KAMALIG NG SINAUNAG
KARUNUNGANG-BAYAN
 Noon pang panahon ng Americano ay
dinukal na ng mga kritiko't historyador
ng panitikan na sina Julian Cruz
Balmaseda, Inigo Ed. Regalado, Rufino
Alejandro, at Epifanio de los Santos ang
mga bokabularyo bilang bukal ng
impormasyong pampanitikan.
 Sinundan sila ni E. Arsenio E. Manuel
sa pagsangguni sa bokabularyong Fray
Noceda at Fray Sanlucar sa
pagsasaliksik hinggil sa tanaga.
 1966 naging pangunahing sanggunian ni
Bienvenido L. Lumbera ang naturang
bokabularyo upang hanapin ang mga
halimbawa ng sinaunang tulang Tagalog
sa kaniyang disertasyong Tagalog
Poetry 1570-1898 (nailathala noong
1986)
 1992 naging proyekto ni William Henry
Scott ang "paghahanap sa sinaunang
Filipino" - sa imahen at kasaysayan ng
ating ninuno bago dumaong ang mga
kolonyalistang Espanyol.
 Ang pamamaraang
panghistoryograpiyang ginamit ni W.E.
Scott ay isinagawa din ni Dr. Isagani R.
Medina noong 1983 sa kaniyang
rekonsrtuksiyon ng kasaysayang
panlipunan sa tulong ng mga
diksyonaryong Tagalog sa panahong
1600-1914.
 May mahalaga ding ambag si Medina sa
kasaysayan ng leksikograpiya noong
1986 sa pamamagitan ng kaniyang
"Vocabulary y Diccionarios in the Major
and Minor Philippine Languages:
Lasting Legacies of the Church of the
Philippines (1565-1898)
 Sa Luzon, inihanay ni Medina ang mga
diksyonaryo sa Ivatan, Ilokano,
Gaddang, Isinay, Igorot, Ilongot,
Negrito, Pangasinan, Sambal,
Pampanga, Tagalog, at Bikol.
 Sa Bisaya, inilista niya ang mga
panwika sa Samar-Leyte, Sugbuhanon,
at Hiligaynon.
 Sa Palawan, ang Kuyonon.
 Sa Mindanao at Silu, ang Lutuaya,
Meranaw, Magindanaw, Teruday, at
Bagobo. Idinagdag pa niya ang
Ternateno at Kalamian.
TUNGO SA WIKANG PILIPINO
 Unang yugto ang tadhana sa 1935
Konstitusyon hinggil sa pagtukoy sa
isang wikang katutubo upang maging
batayan ng Wikang Pambansa, ang
pagdedeklara sa Tagalog bilang batayan,
at nagrurok sa pagpangalang "Pilipino"
sa Wikang Pambansa noong 1959.
 Samantala, ang pagtukoy na "Filipino sa
Wikang Pambansa ay nagsimula sa 1972
Konstitusyon, at pagbuwag sa dating
Surian ng Wikang Pambansa (SWP) sa
pagtatatag sa Komisyon sa Wikang
Fili[ino (KWF) noong 1991.
 Español ang wika ng mga ilustradong
Propagandista sa La Solidarida.
 Tagalog naman ang opisyal na wika ng
Katipunan at ng Himagsikang 1896.
 Español ang wika ng opisyal na
talastasan.
 Kaagad nagtatag ng isang sistema ng
edukasyong pambansa ang mga bagong
mananakop at Ingles ang iniatas na
maging wika ng pagtuturo.
President William McKinley's Taft
Commission of April 7, 1900
In view of the great number of languages
spoken by the different tribes, it is
especially important to the prosperity of the
Islands that a common medium of
communication may be established, and it is
obviously desirable that this medium should
be the English language. Especial attention
should be at once given to affording full
opportunity to all people of the Islands to
acquire the use of the English language.
 Nang itawag ang 1934 Kumbenisyong
Konstitusyonal ay kinailangang
mahusay sa Espanyol o Ingles ang mga
delegado dahil ito ang opisyal na mga
wika sa sesyon.
 Ang pananaig ng Tagalog bilang
batayan ng Wikang Pambansa noong
1937 ay maituturing na trabaho ng mga
manunulat sa Tagalog.
MATRIS NG WIKANG FILIPINO inulan ng tuligsa hinggil sa pagiging TRADISYONG LEKSIKOGRAPIKO NG
"purista". MGA AMERIKANO AT
 Ang mga panukalang pagdevelop ng LEKSIKOGRAPIYANG PILIPINAS
isang Wikang Pambansa mula sa
 Lumabas noong 1967 ang resultang
pinagsamang mga wikang katutubo ng Tradisyong Leksikograpiko ng mga
diksiyonaryo ng eksperimentong wika
Filipinas ay isa ring opsiyon sa mga Amerikano
ng agham - ang Maugnaying
diskusyon bago ang 1934
Talasalitaang Pang-agham Ingles-  Tulad ng mga Español na nauna sa
Kumbenisyong Konstitusyonal.
Pilipino - at ang kaugnay na mga kanila, napaharap sa malaking
 Halimbawa ang proyektong Filipino- presscon at seminar upang ipakilala ito. problemang pangwika ang mga
English Vocabulary ni Eusebio T. Daluz
 Noong 1970, nagbigay ng pangwakas na Amerikano.
noong 1915.
desisyon ang Korte Suprema hinggil sa  Napagitna ang mga Amerikano sa isang
 Ang bokabularyo ni E.T. Daluz ay habla ni Kongresista Ferrer at pinagtibay bayang lubos na maalab ang politika at
mistulang isang tumbasan lamang ng ang legalidad ng "Pilipino" bilang letrado, ngunit ignorante ang mga
mga salita na pinangkat sa iba-ibang Wikang Pambansa. Amerikano sa wikang sinasalita ng mga
larang.
 Itinuturing ng mga propesor ng Filipino.
lingguwistika sa UP na ang "Filipino" sa
Ano sa gayon ang dapat maging patakarang
KRISIS NG PANGWIKA 1965-1986 bagong konstitusyon ay ang tinawag
pagwika ng mga Amerikano?
nilang "UP Pilipino" at alinsunod sa
 Sa tingin ni Kongresista Ferrer, ang panukalang "universal approach" nina  Ipanasiya nilang ituro ang wikang Ingles
wikang isinusulong ng SWP ay hindi Dr. Cecilio Lopez at Dr. Ernesto sa mga Filipino at ito ang maging
ang itinadhana ng 1935 Constantino na lagom ng huli ay isang wikang panturo sa lahat ng paaralan sa
Konstitusyon. wika ng Filipinas Pilipinas.
 Sinundan ito ng panahon ng krisis
 Nagkaroon ng serye ng simposyum  Iminungkahi ito sa instruksyon ni
pangwika at tinawag na "language
upang baguhin ang abakada na Presidenteng William McKinley sa
war" sa isang malaganap na
nagresulta sa pagbuo g isang alpabetong Komisyong Taft.
magasing Ingles.
may 31 titik.
 Kasunod ng talumpati, nagsampa ng “Malaking bilang ng mga wikang sinasalita ng
 Mabuti't dahil sa pag-aalsang People
habla si Kongresista Ferrer laban sa iba’t ibang tribu, napakaimportante para sa
Power ay nagkaroon ng bagong
SWP at ibang ahensiya ng kaunlaran ng mga isla na isang panlahat na
saligang-batas na iprinoklama noong
pamahalaang nagsusulong sa midyum ng komunikasyon ang maitatatag at
1987.
Pilipino lumilitaw na mainam para maging midyum ang
 Noong 1991 ay binuwag ang LWP
 Pagkuwan, nanaig ang kuro na ang wikang Ingles. Espesyal na atensyon ang
upang palitan ng itinatag na Komisyon
"Pilipino" ay isa lamang maskara dagliang dapat ibigay para sa pagkakaroon ng
ng Wikang Filipino (KWF).
para sa Tagalo, at ang SWP ay ganap na pagkakataon ang lahat ng taumbayan
ng mga isla tungo sa kaalamang gumamit ng
wikang Ingles.”
Komisyong Taft
Binubuo ng Komisyong Taft nina William H.
Taft, presidente ng Kalapunan; Dean C.
Worcester, Luke E. Wright, Henry C. Ide at
Bernand Moses.
Sa talumpati sa Brooklyn Institute of Arts and
Sciences noong Nobyembre 19, 1913, sinabi ni
Taft na “Natukoy na namin na Ingles ang
wikang dapat ituro.
Noong konsultahin ang mga Filipino, pinili nila
Nailimbag na Diksyonaryo:
ang Ingles.
Tatlong uri ng Diksyonaryo:
A. Mga diksyonaryong multinggwal na
kasama ang Ingles.
B. Mga diksyonaryong bilinggwal sa
Ingles at sa isang wika ng Pilipinas.
C. Mga diksyonaryong bilinggwal at
multilinggwal na kasama ang Español
at isa o iba pang wika ng Pilipinas,
ngunit wala ang Ingles.
• Dagdag pa, may mga espelisasyadong
pag-aaral na tulong sa pag unawa sa
Ingles at Filipino.
Diksyonaryo
Diksyonaryo
 Sa mga diksyonaryong multilinggwal,
umaabot sa labimpito (17) kasama ang
Español sa labing apat sa mga ito.
 Tagalog ang nangunguna sa hanay ng
mga wika ng Pilipinas, kasunod ang
Bisaya, Ilokano, Kapampangan,
Subanen, Gaddang. Bukod pa, sa
panahong ito, lumilitaw sa unang
pagkakataon ang Japanese
Leksikograpiya ng Pilipinas sa
pamamagitan ang dalawang
multinggwal na diksyunaryo.
 31 Diksyonaryong bilinggwal: Bisaya,
Ilokano, Tagalog, Moro
(Maguindanaw), Meranaw, Yakan at
Samal.
• Multinggwal at Pocket Dictionary of
English, Spanish, Visayan Languages,
(1900) nina Hymes M. Cohen at
Antonio Medalla y Zaguire.
• Iloco-American Vocabulary (1901) ni
William Edmonds.
• An English-Tagalog Dictionary’s at ang
A Tagalog-English Dictionary (1903) ni
P. D Neilson.
• A Primer and Vocabulary of the Moro
Dialect Maguindanaw ni Ralph Porter.
• An-English-Spanish Pampango
Dictionary (1905) ni Luther Parker.
 Halata na lubhang nahuli ang mga
Amerikano sa produksyon ng mga
materyales na leksikograpiko sa
panahong ito. Dahil sa rebolusyon.
 Umabot sa labimpito (17) diksyonaryo
sa Español at sa isang wika ng Pilipinas
ang nalathala.
 Marami sa mga ito ang muling limbag
ng nalathala nang diksyonaryo sa
panahon ng Español.
 Isang makabuluhang tandaan sa mga
publikasyong ito ang trabahong 1392
pahinang Diccionario Tagalog-Hispano
(1914) ni Pedro Serano Laktaw. Ang
patuloy na importanteng papel ng
Español ay tinanggap ng mga
Amerikano.
1935-1946
Ang panahon ng krisis at konsolidasyon, ang
nagdulot ng paghina sa gawaing leksikograpiko.
Labintatlong trabaho lamang ang nalathala, 8
bilinggwal na diksyonaryo sa Ingles at sa
Tagalog, Bisaya, Meranaw at sa Español; at 3
diksiyonaryong multinggwal sa Ingles, Tagalog,
Bisaya at Español.
1941-1945
 Sa mga taong digmaan, isang
diksyonaryong Japanese ang nalathala–
Ang Talatinigang Niponggo-Pilipino
(1943) ni Paul Rodriguez Versoza.
 Naglabas ng dekretong militar noong
Hulyo 25, 1942 na nagsasaad na ang
mga opisyal na wika para sa madla sa
hinaharap ay wikang Japanese at
 Tagalog. Pansamantalang, pahihintulan
ang wikang Ingles.
 Lubhang humina ang saliksik.
 Nahati ang mga Filipino dahil sa wikang
Ingles.
 Wikang Ingles ang sinasalita ng mga
lider na Filipino, ang sariling wika
lamang nila ang alam ng masa.
Tradisyong Leksikograpiko ng mga Filipino
 Ang panahon ng nasyonalismo at
reporma (1946-1972), nasangkot ang
mga leksikograpong Filipino sa isang
magpagpasiyang paraan dahil sa
hangarin ng Filipino na bumuo sila ng
wikang pambansa.
 Sa panahon itong lamang ay naka
prodyus sila ng umaabot sa 45
diksyonaryong Tagalog-Ingles.
Mapaglawag ang:
English-Tagalog Vocabulary (1946) ni
Jose Villa Panganiban.
INL – National Language English
Vocabulary (1947)
English Tagalog Visayan (Cebuano
Ilonggo) Vocabulary (1949) ni Pablo
Jacob Enrique
Leksikograpiya ng Pilipinas
 Sa panahong ito, mahigit 100
diksyonaryo ang nalathala.
 Mahigit 90 sa mga ito ay bilinggwal at
mahigit 20 ang multilinggwal.
 Marami sa mga diksyonaryong
bilinggwal at mahigit 20 ang
multilinggwal.
 Marami sa diksyonaryong bilinggwal
ang sinulat ng misyonaryong Americano
na nasa Summer Institute of Linguistics
at ng mga linggwistika sa University of
Hawaii. Maraming ibang ang napag-
aralan sa panahong ito, at ilan sa mga ito
ay nagkaroon ng unang paglitaw sa
leksikograpiya ng Pilipinas.
 387 pahinang Tagal’sko-Ruski Slovar
Ikalawang Panahon
(1959) nina Manuel Cruz at Sergie
Petrovik Ignashev, at ang mga wika ng
minoridad na pinag-aralan ng SIL gaya
ng “Wordlist in Dibabaon and Binokid”
(1959) nina Janette Forster, et. al at
Tagaboli Vocabulary (1955) nina Vivian
Forsberg at Alice Lindquist.
Mga wikang pinag-aralan sa mga trabahong
leksikograpiko:
Tagalog,Manobo, Meranaw, Bisaya, Ilokano,
Hiligaynon, Sebwano, Waray Dibabao-
Mandaya, Tagbanwa, Hanunoo, Subanen,
Tagaboli, Agtan, Ilonggo, Mammanwa,
Tagabili, Bikol, Batad (Ifugaw), Itbayat,
Pangadiban, Bikol at Isneg.
Mga publikasyon ng maraming bokabularyo
 1954 – Legal Terms (Mga Katawagang
Pambatas)
 1954 – Vocabulary List for Teaching
Various Subjects in the Filipino
Language
 1961 – Spanish Loan Words in the
Tagalog Language
 1962 –Mga katawagan sa Karunungang
Pantahanan
 1963 – Selected Vocabulary Lists
(Arithmetical, Biological,
Parliamentary)
 1960 – 412 Pahinang English Tagalog
Dictionary
 1972 – Pambansang Sintesis (1972
hanggang kasalukuyan ng pagsulat ng
saliksik.)
 1913 – pagtatangkang idevelop bilang
wikang Pambansa ay nagdulot ng
limitasyon sa bilang ng nakalathalang
diksyonaryo.
 1913 – Filipino-English Vocabulary ni
Eusebio Daluz.
 Ipinahayag ni Daluz sa kaniyang
introduksyon ang kaniyang bokabularyo
ay nakalaan sa karamihan upang
tugunan ang pangangailangan ng mga
nagnanais magtatag ng isang panlahat na
wikang Filipino.
1974
 Muling nailimbag ang INL ang An
English Pilipino Dictionary.
 Ang Summer Institute of Linguistics ay
nag-umpisang maging aktibo sa
diseminasyon ng Pilipino at ng Ingles,
sa pakikipagtulungan ng INL at za
kagawaran ng Edukasyon at Kultura.
 Noong 1975, inilabas ng SIL at ng
Coordibated Investigation of Sulu
Culture ang Tausog-English Dictionary
nina Irene Hassan, Nurhadan Halud,
Seymour Ashley at Lois Ashley.
IkalawangKabanata:
Tungo sa Isang Modelo Para sa Mga
Diksiyonaryo ng Filipinas
Modelo Para sa Diksyonaryo ng Pilipinas
 Pangangailangan ng isang Modelo. Di
iilang kinatawang diksyonaryo mula sa
mga lanahon ng Español, Amerikano at
Filipino ang sinuri dito upang matukoy
ang mga saligang modelo ng mga
diksyonaryong ito at mabigyan ng
ebalwasyon kung ang modelong ito ay
sapat upang malikom anh yama ng mga
wika ng Pilipinas.
 Sinuri ang mga listahan ng salita at
diksyonaryo mulang 1521 hanggang
1977 at maaring uriin ang
diksyonaryong monolinggwal.
 Ang mga diksyonaryong ito ay
isinasaayos sa parang alpabetiko o kaya
alinsunod sa paksa.
 Ang mga trabahong organisado
alinsunod sa paksa ay tumukoy sa mga
larang senantiko at nag opereyt sa mga
naturang pook ng delimitasyon.
 Dalawang Trabahong may
organisasyong semantiko ay:
Vocabulario Tagalog-Castellano (1883)
ni Eligio Fernandez
 Vocabulario Español-Tagalog-
Castellano (1883) at El Indicador del
Viajero en las Islas Filipinas ni Jamie D.
Escobar.
 Tinukoy ni ang mga larang semantikong
gaya ng el agua,al aire, (la atmospera),
el fuego (la provision de combustibles),
sustancias minerals (el hombre
circumstances de la orda), accidente
enfermedades samantalang isinaalang-
alang ni Fernandez ang mga larang gaya
ng Manga ngalan ng catawang tao, sa
caugalian at cahiligan ng tao, sa
mamanganacan, sa pagcain at paginom.
Sa Fernandez ay may mga entri na gaya ng
ang
 Catawan – El cuerfo;
 Ang ulo – la cabeza
 Un niño – isang sanggol na lalaqui
 Los padres – mga magulang
 Halimbawa, panghalip na siya sa
Tagalog at ang he o she, na mga
posibleng korespondensiyang isa-sa-isa
sa Ingles, ay may ganito kahit paanong
katangian
 Siya (variant sila) he, she
 + singular +singular
 + anaporiko + anaporiko
 + pagiging magalang + pagiging
magalang
 (may variant na sila)
 + animado +animado
 + sex + sex
• Malinaw na ang he/she ay hindi maaring
ituring na katumbas ng siya. Ito ang
sanhi ng malimit na paghahalo ng mga
he at she ng mga Filipino, kahit ang
malakas na intelektuwal kapag
nagsasalita sa Ingles. Hindi pinag-iiba
ang sex sa sistemang panghalip ng mga
wika sa Filipinas.
• Bathala – God (Tagalog English
Dictionary) ni P.D Neilson
• Dios – Bathala Vocabulariode la Lengua
Tagala (1860) ni Noceda, de Sanlucar,
SJ.
• Vocabulario de la Lengua Tagala
(1860), sa kanilang seksiyong Tagalog-
Espanyol.
• Bathala – Dios el mayor de sus anitos
 • Diwata – God, deity, spefically, the
supreme being” at ang cross reference:
“god-diwata”.
Trabaho ay di-semantiko, di organisado, hindi
pa kompleto.
Halimbawa, para sa lahok na salitang-ugat na
abut.
abutan – malagpasan
abutan – bigyan at wala na
Ilokano Dictionary (1971) ni E.Constantino
“Ang impormasyong ibinigay sa diksyiyonaryo
ay pinakakomprehensibp hanggang sa
kasalukuyan para sa Ilokano.
Hal: Ababaw (adj.)/ (NA)/ mababaw
(Ang “um” hindi maaring gamiting gitlapi sa
ababaw). At paano ang mga anyong gaya ng
iyababaw, iyabababaw, imababaw,
nakaababaw, ‘lubhang pagkababaw-babaw’, at
sa dulo ng kaababawan ‘pinakamababaw’, para
tukuyin lamang ang kanilang anyo.
Teresita V. Ramos “Tagalog Dictionary”
(1971)
1. Dilat. act of opening eyelids.
Adj. (dilat) wide-open eyes;wide-eyed
v. /-um-/ to open one’s eyes; to raide one’s
eyelids.
2. Idilat mo ang mga mata mo. You open your
eyes.
/mang-; pang-; -an. Pinagdilatan niya ako.
She glared at me.
Multiplisidad ng kahulugan gaya ng itinanghal
sa morpolohiya ng Tagalog, gayunpaman, ay
hindi nalilikom nang ganap. Ilang anyo ang
maaring dagliang ibigay upang higit pang
maunawaan ang lahok na dilat:
Dumidilat, idinidilat, magpakadilat,
kasingdilat, madilatdilat, pinakadilat,
nakadilat, pagdilat, pangdilat, dilat na dilat,
nandidilat, pinakadilat, madilat, madidilat,
pinadilat, pinadilat, padidilatin, nagsidilat,
napadilat.
Newell
 maikling deskripsyon ng lawak
semantiko ng isang lexeme/ tinatawag
niyang lexemes ang mga lahok niya/
kapag lumitaw ito nang may kasamang
mga panlpi na kasama nitong lumilitaw
bilang panaguri o sa isang konstruksyon
ng pariralang sustantibo.
 Qakbaw v. to fall or jump down to a
lower place
Syn. Yapah.
Pred. Actor: -um-, Access: qi-,
Reflexive, nof ocus, one who accidentally falls.
 Qiakbawnuh qampana.
‘You will fall below’: Goal: -on, that
along which something fall as, for example,
sheet rock.
Subst.Actor: mani-reflexive.
One who falls.
c.f polah, qogah, yapah.
Ang modelong nakukuha naming sa Newell at
Reid ay nagreresulta sa isang sistematisado at
matalim na analisis ng mga wika sa Filipinas.
Ang Modelo
Ang pangangailangan ng Modelo ay
pagsaalang-alang ng mga sumusunod:
 Mga adhika at patakarang
panlinggwistika ng nasyon
 Mga katangiang lingguwistiko,
semantiko, kultural ng mga wika.
Mga Patakaran at Praktikang Linggwistiko
ng Nasyon
 Idevelop ang nasyon at gamitin ang
isang wikang Pambansa at kaagapay
nito dapat matuto at gumamit ng Ingles
dahil ito rin ay isang wikang opisyal.
 Ito ay ayon sa Blg. 25 serye 1974 ng
Kagawaran ng Edukasyon at Kultura
Bilinggwal.
 Nabuo ang patakarang pangwika noong
1565-1896 paghahari ng espanya sa
Filipinas at sa mga patakarang at
praktikang pangwika noong 1896-1946
rehimeng Amerikano.
Mga Patakaran at Praktikang Linggwistiko
ng Espanyol
 Iniatas ng korona ang pagtuturo
Espanyol sa mga Filipino, Ang sedula
real ni Felipe II noong 1596 ay
nagkaroon ng pinakamaagang
pagpapahayag sa dekreto ni Carlos I
noong Hunyo 7, 1550.
 “Kahit na pinakaperpektong wika ng
mga Indio ay nakitang imposible nang
hindi lumilikha ng malaking kagulohan
at imperpeksyon. Ang pagtuturo sa ating
sagradong pananampalatayang Katolika
nang masinop at wasto.”
Mga Patakaran at Praktikang Pangwika ng
mga Amerikano at mga Filipino
 Kung may kalabuan at kaguluhan sa
mga patakaran at praktikang pangwika
ng Estadong Kolonyal ng Esnapnya,
wala ito ang praktikang pangwika ng
rehimeng Amerikano.
 Itinaguyod ang patakarang pangwika.
 Si Hen. Artur MacArthur sa
pagpapaliwanang sa Kongresong
Amerikano ng ponding ito pangunahin
at natatangi bilang dagdag sa mga
operasyong military at kalkulado upang
payapain ang sambayanan at pabilisin
ang panunumbalik ng katahimikan sa
buong kapuluan.
SAAN TUTUNGO ANG WIKANG
FILIPINO NGAYONG BINUBURA ITO
NG GLOBALISASYON
 Si Bienvenido Lumbera ay kilala bilang
isang makisig na makata, liberista,
iskolar, kritiko, at dramatista sa
kasaysayan ng sining at panitikan ng
Pilipinas. Kinilala rin siya bilang isang
Pambansang Alagad ng Sining sa
Panitikan noong 2006. Naging malaking
impluwensya ang ambag ni Lumbera sa
larangan ng panitikan. Pinakita niya sa
sambayanang Pilipino, sa pamamagitan
ng kanyang sining, na ang identidad ng
isang Pilipino ay nasa sarili nilang
kultura.
 Magpipitumpong taon na ang Wikang
Pambansa.
 Sa panahon ni Gloria Macapagal Arroyo
nagkaroon ng crisis sa kapakanan ng
mga Filipino.
Paglabag sa Konstitusyon
 Ito yung tahasang paglabag sa
konstitusyon na direktang nag-aatas sa
Departamento ng Edukasyon na ibalik
ang Ingles bilang nag-iisang wikang
panturo sa mga paaralan ng bansa.
Ano ang nagtutulak sa Pangulo ng bansa na
labagin muli ang Konstitusyon?
 Di-umano, lubhang humihina ang
kakayahan ng mga kabataan sa paggamit
ng wikang Ingles. Bentahe daw ng mga
Filipino sa kompetisyon para sa trabaho
sa labas ng Filipinas, na mahusay siya sa
Ingles.
 Ang pagpapadala ng mga manggagawa
sa ibang bansa ay pansamantalang tugon
ng pamahalaan sa problemang
ekonomiyang mahina.
Kapit sa Patalim na Pag-unlad at ang
Wikang Ingles sa Edukasyon
Ang lohika ng kapit-sa-patalim na pag-unlad ay
naglulundo sa pagpapatibay ng katayuan ng
Ingles sa ating sistema ng edukasyon.
❏ Ang patakarang globalisasyon na
niyakap ng Republika ay hindi
kumikilala sa “nasyon” o “bansa: dahil
ang ipinapangako nitong daigdig ay
“borderless,” walang hanggan.
MODELING THE LINGUISTIC
SITUATION IN THE PHILIPPINES
 Ang wika ng Pilipinas ay may
100,000,000 populasyon sa mahigit 7
libong isla, ngunit sa sitwasyong
pangwika ng Pilipinas sa Ethnologue,
(Simon at Fennig, 2017) ay nakapaglista
ng 175 wika sa Pilipinas na sinasalita ng
2 phylogenetically distinct groups; ang
“Southern mongoloids” at ang
“Negrito”. Ang mga wika sa Pilipinas ay
kabilang sa pamilya ng Austronesian
language ngunit wala pa ring ebidensya
 para sa prehistoric contact sa pagitan ng at kanluran sa Madagascar at silangan sa
dalawang phylogenetically distinct buong Karagatan.
groups sa Pilipinas.
THE ARRIVAL AND SPREAD OF
Kaya nakapagbigay si Blust ng katibayan na AUSTRONESIAN-SPEAKING
mayroong ilan na bumubuo ng mas malaking POPULATION
grupo na naglalagay ng label bilang Great
 Ang mga ebidensya ni Blust ay
Central Philippines na mayroong 8 pang
nagmumungkahi na ang mga pagbabago
subgroup ang;
na naiiba sa mga wikang Malayo-
 Bashiic (Batanic), Polynesian mula sa kanilang mga
kapatid na wika sa Taiwan ay maaaring
 Bilic,
umunlad sa Batanic Isalnd sa Northern
 Central Luzon Philippines (Ross 2005). Sinasabi ni
Blust (1999) na humigit-kumulang
 Kalamanic
1,000 taon pagkatapos ng pagkalat ng
 Minahasan mga wika sa Pilipinas, nagkaroon ng
"malaking pagkalipol" kung saan ang
 North Mangyan isang wika ay lumawak at nagwawasak
 Northern Luzon sa lahat ng iba pang mga wika sa
Pilipinas.
 at Sangiric,
 Ang mga ebidensyang ibinibigay ni
ngunit may bagong idinagdag na wikang Blust ay binubuo lamang ng isang
Anagta-Alabat (Lobel 2010) na lumalabas malaking bilang ng mga nakabahaging
bilang isa pang miyembro ng Philippines lexical item nahindi matatagpuan sa
microgroups. labas ng Pilipinas .

MODELING LINGUISTIC EVENTS IN

PHILIPPINE PREHISTORY
 Ang pangunahing kaganapan ay ang
unang pagdating ng mga nagsasalita ng
Austronesian sa bansa, na nagdala ng
wikang kumalat na ngayon sa buong
Indonesian at Malaysian na mga lugar,