TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG HỒ CHÍ MINH

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN MÔN: TRIẾT HỌC MAC-LÊNIN

CHỦ ĐỀ:
QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MAC-LÊNIN
VỀ ĐẤU TRANH GIAI CẤP, VẬN DỤNG
VỚI ĐẤU TRANH GIAI CẤP Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY

Họ và tên sinh viên: Hạ Vũ Trúc

Mã số sinh viên: 030337210257
Lớp, hệ đào tạo: DH37QT01 – Hệ đại trà
Chấm điểm
Bằng số Bằng chữ

1
1. Quan điểm của chủ nghĩa Mac-Lenin về đấu tranh giai cấp:
1.1. Giai cấp:
1.1.1. Định nghĩa giai cấp:
Theo C.Mác, sự phân chia xã hội thành các giai cấp là kết quả tất nhiên của sự
phát triển lịch sử xã hội. Quan hệ giai cấp chính là biểu hiện về mặt xã hội của
những quan hệ sản xuất, trong đó tập đoàn người này có thể bóc lột lao động của
tập đoàn người khác. Vì vậy, chỉ có thể hiểu đúng đắn về giai cấp khi gắn nó với
đời sống kinh tế, với nền sản xuất vật chất xã hội.

Kế thừa và phát triển tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen, V.I.Lênin đã đưa ra

một định nghĩa khoa học về giai cấp như sau: “Được gọi là giai cấp, là những tập
đoàn người to lớn, khác nhau về địa vị của họ trong một hệ thống sản xuất xã hội
nhất định trong lịch sử, về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất (thường
thì những mối quan hệ này được pháp luật quy định và thừa nhận), về vai trò của
họ trong tổ chức lao động xã hội và do đó khác nhau về cách thức hưởng thụ phần
của cải xã hội ít hay nhiều mà họ được hưởng. Giai cấp là những tập đoàn người,
mà một tập đoàn có thể chiếm đoạt lao động của các tập đoàn khác, do địa vị khác
nhau của họ trong một chế độ kinh tế xã hội nhất định”.1

Định nghĩa giai cấp của V.I.Lênin mang bản chất cách mạng và khoa học, có
giá trị to lớn về lý luận và thực tiễn. Đây là cơ sở để nhận thức đúng đắn vị trí, vai
trò, bản chất của giai cấp trong lịch sử; đồng thời, trang bị cho giai cấp vô sản cơ sở
lý luận khoa học để nhận thức được vai trò lịch sử của giai cấp vô sản trong cuộc
đấu tranh xóa bỏ giai cấp và xây dựng xã hội mới.
1.1.2. Nguồn gốc giai cấp:

Xã hội loài người không phải bao giờ cũng tồn tại giai cấp. Và C.Mác là người
đầu tiên chứng minh được rằng: “Sự tồn tại của giai cấp chỉ gắn liền với những
giai đoạn phát triển lịch sử nhất định của sản xuất”. Và suy cho cùng, sự phân chia
1
V.I.Lênin, Toàn tập, t. 39, xuất bản lần thứ 5, Mátxcơva, 1970, bản tiếng Nga, người dịch Hồ Sĩ Quý.
2
xã hội thành các giai cấp trước hết là do nguyên nhân kinh tế. Điều này đã được
chứng minh qua các chế độ xã hội khác nhau như sau:

Trong chế độ công xã nguyên thủy, do lực lượng sản xuất chưa phát triển, công
cụ lao động còn thô sơ nên năng suất lao động còn rất thấp kém, con người làm ra
sản phẩm chỉ đủ để tồn tại, duy trì nòi giống, chưa có sản phẩm dư thừa. Nên trong
xã hội này chưa xuất hiện chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Vì thế, làm chung,
hưởng chung trở thành phương thức chủ yếu để duy trì sự tồn tại và phát triển. Với
điều kiện sản xuất như vậy thì không thể có sự phân chia xã hội thành các giai cấp.
Và Ph.Ăngghen cũng đã chỉ rõ: “Trong xã hội cộng sản nguyên thủy tất cả đều
được bình đẳng và tự do, chưa có nô lệ và sự nô dịch những bộ lạc dịch”.

Nhưng đến cuối xã hội nguyên thủy, công cụ kim loại ra đời làm cho năng suất
lao động tăng lên, con người đã có thể tạo ra một lượng lớn sản phẩm vượt nhu cầu
tối thiểu để tồn tại, dẫn đến xuất hiện “của dư” trong xã hội. Lúc này, sản xuất cộng
đồng nguyên thủy không còn phù hợp nữa, sản xuất gia đình cá thể trở thành sản
xuất có hiệu quả hơn. Các gia đình có tài sản riêng ngày càng nhiều, trong công xã
xuất hiện sự chênh lệch về tài sản. Và do vậy, chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất dần
dần được hình thành thay thế cho chế độ công hữu nguyên thủy về tư liệu sản xuất.
Những người có chức, có quyền trong thị tộc, bộ lạc lợi dụng địa vị của mình để
chiếm đoạt tài sản của công xã làm của riêng. Điều này từng bước phân hóa xã hội
thành những tập đoàn người có sự đối lập về địa vị kinh tế-xã hội và giai cấp xuất
hiện.

Như vậy, nguyên nhân sâu xa của sự xuất hiện giai cấp là sự phát triển của lực
lượng sản xuất làm cho năng suất lao động tăng lên, xuất hiện “của dư”, tạo khả
năng khách quan, tiền đề cho tập đoàn người này chiếm đoạt lao động của người
khác. Còn nguyên nhân trực tiếp đưa tới sự ra đời của giai cấp là sự xuất hiện chế
độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Và chừng nào hay ở đâu còn tồn tại chế độ này thì ở

3
đó còn có sự tồn tại của các giai cấp. Giai cấp chỉ mất đi khi chế độ tư hữu về tư
liệu sản xuất hoàn toàn bị xóa bỏ.
1.2. Đấu tranh giai cấp:
1.2.1. Khái niệm về đấu tranh giai cấp:
Trong xã hội có giai cấp, quan hệ giai cấp là quan hệ trái ngược nhau về địa vị,
lợi ích cả kinh tế lẫn tinh thần. Quan hệ này đã dẫn đế mâu thuẫn giữa thống trị và
bị trị; giữa áp bức và bị áp bức; giữa bóc lột và bị bóc lột. Các giai cấp, tầng lớp bị
trị không những bị chiếm đoạt kết quả lao động mà còn bị áp bức về chính trị, xã
hội, tinh thần. Vì có áp bức giai cấp nên tất yếu có đấu tranh giai cấp và mẫu thuẫn
đối kháng giai cấp được xem là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đấu tranh giai cấp.

Chính vì vậy mà Lênin đã định nghĩa về “đấu tranh giai cấp” như sau: “Đấu
tranh giai cấp là đấu tranh của bộ phận nhân dân này chống một bộ phận khác;
đấu tranh của quần chúng bị tước hết quyền, bị áp bức và lao động, chống bọn có
đặc quyền, đặc lợi, bọn áp bức và ăn bám; cuộc đấu tranh của những người công
nhân làm thuê hay những người vô sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư
sản”.2

Như vậy, thực chất của đấu tranh giai cấp là cuộc đấu tranh của quần chúng
nhân dân lao động bị áp bức, bóc lột chống lại giai cấp áp bức, bóc lột do sự đối lập
về lợi ích không thể dung hòa trong một chế độ kinh tế - xã hội nhất định.

1.2.2. Vai trò của đấu tranh giai cấp trong sự phát triển của xã hội có giai
cấp:

Đấu tranh giai cấp không chỉ đơn thuần là giải quyết các mâu thuẫn đối kháng
giữa các tầng lớp, giai cấp thống trị và bị trị trong xã hội mà còn là động lực để
phát triển xã hội trong điều kiện xã hội phân hóa thành các giai cấp đối kháng.

2
V.I.Lênin (1997), Toàn tập, t.7, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, tr237-238.
4
 Điều này trước hết thể hiện ở chỗ: thông qua đấu tranh giai cấp, sự xung đột
giữa lực lượng sản xuất mang trình độ xã hội hóa cao với quan hệ sản xuất lỗi thời,
lạc hậu được giải quyết. Cụ thể là, quan hệ sản xuất cũ đã được xóa bỏ, quan hệ sản
xuất mới phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất được xác lập. Và
khi cơ sở kinh tế mới được hình thành thì kiến trúc thượng tầng mới sớm hay muộn
cũng ra đời và phát triển theo. Điều này thúc đẩy xã hội thực hiện bước chuyển từ
hình thái kinh tế - xã hội thấp lên hình thái kinh tế - xã hội cao hơn, tiến bộ hơn.

Vai trò là động lực của đấu tranh giai cấp còn được thể hiện trong những thời
kì tiến hóa xã hội. Ngay trong phạm vi vận động của một hình thái kinh tế - xã hội,
đấu tranh giai cấp thường xuyên tác động thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của đời
sống xã hội. Thực tiễn cho thấy, sự phát triển của kinh tế, chính trị, văn hóa và
ngay cả tư tưởng, lý luận của xã hội... đều là sản phẩm ít hoặc nhiều mang dấu ấn
của cuộc đấu tranh giai cấp.

Đấu tranh giai cấp chẳng những có tác dụng cải tạo xã hội, xóa bỏ các lực
lượng xã hội phản động mà còn có tác dụng cải tạo bản thân các giai cấp cách
mạng. Giai cấp nào đại biểu cho phương thức sản xuất mới thì giai cấp đó sẽ lãnh
đạo cách mạng. Một khi đã trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng thì giai cấp đó
sẽ trưởng thành trong nhận thức và hành động. Và như vậy, có thể nói, thông qua
thực tiễn đấu tranh giai cấp, giai cấp cách mạng có sự trưởng thành về mọi mặt bởi
các giai cấp cách mạng phải tự nâng mình lên để đáp ứng được yêu cầu của lịch sử.

Tuy nhiên, trong xã hội có giai cấp thì đấu tranh giai cấp không phải là động
lực duy nhất để thúc đẩy xã hội phát triển, mặc dù nó là động lực rất quan trọng, là
“đòn bẩy vĩ đại của cuộc cách mạng hiện đại”. Bởi ngoài đấu tranh giai cấp ra còn
nhiều động lực khác như: đạo đức, tư tưởng, văn hóa, giáo dục… vị trí, vai trò của
mỗi động lực sẽ đóng vai trò thúc đẩy khác nhau. Nhận thức được điều này sẽ giúp
chúng ta sẽ tránh được tư tưởng “tuyệt đối đối” đấu tranh giai cấp.

5
 1.3. Đấu tranh giai cấp trong thời kì quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ
nghĩa xã hội:

Do đặc điểm kinh tế - xã hội của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội chi phối
mà đấu tranh giai cấp là tất yếu. Đây là thời kì diễn ra cuộc đấu tranh giai cấp giữa
một bên là giai cấp tư sản đã bị đánh đổ về mặt chính trị nhưng vẫn còn lực lượng,
tiềm lực về kinh tế, chính trị và tư tưởng với một bên là giai cấp công nhân và quần
chúng nhân dân lao động vừa mới giành được chính quyền nhưng vẫn còn non yếu.
Và cuộc đấu tranh trong thời kì này được diễn ra trong những điều kiện mới, hình
thức mới và nội dung mới khác với khi giai cấp vô sản chưa giành được chính
quyền.

1.3.1. Điều kiện mới:

Trong thời kỳ quá độ, giai cấp vô sản đã giành được chính quyền, kéo theo đó
là sự biến đổi căn bản của cơ cấu và địa vị của các giai cấp. Và sự biến đổi này tạo
ra so sánh lực lượng có lợi cho giai cấp vô sản:

- Giai cấp vô sản từ địa vị giai cấp bị thống trị, bị bóc lột, trở thành giai cấp
lãnh đạo xã hội; trong tiến trình của cách mạng nó có sự phát triển mạnh mẽ cả về
số lượng và chất lượng.

- Giai cấp nông dân được giải phóng khỏi ách áp bức, bóc lột, trở thành lực
lượng lao động cơ bản xây dựng xã hội mới.

- Tầng lớp trí thức mới được hình thành và có sự phát triển nhanh chóng, ngày
càng có những đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Khối liên minh công nhân - nông dân - trí thức được củng cố vững chắc trở
thành nền tảng của chế độ xã hội mới.

- Các lực lượng phản cách mạng ngày càng bị thu hẹp và phân hoá, tiến tới bị
xoá bỏ hoàn toàn.

6
 1.3.2. Nội dung mới:

Giai cấp vô sản đồng thời phải thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: bảo vệ vững
chắc thành quá cách mạng đã giành được và cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công
xã hội mới_chủ nghĩa xã hội trên tất cả các lĩnh vực.

Hai nhiệm vụ này có quan hệ chặt chẽ với nhau, làm tiến để cho nhau. Trong
đó, thực hiện nhiệm vụ thứ nhất là trọng yếu và không thể thiếu được, thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ này tạo ra điều kiện thuận lợi để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ này có vai trò đặc biệt quan trọng
trong thời kỳ đầu khi mới giành được chính quyển, hoặc trong tình huống đất nước
bị đe doạ và có khả năng xảy ra chiến tranh. Xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội
là nhiệm vụ cơ bản và chủ yếu nhất có ý nghĩa quyết định đến sự thắng lợi hoàn
toàn của giai cấp vô sản đối với giai cấp tư sản. Bởi vì, theo Lênin, phân tích đến
cùng thì năng suất lao động là cái quan trọng nhất, căn bản nhất cho sự thắng lợi
của trật tự xã hội mới. Mặt khác, có xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội mới tạo
ra sức mạnh hiện thực để bảo vệ vững chắc thành quả của sự nghiệp cách mạng.
Đây cũng là nhiệm vụ phức tạp, khó khăn và lâu dài nhất trong cuộc đấu tranh giai
cấp của giai cấp vô sản.

1.3.3. Hình thức mới:

Cuộc đấu tranh giai cấp của vô sản giai cấp diễn ra trong những điều kiện mới,
với nội dung mới tất nhiên phải có những hình thức mới. Trong cuộc đấu tranh này,
giai cấp vô sản phải sử dụng tổng hợp và kết hợp các hình thức đã dạng, phong
phú, như “có đổ máu và không có đổ máu"; bằng bạo lực và hoa binh; bằng quân sự
và kinh tế: bằng giáo dục và hành chính, v.v.. Sử dụng hình thức nào, điều đó do
tinh hình kinh tế, chính trị xã hội của mỗi nước, mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể quy
định.

7
 Hình thức mới của đấu tranh giai cấp còn được biểu hiện ở việc thực hiện các
nhiệm vụ cụ thể của sự nghiệp cách mạng. Về kinh tế, đó là xây dựng, phát triển
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Về chính trị, là xây dựng và
phát huy nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, hoàn thiện hệ thống chính trị và nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Về tư tưởng và văn hoá, là xác lập vai trò thống trị
của hệ tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin, xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh đó, giai cấp vô sản còn phải đấu tranh làm thất bại các âm mưu “diễn
biến hoà bình" của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thủ địch, bảo vệ vững chắc hệ
tư tưởng vô sản và đấu tranh kiên quyết với các quan điểm tư tưởng sai lầm, phản
động của giai cấp tư sản và chủ nghĩa cơ hội.

2. Vận dụng với đấu tranh giai cấp ở Việt Nam hiện nay:

Như chúng ta đã biết, hiện nay, nước ta vẫn đang trong thời kì quá độ lên chủ
nghĩa xã hội nên đấu tranh giai cấp trong thời kì này là một điều tất yếu. Và Lênin
đã nhận xét về tính tất yếu ấy của thời kỳ này như sau: “Thời kỳ quá độ ấy không
thể nào lại không phải là một thời kỳ đấu tranh giữa chủ nghĩa tư bản đang giãy
chết và chủ nghĩa cộng sản đang phát sinh, hay nói một cách khác, giữa chủ nghĩa
tư bản đã bị đánh bại nhưng chưa bị tiêu diệt hẳn, và chủ nghĩa cộng sản đã phát
sinh nhưng vẫn còn rất non yếu”.3

Nhận thức rõ được vấn đề, Đảng ta đã xác định rõ: cuộc đấu tranh giải quyết
vấn đề “ai thắng ai” giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản ở nước ta chủ
yếu là đấu tranh đưa sản xuất nhỏ đi lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa và ngăn chặn
con đường phải triển tư bản chủ nghĩa.

Và cuộc đấu tranh giai cấp này là cuộc đấu tranh hết sức gay go và phức tạp bởi
những tàn dư của xã hội cũ vẫn còn tồn tại trên nhiều phương diện, gây cản trở sự
phát triển của đất nước về nhiều mặt.

3
V.I Lê nin : Toàn tập, tập 39, tr. 309 - 310.
8
 2.1. Về mặt kinh tế:

Cuộc đấu tranh giai cấp ở Việt Nam hiện nay được diễn ra trong điều kiện mới
với không ít các khó khăn song cũng tồn tại mặt thuận lợi:

- Nhờ có những cuộc đấu tranh giai cấp mà địa vị của các giai cấp trong xã
hội ta đã có những biến đổi căn bản, tạo ra sự so sánh lực lượng có lợi cho sự
nghiệp cách mạng:

+ Giai cấp công nhân Việt Nam trở thành giai cấp lãnh đạo sự nghiệp cách
mạng Việt Nam thông qua Đảng cộng sản. Họ đại diện cho một phương thức sản
xuất tiên tiến, giữ vị trí tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và là
lực lượng đi đầu trong sự nghiệp Công nghiệp hóa – hiện đại hóa.

+ Khối liên minh giai cấp mới công nhân – nông dân – trí thức dưới sự lãnh
đạo của Đảng cộng sản Việt Nam được củng cố vững chắc và trở thành nền tảng
của chế độ xã hội mới.

+ Dù bối cảnh quốc tế hiện nay hết sức phức tạp song vai trò lãnh đạo của
Đảng cộng sản Việt Nam vẫn được giữ vững và tăng cường. Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam tiếp tục được củng cố, hoàn thiện và trở thành công cụ
chính trị mạnh mẽ trong cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp vô sản và nhân dân
lao động.

Nhờ có những cuộc đấu tranh giai cấp mà sự nghiệp đổi mới của đất nước ta đã
đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, tạo ra thế và lực mới cho đất
nước tiếp tục phát triển.

2.2. Về mặt thách thức:

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi rất cơ bản trên, đấu tranh giai cấp của giai
cấp vô sản trong thời kỳ quá độ còn gặp không ít khó khăn, thời cơ và thách thức

9
đan xen với nhau. Các khó khăn nổi lên trong thời kỳ này là, kinh nghiệm quản lý
xã hội về mọi mặt của giai cấp vô sản còn nhiều hạn chế; giai cấp tư sản và các thế
lực thù địch bằng nhiều âm mưu và thủ đoạn chống phá sự nghiệp cách mạng; các
tàn dư về tư tưởng, tập quán, tâm lý của xã hội cũ và của giai cấp thống trị, bóc lột
còn nhiều.v.v... Vì vậy, tính chất của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kỳ này là
hết sức gay go, quyết liệt và phức tạp.

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi cơ bản vừa nêu trên, vấn đề đấu tranh giai
cấp ở Việt Nam còn gặp không ít vấn đề gây trở ngại, khó khăn vì những tàn dư
của xã hội cũ vẫn còn tồn tại trên nhiều phương diện, gây cản trở sự phát triển của
đất nước về nhiều mặt.

2.2.1. Kinh tế:

Trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta phải nhận thức rõ tính tất
yếu của đấu tranh giai cấp. Đó là khi giai cấp vô sản giành được chính quyền
nhưng mới chỉ thắng giai cấp tư sản về mặt chính trị, trong khi giai cấp tư sản vẫn
còn lực lượng, vẫn tìm mọi cách giành lại địa vị đã mất.

Tính phức tạp của cuộc đấu tranh này thể hiện rất rõ trên lĩnh vực kinh tế.
Lúc này, nền kinh tế xã hội đang còn trong quá trình cải tạo và tổ chức lại, còn
nhiều thành phần kinh tế khác nhau, và do đó cũng còn nhiều thành phần giai cấp
khác nhau. Lực lượng kinh tế của chủ nghĩa xã hội đã hình thành nhưng còn
chưa đủ mạnh, kinh tế tư bản chủ nghĩa còn tồn tại ở những mức độ nhất định.

Đều kiện mới của đấu tranh giai cấp hiện nay đó là lợi ích cơ bản, lâu dài của các
giai cấp trong cộng đồng Việt Nam thống nhất với lợi ích dân tộc; cuộc đấu tranh
giai cấp, đấu tranh giữa hai con đường vẫn còn nhưng gắn liền với sự nghiệp bảo
vệ độc lập dân tộc, chống nghèo nàn lạc hậu, khắc phục tình trạng nước nghèo,
10
chậm phát triển. Đấu tranh trong điều kiện phát triển kinh tế nhiều thành phần, mở
cửa, hội nhập kinh tế thế giới, trong cơ cấu giai cấp - xã hội của nước ta hiện nay,
ngoài giai cấp công nhân, nông dân, tầng lớp trí thức và các tầng lớp nhân dân lao
động khác, còn có tầng lớp tư sản. Với kết cấu giai cấp đó, tất yếu nảy sinh mâu
thuẫn giữa lợi ích của những người lao động làm thuê với tầng lớp tư sản và mâu
thuẫn giữa sự phát triển tự giác theo con đường xã hội chủ nghĩa với khuynh hướng
tự phát đi lên chủ nghĩa tư bản. Đây là mặt mâu thuẫn trong quan hệ giữa giai cấp
công nhân và nhân dân lao động với tầng lớp tư sản. Mâu thuẫn đó biểu hiện rất rõ
trong các doanh nghiệp tư bản, nhất là các doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước
ngoài. Tuy nhiên, chúng ta có Nhà nước đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam. Trong điều kiện như vậy, mâu thuẫn giữa công nhân và tầng lớp tư sản
là mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân. Ở nước ta, tầng lớp tư sản không có công cụ
để thực hiện sự thống trị về chính trị và kinh tế của nó. Giai cấp công nhân, dù làm
việc trong các doanh nghiệp tư nhân, vẫn được Nhà nước ta bảo vệ quyền lợi. Mặt
khác, kinh tế tư bản tư nhân là bộ phận không thể thiếu trong nền kinh tế nhiều
thành phần. Tầng lớp tư sản có vai trò nhất định trong sự nghiệp phát triển kinh tế,
có khả năng tham gia tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Lợi ích hợp pháp của các nhà tư sản thống nhất với lợi ích chung của cả cộng
đồng dân tộc. Đây là mặt thống nhất giữa giai cấp công nhân và tầng lớp tư sản.
Như vậy, quan hệ giữa giai cấp công nhân, nhân dân lao động với tầng lớp tư sản là
quan hệ vừa hợp tác, vừa đấu tranh. Hợp tác cùng xây dựng đất nước giàu mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh; đấu tranh chống khuynh hướng bảo thủ, tiêu cực
của tầng lớp tư sản.

2.2.2. Tư tưởng, chính trị: Sự chống phá của các thế lực thù địch:

Hiện nay, các thế lực thù địch chưa từ bỏ ý đồ phá hoại, lật đổ chế độ xã hội
chủ nghĩa ở nước ta:

11
 - Chúng đang ra sức đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hoà bình”, kết hợp gây
bạo loạn lật đổ, với những âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. 

- Đặc biệt, chúng đang ra sức lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân
quyền và những yếu kém, sự suy thoái, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng
viên để phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc; xuyên tạc đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước ta; chia rẽ các tầng lớp nhân dân nhằm tạo ra mâu thuẫn, xung
đột trong xã hội để làm suy yếu và lật đổ chế độ ta.

2.2.3. Văn hóa: Lối sống cá nhân ích kỉ của giai cấp tư sản đang lan rộng:

Vấn đề ưu tiên hàng đầu của cuộc đấu tranh giai cấp ở Việt Nam ta hiện nay là
ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Bởi, biểu hiện cụ thể của cuộc đấu
tranh giữa hai con đường “chủ nghĩa xã hội” và “chủ nghĩa tư bản” trên phương
diện văn hóa đó là cuộc đấu tranh giữa hai lối sống: lối sống làm chủ thể của giai
cấp công nhân và lối sống cá nhân ích kỉ của giai cấp tư sản.

Điều kiện kinh tế - xã hội của mỗi giai cấp và tầng lớp luôn luôn là cơ sở cho
một kiểu suy nghĩ và hành động, cho một lối sống. Ngược lại, một lối sống
được hình thành và ổn định sẽ ảnh hưởng trở lại điều kiện kinh tế và xã hội.
Chúng ta bước vào thời kỳ quá độ với muôn vàn khó khăn. Những gian
khổ trong chiến đấu, vấtvả trong lao động, thiếu thôn trong sinh hoạt đang là
những thử thách lớn nhất đối với lối sống của mỗi người. Hoang mang dao
động giảm sút niềm tin, quay về cuộc sống ích kỷ, hay là tin tưởngtuyệt
đối ởĐảng và chếđộ, nhận rõ khó khăn là tạm thời, thắng lợi là tất yếu, kiên
quyết cùng với cả xã hội đấu tranh cho sự nghiệp chung - đó là hai lối sống mà lịch
sửđã tìm ra trước sự lựa chọn của các giai cấp, các tầng lớp và của mỗi người.

Đại hội lần thứ V của Đảng đã phân tích và nhấn mạnh điều đó: “Xã hội ta mới
bước vào thời kỳ quá độ, cho nên bên cạnh những con người mới xã hội chủ
nghĩa đang hình thành, những nét mới tiến bộ trong con người đang nảy nở,

12
còn không ít những biểu hiện tiêu cực, không lành mạnh. Cuộc đấu tranh giữa hai
con đường: giữa cái mới và cái cũ, tiên tiến với lạc hậu, tiến bộvới phản độngtrên
lĩnh vực văn hóa, tư tưởng, lối sống, đang diễn ra hằng ngày,rất phức tạp,. mà
chúng ta không thể nào xem nhẹ” (6).

Hiện nay, trên mọi lĩnh vực của đời sống đang tiếp tục nảy sinh những ý nghĩ
và việc làm rất tốt đẹp của hàng triệu nhân dân ta. Truyền thống anh hùng từ bao
đời của dân tộc, những truyền thống được nâng tới đỉnh cao trong sự nghiệp giải
phóng đất nước, đang tiếp tục được phát huy trong giai đoạn mới của cách
mạng.Lòng yêu nước của tuổi trẻđang bảo vệ biên cương, hàng vạn sáng kiến của
công nhân trong nhà máy, không khí sôi nổi của nông dân đang đẩy mạnh sản xuất,
tinh thần hăng say của đội ngũ trí thức đang phát minh và sáng tạo. Đó là sức mạnh
không gì cản nổi của nhân dân ta trên con đường xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, trước chiều hướng tích cực ấy còn tồn tại và phát triển hiện
tượng tiêu cực, thể hiện sự thoái hóa và sa đọa của những kẻđã không vượt
nổi những thử thách ngày nay.Họđã mất hếtniềm tin ở tập thể, ở tương lai, ở những
phẩm chất cao đẹp của con người. Họ chạy theo những quyền lợi ích kỷ và ti tiện
trước mắt.

Trong khi mọi người cân kiệm xây dựng đất nước, thì những kẻấy buôn
lậu, đầu cơ, tích trữ, tham ô, móc ngoặc, ăn cắp của công, làm rối loạn thị
trường, vi phạm luật pháp của Nhà nước.

Trong khi cả xã hội phấn đấu cho một lối sống mới với những truyền thống cao
đẹp của dân tộc và những thành tựu tiên tiếncủa loài người, thì một số thanh niên
tiếp tục bịđầu độc bởi tư tưởng phản động và văn hóa đồi trụy của giai cấp tư sản,
gây nênkhông ít những tệ nạn xã hội, những hành động ngang trái, lưu manh, cao
bồi.

13
 Đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực là một cuộc đấu tranh tổng hợp mà
chúng ta cần phải nhận thấy đầy đủ tầm quan trọng và tính chất phức tạp.

Tính chất phức tạp ấy bắt nguồn từ tính phức tạp của cuộc đấu tranh giữa hai
con đường trong thời kỳ quá độ ngày nay. Tầm quan trọng là ở chỗ những
hiện tượng tiêu cực ấy nếu không quét sạch sẽ gây thêm cho chúng ta nhiều khó
khăn và trở ngại trong việc xây dựng chếđộ mới, nền kinh tếmới, nền văn hoá mới
và con người mới.

3. Giải pháp cho thực trạng “đấu tranh giai cấp” ở Việt Nam hiện nay:

3.1.

giai cấp vô sản phải tiếp tục đấu tranh để củng cố thắng lợi, xây dựng xã hội
mới và đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản. Và để thực hiện được sứ mệnh
lịch sử này đòi hỏi phải tăng cường vai trò lãnh đạo và chất lượng lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam, phát huy cao độ tinh thần cách mạng của quần chúng
nhân dân. Đảng phải phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi giai tầng trong xã hội vì
mục tiêu phát triển kinh tế, chuyển từ nền kinh tế lạc hậu sang nền kinh tế hiện đại
theo hướng CNH, HĐH. Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế, Đảng ta đã chủ
trương phát triển mạnh mẽ nền kinh tế nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị
trường, có sự quản lí của Nhà nước - nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa.

3.2.

Vì vậy, hơn bao giờ hết, chúng ta cần tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc
đồng thời tiếp tục nghiên cứu để thấy rõ đặc điểm, nội dung, hình thức của cuộc
đấu tranh giai cấp ở nước ta trên tất cả các lĩnh vực trong điều kiện mới.

3.3.

14
https://tailieumienphi.vn/doc/bao-cao-tu-cuoc-dau-tranh-giua-hai-con-duong-den-cuoc-dau-tranh-giua-
hai-loi-son-mav5tq.html

2.3. Cuộc đấu tranh ngăn chặn, khắc phục những tư tưởng và hành động
tiêu cực, sai trái:

2.3. Cuộc đấu tranh vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân
chủ văn minh.

Tóm lại, trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay, đấu tranh
giai cấp không những không mất đi mà còn diễn ra rất phức tạp, đòi hỏi mỗi chúng
ta cần nhận thức sâu sắc, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có khả năng tư duy lý
luận tốt, có khả năng phân tích, đánh giá tình hình nắm bắt quy luật vận động, củng
cố lập trường giai cấp công nhân, có niềm tin khoa học, kiên quyết và sáng suốt
đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Quan điểm về
đấu tranh giai cấp trong lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin phản ánh đúng quy luật
khách quan và vẫn giữ nguyên giá trị. Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta cần nhận
thức rõ tính chất gay go, phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp. Để bổ sung, phát
triển một cách sáng tạo đúng đắn và khoa học quan điểm về đấu tranh giai cấp của
chủ nghĩa Mác-Lênin, mỗi thế hệ kế tiếp nhau sẽ dùng phương pháp biện chứng
duy vật để không ngừng phát triển nó lên một trình độ cao hơn, yêu cầu đặt ra là
cần phải nghiên cứu cẩn thận, nghiêm túc những tác phẩm của C.Mác,
Ph.Ăngghen, V.I.Lênin và quan điểm của Đảng ta, tránh rơi vào sai lầm khi xem
thường, xóa nhòa đấu tranh giai cấp đi đến mơ hồ, mất cảnh giác, mắc vào âm mưu
diễn biến hòa bình của các thế lực phản động trên thế giới đang tìm cách lật đổ chế
độ xã hội chủ nghĩa. Đây chính là cách tốt nhất để tăng cường sức sống và sức hấp

15
dẫn của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong kỷ nguyên đầy biến
động và năng động hiện nay.

4. Kết luận:

Đấu tranh giai cấp chẳng những có tác dụng cải tạo xã hội, xoá bỏ các

lực lượng xã hội phản động, mà nó còn có tác dụng cải tạo bản thân các giai

cấp cách mạng.

Trong xã hội có giai cấp, sự phát triển của các mặt văn hóa, nghệ thuật

và cdác mặt khác của đời sống xã hội không thể không mang dấu ấn của đấu

tranh giai cấp, và do cuộc đấu tranh đó thúc đẩy.

Đấu tranh giai cấp là quy luật chung của xã hội có giai cấp. Song, quy

luật ấy có những biểu hiện đặc thù trong từng xã hội cụ thể. Điều đó do kết

cấu giai cấp của mỗi xã hội, do địa vị lịch sử của mỗi giai cấp cách mạng

trong từng giai đoạn và trên từng địa bàn quyết định. Muốn hiểu đúng quy

luật đấu tranh giai cấp, còn phải phân tích cụ thể trong những điều kiện lịch

sử cụ thể

Những sự phân tích trên đây cho thấy, ở nước ta hiện nay và trong suốt thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội, sự tồn tại của các giai cấp và đấu tranh giai cấp vẫn là một
tất yếu. Cuộc đấu tranh đó có lúc, có mặt còn gay go, quyết liệt hơn so với những
thời kỳ trước đây.
Tóm lại, trong giai đoạn hiện nay, chúng ta cần nhận thức rõ tính chất gay go, phức
tạp của cuộc đấu tranh giai cấp. Chúng ta cần nghiên cứu thấu đáo, cẩn thận,
nghiêm túc những tác phẩm của C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin và quan điểm của
Đảng ta, kết hợp với nghiên cứu thực tiễn một cách cụ thể, tránh rơi vào hai thái
16
cực sai lầm: hoặc là quá cường điệu đấu tranh giai cấp, dẫn đến mất phương hướng
trong huy động nguồn lực phát triển đất nước; hoặc là xem thường, xóa nhòa đấu
tranh giai cấp đi đến mơ hồ, mất cảnh giác, mắc vào âm mưu diễn biến hòa bình
của các lực lượng phản động trên thế giới đang luôn tìm cách lật đổ chế độ xã hội
chủ nghĩa hiện nay.

17