‬حنینیاال ان شنینیاء اهلل از احادينینیث صنینیحيح براينینیت اابنینیت منینیی دننینیامي کنینیو اهلل سنینیبحانو‬
‫وتعالی باالی عرش است ‪.‬‬

‫مشت نمونه خروار چند حديث صحیح ‪:‬‬

‫حديث اول ‪ :‬عن جابر بنین عبنید اهلل يقنیول قنیال رسنیول اهلل صنیلى اهلل علينیو وسنیلم وجننیازة سنیعد‬
‫بن معاذ ب أيديهم * اىتز ذلا عرش الرمحن [مشکاة ادلصابيح]‪.‬‬

‫حديث دوم ‪ -:‬عن عبد اهلل بنین ربنیاح ا نصنیاري عنین أ بنین كعنیب قنیال قنیال رسنیول اهلل صنیلى‬
‫اهلل عليو وسلم أبا ادلنار أي آية معنی أعانیم منین كتنیاب اهلل قنیال قلنیت اهلل ال َلنیو َال ىنیو احلنی‬
‫صنیدري فقنیال لنیيهن العلنیم لنی أبنیا ادلننیار فوالنیاي نفسنی ) صنیحيح مسنیلم‬ ‫القيوم قال فضرب‬
‫دن حديث ٘ٔ‪. ٗٙ‬‬

‫بينیده أن ذلنیاه اةينیة لسنینیانا وشنیفت تقنیدس ادللنی عننید سنیا العنینیرش ‪ [.‬شنیعب االمینیان از بيهقنینیی‬
‫دن حديث ٘ٗ ]‬
 ‫(‪)11‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫نیول اللَّنی ِنیو ‪-‬صنینیلى اهلل علينینیو وسنینیلم‪َّ َِ «: -‬ن النی َّنیرِح َم ُم َعلَّ َق نیةٌ بِنینیالْ َع ْر ِش‬
‫نیال َر ُسنی ُ‬
‫نیال قَنی َ‬‫حنینیديث سنینیوم ‪ :‬قَنی َ‬
‫اصنینیل الَّنی ِنیاى َِ َذا انْنیقطَعنی ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ص نیلَ َها »[سنینینن الک نی ا دن نی‬ ‫نیت َرمحُنینیوُ َو َ‬
‫َ َ ْ‬ ‫س الْ َواصنی ُنیل بالْ ُم َكنینیاف َِ َولَك نی ِن الْ َو ُ‬
‫َولَنی ْنیي َ‬
‫حديث ٕٔ ‪]ٖٗٛ‬‬

‫حنینیديث چهنینیارم ‪ :‬قنینیال عبنینیداهلل بنینین عمنینیر رضنینیی اهلل عننینیو ‪ :‬خلنینیق اهلل اربعنینیة اشنینیياء بينینیده ؛ العنینیرش‬
‫والقلم وآدم وجنة عدن ُث قال لستائر اخللق کن فيکون [ الشريعو لالجری صفحو ‪] ٜٛ‬‬

‫ترجمه احاديث صحیح درمورداينکه اهلل باالی عرش است ‪:‬‬

‫ترمجنینیو حنینیديث اول ‪ :‬جنینیابر رضنینیی اهلل عننینیو حنینیديثی را کنینیو از رسنینیول اهلل صنینیلی اهلل علينینیو وسنینیلم‬
‫شنینینيده اسنینیت اينطنینیور ينینیاد آورد ميشنینیود ‪ :‬کنینیو جننینیازه ی سنینیعد بنینین معنینیاذ بنینین معنینیاذ رضنینیی اهلل عننینیو‬
‫احضنینیار شنینید پينینیام صنینیلی اهلل علينینیو وسنینیلم چن نی فرمنینیود ‪ :‬عنینیرش پروردگنینیار خبنینیالر جننینیازه سنینیعد‬
‫لرزيد ‪.‬‬

‫ترمجو حديث دوم ‪:‬رسول اهلل صنیلی اهلل علينیو وسنیلم از ابنیی ابنین کعنیب سنیوال دننیود کنیو بنیزرگ ين‬
‫آيو ء قرآنی کدام است ؟‬

‫ابی گفت ‪ :‬براين گفتم اهلل ورسول اش هب ميداند ! ‪،‬‬

‫بارديگر دنود گفتم ‪ :‬آية الکرسی بر سينو ؛‬

 ‫(‪)12‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫رس نینیول اهلل ص نینیلی اهلل علي نینیو وس نینیلم بنی نیرامي ب نینیر س نینیينو ام کوبي نینید وگف نینیت ‪« :‬عل نینیم را براي نینیت ت ينی نی‬
‫ميگومي ‪ ،‬سوگند بو ذات ی کنیو جنیاد در دسنیت اوسنیت اينین آينیو بنیو زبنیان ودولنیب دارد وپنیاکی‬
‫اهلل ی بزرگ را در پای عرش بيان ميکند ‪.‬‬

‫ترمجنینیو حنینیديث سنینیوم‪ :‬رسنینیول اهلل صنینیلی اهلل علينینیو وسنینیلم ميفرماينینید ‪ :‬رحنینیم بنینیر عنینیرش اوينیزان اسنینیت‬
‫تنها وصل دنودن رحم کافی نيست ‪ ،‬بلکو اگر خويشاوندی وصنیال رحنیم را قطنیع کننید دوبنیاره‬
‫وصل وپيوند دنودن آن صلو را رحم ناميده ميشود ‪.‬‬

‫ترمجنینیو حنینیديث چهنینیارم‪ :‬عبنینیداهلل بنینین عمنینیر رضنینیی اهلل عننینیو ميفرماينینید ‪ :‬اهلل سنینیبحانو وتعنینیالی چهنینیار‬
‫چينینیز را بدسنینیتان خنینیود آفرينینیده اسنینیت ‪ ،‬عنینیرش ‪ ،‬قلنینیم ‪ ،‬ادم ؛ وجننینیت را بنینیو تعقينینیب خلقنینیت اينینین‬
‫اشياء سائر سللوقات را بو کلمو کن پديد آورد ‪.‬‬

‫ترمجنینیو حنینیديث پنینینجم‪:‬عائشنینیو صنینیديقو رضنینیی اهلل عنهنینیا در ارتبنینیاط بنینیو قتنینیل عثمنینیان رضنینیی اهلل عننینیو‬
‫ميفرمايد‪ :‬سوگند بو اهلل اگر من قتل اش را ميپسنديدم درقتنیل وی اشنی امن دننیی کنیردم ولنیی اهلل‬
‫متعال ازفو عرش خوب ميداند کو بو قتل وی راضی نبودم ‪.‬‬

‫ترمجنینیو حنینیديث ششنینیم‪:‬عبنینیداهلل بنینین عبنینیاس رضنینیی اهلل عننینیو ميفرماينینید ‪ :‬کرسنینیی موضنینیع قنینیدم اهلل‬
‫متعال ميباشد اما عرش احدی از بزرگی ان الالع ندارد ‪.‬‬

‫ترمجو حديث ىفتم‪:‬عبداهلل بن مسعود رضی اهلل عنو ميفرمايد ‪ :‬عرش فنیو آب و اهلل تعنیالی‬
‫فو عرش است اما زره ای از اعمال مشا بر وی پوشيده خنواىد شد ‪.‬‬
 ‫(‪)13‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫بنینین ديننینیار تنینیالوت قنینیرآن را اکنینیاز ميکنینیرد بنینیو تعقينینیب آن ميفرمنینیود ‪:‬‬ ‫ترمجنینیو حنینیديث ىشنینیتم‪:‬مالنی‬
‫سخن پروردگار را از فو عرش بشنويد ‪.‬‬

‫برادرعزيزم ‪ :‬تا اينجا فهميدی چو شد ! ؟‬

‫تا اينجا من احلمدهلل از قرآن وسنت (دواصل بزرگ اسالم) اابت کردم کو اهلل متعنیال بنیاالی‬
‫عرش است ؛‬

‫حاال اختيار داری کو قبول ميکنی يانو !‬

‫زينیرا اگنینیر مسنینیلمان ىسنینیتی قبنینیول کنینین کنینیو اهلل بنینیاالی عنینیرش اسنینیت زينیرا اهلل ورسنینیول اهلل بنیرای منینین‬
‫وتو گفت ؛‬

‫واما اگرملحد وکافر ىستی ىيچ مشکل نيست ؛ قبول نکن کنیو اهلل بنیاالی عنیرش اسنیت شنیاه‬
‫ولی اهلل دىلوی رمحو اهلل ميفرمايد ‪ :‬اگر بنیرای کسنیی ازقنیرآن وحنیديث صنیحيح دلينیل اوره شنیود‬
‫وآن نپزيرد آن گمراه است ‪_.‬حجة اهلل البالَو_‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫اقَال اّل علن درهَرد ایٌکِ اهلل ببالی عرش است‬

‫ب نیرادر زل نی م ‪ :‬اينج نینیا ب نینیو توک نینیل اهلل س نینیبحانو وتع نینیالی اقنی نیوال ان علم نینیاء را ذک نینیر خ نیواىم ک نینیرد ک نینیو‬
‫باشنيدن آن اىل بدعت در حریت بی افتند ‪.‬‬
 ‫(‪)14‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫مشت نمونه خروار‪:‬‬

‫‪ ‬امام ابن المبارک رحمه اهلل میفرماید ‪:‬اهلل متعنیال درآزنیان ىفنیتم فنیو عنیرش اسنیت مانننید‬
‫جهمی ىنیا خننیواىيم گفنیت اهلل متعنیال درينجنیا در زمنی اسنیت‪[ .‬معجنیم ابنین ادلقنیری صنیفحو‬
‫‪] ٜٜ‬‬

‫نوت ! ازامام احم رحمه اهلل نيز ذن چيز اابت است کنیو بعنیداً ان شنیاء اهلل اشنیاره خنیواىيم‬
‫دنود ‪.‬‬

‫‪ ‬بشر بن عمر میگوید ‪:‬گنیروه کثنیریی ازمفسنیرين را دينیدم کنیو ميگفنینت ( النیرمحن علنیی العنیرش‬
‫استوی) اهلل باالی عرش است ‪[.‬شرح اصول االعتقاد صفحو ٖ‪] ٙ‬‬
‫‪ ‬از یزی بن هارون پرسان ش کو مجهميو کی ىا اند ؟‬

‫او درج نیواب گفنینیت کسنینیانی اننینید کنینیو ىنینیرکس از فوقينینیت اهلل متعنینیال بنینیر عنینیرش انکنینیار کننینید جهمنینیی‬
‫است ؛‬

‫اونيز گفت ‪:‬فوقيت اهلل تعالی در دل ىر مسلمان متمرکز است ‪ [.‬السنو صفحو ‪]ٜٛ‬‬

‫‪ ‬ام ددام حد د یق اس ددهام راهوی دده میگوید د ‪:‬ى نینیرکس بگوي نید اهلل ب نینیر ع نینیرش نيس نینیت او مبت نینیدع‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬ام د ددام ابوححیف د دده رحمد د دده اهلل میگوید د د ‪:‬ى نی نینیرکس بگوي نی نینید اهلل ب نی نینیر ع نی نینیرش نيس نی نینیت او ک نی نینیافر‬
‫ميشود‪[.‬اجتماع اجليوش االسالمية]‪.‬‬
 ‫(‪)15‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫‪ ‬ابوجعفر بن علی میگوی ‪ :‬اهلل متعال بنیر عنیرش اسنیت ىنیيچ کسنیی انکنیار دنيکننید ‪ [.‬العلنیو‬
‫للعلی ]‬
‫‪ ‬امام قعحبی رحمه اهلل میفرمای ‪ :‬ىرکس بگويد اهلل برعرش نيست او جهمی است ‪.‬‬
‫باالی عرش است ‪.‬‬ ‫‪ ‬امام ذهبی رحمه اهلل میگوی ‪:‬اهلل سبحانو وتعالی بدون ش‬
‫‪ ‬خواجه عب اهلل انصاری میگوی ‪ :‬من لعنت ميفرسنیتم بنیر کسنیی کنیو عقينیده ننیدارد کنیو اهلل‬
‫تعالی در آزان است [االزاء والصفات للبهقی]‪.‬‬
‫‪ ‬عالمده ابددن قددی رحمدده اهلل میگوید ‪ ٘ٓٓ :‬عنینیام رلتهنینید امجنیاع کنینیرده اننید کنینیو اهلل سنینیبحانو‬
‫وتعالی باالی عرش است[اجتماع اجليوش االسالمية]‪.‬‬
‫‪ ‬امام ابنین عبنید ال رمحنیو اهلل فرمنیوده‪ :‬وقنید عقلننیا وأدركننیا حبواسنینا أن لننیا أرواحنیاً أبنیداننا وال‬
‫نعلم كيفينیة ذلنی ‪ ،‬ولنیيس جهلننیا بكيفينیة ا رواح يوجنیب أن لنیيس لننیا أرواح‪ ،‬وكنیال لنیيس‬
‫جهلنا بكيفيتو على عرشو يوجب أنو ليس على عرشو‪.‬‬

‫ما می داننیيم کنیو در بنیدن منیا روح وجنیود دارد امنیا از کيفينیت آن الالعنیی ننیدارمي بننیابراين عنیدم‬
‫علنینیم منینیا بنینیو کيفينینیت ارواح دليلنینیی بنینیر عنینیدم وجنینیود روح نيسنینیت و ذنه نی جهنینیل منینیا نسنینیبت بنینیو‬
‫کيفيت علو پروردگار بر عرش مستلزم نفی علو پروردگار بر عنیرش دننیی شنیود‪ ...‬التمهينید (‪/ٚ‬‬
‫‪.)ٖٔٚ‬‬

‫‪ ‬امام بَيهقی و امام ابن تيميو نی َرمحَةُ اهللِ َعلَي ِه َما نی قول امام ابنیو َعمنیرو عبنیدالرمحن بنین َعمنیرو‬
‫اَوزاعنی نینیی نی نی نی َرمحَنی نیةُ اهللِ َعلَينی نینیو نی نی نی دربنی نینیاره ی اسنی نینیتواعلی العنی نینیرش را چن نی نی نقنی نینیل کنی نینیرده اننی نینید‪:‬روى‬
 ‫(‪)16‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫أبوعبداهلل احلاكم عن ا وزاعى قال‪ :‬كنا و التابعون متنیوافرون نقنیول‪َ :‬ن اهلل عزوجنیل فنیو‬
‫عرشو و نامن دبا وردت بو السنة من صفاتو‪.‬‬

‫اهلل نی نی‬ ‫م نینیا در ح نینیالی ک نینیو ت نینیابع بس نینیيار زي نینیاد موج نینیود بودن نینید‪ ،‬چن نی م نینیی گفت نینیيم‪ :‬ب نینیدون ش نی‬
‫َعَّزَو َجنی َّنیل نی نی بنینیاالی عنینیرش خنینیود اسنینیت‪ .‬و بنینیو سبنینیام صنینیفاتن کنینیو در سنینینت (احادينینیث) آمنینیده اننینید‬
‫امیان دارمي‪.‬ا زاء و الصفات للبيهق (ص‪.)۴۰۸ :‬‬

‫‪ ‬امام احلافظ ابن اخرم رمحو اهلل (متوفی ٖٔٓ ىنی) در وصيت خود می گويد ‪ :‬ونقول‬
‫اهلل على العرش‪ ،‬وعلمو زليط بالدنيا واةخرة‪).‬‬

‫ما( اىل السنة واجلماعة ) می گوئيم کو ذات اهلل بر ( فو ) عرش است ‪ ،‬واحالو علمی‬
‫دارد بر دنيا وآخرت ‪.‬تاريخ اإلسالم ج ٖٕص‪. ٚٛ‬‬

‫‪ ‬حافظ امام أبو عيسى ال ماي رمحو اهلل (متوفی ‪ٕٜٚ‬ىنی) می گويد‪ِ :‬ع ْل ُم اهلل وقدرتو‬
‫كتابو‪.‬‬ ‫كل مكان‪ ،‬وىو على العرش كما وصف‬ ‫وسلطانو‬

‫علم ‪ ،‬و قدرت وسلطو اهلل درىر مکان است ‪ ،‬ولی ذات اهلل بر فو عرش است چنانکو‬
‫در کتابن ( قرآن ) خود را بو آن توصيف دنوده است ‪ .‬سنن ال ماي ج ٘ص‪ٖٕٚ‬‬
‫ربقيق ‪:‬بشار عواد معرو – دار الَرب اإلسالم – الطبعة ا وىل ‪.‬‬

‫‪ ‬امام عثمان بن سعيد دارمی رمحو اهلل تعاىل می گويد‪:‬‬

‫(‪)17‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫مسلمانان بر اين سخن اتفا دارد کو ‪ :‬اهلل متعال فو آزاهنا باالی عرش است ‪.‬النقض‬
‫علی بشر ادلريسی ‪ :‬ص‪. ٔ٘ٗ.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫دیذگبُ هفسریي در هعٌی ایِ" الرحوي علی العرش استَی"‬

‫الر ْمحَ ُن َعلَی الْ َع ْر ِش ْ‬

‫استَنی َوی}‪.‬‬ ‫اهلل تعالی می فرمايد ‪َّ {:‬‬

‫‪ ‬در تفسری انوارالقرآن چن آمده است ‪:‬‬

‫"«خدای رمحان بر عرش استوا يافت »يعنی ‪:‬بر عرش علو و ارتفاع يافت‪ ،‬علو و ارتفاعی‬
‫کو برای آن مثل و مانندی نيست ‪.‬گفتنی است کو ما بو استوای حق تعالیبر عرش نی بنا بر‬
‫عقيده سلف صاع کو ائمو چهارگانو اىل سنت نيز از آن مجلواند نی امیان دارمي ‪.‬سلف صاع‬
‫بو صفات حق تعالی نی چنانکو در قرآن آمده است نی بی ىيچ ربريف‪ ،‬تأويل‪ ،‬تشبيو يا سبثيلی‬
‫امیان داشتند و در برابر آهنا با توجيو‪ ،‬تأويل‪ ،‬تشبيو و تکييف درنل دنیکردند ‪.‬از امام‬
‫‪:‬پرسيدند کو اهلل چگونو بر عرش استوا يافت؟ گفت‪«:‬استوا معلوم است و درمن‬ ‫مال‬
‫کيفيت آن در حيطو عقل نيست و امیان بو آن واجب و ساال کردن از آن بدعت است» ‪.‬‬
‫يادآورمیشومي کو قول صحيح در باره عرش و کرسی اين است کو «عرش»کری از کرسی‬
‫است "‪.‬‬

‫‪ ‬در تفسری عالمو عبدالرمحن سعدی چن آمده است ‪:‬‬

‫(‪)18‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫"اهلل مهربان بر باالی عرش است کو باالترين سللوقات و بزرگ ين و گس ده ترين آهنا می‬
‫استَنی َوی)خداوند بر عرش‪ ،‬بلند و مرتفع گرديد؛ مرتفع دنودنی کو شايستۀ شکوه او و‬
‫باشد( ْ‬
‫و‬ ‫متناسب با عامت و مجالن می باشد‪ ،‬پس او بر باالی عرش می باشد و مال‬
‫فرمانروای ىستی است " ‪.‬‬

‫در ضمن مناور از استوی؛ يعنی ارتفاع و قرار گرفنت ( بر چيزی) يا علّويت و باال بودن‬
‫می­باشد بگونو ايکو اليق بو اهلل تعالی باشد و ما نبايد قرار گرفنت اهلل تعالی بر عرش را‬
‫تشبيو يا سبثيل بو قرار گرفنت سللوقات بر چيزی دناييم و ىيچ کس چگونگی اين قرارگریی را‬
‫دنی­داند ‪.‬‬ ‫جبز خداوند يکتای بی شري‬

‫بلکو امیان دارمي کو" استوی "برای اهلل تعالی بدانصورت کو خود مناورش است و بدون‬
‫ربريف و تَيری معنا است و زياد از آن سوال دنی پرسيم زيرا سوال در مورد چگونگی‬
‫کيفيت صفات خداوند بدعت است و ىرگز صحابو رضی اهلل عنهم در اين مورد از پيام‬
‫صلی اهلل عليو وسلم سوال نکردند‪ ،‬بلکو می گفتند بدان امیان دارمي ‪.‬‬

‫رمحو اهلل سوال کرد کو؛‬ ‫چنانکو مشهور است کو در اين مورد شخصی از امام مال‬

‫الر ْمحَ ُن َعلَی الْ َع ْر ِش ْ‬

‫استَنی َوی} چيست؟‬ ‫مناور از استوی در آيو { َّ‬

‫رمحو اهلل در پاسخ بدان مرد فرمود ‪:‬استواء خدا معلوم است اما کيفيت آن‬ ‫امام مال‬
‫رلهول و پرسن از آن بدعت است و تو کو از آن می پرسی مرد خوبی نيستی( شرح‬
‫اصول اعتقاد اىل سنت ‪ ٖ/ٖٜٛ‬و عقيدة السلف صابونی ‪ٔٚ‬‬
‫(‪)19‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫ابن عبد ال در التمهيد ‪ ٚ/ٖٔٛ‬و ابن ابی زيد قریوانی در رسالو خود و ذىبی در العلو‬
‫ٖٓٔآنرا روايت کرده اند ‪ .‬بو اجتماع اجليوش االسالمية ٘‪ ٚ‬نگاه کنيد)‬

‫يا امام بيهقی با سندش از اوزاعی روايت می کند ‪:‬ما ذنو اعتقاد دارمي کو خداوند بر روی‬
‫عرش قرار دارد و بو ظاىر روايت در مورد صفات امیان دارمي ‪(.‬االزاء والصفات ٘ٔ٘ و‬
‫رلموع فتاوی‪. ) ٘/ٖٜ‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫عقيذُ هردٍد هبتریذیبى‬

‫وقتی از ماتريديان و ديوبنديان ساال کنی اهلل متعال کجاست؟‬

‫می گويند ‪:‬اهلل با ذات خود ذنو جا است!!‬

‫ذبزيو و ربليل اين گفتو‪:‬‬

‫قرآن لوری نازل نشده است کو دستو ای از مردم آن را بفهمند و دستو ای برای فهم آن‬
‫نياز بو تأويل و ربريف داشتو باشند تا آن را بفهمند؛ بلکو قرآن لبق فرموده ی اهلل متعال‬
‫در (سوره ی قمر ‪ )ٗٓ ، ٖٕ ، ٕٕ ، ٔٚ‬برای درمن و فهم و تفکر بسيار آسان و روان‬
‫است‪.‬‬
 ‫(‪)21‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫اما در رد بر معطّلو اىل کالم و فساد کو می گويند ‪:‬اهلل در ىر جا با ذات خود وجود‬
‫دارد‪ ،‬می گوييم‪:‬‬

‫آيات صريح قرآن کرمي است کو اهلل سبحانو‬ ‫اين جواب کامالً کلط و بدعت بوده خال‬
‫و تعالی خود را در ىفت آيو قرآن کرمي باالی عرش مستوی باال و برتر و مستقر می داند و‬
‫شبهو مشا را رد می کند‪:‬‬

‫ِِ ٍ‬ ‫*آيو ی اول*‪َّ َِ :‬ن ربَّ ُكم اللّو الَّ ِاي خلَق َّ ِ‬
‫ض ِ ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬
‫استَنی َوى َعلَى‬ ‫الس َم َاوات َوا َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫الْعر ِش ينی َْ ِش اللَّيل الننیَّهار يطْلُبو حثِيثا والشَّمس والْ َقمر والنُّجوم مس َّخر ٍ‬
‫ات بِأ َْم ِرهِ أَالَ لَوُ ْ‬
‫اخلَْل ُق‬ ‫ْ َ َ َ َ ُُ َ ً َ ْ َ َ ََ َ ُ َ ُ َ َ‬ ‫َْ ُ‬
‫ب الْ َعالَ ِم َ (ٗ٘)‬
‫َوا َْم ُر تَنیبَ َارَك اللّوُ َر ُّ‬

‫(قطعا پروردگار مشا اذلی است کو آزان ىا و زم را در شن روز آفريد سپس بو عرش بلند‬
‫و مرتفع گرديد‪ ،‬روز را با شب میپوشاند و شب‪ ،‬شتابان بو دنبال روز در حرکت است‪ ،‬و‬
‫مسخر شدهاند(پديد آورد) ‪.‬آگاه باشيد کو‬
‫خورشيد و ماه و ستارگان را کو بو فرمان او ّ‬
‫آفريدن و فرمان دادن از آن اوست‪ ،‬بزرگوار و پامن و دارای خریات فراوان است خداوندی‬
‫کو پروردگار جهانيان است‪.‬‬

‫استَنی َوى ‪َ :‬ع َال َعلَى الْ َع ْر ِش‪.‬صحيح‬

‫مناور از استوی؛ امام رلاىد رمحو اهلل می فرمايد ‪ْ :‬‬
‫اب ‪َ :‬وَكا َن َع ْر ُشوُ َعلَى الْ َم ِاء‪.‬‬ ‫ِ ِ‬
‫اب التنی َّْوحيد‪ ،‬بَ ٌ‬
‫ِ‬
‫البخاري‪ ،‬كتَ ُ‬
‫(‪)21‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫يعنی بر عرش قرار گرفت‪ ،‬و يا باالی عرش است‪ ،‬بگونو ای کو اليق اهلل تعالی باشد و ما‬
‫نبايد قرار گرفنت اهلل تعالی بر عرش را تشبيو يا سبثيل بو قرار گرفنت سللوقات بر چيزی دناييم و‬
‫دنی داند ‪.‬‬ ‫ىيچ کس چگونگی اين قرارگریی را جبز اهلل يکتای بی شري‬

‫بلکو امیان دارمي کو" استوی "برای اهلل تعالی بدان صورت کو مناورش است و بدون ربريف‬
‫و تَيری معنا می باشد ‪.‬و از آن ساال دنی پرسيم زيرا ساال در مورد چگونگی کيفيت‬
‫صفات اهلل بدعت است و صحابو ىرگز در اين مورد از پيام ساال نکردند‪ ،‬بلکو می‬
‫گفتند بدان امیان دارمي ‪.‬‬

‫ساال کرد کو ‪:‬مناور از‬ ‫چنانکو مشهور است کو در اين مورد شخصی از امام مال‬

‫الر ْمحَ ُن َعلَی الْ َع ْر ِش ْ‬

‫استَنی َوی »چيست؟‬ ‫استوی در آيو ی« َّ‬

‫در پاسخ بدان مرد فرمود ‪:‬استواء اهلل معلوم است اما کيفيّت آن رلهول و پرسن‬ ‫امام مال‬
‫از آن بدعت است و تو کو از آن می پرسی مرد خوبی نيستی ‪.‬‬

‫شرح اصول اعتقاد اىل سنت ٖ‪ ٖٜٛ/‬و عقيدة السلف صابونی ‪ ٔٚ .‬ابن عبد ال در‬
‫التمهيد ‪ ٖٔٛ/ٚ‬و ابن ابی زيد قریوانی در رسالو خود و ذىبی در العلو ٖٓٔ آنرا روايت‬
‫کرده اند ‪.‬بو اجتماع اجليوش اإلسالمية ٘‪ ٚ‬نگاه کنيد‪.‬‬
 ‫(‪)22‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫ات وا َر َ ِ ِ ٍ‬ ‫*آيو ی دوم*‪َّ َِ:‬ن ربَّ ُكم اللّو الَّ ِاي خلَق َّ ِ‬
‫ض ِ ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش‬ ‫الس َم َاو َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اعبُ ُدوهُ أَفَالَ تَ َا َّك ُرو َن[سوره ی‬ ‫يُ َدبنیّْ ُر ا َْمَر َما ِمن َشفي ٍع َِالَّ ِمن بنیَ ْعد َِ ْذنِِو َذل ُك ُم اللّوُ َربُّ ُك ْم فَ ْ‬
‫يونس ‪.]۳:‬‬

‫پروردگار مشا اذلی است کو آزان ىا و زم را در شن روز آفريد‪ ،‬آنگاه آن گونو کو‬
‫شايستۀ شکوه اوست بر عرش بلند و مرتفع گرديد‪( ،‬و) کار (ىستی) را تدبری میکند‪،‬‬
‫ىيچ شفاعت کنندهای نيست مگر پس از اجازه ی او‪ ،‬اين است اهلل پروردگارتان ‪.‬پس از‬
‫او ب سيد‪ ،‬آيا پند دنیپايريد‪.‬‬

‫امام السعدی در تفسری اين آيو ميفرمايد ‪«:‬آنگونو استوائی کو اليق عامت اهلل باشد»‬

‫ٍ‬ ‫*آيو ی سوم*‪:‬اللّو الَّ ِاي رفَع َّ ِ‬

‫َعلَى الْ َع ْر ِش َو َس َّخَر‬ ‫الس َم َاوات بََِ ِْری َع َمد تَنیَرْوننیَ َها ُُثَّ ْ‬
‫استَنی َوى‬ ‫ََ‬ ‫ُ‬
‫لَ َعلَّ ُكم بِلِ َقاء َربّْ ُك ْم‬ ‫صل اةي ِ‬
‫ات‬ ‫َج ٍل ُّم َس ِّمى يُ َدبنیّْ ُر ا َْمَر ينیُ َف ّْ ُ َ‬ ‫س َوالْ َق َمَر ُكلّّ َْرن ِري َ‬
‫َّم َ‬
‫الش ْ‬
‫تُوقِنُو َن‪[.‬سورة الرعد ‪]۲:‬‬

‫اهلل ذاتی است کو آزانىا را بدون ستون ىايی کو آهنا را ببينيد بر پا داشت‪ ،‬آنگاه بر‬
‫تا زمان مع روان است‪،‬‬ ‫عرش بلند و مرتفع گرديد‪ ،‬و خورشيد و ماه را رام کرد‪ ،‬ىر ي‬
‫اهلل کار ىستی را تدبری میکند و او آيات را بيان میدارد تا مشا بو لقای پروردگارتان يق‬
‫حاصل کنيد»‪.‬‬

‫ٱلع ِ‬
‫رش ٱستَنی َوى[سورة لو ‪.]۵:‬‬ ‫ٱلر َٰ‬
‫محَ ُن َعلَى َ‬ ‫*آيو ی چهارم*‪َّ :‬‬
‫(‪)23‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫اهلل مهربان بر باالی عرش است‪.‬‬

‫ِِ ٍ‬ ‫*آيو ی پنجم*‪:‬الَّ ِاي خلَق َّ ِ‬

‫ض َوَما بنیَْينینَنی ُه َما ِ ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬
‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش‬ ‫الس َم َاوات َوا ْر َ‬ ‫َ َ‬
‫اسأ َْل بِِو َخبِ ًریاسورة الفرقان[ ‪.]۵۹‬‬
‫الر ْمحَ ُن فَ ْ‬
‫َّ‬

‫ذاتی کو آزان ىا و زم و آنهو را در ميان آهناست در شن روز آفريده‪ ،‬سپس بر عرش‬

‫بلند و مرتفع گرديد ‪.‬او دارای رمحت فراوان است‪ ،‬پس از فرد آگاىی بپرس‪.‬‬

‫ِِ ٍ‬ ‫*آيو ی ششم*‪:‬اللَّو الَّ ِاي خلَق َّ ِ‬

‫ض َوَما بنیَْينینَنی ُه َما ِ ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬
‫استَنی َوى َعلَى‬ ‫الس َم َاوات َواْ َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ‬
‫ل َوال َش ِفي ٍع أَفَال تَنیتَ َا َّك ُرو َن‪.‬‬‫الْ َع ْر ِش َما لَ ُك ْم ِم ْن ُدونِِو ِم ْن َوِ ي‬

‫اهلل ذاتی است کو آزان ىا و زم و آنهو را کو در ميان آن دو است در شن روز‬

‫آفريد‪ ،‬سپس بر عرش بلند و مرتفع گرديد‪ ،‬جز او ىيچ دوست و شفاعت کنندهای نداريد‪،‬‬
‫آيا پند دنی پايريد؟‬

‫استَنی َوى َعلَى الْ َع ْر ِش ينیَ ْعلَ ُم َما‬ ‫ِِ ٍ‬ ‫ضِ‬ ‫*آيو ی ىفتم*‪:‬ىو الَّ ِاي خلَق َّ ِ‬
‫ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬ ‫الس َم َاوات َواْ َْر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َُ‬
‫َوَما ينیَ ْع ُر ُج فِ َيها َوُى َو َم َع ُك ْم أَيْ َن َما ُكْنتُ ْم‬ ‫الس َم ِاء‬ ‫يَلِ ُو ِ اْ َْر ِ‬
‫ض َوَما ََيُْر ُج ِمْننی َها َوَما ينیَْن ِزُل ِم َن َّ‬
‫َواللَّوُ ِدبَا تَنی ْع َملُو َن بصری [سورة احلديد ‪.]۴:‬‬

‫(اوست اهلل کو آزانىا و زم را در شن روز آفريد آنگاه بر عرش بلند و مرتفع گرديد‪،‬‬
‫میداند آنهو را کو وارد زم میشود و آنهو را کو از آن خارج میگردد ىرکجا کو باشيد‬
‫با مشاست و اهلل بو آنهو میکنيد بيناست)‪.‬‬
‫(‪)24‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫پبسخ بِ شبِْ‪:‬اهبم شبفعی هی گَیذ‪ّ:‬رکس بگَیذ اهلل برعرش‬

‫است اٍ کبفر هيشَد!‪:‬‬

‫"*من قال أو اعتقد أن اهلل جالس على العرش فهو كافر*"‬

‫ىر کس بگويد يا اعتقاد داشتو باشد کو اهلل بر عرش نشستو است او کافر است‪.‬منبع ‪:‬‬
‫ابن ادلعلم القرش در کتاب" جنم ادلهتدي ورجم ادلعتدي "صحيفة‪٘٘ٔ.‬‬

‫در اين جا امام شافعی رمحواهلل عقايد اىل سنت و مجاعت در رابطو با وجود اهلل متعال را‬
‫بيان میفرمايد کو ذات باری تعالی باالی عرش است ولی ما کيفيت آن را دنيدانيم‪.‬‬

‫بالعادل صفاتی را کو برای خود‬

‫•يعنی اهلل تعالی موجود است اما نبايد ما انسانىا برای َر ُّ‬
‫تعي کرده را انکار کنيم و بگوييم اهلل متعال نعوذ باهلل با ذات خود ذنو جاست بلکو با‬
‫ازاء و صفات خود با ما ذنراه است‪ ،‬زيرا اهلل از ىر آنهو ما انساهنا فکر میکنيم پامن‬
‫است و اگر کسی برای اهلل جسم تعي کرده‪ ،‬و يا بگويد با ذات خود ذنو جا است‪ ،‬پس‬
‫از دايرهء اسالم خارج میشود‪.‬‬

‫فرقوىای سلتلفی از اوايل اسالم بودند کو صفات اهلل متعال را انکار و تأويل می کرده اند‪،‬‬
‫اما ما اىل سنت و مجاعت ذنيشو از اسالم دفاع کرده و اسالم را از عقايد خرافی آهنا جدا‬
‫کردمي‪.‬‬
‫(‪)25‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫يکی از فرقوىايی کو امروزه بو حنوی قائل بو اين عقايد ىستند‪ ،‬ذن فرقو ی نوپيدای‬
‫ديوبنديان"* مقلدين کور ابن عربی زنديق *"ىستند (اهلل ذواجلالل ما و آهنا را ىدايت‬
‫کند)‪.‬عاقالن را اشارهای کافی است‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫عقيذُ ی زیببئی اهبم ابَحٌيفِ شبگرد ارشذ اهبم ابَحٌيفِ رحوهِ‬

‫اهلل‪:‬‬

‫كل مكان وأنكر أن‬ ‫عن أ يوسف صاحب أ حنيفة رمحهما اهلل ‪ :‬من قال أن اهلل‬
‫يكون اهلل فو العرش فإنو يستتاب العلو للاىيب ‪ٕٔٔ.‬وتلبيس اجلهميةٕ٘٘ ‪:ٕ /‬‬

‫ابو يوسف شاگرد ابو حنيفو رمحو اهلل ميگويد ‪:‬شخصی اگر از بودن اهلل تعالی برفو عرش‬
‫انکار دنايد وبگويد ‪:‬اهلل در ىر جا است از چن شخص بايد مطالبو توبو شود‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫اجوبع علوبی اهت بر ایي هسئلِ‬

‫امام اسحا بن راىويو متوفی ‪ ۲۳۸‬ىجری در مورد آيو {الرمحن علی العرش استوی} می‬
‫گويد ‪:‬امجاع اىل علم است کو اهلل باالی عرش استقرار يافتو و ذنو چيز را در زم ىای‬
‫ىفت گانو ی پاي می داند‪.‬‬
‫(‪)26‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫امام ذىبی در العلو مشاره ‪ ۴۸۷‬اين روايت را آورده است‬

‫امام قتيبة بن سعيد متولد ‪ ۰۵۰‬ىجری ومتوفی ‪ ۲۴۰‬ىجری‪:‬‬

‫سخن امامان اسالم و سنت و مجاعت اين است ‪:‬پروردگارمان را در آزان ىفتم باالی‬
‫عرشن می شناسيم‪ ،‬چنانکو اهلل تعالی فرموده است ‪{:‬الرمحن علی العرش استوی}امام‬
‫ذىبی در العلو مشاره ‪ ۴۷۰‬اين را ذکردنوده است‬

‫امام ابوزرعو ی رازی متوفی ‪ ۲۶۴‬و امام ابوحامت رازی متوفی ‪:۲۷۷‬‬

‫ابن ابی حامت می گويد ‪:‬از پدرم (ابوحامت)و ابوزرعو در مورد ماىب اىل سنت در اصول‬
‫دين پرسيدم و اعتقاد علمای سبامی منالق کو درمن کردند و اعتقاد خودشان در اين مورد؟‬

‫گفتند ‪:‬علمای سبامی سرزم ىا از حجاز و عرا و شام و مین را کو درمن کردمي‬
‫ماىبشان اين بود ‪:‬و اهلل عزوجل بر روی عرشن است و از خلقن جداستاللکائی در شرح‬
‫اصول االعتقاد اين را روايت کرده است‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
‫(‪)27‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫عقيذُ فَقيت راتی اهلل برعرش عقيذُ اجوبعی توبم ائوِ اّل‬
‫سٌت بَدُ است ‪:‬‬

‫امام أبو نصر السجزي احلنف رمحو اهلل متوفی ٗٗٗ ‪.‬ىجری در کتابن (اإلبانة)می گويد ‪:‬‬
‫(أئمتناكسفيان الثوري‪ ،‬ومال ‪ ،‬ومحاد بن سلمة‪ ،‬ومحاد بن زيد‪ ،‬عبد اهلل بن ادلبارك‪ ،‬والفضيل‬
‫بن عياض‪ ،‬وأمحد بن حنبل‪ ،‬وَسحا بن راىويو متفقون على أن اهلل سبحانو وتعاىل بااتو‬
‫فو العرش‪ ،‬وعلمو بكل مكان‪.‬‬

‫‪ ،‬امام محاد بن سلمو ‪ ،‬امام محاد بن زيد‬ ‫سبام ائمو ما ازمجلو امام سفيان اوری ‪ ،‬امام مال‬
‫‪ ،‬امام عبداهلل بن مبارمن ‪ ،‬امام فضيل عياض ‪ ،‬امام امحد بن حنبل ‪ ،‬امام اسحا بن‬
‫راىويو رمحهم اهلل ذنو براين عقيده بودند کو اهلل سبحانو تعالی با ذاتن فو عرش است‬
‫؛ و علم وی بو سبام مکان ىا است ‪.‬كتاب العرش از امام ذىبی رمحو اهلل(ج ٕصٖٔٗ)‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫فَقيت راتی اهلل برعرش عقيذُ صحببِ رضی اهلل عٌْن است‪:‬‬

‫‪ ‬صحابی بزگوار سيدنا عبداهلل بن مسعود رضی اهلل عنو فرموده‪ :‬والعرش فو ادلاء واهلل عز‬
‫وجل فو العرش وال َيفى عليو ش ء من أعمال بين آدم‪.‬‬
‫روايت بو اين لفظ آمده ‪ :‬والعرش فو ادلاء واهلل تبارك وتعاىل فو العرش وىو‬ ‫ودر ي‬
‫يعلم ما أنتم عليو‪.‬‬
‫(‪)28‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫‪ ‬عرش فو آب واهلل تعال فو عرش است اما ذرهء از اعمال مشا بروي پوشيده خنواىد‬
‫ماند‪.‬امام الدارم در کتاب " نقضو على بشر ادلريس )ٕٕٗ ‪(ٔ/‬‬

‫بنا عرض ما بو چهارتا ماتريدی جهمی زير بال گرَيتو اين است کو ‪ ،‬تاکی می خواىند‬
‫عقيده شان را از فالسفو منطقيون وزنادقو يونان بگریند ‪ ،‬درحاليکو مصدر اصلی عقيده نزد‬
‫اىل السنة واجلماعة قرآن وحديث صحيح بو فهم سلف صاع است نو افکار يهودونصار ا‬
‫يونان باستان ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫پذرم! اهلل در کجبست؟!‬

‫از شنینیيخ ابنینین بنینیاز س نیوال شنینید کنینیو‪ :‬پسنینیری دربنینیاره ی اهلل از پنینیدرش س نیوال کنینیرد‪ ،‬پنینیدر در ج نیواب‬
‫گفت‪ :‬اهلل در ذنو جا است! حکم شريعت درباره ی چن پاسخی چيست؟‬

‫ج نیواب ش نینیيخ بنینین بنینیاز رمحنینیو اهلل‪:‬اينینین پاسنینیخ بالنینیل اسنینیت و از باورىنینیا و اعتقنینیادات مبتنینیدعان‪،‬‬
‫جهميان و معتزليان و پریوانشان اسنیت‪ .‬عقينیده ی صنیحيح‪ ،‬عقينیده ی اىنیل سنینت و مجاعنیت‬
‫است کو با ادلو ی قرآن و سنینت و امجنیاع سنیلف معتقدننید کنیو اهلل در آزنیان‪ ،‬بنیاالی عنیرش و‬
‫باالتر از سبام سللوقات است و علم او تعالی در ذنو جنیا ىسنیت‪ .‬اهلل تعنیالی منیی فرماينید‪َّ َِ« :‬ن‬
‫استَ َوی َعلَی الْ َع ْر ِش »‪.‬‬ ‫ات وا ر َ ِ ِ ِ ٍ‬ ‫ربَّ ُکم اللَّو الَّ ِای خلَق َّ ِ‬
‫ض فی ستَّة أَيَّام ُُثَّ ْ‬ ‫الس َم َاو َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
 ‫(‪)29‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫(پروردگنینیار مشنینیا‪ ،‬آن اهلل اسنینیت کنینیو آزنینیان ىنینیا و زمنی را در شنینین روز آفرينینید‪ ،‬سنینیپس روی عنینیرش‬
‫قرار گرفت ‪« .)...‬اعرا ‪.»٘ٗ/‬‬

‫عنینیالوه بنیراين آينینیو‪ ،‬اهلل در شنینین آينینیو ی ديگنینیر نينینیز در قنینیرآن اينینین موضنینیوع را تکنیرار کنینیرده اسنینیت‪.‬‬
‫«اسنینیتوا» از دينینیدگاه اىنینیل سنینینت يعننینیی‪ :‬علنینیو (بنینیاال بنینیودن) و ارتفنینیاع(در بنینیاال ق نیرار گنینیرفنت)روی‬
‫عرش بو ذنان صورت است کو شايستو ی جالل او تعالی اسنیت‪ ،‬جبنیز اهلل‪ ،‬کسنیی از کيفينیت‬
‫آن خ ندارد‪.‬‬

‫رمحو اهلل در پاسخ ساالی در اين مورد می گوينید‪ :‬اسنیتوا معلنیوم اسنیت‪ ،‬کيفينیت آن‬ ‫امام مال‬
‫رله نینیول و نامشنینیخص اسنینیت‪ ،‬امینینیان بنینیو آن واج نینیب منینیی باشنینید و س نیاال از آن بنینیدعت اس نینیت‪.‬‬
‫رلموع الفتاوی ابن تيميو(ٖ‪.)ٙٚ ٘ٛ ٕ٘/‬‬

‫مناور اين است کو سوال از کيفيت «استوا» بنیدعت اسنیت‪ .‬و بنیو ذننی معننیا قنیولی از اس ِ‬
‫نیتاد‬
‫ربيعنیة بنینین أبنینیی عبنیدالرمحن نقنینیل شنینیده اسنیت و از ام سنینیلمو نينینیز رواينیت شنینیده اسنینیت‪.‬‬ ‫امنیام مالنی‬
‫عقيده ی سبام اىل سنینت اعنیم از صنیحابو رضنیی اهلل عنینهم و پيشنیوايان و ائمنیو ی پنیس از آهننیا‬
‫ذن است‪ .‬و اهلل تعالی در آيات ديگر خ داده است کو در آزان و باالست‪.‬‬

‫ْم لِلَّنی ِنیو الْ َعلِنی ّْنیی الْ َکبِنی ِری» (‪...‬پنینیس حکنینیم داوری ازآن اهلل اسنینیت کنینیو العلنی ّنیی‬
‫نیاحلُک ُ‬
‫و منینیی فرماينینید‪ « :‬فَنی ْ‬
‫[بسيار باال] وکبری است)‪« .‬کافر‪.»ٕٔ/‬‬

‫الصالِ ُح ينیَ ْرفَنیعُوُ »‪.‬‬

‫ب َوالْ َع َم ُل َّ‬ ‫ِ َّ‬ ‫ِ‬
‫و می فرمايد‪َِ « :‬لَْيو يَ ْ‬
‫ص َع ُد الْ َکل ُم الطيّْ ُ‬
 ‫(‪)31‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫(سخنان پاکيزه بو سوی او باال می رود و عمل صاع‪ ،‬آن را باال می برد)‪« .‬فالر‪»ٔٓ/‬‬

‫يم » «بقره‪.»ٕ٘٘/‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫و می فرمايد « وال ينیئ ِ‬

‫ودهُ ح ْفاُ ُه َما َوُى َو الْ َعل ُّی الْ َعا ُ‬
‫َ َُ ُ‬

‫(و حفنینیظ و نگهداشنینیت آن ىنینیااو راخسنینیتو دننینیی کننینیدو( بنینیر او دش نیوار نيسنینیت)‪ ،‬و او علنی ّنیی و‬
‫عايم است)‪.‬‬

‫نیف نَنی ِنیاي ِر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫و منینیی فرماينینید‪ « :‬أَم أ َِمْننینیتم منینین فِنینیی َّ ِ‬
‫السنی َنیماء أَ ْن ينیُْرسنی َنیل َعلَنی ْنیي ُک ْم َحاصنینیبًا فَ َسنینیتَ ْعلَ ُمو َن َکْينی َ‬ ‫ْ ُْ َ ْ‬
‫ف َکا َن نَ ِک ِری (‪.»)ٔٛ‬‬ ‫(‪)ٔٚ‬ولََق ْد َک َّاب الَّ ِا ِ ِ‬
‫ين م ْن قَنیْبل ِه ْم فَ َکْي َ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫(آينیا از کسنیی کنینیو در آزنیان اسنینیت امینین شنیده اينینید کنیو مشنینیا را بنیو زمنی فنینیرود بنیرد‪ ،‬پنینیس بنیو ناگنینیاه‬
‫زم بلرزد؟ يا از آن کسی کو در آزان است امین شده ايد کو بر سر مشنیا تننید بنیادی سنینل‬
‫بار فرو فرستد؟ و زود است کو بدانيد بيم دادن من چگونو است)‪« .‬مل ‪.»ٔٛ-ٔٚ/‬‬

‫اين با بيان آيات استوا‪ ،‬سازگار است؛ بو اين ترتينیب روشنین شنید کنیو عقينیده ی مبتنیدعانی کنیو‬
‫م نی نینیی گوين نی نینید‪ :‬اهلل در ذن نی نینیو ج نی نینیا ىس نی نینیت! از زش نی نینیت تنی نی نیرين بال نی نینیل ىاس نی نینیت‪ .‬و اي نی نینین عقي نی نینیده ی‬
‫حلوليان(کسنینیانی کنینیو معقدننینید اهلل در اشنینیيا حلنینیول منینیی کننینید) مبتنینیدع وگمنیراه اسنینیت و اينینین کفنینیر‪،‬‬
‫صنیلَّی اللَّنینیوُ َعلَْينی ِنیو َو َسنیلَّم اسنینیت‪ .‬کنینیو در احادينینیث صنینیحيح منینیی‬ ‫گمراىنینیی و تکنینیايب اهلل و پينیام َ‬
‫فرماينینید‪( :‬اهلل در آز نینیان ى نینیا اس نینیت و از مجل نینیو م نینیی فرماي نینید‪ « :‬أََال تَ نیأْ َمنُونِی َوأَنَنینیا أ َِم نی ُ َم نی ْنین فِنینیی‬
‫السنی َنیم ِاء ؟!»‪( :‬آينینیا م نیرا امانتنینیدار دننینیی دانينینید؟! حنینیال آن کنینیو منینین ام نی آن ذات ىسنینیتم کنینیو در‬ ‫َّ‬
 ‫(‪)31‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫آز نینیان ىاس نینیت )‪ .‬خب نینیاری(ٖٔ٘ٗ) و مس نینیلم (ٗ‪ -)ٔٓٙ‬و ني نینیز احادي نینیث َس نیرا و معنی نیراج‪....‬‬
‫بيانگر ذن حقيقت است‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫از عالئن فرقِ ًبجيِ ‪ ،‬هعتقذ بَدى بِ ایٌکِ اهلل ببالی عرش است‬

‫شيخ عبدالعزيز ابن باز فرقو ناجيو را چن توصيف می کند کو‪:‬‬

‫فرقنینیو ي ناجينینیو كسنینیاه ىسنینیتند كنینیو بنینیو رىنمودى نینیاي رس نینیول اهلل ص نینیل اهلل علينینیو و سنینیلم پايبن نینید‬
‫ىسنینیتند و آهننینیا اىنینیل سنینینت و مجاعنینیت ىسنینیتند ‪ -‬فرقنینیو ي ناجينینیو كسنینیاه ىسنینیتند كنینیو بنینیو اهلل و‬
‫رسنینیول اهلل صنینیل اهلل علينینیو و سنینیلم امینینیان آورده اننینید و بنینیر ديننینیداري اسنینیتقامت دارننینید و بنینیو سبنینیام‬
‫رىنمودىنینیاي اهلل و رسنینیول ايننینیان دارننینید و رىنینیرو اينینین منینینهو ىسنینیتند ‪ ،‬فنیرائض را اجننینیام ميدىننینید و‬
‫از زلرمات م پرىيزننید ‪ -‬و امینیان دارننید بنیو اينكنیو اهلل بنیاالي عنیرش قنیرار دارد و ان بنیاالي كنیو‬
‫شايس نینیتو‪ .‬ای اوس نینیت ‪ ،‬و اهلل متع نینیال داراي از نینیا و ص نینیفات ع نینیال ميباش نینید " و ى نینیيچ چي نینیزي‬
‫ذنانند او نيست و اهلل شنوا و بيناست‪.‬‬

‫اينها اىل سنت و مجاعت و فرقو ناجيو ىستند ‪.‬‬

‫امت اسالم بو ىفتاد و دو فرقو تبديل ميشود كو ذنو در آتن ىستند مگر ي گروه كو فرقنیو‬
‫ناجينینیو ىسنینیتند ؛ گروى نی كنینیو بنینیو اهلل و رسنینیول و ازنینیاء و صنینیفات امینینیان دارننینید و اهلل حقيق نی را‬
‫مستحق عبادت م دانند و بو استواي اهلل بر عرش امیان دارند و اهلل را بو ازهنیاي نيكنیو و‬
‫(‪)32‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫صفتهاي واال كنیو در قنیران و سنینت ميشناسنیند ؛ اهننیا اىنیل سنینت و مجاعنیت ىسنیتند و اهننیا تنیا‬
‫برپاي قيامت فرقنیو ي ناجينیو و لايفنیو منصنیوره ىسنیتند و اگنیر چنیو تعنیداد اننیان كنیم اسنیت و در‬
‫ىر كجا كو باشند‪.‬‬

‫قابل ياد آوری است کو‪ :‬يکی از فرقو ىای بالل کو شنیامل امنیت زلمنیدی دننیی باشنید کسنیانی‬
‫اند کو معتقد اند اهلل ذنو جاست! العياذباهلل‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫عقيذُ اّل سٌت در هَرد صفبت اهلل جل جاللِ‬

‫اوزاعنیی منییگوينید ‪:‬زىنیری و مکحنیول در منیورد آينیات صنیفات پرسنیيده شنیدند آهننیا گفتننید ‪:‬‬
‫و اوزاعنیی و‬ ‫ذننیانطور کنیو آمنیدهاننید از آن عبنیور کنينید‪ ،‬و ولينید بنین مسنیلم ‪ /‬منییگوينید ‪:‬مالنی‬
‫لينیث بنین سنیعد و سنیفيان انیوری رمحهنیم اهلل در منیورد احنیاديثی کنیو در منیورد صنیفات آمنیدهاننید‬
‫پرسيده شدند‪ ،‬ذنو گفتند ‪:‬ذنانطور کو آمدهاننید از آن بگارينید و بنیدون آنکنیو بنیرای صنیفات‬
‫کيفيت بيان کنيد‪ ،‬و اوزاعی ‪ /‬میگويد ما نی در حاليکو تنیابع بنیو وفنیور وجنیود داشنیتند نی منیی‬
‫گفتيم خداوننید بنیاالی عنیرش خنیود اسنیت‪ ،‬و بنیو صنیفاتی کنیو در سنینت آمنیده بنیاور داشنیتيم‪ ،‬و‬
‫‪ /‬در منیورد اسنیتواء پرسنیيده شنید‪ ،‬گفنیت ‪:‬اسنیتواء‬ ‫وقتی ربيعو بن ابی عبنید النیرمحن اسنیتاد مالنی‬
‫معلنیوم اسنیت و کيفينیت آن را کسنیی دننییداننید و خداوننید پينیام منییفرسنیتد و پينیام صنیلی اهلل‬
‫‪ /‬در‬ ‫عليو وسلم آنرا میرساند و ما بايد آنرا تصنیديق کننیيم ‪.‬و ذنهننی وقتنیی از امنیام مالنی‬
‫اينین منیورد پرسنیيده شنید‪ ،‬گفنیت ‪:‬اسنیتواء معلنیوم اسنیت و کيفينیت آن مشنیخص نيسنیت و امینیان‬
‫(‪)33‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫داشنت بنیو آن واجنیب اسنیت و پنیرس و جنیو از آن بنیدعت اسنیت‪ ،‬سنیپس بنیو پرسشنیگر گفنیت ‪:‬‬
‫تو مرد خوبی نيستی‪ ،‬و آنگاه فرمان داد و آن منیرد را بنیریون کردننید‪ ،‬مطلبنیی بنیا ذننی مفهنیوم‬
‫از ام ادلنیامن ام سنیلمو رواينیت شنیده اسنیت‪ ،‬و امنیام ابنیو عبنید النیرمحن عبنیداهلل بنین مبنیارمن ‪ /‬منیی‬
‫گويد ‪:‬ما پروردگار خود را اينگونو میشناسيم کو او باالی آزنیانىنیا بنیر عنیرش خنیود اسنیت‪،‬‬
‫و از آفريدهىاين جداست ‪.‬و ائمنیو در اينین منیورد سنیخنان بسنیيار زينیادی گفتنیواننید کنیو ذننیو را‬
‫دننییتنیوان در اينین سنیخنرانی ارائنیو داد‪ ،‬بنیرای النیالع بيشنی در اينین منیورد بنیو کتنیابىنیايی کنیو‬
‫علمنیای اىنیل سنینت در اينین خصنیوص نوشنیتواننید مراجعنیو کنينید‪ ،‬کتنیابىنیايی ذنهنیون کتنیاب‬
‫السنینة اانیر عبنیداهلل فرزننید امنیام امحنید و التوحينید امنیام زلمنید بنین خزمینیو‪ ،‬و کتنیاب السنینة ابنیو‬
‫القاسم الاللکائی الط ی‪ ،‬و کتاب السنة ابی بکر بن أبی عاصم‪ ،‬و پاسنیخ شنیيخاإلسنیالم‬
‫ابن تيميو بو اىل(محات)کو بسيار مفيد و مهم است‪ ،‬و ايشنیان در آن‪ ،‬عقينیده اىنیل سنینت‬
‫را توضيح داده است و بسياری از دالئنیل شنیرعی و عقلنیی را بنیر آنهنیو اىنیل سنینت منییگويننید‬
‫ذکر کرده‪ ،‬و داليل زيادی در بطالن آنهو سلالف اىنیل سنینت منییگويننید ارائنیو داده اسنیت‪،‬‬
‫و ذنهن رسالو شيخ اإلسالم (التدمرية)نام دارد در آن عقيده اىل سنت بو لور مشروح و‬
‫مفصنیل بنیا دالينیل عقلنیی و نقلنیی بينیان شنیدهاننید‪ ،‬و سنیخن سلنیالف بنیا دلينیل رد شنیده اسنیت‪ ،‬و‬
‫حنیق را در آن روشنین کنیرده و بالنیل را در ىنیم کوبينیده اسنیت‪ ،‬امنیا کسنیانی از علمنیاء از اينین‬
‫و اشتيا بنیو شنیناخت حنیق آننیرا منیورد مطالعنیو قنیرار‬ ‫کتاب هبرهمند میشوند کو با قصد ني‬
‫دىننید‪ ،‬و آننیان کنیو در منیورد ازنیاء و صنیفات بنیا عقينیده اىنیل سنینت سلالفنیت کنیردهاننید در‬
‫حقيقت بو سلالفت داليل عقلی و نقلی برخاسنیتو و در آنهنیو اابنیات و نفنیی منییکنننید دچنیار‬
‫(‪)34‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫تناقض آشکار گشتواند ‪.‬اما اىل سنت ىر صفتی را کو خداوند در قرآن برای خود اابات‬
‫دنوده‪ ،‬يا پيام ش زلمدصلی اهلل عليو وسلم در سنت آن را برای خدا ذکر کرده اسنیت‪ ،‬منیی‬
‫پايرننید و اابنیات منییدنايننید‪ ،‬بنیدون آنکنیو خداوننید را بنیو چينیزی تشنیبيو کنننید‪ ،‬و اىنیل سنینت‬
‫خداوننید را از مشنیاهبت بنیا آفرينیدهىنیاين من ّنیزه و پنیامن منیىدانننید‪ ،‬و صنیفات خداوننید تعطينیل و‬
‫نفی دنیکنند‪ ،‬بنابراين اينگوننیو از گرفتنیار شنیدن بنیو تننیاقض امینین قنیرار گرفتنیو‪ ،‬و بنیو ذننیو دالينیل‬
‫عمنیل کنیردهاننید‪ ،‬و ىنیر کسنیی کنیو بنیو حقنیی کنیو خداوننید پينیام انن را بنیا آن مبعنیوث دننیوده‬
‫جبويد‪ ،‬و در اين مورد تالش کند و سللصانو آن را جبويد‪ ،‬سنت اذلی اينین اسنیت کنیو‬ ‫سبس‬
‫چننی فنیردی را بنیو رسنیيدن بنیو حنیق موفنیق منییدناينید‪ ،‬و دلينیل و حجنیت او را چنیریه منییگرداننید‪،‬‬
‫َٰط ِل فَنیيَد َمَُوۥُ فَِإ َذا ُى َنیو َز ِاىنیق﴾[ ا نبينیاء ‪: ٔٛ].‬‬
‫چنانکو میفرمايد ‪﴿:‬بل نَق ِا ُ بِٱحل ّْق علَى ٱلب ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫«بلکو منیا حنیق را بنیر سنیر بالنیل منیىکنیوبيم تنیا آن را ىنیالمن سنیازد؛ و اينین گوننیو‪ ،‬بالنیل زلنیو و‬
‫نابود مىشود»‪.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َِّ ِ‬

‫نیریاٖٖ﴾ [الفرقنیانٖٖ ‪. ]:‬‬ ‫﴿وَال يَأتُوننیَ َ دبَثَ ٍنیل َال جئَٰنَنی َ بنیٱحلَ ّْق َوأَح َس َنین تَفس ً‬
‫و منییفرماينید ‪َ :‬‬
‫«آنان ىيچ مثلى براى تو دنىآورند مگر اينکنیو منیا حنیق را بنیراى تنیو منیىآورمي‪ ،‬و تفسنیریى هبنی‬
‫(و پاسخى دندان شکن کو در برابر آن ناتوان شنیوند) ‪».‬و حنیافظ ابنین کثنیری ‪ /‬پریامنیون اينین‬
‫رض ِ ِسنیت َِّة أَيَّنیام ُُثَّ ٱسنیتَنی َو َٰى َعلَنیى ٱل َع ِ‬
‫نیرش﴾‬ ‫آينیو ‪َّ َِ﴿:‬ن ربَّ ُكنیم ٱللَّنیو ٱلَّ ِنیاي خلَنیق َّ ِ‬
‫ٱلس ََٰنیم ََٰوت َوٱ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫[يونسٖ ‪«]:‬پروردگار مشا‪ ،‬خداوندى اسنیت کنیو آزنیانىنیا و زمنی را در شنین روز آفرينید؛ و‬
‫آنگنیاه بنیر عنیرش اسنیتقرار يافنیت»‪.‬سنیخن بسنیيار خنیوبی دارننید کنیو جنیا دارد خبنیالر نفنیع زينیادش‬
‫آننیرا در اينجنیا نقنیل کننیيم‪ ،‬ايشنیان ‪ /‬منییگويننید ‪:‬منیردم در اينین منیورد گفتارىنیای بسنیيار زينیادی‬
‫(‪)35‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫دارند کو در اينجا جاين نيست کو بو تفصيل ذکر شوند‪ ،‬و ما در اينجنیا فقنیط منیاىب و‬
‫و اوزاعنیی و انیوری و لينیث بنین سنیعد و شنیافعی و امحنید و اسنیحا‬ ‫شيوه سنیلف صنیاع ‪:‬مالنی‬
‫بن راىويو و بقيو ائمو مسلم در گاشتو و حال را در پين منییگنیریمي‪ ،‬منیاىب سنیلف اينین‬
‫است کو صفات خداوند ذنانطور کو آمدهاند از روی آن عبور شنیود‪ ،‬بنیدون آنکنیو کيفينیت‬
‫آن بيان شود‪ ،‬يا خداوند با چيزی تشبيو داده شود‪ ،‬و بدون آنکو صفاتن تعطيل و انکنیار‬
‫گردند‪ ،‬و کسانی کو تشبيو میکنند بايد گفت مشاهبت از خداوند نفی شده است‪ ،‬زيرا‬
‫ىنیيچ چينیزی ذنانننید او نيسنیت و او شنینوای بيناسنیت‪ ،‬بلکنیو حقيقنیت ذننیان چينیزی اسنیت کنیو‬
‫ائمنیو گفتنیواننید‪ ،‬از آن مجلنیو نعنیيم بنین محنیاد اخلزاعنیی اسنیتاد امنیام خبنیاری منییگوينید ‪:‬ىنیر کسنیی‬
‫خداوند را با آفريدهىاين تشبيو کند کفر ورزيده است‪ ،‬و ىنیر کسنیی آنهنیو را کنیو خداوننید‬
‫خنیود را بنیدان وصنیف دننیوده انکنیار کننید کنیافر اسنیت‪ ،‬و صنیفاتی کنیو خداوننید بنیرای خنیود بينیان‬
‫کرده و آنهو پيام ش او را بدان توصيف دنوده ىيچ تشبيهی در آن نيست‪ ،‬پس ىر کسی‬
‫صنیفاتی را کنیو در آينیات صنیريح و رواينیات صنیحيح بنیرای خداوننید بينیان شنیده بنیو گوننیواى کنیو‬
‫شايسنیتو ذات خداوننید اسنیت بنیرای خنیدا اابنیات کننید‪ ،‬و کاسنیتیىنیا و معاينیب را از او تعنیالی‬
‫نفی دنايد براستی راه ىدايت را در پين گرفتو است ‪.‬پايان کالم ابن کثری‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
‫(‪)36‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫سسائی کسيکِ عقيذُ ًذارد کِ اهلل بر عرش ًيست!‬

‫چننی شخصنینیی کنینیافر بنینیوده واز دائنینیره اسنینیالم خنینیارج شنینیده اسنینیت وديگنینیر مسنینیلمانان از آن دوری‬
‫دنايند وزنن لال شده وديگر در صف مسلمانان ننیو ايسنیتد وقتنیل او ذنانننید قتنیل عنیادی ىنیا‬
‫است زيرا کفری را اجنام داده کو در زمان پيام چن کفری کسی حتی ابوجهنیل وعتبنیو اجننیام‬
‫ندادند‪.‬‬

‫وتکفری چن شخص را از امیان خود پنداشتو واز آن دفاع ميکنم باذن اهلل‪.‬‬

‫بنینین ماجشنینیون ميگوينینید ‪ :‬ىنینیرکس بگويينینید اهلل بنینیر عنینیرش نيسنینیت سنینیر آن را‬ ‫عنینیادلی بننینیام عبنینیدادلل‬
‫ازتن اش جدا خواىم کرد ‪.‬‬

‫ونيز خالد بن عبداهلل قسری گفت ‪ :‬من سر جعد را از تن اش جدا ميکنم (جعد کسنیی بنیود‬
‫کو ميگفت اهلل باالی عرش نيست)‪[.‬ذات اهلل درذنو جا يا فو عرش صفحو ‪] ٚٙ‬‬

‫افسوس ! اگر حنیاال اينین علمنیاء ميبودننید خواىنید سنیر چننید تنین را جنیدا ميکردننید بنیو جنیرم اينکنیو‬
‫فوقينینیت اهلل را بنینیاالی عنینیرش قبنینیول ندارننینید ‪ ،‬درحاليکنینیو عالمنینیو ابنینین قنینیيم رمحنینیو اهلل ميگوينینید‪٘ٓٓ :‬‬
‫عام رلتهد امجاع کرده اند کو اهلل سبحانو وتعالی باالی عرش است‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
‫(‪)37‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫اقَال ائوِ اربعِ برایٌکِ اهلل ببالی عرش است‬

‫اگرچنینیو گفنینینت «ائمنینیو اربعنینیو» تعصنینیبی بنینیين نيسنینیت زينیرا امامنینیان دينینین ىزارىنینیا تنینین ىسنینیتند کنینیو علنینیم‬
‫ايشان ذنانند حبر قلزوم می باشد‪.‬‬

‫ب نیرادران زل نی م ‪ :‬بنینیو ينینیاد دارينینید کنینیو اگنینیر ب نیرای ب نیرادران مقلنینیدين يکنینیی از ائمنینیو از قنینیرآن وحنینیديث‬
‫بگوييم ميگويند ‪ :‬من حنفی يا شافعی يا مالکی يا حنبلی ىستم؟ !‬

‫ب لِلتَّنی ْق َوى}‪.‬‬ ‫ِ‬

‫برای ايشان می گومي‪ْ {:‬اعدلُوا ُى َو أَقْنیَر ُ‬

‫‪ ‬امام ابوححیفه رحمه اهلل میفرمای ‪:‬‬

‫کسی بگوييد من دنينیداد کنیو اهلل بنیر آزنیان اسنیت ينیا بنیر زمنی او کنیافر ميشنیود زينیرا اهلل سنیبحانو‬
‫وتعالی ميفرمايد کو اهلل بر عرش است ‪ ،‬فو ىفت ازان ميباشد‪[.‬اجتماع اجليوش]‪.‬‬

‫ب نیرادر عزينینیز حنفنینیی ام‪ :‬اگنینیر واقعنینیا در دعواينینیت صنینیاد ىسنینیتی واز ننینیام امنینیام رمحنینیو اهلل اسنینیتفاده‬
‫دنيکنی! اين تو واين امام بزرگوار!!!‪.‬‬

‫‪ ‬امام مالک رحمه اهلل میفرمای ‪:‬‬

‫ذات اهلل را در آزنینیان وعلنینیم اهلل را در ىرمکنینیان ميداننینید ؛ اصنینیال جنینیای را بنینیریون از علنینیم ف نیراگری‬
‫اهلل دنی پندارد‪[ .‬ذات اهلل در ذنو جا يا فو عرش صفحو ‪]ٚٚ‬‬

‫‪ ‬امام شافعی رحمه اهلل میفرمای ‪:‬‬

‫(‪)38‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫او رمحو اهلل ميگويد ‪ :‬در رلموع اعتقادات وباورما امیان بو اهلل يگاننیو ورسنیالت زلمدصنیلی اهلل‬
‫علينینیو وسنینیلم وبنینیودن اهلل فنینیو عنینیرش بنینیر فنیراز آزنینیان بنینیوده اسنینیت ‪[.‬ذات اهلل در ذننینیو جنینیا ينینیا فنینیو‬
‫عرش صفحو ‪]ٚٚ‬‬

‫‪ ‬امددام احمد رحمدده اهلل میفرماید ‪ :‬از امنینیام امحنینید رمحنینیو اهلل دريافنینیت شنینیده اسنینیت کنینیو آينینیا اهلل‬
‫عزوجل جدا ازسللو است ‪ ،‬فو عرش بر فراز آزان ىفنیتم بنیوده وقنیدرت وعلنیم اوىرجنیا‬
‫را فرا گرفتو است ؟‬

‫امام امحد منت پرسن را صحو گااشت وىنیيچ جنیای را بنیریون از علنیم اهلل ندانسنیت‪ [.‬اجتمنیاع‬
‫اجليوش صفحو ٓ‪.]ٙٚ‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫چِ کسی هيگَیذ کِ اهلل برعرش ًيست؟‬

‫ازمجلو کسانی کو بو فوقيت اهلل باالی عرش قبول ندارند جهميو ىا ىستند ؛‬

‫سبام علماء جهميو وجهم بن صفوان ماسس جهميو را تکفری کرده اند ؛‬

‫ابوبکر بن خالل و علی بن عاصم واستاد امام خباری جهمينیو ىنیا را بنیو علنیت اينکنیو ميگويننید‬
‫اهلل برعرش نيست تکفری وزنديق ميگويند [خلق افعال العباد صفحو ‪]. ٖٜٔ‬‬
 ‫(‪)39‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫و ازمجلنینیو کسنینیانی کنینیو اسنینیتوای العنینیرش را قبنینیول ندارننینید ماترينینیدی ىنینیا ىسنینیتند کنینیو علمنینیاء بنینیر گمنیراه‬
‫بودن او امجاع دارند ‪.‬‬

‫خالصه اینکه ‪ :‬بو امجاع اىل علنیم کسنیی کنیو بگوينید اهلل بنیر عنیرش نيسنیت او کنیافر وخنیارج از‬
‫اسالم ميشود ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫ایب هراد از استَا "استيالء است ؟‬

‫پديده اخ اعی وخود ساز است ؛‬ ‫تعبری کامال اشتباه وي‬ ‫تفسری استواء بو استيالء ي‬

‫اينینین تفسنینیری در تضنینیاد بنینیا تفسنینیری سنینیلف صنینیاع ‪ ،‬اصنینیحاب پينینیام ‪ ،‬تنینیابع ‪ ،‬وتبنینیع تنینیابع ق نیرار‬
‫دارد ‪.‬؛‬

‫اين تفسری برای مقلدين از جهميو ىا ومعتزلی ىا مریاث مانده است ‪.‬‬

‫امنینیام عبنینیدالعزيز ميفرماينینید ‪ :‬جهمنینیی ىنینیا گمنینیان ميکننینید کنینیو اسنینیتواء بنینیو معننینیای اسنینیتولی اسنینیت اينینین‬
‫کامال خال روش سلف وربريف در دين است ‪.‬؛‬

‫در قنینیرآن وسنینینت لفنینیظ اسنینیتيالء آمنینیده اسنینیت امنینیا ىنینیيچ جنینیا گفتنینیو نشنینیده م نیراد از اسنینیتواء اسنینیتيالء‬
‫است ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
‫(‪)41‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫بيبیيذ ایي سَال را جَاة دّيذ؟‬

‫اىل تاويل يا هب است بگوئيم تعطيل و ربريف ‪ ،‬استوی علی العرش را بو استولی معنی می‬
‫کنند کو معناين چن می باشد اهلل تعالی بر عرش کلبو يافت ولی قطع نار از اين کو‬
‫آيا اين معنی در لَت عربی و کالم سلف صاع آمده است يا خری خود اين معنايی کو‬
‫اىل تاويل آن را اخ اع کرده اند کری موزون و کریسنجيده است زيرا اين سوال خود بو خود‬
‫از لفظ استيال مطرح می شود کو عرش قبل از کلبو يافنت اهلل تعالی بر آن در ملکيت‬
‫وتصر چو کسی بود کو اهلل تعالی او را بریون راند و بر آن کلبو يافت ؟؟؟؟‬

‫زيرا استيال اين را می گويند کو با ديگری درگری شود سپس کلبو يابد‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫سَال دیگر را جَاة دّيذ؟‬

‫مشا کو شب وروز حبث ومناظره داريد وميکنيد کو اهلل بر عرش است يانو ؛‬

‫ايا جزء مشا ديگر مسلم سلف ذنانند ؛‬

‫صحابو کرام؛‬

‫وعلماء ايا درين مورد حبث ومناظره کرده اند ؟؟‬

‫بلکو آهنا بو قرآن وسنت امیان داشنت وميدانسنت اهلل باالی عرش است !‬
 ‫(‪)41‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬

‫پس مشا چرا از سلف جدا شده وذنيشو در مسائل اتفاقی وقرآنی ونبوی حبث ميکنيد ؟‬

‫ازينجا معلوم ميشود مشا اىل زيغ ىستيد ؟؟‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫خالصِ ی عقيذُ ّر هسلوبى در هَرد استَی علی العرش‬

‫‪ ‬مادرانديشو پریوسلف(پيام ‪،‬صحابو‪،‬تابع ‪،‬وتبع تابع ) ىستم ‪.‬‬

‫‪ ‬اهلل تعنینیالی در آزنینیان ىفنینیتم فنینیو عنینیرش اسنینیت مانننینید جهمينینیو ىنینیا خننیواىيم گفنینیت اينجنینیا در‬
‫زم است ‪.‬‬
‫‪ ‬فوقيت اهلل بر عرش مستلزم مکان نيست ‪.‬‬
‫‪ ‬تعبری افاللون وپریوان او از مکان عده ی را بو مرض ماليخوليا گرفتار دنود‪.‬‬
‫‪ ‬فوقيت اهلل تعالی بر عرش در دل ىر مسلمان متمرکز است ‪.‬‬
‫‪ ‬ىرکس اهلل را بو سللو تشبيو دىد کافر است ‪.‬‬
‫‪ ‬امام ابوحنيفو رمحو اهلل ميگويد ىرکس بگويد اهلل برعرش نيست کافراست ‪.‬‬
‫‪ ‬جعد ناريو انکار فوقيت اهلل بر عرش را از يهود آموخت ‪.‬‬
‫‪ ‬خالد بن عبداهلل قسری گفت ‪ :‬من جعد بن درىم را ذبح ميکنم ‪.‬‬

‫وباهلل التوفيق‬

‫خوين برادر تان را فراموش نکنيد‪.‬‬ ‫از دعای ني‬

 ‫[کتب تأليف وترجمه شده توسط ابوشاکرمسلم حفظه اهلل]‬
‫(‪)42‬‬ ‫اهلل در کجبست؟ ببالی عرش ‪ ،‬یب در ّوِ جب؟!‬
‫پرسن از مشا پاسخ از رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫فتاوای اىل حديث«مکمل»‬ ‫‪‬‬
‫حفاو اهلل‪.‬‬ ‫زندگی نامو دک ذاکر ناي‬ ‫رد برصدبدعت درجامعو‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اهلل هلالج لج درکجاست؟‪.‬‬ ‫فتاوای عالمو ابن عثيم [بو زبان فارسی]‬ ‫‪‬‬
‫احکام وآداب عاشورا‪.‬‬ ‫زندگی نامو امام ابن تيميو وخدمات او بو اسالم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اىل احلديث ىم اىل النبی ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫(ٓ٘) احاديث بالل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امور خال شريعت‪.‬‬ ‫احاديث بالل مشکوة ادلصابيح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫توسل مشروع ونامشروع‪.‬‬ ‫ابوحنيفو رح واحنا ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حقو زن در اسالم‪.‬‬ ‫(‪ )ٛ‬رکعت تراويح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از شهيد«امام سيدقطب»‪.‬‬ ‫حقيقت موالنای روم(مثنوی معنوی)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از ابوىريره‪.‬‬ ‫احکام ومسائل اعتکا ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سریة النبی ملسو هیلع هللا یلص برای جوانان‪.‬‬ ‫احکام ومسائل عيدين‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حکم مسح برگردن‪.‬‬ ‫(ٖٔ)سوال از صوفی ىا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دناز رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫حکم مسح بر جراب‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امجاع علمای زلمدی برکفر ابن عربی‪.‬‬ ‫زبريو احاديث ضعيف وموضوعی رياض الصاحل ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫داستان فداکاری وشکيبائی«يکی از زنان سلف صاع»‬ ‫زندگی نامو امام زلمدبن عبدالوىاب‬ ‫‪‬‬
‫حکم ذبليل از ميالد النبی ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫زندگی نامو و ‪ ،‬واقعات حریت انگيز امام امحد‬ ‫‪‬‬
‫ٓٗ سوال از برادران کری متبع نبی ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫حکم خروج بامجاعت تبليغ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترمجو فارسی شروط الصالة‬ ‫تفاوت ما با سلف صاع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگی نامو شيخ امحد ديدات‪.‬‬ ‫سنگسارحکمی از احکام اهللهلالج لج‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شرح فارسی عمدة االحکام‪.‬‬ ‫شرح افَانی ‪ ،‬بر اربع نووی[دوجلد]‬ ‫‪‬‬
‫شناخت فرقو ىای گمراه‪.‬‬ ‫معرفی تفاسری اسرائيلی وکتب ضعيف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگی نامو ابوذر کفاری رضی اهلل عنو‪.‬‬ ‫حکم تعويا دراسالم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از ام ادلامن عائشة رضی اهلل عنها‪.‬‬ ‫«ٓٓ٘»اقوال سلف الصاع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫است هتيو دنامي باذن اهلل‬ ‫"الصالة"‬
‫حقيقی وخيالی‪.‬‬ ‫جلد اانی کوامام مهدی‬
‫وسلفتاصاع‪.‬‬
‫دناييد‬ ‫ىایزشادریيندعا‬
‫زلمدی ملسو هیلع هللا یلص‬ ‫قصوعزي‬ ‫‪‬‬
‫ترمجو فارسی«رسائل فی الطهارة والصالة النبی ملسو هیلع هللا یلص»(دنازتصويری)‪.‬‬ ‫«ٖٖ» سبب برای خشوع دردناز‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زبريو احاديث صحيح وضعيف«ذادالطالب »‬ ‫القول الصحيح فی بيان ماليس بصحيح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اقوال اىل علم در کفر دشنام دىنده صحابو‪.‬‬ ‫ذبليل از روز نوروز در آئينو قرآن وحديث‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫واجب بودن ياد گریی «زبان عربی»‬ ‫جامع االحاديث الصحيح (درمدرسو ی رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص )‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگی نامو شيخ عبداهلل عزام رمحو اهلل‪.‬‬ ‫احکام ومسائل روزه ماه مبارمن رمضان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امريکا قاتل بشريت‪.‬‬ ‫قدس را چگونو از اسارت آزاد دناييم؟‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سریة فارسی ياران رسول هللا ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫حالت سلف صاع در رمضان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگی نامو امام ابن قيم رمحو اهلل وخدمات او بو اسالم‪.‬‬ ‫احکام ومسائل«زکات فطر»‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دجال چگونو خارج می گردد؟‬ ‫زندگی نامو زنان رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فتاوی عالمو ابن باز بو زبان فارسی‪.‬‬ ‫بدعات ومنکرات در عروسی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٓٓٔسوال وجواب پریامون زندگی زلمد ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫‪‬‬