4.

Operations Management and Quality Creating Value

A.TS
Operations Strategy, Planning and Control

პროდუქტი და მომსახურეობა, ოპერაციები

ტერმინი ოპერაციები გულისხმობს ყველა იმ საქმიანობას, რომელიც ჩართულია
პროდუქტის წარმოებაში- პროდუქტი და მომსახურება.
ოპერაციათა მენეჯმენტი არის სისტემური მიმართულება და კონტროლი იმ
საქმიანობებისა, რომლებიც გარდაქმნის რესურსებს საბოლოო პროდუქტად და
მომსახურებად.

პროდუქტის წარმოების პროცესი

Make-to-order Operations - შეკვეთით მიღებული და დამზადებული საქონელი

Make-to-stock Operations - მწარმოებლები სტანდარტულად ამზადებენ დიდი

რაოდენობით საქონელს.
(კომპანია შეიძლება აკეთებდეს ორივეს)

მომსახურების წარმოების პროცესი

High-Contact Systems - იმისათვის, რომ მომსახურება მიიღო, მომხმარებელი თავად
უნდა იყო ამ სისტემის ნაწილი. მაგალითად, საჯარო ტრანსპორტი. მე მივდივარ,
ვჯდები მატარებელში, მენეჯერებმა კი ყურადღება უნდა მიაქციონ მატარებლების
სისუფთავესა და სადგურებზე მათ დროულად მისვლას;
Low-Contact Systems - მისი მაგალითია ფოსტა. თუ ფოსტას მაგალითად ამანათი მოაქვს
მატარებლით, მნიშვნელობა არ აქვს მატარებელი როგორ მდგომარეობაში იქნება
იმიტომ, რომ 100 წელი ვერ ვნახავ მის დგომარეობას. ამ შემთხვევაში მომხმარებელი
იღებს მომსახურებას მასში მონაწილეობის გარეშე. (ქვანახშირის კომპანიები)
 ოპერაციების დაგეგმვა
Capacity Planning
პროდუქტის მოცულობაის დაგეგმვა, ამ შემთხვევაში კომპანია განსაზღვრავს
პოდუქციის იმ მოცულობას, რომელიც შეუძლია აწარმოოს თავისი ძალების ნორმალურ
პირობებში. მაგალითად, სუპერმარკეტებში სალაროებისა და მოლარეების
რაოდენობა. ძირითადად, მოლარეების რაოდენობა დამოკიდებულია სალაროების
რაოდენობაზე. ზოგადად, მოლარეები იმაზე უფრო მეტია ხოლმე, ვიდრე საჭიროა
დღის განმავლობაში, თუმცა შაბათობით ისინი მთელი დატვირთვით მუშაობენ.
Long-range capacity მოიცავს ახლანდელ და სამომავლო მოთხოვნებს.

Location Planning
ადგილმდებრეობის დაგეგმვა. ადგილმდებარეობა გავლენას ახდენს ხარჯებსა და
მოქნილობაზე. მასზე დამოკიდებულებით, კომპანიამ შეიძლება აწარმოოს
დაბალხარჯიანი პროდუქტი, ან პირიქით. პროდუქტის წარმოებისგან განსხვავებით,
(მწარემოებელი კომპანია პროდუქტს სად აწარმოებს მნიშნელობა არ აქვს)
სამომხმარებლო სერვისები კი კონცენტრირებული უნდა იყოს ისეთ ტერიოტიებზე,
რომელიც მდებარეობს მომხმარებელთან ახლოს. მაგალითად, McDonald’s ისეთ
ადგილებში მდებარეობს, სადაც ხშირია საცობები.

Layout Planning

1. Same-Steps Layouts- ეფექტურია ფართომაშტაბიან ერთეულებზე, ხშირად იყენებენ

შეკრების ხაზს: ნაწილობრივ დასრულებული პროდუქტი ეტაპობრივად გადადის
უწყვეტად მოძრავ ჯგუფში, სანამ პროდუქტი არ მიიღებს სრულს სახეს. ეს გზა კარგია
იმიტომ, რომ გამოუცდელ მუშახელს შესაძლებლობას აძლევს შეასრულოს მარტივი
სამუშაოები. თუმცა ყოველთვის არ არის ეფექტური, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც
საუბარია სპეციალურ აღჭურვილობაზე. ხარჯები იზოგება/სჭირდება დაგეგმვა

2. Custom-Products Layouts- მუშახელის სპეციალიზაცია სამუშაოში. მოწყობილობა და

ადამიანები დაჯგუფებულები არიან ფუნქციების მიხედვით. ამ განლაგების
უპირატესობა ისაა, რომ მათ შეუძლიათ სპეციალური შეკვეთების მიღება და
დამუშავება.
Quality Planning
ყველა საოპერაციო გეგმა მოიცავს საქმიანობას, რომლითაც პროდუქტი
დააკმაყოფილებს კომპანიისა და მომხმარებლების ხარისხის სტანდარტს. ხარისხის
დაგეგმვა იწყება პროდუქტის დიზაინის შექმნისას. პროცესის დასაწყისში მიზნები
დადგენილია როგორც შესრულებისთვის (Perfomance), ისე
თანმიმდევრულობისთვისაც (consistency).

Perfomance - მიუთითებს თუ რამდენად აკმაყოფილებს პროდუქტი ყველა იმ პირობას

რასაც უნდა აკმაყოფილებდეს (Examples: Godiva, Alienware)

Consistency - განსაზღვრავს პროდუქტის ხარისხს ერთეულიდან ერთეულამდე.

(Examples: Courtyard by Marriott, McDonald’s)

ხარისხის მენეჯმენტი

1. Quality improvement teams - გულისხმობს, რომ კომპანიებში არსებობს სპეციალურად

შექმნილი ჯგუფები, რომლებიც აანალიზებენ და მსჯელობენ ხარისხის აწევაზე.

2. ISO 9000 and 14000 - სერთიფიკატები, რომლებიც შედგება ბევრი პირობისაგან და თუ

კომპანია ამას დააკმაყოფილებს, ეს სერთიფიკატი მიენიჭება.
(six sigma)

Methods Planning

Methods Planning- მენეჯერები განსაზღვრავენ თითოეული პროდუქციის ნაბიჯს და

სპეციფიკურ მეთოდებს, რათა შეამცირონ დანაკარგები და არაეფექტურობა.

Improving Process Flows (პროცესის გაუმჯობესება) - ოპერაციების გაუმჯობესება იწყება

მიმდინარე წარმოების დოკუმენტირებიდან. ამის დეტალებში აღსაწერად იყენებენ
დიაგრამა Flowchart-ს, რომლითაც კარგადაა შესაძლებელი ორგანიზება და
ინფორმაციის ჩაწერა.
Improving Customer Service (მომსახურების გაუმჯობესება)- მაგალითად
სასტუმროების დროულად დაჯავშნა ; მაღაზიებში რიგი, ამის თავიდან ასაცილებლად
ცდილობენ მეტი მოლარე და სალარო ამუშაონ და მომსახურება გააუმჯობესონ, რათა
თავიდან იქნას აცილებული მომხმარებელთა უკმაყოფილება.
 OPERATIONS CONTROL MATERIALS MANAGEMENT
• Materials Management planned, organized and controlled flow of materials from sources of
supply through distribution of finished goods

(Example: UPS delivers 16 million packages every day and promises that all of them will arrive
on schedule. It tracks the locations, schedules, and on-time performance of 600 aircraft and
100,000 vehicles as they carry packages through the delivery system)

მატერიალური ნაწილის მენეჯმენტი გულისხმობას იმას რომ უნდა მიეწოდოს

მომხმარებელს სრულყოფილი სერვისი. (მაგალითად UPS 16 მილიონ ამანათს
ანაწილებს ხოლმე თანაც ისე რომ არაფერი უნდა დაიკარგოს).

ჯასთ ინ თაიმ JIT- პროდუქცია მოაქვს იმ მომენტისთვის, როცა ის არის საჭირო.

ყველა რესურსი დაწყებული გადაუმუშავებელი მასალიდან დამთავრებული
პროდუქტის გადატანამდე არის დროული.(რომ არ შეფერხდეს წარმოება)
(მაგ. წინასწარ კი არ ვუკვეთავ 10000ბოთლს ლიმონათისთვის, არამედ ყოველ დილით
100-ს)

ხარისხის მენეჯმენტი- დიდი გამოწვევაა მოტივაცია მისცე ყველას რომ აწარმოონ

უკეთესი ხარისხის პროდუქტი.
ხარისხის გამაუმჯობესელი ჯგუფები-როცა ხვდებიან ერთმანეთს დასაქმებულები რათა
განიხილონ ესა თუ ის პრობლემა პროდუქტთან დაკავშირებით.

ISO არის ასე ვთქვათ ხარისხის ეტალონი, რომელიც აჩვენებს რამდენად სანდოა ესა თუ
ის კომპანია.
SUPPLY CHAIN
ასახავს თუ რა საფეხურებს გაივლის პროდუქტი, სანამ მიაღწევს მომხმარებლამდე.

მიწოდების ჯაჭვს ქმნიან ის ჯგუფები რომლებიც იღებენ მონაწილეობას ნებისმიერი

პროდუქტის შექმნაში.კომპანიებმა უნდა იმოქმედონ კოორდინირებულად რათა
შექმნან პროდუქტი.

მაგალითად როცა დელს უკვეთავენ კომპიუტერს ის მოთხოვს ეკრანებს სონის,მერე

სონი მოითხოვს ვიღაცისგან ამ ეკრანის ნაწილებს და ა.შ

აუთსორსინგი
აუთსორსინგი წარმოადგენს სტრატეგიას მიმწოდებლებისა და დისტრიბუტორებს
შორის, განახორციელოს გარკვეული ბიზნეს პროცესები ან უზრუნველყოს კომპანია
საჭირო მასალებით ან მომსახურეობით. აუთსორსინგი აფართოებს მიწოდების ჯაჭვებს
(supply chains). მაგალითად : Apple and Foxconn, Apple and Samsung, etc.

მაგ. APPLE არაფერს აწარმოებს, მხოლო დიზაინს აკეთებს, ეფლი დიზაინს აკეთებს,
აკეთებს მხოლოდ აუთსორსს, FOXCONN აწარმოებს და აწყობენ მერე<3