KAPITULLI IV: Ortodoncia Interceptive

RUAJTESIT E HAPËSIRËS
Indikacionet që shpiejnë në përdorimin e ruajtësve të hapësirës :
- Humbja e ndonjërit dhëmb në eugnati
- Humbja e antagonistit
- Humbja e M2 të qumështit
- Humbja e kaninit të qumështit
Ruajtësi i hapësirës i punuar në mënyrë të rregullt duhet t’i plotësojë këto kushte :
- Të rikonstruktojë hapësirën në dimensionin mesiodistal dhe vertical
- Në ndikojë në mënyrë funksionale në proc.alveolar në vendin e humbjes së dhëmbëve
- të vendos funksioni me antagonistët
- nuk guxon të frenojë rritjen e nofullës
Për distalizimin e M1 maksillar, shkak i migrimit të tij preferohet edhe tërheqja ekstraorale me
aplikim të Headger-it i aplikuar në unazat e M1; për nofullën e poshtme preferohet më shumë
harku labial për këtë qëllim.

GËRRYERJA SELEKTIVE E DHËMBËVE

Me rregull bëhet tek dhëmbët e denticionit të përkohshëm, por mund të bëhen edhe në
dhëmbët e përhershëm, pa kurfar pasojash të dëmshme.
Indikacionet për këtë masë terapeutike zakonisht shkaktohen nga :
- mbulimi tejet i thellë i dhëmbëve frontal
- ngushtimi transversal ose shkurtimi sagjital(zgjatja e harkut të dhëmbëve)
- vendosja distopike e dhëmbëve ose grupeve të dhëmbëve
Tek grupi progen është me rëndësi dekortikimi i kaninëve të qumështit, duke dekortikuar :
- mandibullë : fasetat distale
- maksillë : fasetat mesiale
Bredy tregon rastet e gërryerjes selective :
- DHËMBËT FRONTAL (kafshimi i dhunshëm progen me thëllësi të vogël mbulimi)
- KANINËT (progenia dhe kafshimi distal)
- MOLLARËT E QUMËSHTIT (kafshimi i kryqëzuar)
Hotz tregon kur duhet dekortikuar sipërfaqet aproksimale :
- MESIALISHT (M2 qumështit për krijim të hapësirës për K dhe PM1)
- DISTALISHT (M2 qumështit për mesializim të M1 tek hipodoncioni i PM2 ose ex i PM1-2)

RRAFSHI I PJERRËT
Indikacionet :
- Thellësia e mbulimit të jetë e mjaftueshme (<2mm; optimale 3-5mm)
- Dhëmbi që gjendet në mbulimin e kundërt duhet të ketë formë normale
- Dhëmbi që gjendet në mbulimin e kundërt nuk duhet të jetë shumë i rotuar
- Nuk guxon të ketë ngushtim në front
- Nuk guxon të ketë shkallë positive incisale
- Duhet të ekzistojë mundësia e lëvizjes distale të mandibullës deri në stadin e
antagonizmit singular
- Të ketë numër të dhëmbëve të poshtëm të shëndoshë (pa karies dhe luksim)
- Kanini nuk është i përshtatshëm për këtë intervenim
Këndi i pjerrësisë së rrafshit duhet të jetë 45-60 shkallë.
Përparësitë e rrafshit mobil ndaj rrafshit fiks :
- Dhëmbët e poshtëm frontal mund të retrudohen
- Kontrolla është e lehtë dhe është e mundur në cdo moment
- Dëmtimet parodontale janë të larguara për shkak te forcave relativisht të dobëta

USHTRIMI ME SHPATULL
Aplikohet tek mbulimi i kundërt i ndonjërit dhëmbë frontal të sipërm(incisive maksillar),me
kusht që të mos jetë shumë i shprehur mbulimi dhe të ketë mbështetje të mire në antagonist.
Pjerrësia e shpatullës duhet të jetë 45 shkallë, ushtrohet disa herë në ditë për dy javë, cdo
seancë nuk duhet të zgjasë më shumë se 5minuta.

KËSULA NËNMJEKKRA
Përdoret në fazat e hershmetë shërimit të të gjitha llojeve të kafshimit progen. Tek kafshimi
progenik dikon në ngadalësimin e rritjes së nofullës së poshtme, kurse te stadet e hershme të
kafshimit të hapur vie deri te riorientimi i rritjes së mandibullës.Aplikohet forca 800-1200gram
për secilën anë.
PLLAKA VESTIBULLARE
Indikacionet për përdorim të pllakës vestibullare :
- Largimi i shprehisë së frymëmarrjes orale
- Thithjes së gishtit (cucullës mashtruese )
- Protruzioni vrimor me apo pa klasë të II-të
- Anomalitë vertikale (kafshimi i hapur si pasojë e shprehisë tek kl.I dhe kl.II)
- Bruksizmit
Efekti i pllakës është në adaptimin e pozitës së gjuhës në qiellzë dhe njëkohësisht mezializimi i
mandibullës.

MIOTERAPIA
Roux tregon llojet e ushtrimeve si dhe mënyrën e aplikimit të tyre :
1. Ushtrimi pterygoideus – mandibulla nga përpara dhe lartë, ngritja në gishta dhe krahët
prapa
2. Ushtrimi masseter – në okluzion të rregullt në mënyrë ritmike shtrëngohen dhëmbët
3. Ushtrimi orbicular – buza e sipërme masazhohet në drejtim vertical dhe horizontal
4. Ushtrimi me lëngje : mes hapësirave interdentare, thithet lengu nga goja në vestibulum
dhe anasjelltas
Ushtrimet tek buza e sipërme e evertuar ose e shkurtër janë :
- Kafshimi i buzës së sipërme me dhëmbët e poshtëm frontal
- Tërheqja e buzës me gishta dhe masazhim i buzës me gishtin tregues
- Me fishkëllimë ose fryerje të instrumenteve frymore
- Shqiptimi i shkronjave “P”, “B”
- Ushtrimime pllakë interlabiale
Tek kafshimi i hapur propozohen këto ushtrime :
- Shtrëngim ritmik i dhëmbëve ne okluzion qëndror
- Me gojë gjysmë të mbyllur, me gishtin tregues dhe të mesit tërhiqet me rezitence
mandibulla teposhtë
- Përtypja e ushqimit konzistent (pemë, perime)
Tek progenia propozohen ushtrimet :
- Prekja e sipërfaqës pallatinale të dhëmbëve maksillarë nga dhëmbët mandibullarë
- Ushtrimi me shpatull, me kusht që shpatulla të përfshijë më shumë dhëmbë
 - Luajtja e instrumenteve frymore

KAPITULLI V : Mjekimi me aparate lëvizëse pllakore

Vetitë e aparateve lëvizëse pllakore :

- Largohen nga goja për pastrim
- Fiksohen me ndihmen e krosheve
- Përmbajnë elementet aktive për ndikim

MBËSHTETËSJA
RETENSIONI I APARATEVE
KROSHEJA SHIGJETORE
KROSHEJA E ADAMS
Pjesët përbërëse janë :
- Ura e kroshesë
- Lakesa
- Skaji retinues i kroshesë
Gjatë punimit të kroshesë së Adams-it duhet pasur kujdes :
- Lakesat nuk guxojnë të preki dhëmbët fqinjë
- Ura e kroshesë nuk duhet të prek dhëmbin
- Lakesat duhet të prekin dhëmbin direct në skajet e tyre

ELEMENTET E VEPRIMIT TË APARATIT

Elementet aktive janë :
- Harku labial
- Susta
- Vida
- Unazat elastike nga goma, etj.
HARKU LABIAL
Pjesët përbërëse janë :
- Harku
 - Lakesa formë “U”
- Skaji retinues i harkut
Përdorimi i harkut labial :
- Retroinklinim të incisivëve
- Ekstrudim, protrudim apo më rrallë intrudim të incisivëve (në kombinim me unaza)
- Lëvizje të kaninëve, PM1 apo mbajtjen e hapësirës së nevojshmë për kaninët e
paeroptuar (me ndihmën e lakesës)
- Largimi i buzës nga ndikimi në protrudim të incisivëve
- Retensioni i pjesërishëm i elementeve pllakore lëvizëse
- Vend-kapje e gomave elastike
- Derotim të incisivëve (në kombinim me sustën)

SUSTAT
Pjesët përbërëse janë :
- Krahu (duhet të jetë sa më i gjatë për rritje të efikasitetit)
- Lakesa spirale (diametri duhet të jetë sa 4x trashësia e telit)
- Pjesët retinuese (duhet të jetë sa më e shkurtër)

VIDAT ORTODONTIKE
Pjesët përbërëse janë :
- Matrica
- Dhëbëzat(rrotullueset)
- Krahët stabilizues
Vrimat që gjenden në udhëheqësin e vidës rrotullohen përmes qelësit si vijon :
- Vida e Fischer- rrotullim në secilën vrimë për ¼ e rrethit = 0.64mm (0.18mm*4herë)
- Vida e Karpovit- rrotullim në secilën vrimë për ¼ e rrethit = 0.50mm (0.12mm*4herë)
Shpeshtësia e rrotullimit të vidës dallon për nga reaksioni paradontal dhe nga lloji i zgjërimit,
zgjërimi transversal 2herë në javë, kurse lëvizja e dhëmbëve në hark një herë në javë
Përdorimi i vidavë bëhet në rastet :
- Zgjërim të harqeve të dhëmbëve
- Lëvizje të grupit të dhëmbëve
- Lëvizje individuale e dhëmbit
UNAZAT ELASTIKE NGA GOMA
Mund të përdoren për :
- Dekortikim të dhëmbit
- Tërheqje e dhëmbit
- Lëvizje përgjat harkut
- Traksion intermaksillar

PLLAKA DHE BEDEMA KAFSHUESE

PLLAKA
Ka për detyrë :
- mbajtjen e elementeve aktive dhe pjesët retinuese të krosheve
- përcjellë forcat e prodhuara nga vida
- të mer pjesë në përcjelljen e forcave reaktive në mbështetësen gjatë ndikimit të
elementeve aktive

BEDEMA KAFSHUESE
Paraqet vazhdimin (trashësinë )e pllakës në disa pjesë
Mund të jetë dy forma :
- e përparme- në vendet e dhëmbëve të përparëm
- anësore- nëse mbulon sipërfaqet kafshuese të dhëmbëve anësor
Varësisht nga pjesa e mbulimit, bedema anësore mund të jetë :
- e njëanëshme
- e dyanëshme
Përdorimi i bedemës kafshuese :

 bedema kafshuese e dyanëshme

- dezartikulimi i dhëmbëve frontal tëk mbimblimi i kundërt i tyre
- intrudimin e dhëmbëve anësor gjatë të cilës shkarkohen dhëmbët frontal
- kafshimi i hapur

 bedema kafshuese e njëanëshme

 - kafshimi i kryqëzuar unilateral ku vendoset në anën kontralaterale shkak i dezartikulimiit
të dhëmbëve në anën e kryqëzimit

KAPITULLI VI: Mjekimi me aparate funksionale

MJEKIMI ME AKTIVATOR
INDIKACIONET DHE KUNDERINDIKACIONET PËR APLIKMIN E AKTIVATORIT
INDIKACIONET :
1. malokluzionet e klasës 2, nënklasa 1 :
- format e lehta të diskrepancës skeletore – retrudim më i madh i incisivëve maksillarë
- rastet me 1/3 e poshmtë të fytyrës më të shkurtër(kafshimi i thellë), më hapësirë
interokluzale më të madhe në qetësi fiziologjike dhe rastet e natyrës funksionale dhe të
dhunshme
- format e krijuara nga parafunksionet dhe shprehitë
- format dentoalveolare dhe format më të lehta të prognatizmit
2. malokluzionet me kafshim pullazor
3. malokluzionet e klases 3 dhe format e dhunshme
4. devijimet e dhunshme të mandibullës
KUNDËRINDIKACIONET :
1. malokluzonet e klasës 2, nënklasa 1 :
- diskrepancë e shprehur skeletore të nofullave me etiologji trashëguese apo të lindura
më ndërhyrjen e muskujve të buzës së poshtme, retroinklinim i fortë i incisivëve të
poshtëm dhe me pogonion prominent
- prognati e shprehur apo mandibullë e pazhvilluar
- konstitucion astenik klasa 2 nënklasa 1 me hipotoni të muskujve dhe rritje e mandibullës
drejtuar poshtë
2. malokluzionet e klasës 3 me natyrë trashëguese si dhe kafshimi progen i rrejshëm
3. kafshimi i hapur skeletor
4. pacientët me opstruksione nasale
Aktivatorët e reduktuar janë :
1. aktivatori i reduktuar sipas Schmuth (protrusion të incisivëve të sipërm)
2. aktivatori i hapur sipas Grude (kafshimi i hapur dentoalveolar)
3. aktivatorët e skeletuar elastik
 -aktivatori i hapur elastic sipas Kllammt(barrier për gjuhë, pozita jo e drejtë e
incisivëve, mbulimit të kundërt, kafshimi i thellë, kafshimi i hapur)
-kinetori sipas Stockfisch(gypi i njëfishtë : kafshimi i thellë, raporti ndërnofullor
normal vertical; gypi i dyfishtë : mbulimi i vogël incisal, kafshimi teh-teh, kafshimi i
hapur)

-aktivatori me lakesat “U” sipas Karëetzkyu

a. TIPI I – terapinë e kafshimit distal
b. TIPI II – terapinë e progenisë
c. TIPI III – devijimi i mandibullës me kafshim të kryqëzuar unilateral

BIONATORI SIPAS BALTERS

Terapia me bionator e normalizon funksionin dhe përparon koordinimin muskulor dhe
metabolizmin e tërë regjionit orofacial. Kjo arrihet me :
1. krijimi i kontaktit mes buzëve
2. pruarja e gjuhës në kontakt me qiellzën e butë
3. rritja e hapsirës orale dhe rivendosja e funksioneve orale normale
4. ngritjen e mandibullës si pasojë e rritjes së hapësirës orale dhe pozitës së
korrigjuar të gjuhës
Ekzistojnë tre tipe kryesore të bionatorëve :
BIONATORI I - FORMA STANDARDE
Përdoret tek terapia e anomalive :
1. klasa I-rë
2. klasa II/1
3. klasa II/2
BIONATORI II – FORMA MBUROJË
Përdoret tek terapia :
- kafshimi i hapur – parandalimi i futjes se gjuhës mes hapsirës ekzistuese nonokluzive
BIONATORI III – FORMA PROGENIKE APO INVERSIVE
Përdoret tek terapia e anomalive :
- kompleksi progenik
Bionatori në gojë stabilizohet me kontaktin e trupit të aparatit me :
a. mollarin e qumështit (denticioni i përzier)
b. paramollarët (denticioni i përhershëm)

BIOAKTIVATORI
Paraqet bashkimin e karakteristikave positive terapeutike të bionatorit dhe aktivatorit :

 nga bionatorët ka marrë :

- bartja ditën dhe natën
- ndikimi i konfiguracionit labio-lingual
- aftësinë e korrigjimit të pengesave fonetike dhe në gëlltitje

 nga aktivatorët ka marrë :

- mundësinë e zgjërimit të nofullës
- adaptimin e aparatit përmes vidës
- riaktivizimin e grupeve muskulore
Bioaktivatori punohet në 4 forma :
1. TIPI I – përdoret në terapinë e anomalive ku simptoma më e shprehur është
vendosja e dendur e dhëmbëve frontal të poshtëm
2. TIPI II – përdoret në terapinë e zhvillimit të dobët transversal të nofullës së sipërme
3. TIPI III – përdoret në terapinë e malokluzionit të klasës II/1
4. TIPI IV – përdoret në terapinë e kafshimit pullazor

VEQORITË DHE KLASIFIKIMI I RREGULLATORËVE TË FUNKSIONIT (FR)

Rregullatorët e funksionit mund t’i ndajmë në 2 grupe dhe në shumë nëntipe :
1. FR-I – kanë harkun labial në dhëmbët e sipërm frontal dhe pellotën për buzën e
poshtme, këtu bëjnë pjesë :
1. FR Ia
2. FR Ib
3. FR Ic
4. FR II
5. FR IV
2. FR-II – kanë harkun labial në dhëmbët e poshtëm frontal dhe pellotën për buzën e
sipërme, këtu bëjnë pjesë :
1. FR IIIa
2. FR IIIb
 ELIMINIMI I ANOMALISË SË KL. II/1 ME RREGULLATORË TË FUNKSIONIT

Tek klasa II/1 shohim veqoritë morfologjike tipike të harkut :

1. Pozitë distale të mandibullës
2. Maksilla e ngushtë
3. Fronti i protruduar dhe kafshim i thellë
4. Vështirësi në mbyllje të gojës
5. Buza e sipërme duket e shkurtër dhe e tërherqur lartë
6. Sulkusi mento-labial është i thelluar
7. Sipërfaqet labiale të incisivëve të sipërm janë të dukshëm, kurse sipërfaqja pallatinale
kontakton me buzën e poshtme
8. Gëlltitja – motorika e parregullt e indeve të buta
9. Për mbyllje hermetike, buza e poshtme futet edhe më thellë në shkallën interinciale,
kurse buza e sipërme nuk mund ta kompensojë shtypjen e gjuhës në sipërfaqen
pallatinale të incisivëve të sipërm – formohet CIRCULUS VITIOSUS
10. Mbyllja jo e mirë e buzëve ndikon keq në pozitën e gjuhës
Për rregullim të kësaj klase të malokluzionit mund të përdoren : FR Ia, FR Ib ose FR Ic ; kur kemi
protrusion ekstrem të frontit të sipërm përdorim FR II

ELIMINIMI I ANOMALISË SË KL. II/2 ME RREGULLATORË FUNKSIONI

Tëk klasa II/2 shohim veqoritë morfologjike tipike të harkut :
1. Retrudim i theksuar i incisvëve qëndror maksillarë
2. Protrudim dhe rotim mesiolabial i incisivëve lateral maksillarë
3. Harku i poshtëm i ngushtuar, i përkulur dhe i dendur
4. Lakesa e Spee-ut e theksuar nga suprapozicioni frontal dhe nga infrapozicioni anësor
5. Kafshim i thellë me prekje gingivale
6. Muskulatura periorale e rregullt, buzët me formë normale dhe inkompetente
7. Gjatë qeshjes paraqitet “qeshja gingivale”
8. Profili karakterizohet me qitje e përparme e hundës
9. Thellim i sulkusit mendolabial
10. Zvogëlim i 1/3 së poshtme të fytyrës dhe lakim i mjekrrës nga para dhe lartë
Për rregullim të kësaj klase të malokluzionit përdoret rregullatori i funksionit FR II

ELIMINIMI I ANOMALISË SË KL. III DHE CRREGULLIMEVE TJERA ME KARAKTERISTIKA TË

PROGENISË
Anomalia komplekse kl.III sipas Hotz klasifikohet :
- Kafshimi i thjeshtë i kundërt(kryqëzuar) i i ncisivëve
- Kafshimi i detyruar progen
- Prognatizmi mandibullarë i rrejshëm (pseudoprogenia)
- Prognatizmi mandibullarë i vërtetë (progenia vera)

Tek klasa III shohim veqoritë morfologjike tipike të harkut :

1. Vështirësi funksionale te arritja e mbylljes së buzëve
2. Frymëmarrje me gojë (crregullim të kontaktit mes pjesës dorsale të gjuhës dhe
qiellzës së fortë; cregullim kontakti mes rrënjës së gjuhës dhe qiellzës së butë)
3. Pozita kaudale e gjuhës
Për rregullim të kësaj klasë të malokluzionit përdoret rregullatori i funksionit FR III
Në rastet me mbulim të kundërt të incisivëve përdorim FR IIIa, ndërsa kur kemi vetëm shkallë
incisale të kundërt, por pa mbulim të kundërt përdorim FR IIIb.
Në rast të kafshimit të hapur, përdorim FR IV.

KAPITULLI VII: Mjekimi me ekstraksion të dhëmbëve

INDIKACIONET PËR TERAPI ME EKSTRAKSIONE :

1. Dendësitë e harqeve (dendësitë primare – sukses më të lartë se ato sekondare dhe të
përziera)
2. Ngushtimet e shprehura të nofullave (rotacioni posterior i mandibullës)
3. Mospërputhja mes madhësisë së harqeve (ex. vetëm në njërën nofull )
4. Malokluzion klasa I (ex. i dhëmbit të njejtë në cdo kuadrant lartë-poshtë, majtas-
djathras )
 5. Malokluzion klasa II/1
6. Maloklulzion klasa II/2(dendësi e shprehur me mbulim të vogël incisal)
7. Malokluzion klasa III
8. Protruzioni bimaksillar (ex. në dy nofullat, përdorim i aparateve fikse)
9. Kafshimi i hapur skeletal
10. Extraksionet kompenzatore (ruajtja e simetrisë në hark dentar)
11. Forma dhe madhësia jonormale e dhëmbëve të caktuar(p.sh deformim i rrënjës)
12. Terapia fikse me vonesë

KUNDËRINDIKACIONET PËR TERAPI ME EKSTRAKSIONE :

1. Hipodoncioni
2. Kafshimet e thella (klasa II/2)
3. Kafshimi eugnat (neutral)
4. Kafshimi distal apo mesial (ex. kryhet vetëm në nofullën e kundërt)
5. Rotacioni anterior i mandibullës

ZGJEHDJA E DHËMBËVE PËR EKSTRAKSION

INCISIVËT E SIPËRM :
- Shkalla e lartë e inklinimit në regjion frontal
- Dëmtimet traumatike të parestaurueshme
- Hipodoncioni i incisivit lateral në një anë dhe dhëmbi atipik në anën tjetër

INCISIVËT E POSHTËM:
- Anomali apikale
- Kurorat e përkulura distalisht formë lepezes

KANINËT :
- Retinim horizontal
- Malpozicion pallatinal ose vestibular
- Apeksi i drejtuar mezial, kurse kurora distal
 - Kanini i qumështit i resorbuar indikon edhe ekstraksionin e kaninit tjetër në nofullen e
njejtë
- Resorbimi i kaninit të poshtëm të qumështit parakohe, ex. kaninët e sipërm

PARAMOLARËT :
- Humbja e hershme e M2 të qumështit(para eruptimit të M1 të përhershëm)
- Dendësi në segmentin frontal (ex. PM1)
- Kafshimet distale pa ngushtim në front, mandibulla e rregullt (ex. PM1 maksillarë)
- Malokluzionet klasa II/1

PYETJE ORTODONCI KLINIKË:

1.Format e ortodoncise preventive te përcaktuara nga mosha e pacientit :

-prevencioni prenatal

-prevencioni në periudhën e gjimarrjes(lakatacionit)

-prevencioni në periudhën e fëmijëve të vegjël

2.Ne masat e ngushta preventive bëjnë pjesë :

-mjekimet e simptomeve në denticionin e qumështit dhe të përzier

-preventiva prenatale

-preventiva e shprehisë së frymëmarrjes me gojë

-prevencioni i humbjes se parakohshmë të dhëmbëve

3.Cili nga formulimet e mëposhtme për indikacionin e punimit të rrafshit të pjerrët janë të saktë :

-nuk guxon të ketë dendësi(ngushtim) në regjionin frontal

-indikacion është dendësia në regjionin frontal

-duhet të ketë shkallë incisale positive

-overbite duhet të jetë së paku 2mm

4.Forca qe e realizon aparati i kësulës nënmjekrrore është :

-800-120 gram në cdo anë

-800-1200 gram në dy anët

-400-800gram
5.Ushtrimi pterigoideus, realizohet në këtë mënyrë :

-me lëvizjen e mandibullës përpara dhe lartë, e gjatë kësaj ngirtemi në gishtrinjë me supe prapa

-ushtrimi kryhet në mënyrë ritmike duke shtrënguar dhëmbët

-ushtrimi kryhet duhe masazhuar buzën e sipërme në drejtim vertical dhe horizontal

6.Forcat e lehta biomekanike të pamjaftueshme që të shkaktojnë okluzion të enëve të gjakut, shfaqin

këtë ndryshim :

-zmadhohet vaskularizimi endoostal dhe resorbimi endoostal i murit të gotës alveolare nën pjesët pa
qeliza në membranën periodontale(resorbim i nënminuar)

-nëse forca e tillë përdoret në dhëmbë për një periudhë më të gjatë kohore, ndërpritet furnizimi me gjak i
membranës periodontale për shkak shtypjes së madhë të rrënjës në membranë

-apozicioni i indit osteoid formohet me aktivitetin e osteoblasteve në sipërfaqen e brendshme të gotës

alveolare, në pjesët të cilat ndodhen nën ndikimin e tërheqjes. Indi osteoid kalcifikohet pas ditës së 10-
të

7.Formimi i zonave hyaline (pa qeliza) në membranën periodontale, ndodhë :

-në pjesët e shtypjes ose presionit

-në anën e tërheqjes

-në të dy anët

8.Llojet e lëvizjeve ortodontike janë :

- inklinimi, rotacioni, bondilli lëvizjet, torkvimi, intrusion dhe ekstruzioni

-inklinimi, transpozicioni, rotacioni, spostimi bodilli, ekstrudimi dhe intrudimi

-inklinimi, rotaiconi, spostimi bodilli, torkvimi, suprapozicioni dhe infrapozicioni

9.Tek rotacioni tendenca e recidivimit është shumë e madhe, të cilat fije periodontale janë shkaktarë :

-fijet periodontale brenda gotës alveolare

-fijet supraalveolare

-të dy llojet

10.Torku si lëvizje ortodontike, gjatë tretmanit ortodontik, nga cilat aparate ortodontike realizohet :

-aparatet fikse dhe mobile

-aparatet mobile

-aparatet fikse dhe funksionale

-aparatet fikse
11.Sustat janë elemente “aktive” të aparateve “lëvizëse pllakore” dhe punohen nga teli me diametër
“0.4-0.7mm”

12.Elementet aktive të aparateve mobile janë :

-krosheja pikore, vida, harku labial, sustat e hapura, harku kotralabial

-harku labial, vida, sustat dhe gomat elastike

13.Aparati i parë funksional-monoblloku është përshkruar dhe konstruktuar nga :

-Haupl

-Andersen

-Pierre Robin

14. Kafshimi konstruktiv është procedurë që bëhet gjatë punimit të aparateve :

-aparateve mobile dhe funksionale

-aprateve fiks

-aprateve funksionale

15.Autori Harvold konsideron se kafshimi konstruktiv më së miri bëhet në distancën interokluzale :

-8-10mm apo më tepër mbi qetësinë fiziologjike

-2-3mm mbi q.f

-4-5mm mbi q.f

16.Cili prej këtyre aparateve përdoret për terapinë e kafshimit të hapur :

-monoblloku i Pierre Robinnte

-bionatori tip III

-aktivatori sipas Grudeut

17.Bioaktivatorit i ka bashkuar karakteristikat positive të bionatorit dhe aktivatorit.Punohet në katër

tipe. Vili nga këto përdoret në terapinë e zhvillimit të dobët transversal të nofullës së sipërme :

-tip I

-tip II

-tip III

-tip IV

18.Aparatet funksionale ndërtohen nga elemente të ndryshme active, e disa nga ato si pjesë përbërëse
kanë edhe pellotat. Nëse keni një rast në klinikë me progeni(kl.III), do ta planifikonit këtë mënyrë :

-harkun labial në nofullën e sipërme, e pellotat në nofullën e poshtme

-harkun labial në nofullën e poshtme, e pellotat në nofullën e sipërme

-pellotat dhe harkun labial për të dyjanofullat

19.Grupi i tretë i aparateve sipas Franckel, ka këto lloje të këtij aparati :

-tip a, tip b, tip II dhe tip Ic

-tipIV, tip c, tip a, tip III dhe tip IIc

-tip II, tip IIIa, tip IV

-pyetja është shtruar gabimisht(ekzistojne vetem dy grupe)

20.Tek terapia me ekstraksione te pacientet me klasë II/1, ekstraksionet e dhëmbëve planifikohen të

bëhen në :

-nofulla e poshtme

-nofulla e sipërme

-të dyja nofullat

21.Kundërindikaicon për extraksion në ortodonci është :

-protruzioni bimaksillar

-kafshimi i hapur

-kafshimi i thellë

22.Ankorimi në ortodonci paraqet :

-kontrollën e forcës që vepron

-element për fiksim të aparatit

-element aktiv i aparatit ortodontik

23.Legurat e metalit që përdorën për përfitimin e harqeve të telit te aparatet fikse janë :

-legurat e celikut

-legurat e titanium-molibden

-legurat nikel-titanium

24.Për cementimin e unazave përdoret :

-fosfat cement fluori

-acidi ortofosforik

-akrillat vetëpolimerizues

25.Klasa II/2 sipas Angle paraqet raportin:

-distal i dhëmbëve anësor me protrusion i dhëmbëve frontal

-distal i dhëmbëve anësor me retruzion i dhëmbëve frontal

-distal i dhëmbëve anësor me pozitë normale të dhëmbëve frontal

26.Shëno dallimin në mes dhëmbëve të dendësisë primare dhe asaj sekondare :

- dendësia primare paraqet disharmoninë mes masës kockore dhe masës dentare, kurse dendësia
sekondare është pasojë e humbjes së parakohshme të dhëmbëve të qumështit dhe reduktimit të
madhësisë së kurorave ne drejtim mezio-distal të molarëve të qumështit si pasojë e kariesit

27.Shëno llojet e progenisë :

-kafshimi i thjeshtë i kryqëzuar i incisivëve

-kafshimi i detyruar progen

-kafshimi i rremë progen (pseudoprogenia)

-kafshimi i vërtetë progen(progenia vera)

28.Sipas Steiner matja e pozitës së incisivëve në telerentgen bëhet me :

-matje të poligonit të disa këndëve

-matje lineare dhe angulare

-vetëm matje angulare

29.Poligoni i Bjork përbëhet nga këto kënde :

-SNA,SNB dhe ANB

-SNA, SNB dhe SND

-NSAr, SArGo dhe ArGoMe

30.Cilët janë qelësat e okluzionit sipas Andrews?

I-raporti i molarëve

II-angulacioni i kurorave

III-Inklinimi i kurorave

IV-Rotacioni i dhëmbëve

V-Kontakti i dhëmbëve

VI-lakesa e Spee-ut

nëntor 2022 afati i absolventave

31. Përmend 5 arsye(shkaktarë) të paraqitjes së infrapozicionit të dhëmbëve :

-traumat, trashëgimia, kafshimi i thellë i dhëmbëve ne front bënë që dhëmbët anësorë të jenë në
infrapozicion, përdorimi i aparateve fiks

32. Nëse hipoplazioni i smaltit formohet pas muajit të dhjetë pas lindjes atëherë cilët dhëmbë i përfshinë
:

- kaninët dhe paramollarët

33. Qka nënkuptoni me termin Odontoid në Ortodonci ?

-Projeksioni odontoid ose 'kunj', i njohur gjithashtu si projeksioni AP (antero-posterior) i gojës së hapur
është një projeksion AP i C1 (atlas) dhe C2 (boshti) me gojën e pacientit të hapur. Paraqet objekt ne
forme te dhembit ne radiografi

34. Hipodoncioni asimetrik është anomali që trashëgohet në mënyrë :

-autosome recesive

-autosome dominante

-asnjëra nga këtp lloje

35. Nëse kemi sjellje atipike të gëlltitjes dhe dhëmbëve të ndarë aty mund të kemi harqe dhëmbore të :

- të gjëra

-të ngushta

-asnjëra nga këto (?)

36. Në pjesët bukale dendësia shpesh ndodhë për shkak të :

-ex. i parakohëshëm i mollarëve të qumështit, ex. i parakohshëm i kaninnit të qumështit, prezenca e

mollarit të III-të dhe eruptimi i distomollarit, kur nuk ka përputhshmëri mes masës kockore dhe asaj
dentoalvolare(harku i shkurtë-dhëmbët anësorë masiv)

37. Tek distookluzioni skeletor klasa II/1, vlera e këndit ANB është :

-positive

-negative

-normale

38. Nëse vlera e këndit SNA është e zvogëluar, atëherë kemi ë bëjmë me :

-protrusion maksillar

-retrusion maksillar

-protrusion mandibular

39. Hemungs aparatet përdorën për prevenim dhe rregullim të :

- frymëmarrjes me gojë
-kafshimin e hapur

-meziookluzion

40. llojet e lëvizjeve ortodontike janë :

-inklinim, rotacion, bodilli lëvizjet, torkvim, intruzioni dhe ekstruzioni

-inklinim, transpozicion, rotacion, spostimi bodilli, ekstrudim dhe intrudim

-inklinim, rotacion, spostim bodilli, torkvim, suprapozicion dhe infrapozicion

41.Shkruaj ndryshimet që ndodhin gjatë aplikimit të forcave optimale për okluzionin e enëve të gjakut

-vërehet resorbim në kockën alveolare në anën e shtypjës, zona hialine(pa qeliza) në anën e shtypjes,
kompresion i kapilarëve të gjakut në membranën periodontale në zonën e shtypjes, zonat e nënminuara
vaskulare dhe zona e resorbimit të nënminuar

42.Cfarë nënkuptoni me termin “fytyrë Adenoide” ?

- dukuri e cila mendohet se shfaqet kur gjatë frymëmarrjes përmes gojës zmadhohet shtypja e muskujve
bucinator dhe zvogëlohet shtypja e gjuhës nga ana e brendshmë në harkun dentar të sipërm, me c’rast
ngadalësohet rritja e maksillës në gjerësi dhe krijohet hark i ngushtë. Këto fytyra karakterizohen me buzë
të sipërme të shkurtë dhe hipotonike.

43.Sipas Hotz, kafshimii i thellë klasifikohet në kafshimi te rrejshëm kafshim te vërtetë. Cilat janë dy
arsyet e kafshimit të thellë të vërtetë sipas Hotz ?

-tek kafshimi i thelle ne pushim fiziologjik ekziston hapesire me e shtrire interokluzale ndersa incisivet
nuk mbimbulohen. Personat me kete anomali duhet te bejne rruge me te gjate me mandibulle, qe te
arrijne ne okluzion

44.Në cilin denticion kafshimi i hapur shihet vetëm në regjioni frontal ?

-denticionin e qumështit

-denticionin e përzier

-denticionin e përhershëm

-në të gjitha llojet e denticionit

45.Përmendi simptomat kryesore të malokluzionit kl. II/2 (përmend 4 simptoma)

-kafshimi i thellë dhe i shkallës(pullazor ), protuberacioni mental është i theksuar, hunda dhe mjekrra e
qitur jashtë që “tentojnë” të bashkohen, sulkuzi mentolabial i theksuar, kontakt i teheve prerëse të
incisivëve të sipërm me sipërfaqet labiale të incisivëve të poshtëm

46.Indikacion për ekstraksion të dhëmbëve në ortodonci është :

-protruzioni bimaksillar

-kafshimi i hapur
-kafshimi i thellë

47.Këndi SNB tregon pozitën anterio-posterior të pikës B në raport me bazën e kafkës dhe flet për :

-retrognaizëm mandibullarë

-prognatizëm maksillarë

-retrognatizëm maksillarë

48.Qka nënkupton me hipodonci asimetrike ?

-hipodoncia asimetrike (hipodoncia unilaterale) paraqet mungesën e një dhëmbi dhe prezencën e
dhëmbit të njejtë në të njejtën nofull, por në kuadrantin fqinjë. Zakonisht dhëmbi present është me formë
dhe madhësi të ndryshme apo atipik

49. Ankorimi në ortodonci paraqet ?

-kontrollën e forcës që vepron

-element për fiksim të aparatit ortodontik

-element aktiv i aparatit ortodontik

50.Qka paraqet pseudoprogenia ?

-paraqet diskrepancën mes dy nofullave me udhëheqje të mandibullës e vecuar me zhvillim të

pamjaftueshëm maksillarë në drejtim sagjital dhe transversal, kurse mandibulla në shumicën e rasteve
ka rritje normale

51.Varianti më i i rëndë tek kafshimet e kryqëzuara unilaterale :

-kontakti tuberkul-tuberkul(primar)

-okludimii tuberkulave bukal maksillar mes tuberkulit bukal dhe lingual mandibular

-kontakti i tuberkulit bukal i sipërm me tuberkulin lingual të poshtëm

-tejkalimi lingual i plotë i dhëmbëve anësorë të sipërm nga të poshtmit(sekondar)

-tejkalim bukal i plotë i dhëmbëve anësor të poshtëm nga të sipërmit(sekondar)

52.Qka paraqet estetika faciale dhe estetika dentare në ortodonci ?

-Estetika faciale në stomatologji përdoret për të përmirësuar aspektet e buzëve, faqeve, strukturës së
mjekrës dhe pozicionit të nofullës për të mbështetur dhe nxjerrë në pah një buzëqeshje sa më të mirë

-estetika dentare ka për qëllim përmirësimin e buzëqeshjes duke korrigjuar problemet me dhëmbë dhe
gingivë, kjo përfshinë problemet me dhëmbë, problemet me shëndet dhe strukturën e dhëmbëve dhe
gingivës apo kur ka dëmtim të tyre përmes traumës, sëmundjes ose prishjes nga tretmani dentar.

53. Klasa e II-2 sipas Angle paraqet raport:

- Distal të dhëmbëve anësorë me protrusion të dhëmbëve frontal,

- Distal të dhëmbëve anësore me retruzion të dhëmbëve frontal,

- Distal të dhëmbëve anësorë me pozitë normale të dhëmbëve frontal.

54. Klasa e III sipas Angle- forma progenia vera (progenia e vërtetë) paraqet:

- Raport mezial të mandibullës ndaj maksilles,

- Raport distal të maksillês,

- Raport mezial i maksillës ndaj mandibullës.

55. Klasa e III sipas Angle - forma pseudoprogenia (progenia e rrejshme) paraqet:

- Raport mezial të mandibullës ndaj maksillës,

-Raport distal të maksillës,

-Raport neutral i mandibullës ndaj maksillës.

56. Sheno llojet e kafshimit te hapur:

-kafshimi i hapur terapeutik

-kafshimi i hapur skeletor

-kafshimi i hapur rahitik

-kafshimi i hapur si pasojë e shprehive të këqija

57.Kunderindikacion për ekstraksion të dhëmbëve në ortodonci është:

-Protruzioni bimaksillarë,

-Kafshimi i hapur,

-Kafshimi i thelle.

58. Cilat nga keto jane aparate funksionale:

-Monoblloku,

-Aparati mobil aktiv

-Twin block-u.

59.Aparatet ortodontike funksionale sipas Frankel përbëhen nga:

-Kroshet sipas Adams

-Elemente aktive susta të hapura

-Pelotat e akarilatit

60. Ankorimi në ortondonci paraqet:

-Kontrollen e forcës që vepron

-Element për fiksim të aparatit ortodontik

-Element aktiv i aparatit ortodontik

61. Element retinuese te aparatet pllakore mobile janë:

-Harku labial

-Kroshe në formë shigjete

-Vida

62. Teli që përdoret në Ortodonci për aparate mobile duhet të ketë trashësi:

-0.5-0.9 mm

-1.0-1.5 mm

-1.0-2.0 mm

63. Elementet që përdoren për aparatet ortodontike fikse janë:

-Unazat

-Briketat

-Harqet

-Elementet elastike

64. Për cementimin e unazave përdoret:

-Fosfat cement me fluor

-Acid ortofosforik

-Akrilat vetepolimerizues

64. Për brejtje (etching) të smaltit të dhëmbit përdoret:

-Acid ortofosforik 37% gel

-Prajmer me vetëbrejtje (self-etching primers) (?)

-Liquid (leng) për akrilat

65. Materialet adhesive që përdoren për bondim (ngjitje) të briketave janë:

-Kompozit adhesiv me dy komponente me hemopolimerizim

-Kompozit adhesiv me një komponentë me fotopolimerizim (rreze ultraviolete)

-Glasionomerët

66. Legurat e metalit që përdoren për përfitimin e harqeve të telit te aparatet fikse janë:
-Legurat e çelikut (krom-nikel-çelik)

-Legurat e titanium-molibden

-Legurat e nikel-titaniumit

67. Cilat nga këto elemente nuk përdoren te aparatet ortodontike fikse:

-Krosheja Adams

-Briketat

-Tubat

68. Te analiza sipas Bjork, nëse lartësia e pasme (S-Go) është më e vogel se lartësia e përparme (N-Me)
kemi:

-Rritje vertikale të fytyrës,

-Rritje horizontale të fytyrës,

-Rritje transverzale të fytyrës.

69. Nese vlera e kendit SNA eshte e rritur, ateher kemi te bejme me:

-Protrusion te maksilles,

-Retrusion te maksilles,

-Protrusion te mandibulles.

70. Cilat jane çelsat e okluzionit sipas Andrews?

- I-raporti i mollarëve

- II-angulacioni i kurorave

- III-inklinimi i kurorave

- IV-rotacioni i dhëmbëve

- V-kontakti i dhëmbëve

- VI-lakesa e Spee-ut

71. Çka paraqet preventiva dhe çka interceptiva ne Ortodonci?

-preventiva në ortodonci përfshin masat të cilat ndërmerren për ruajtjen e asaj që mendohet okluzion
normal në stadet e caktuara të zhvillimit.

-interceptiva në ortodonci paraqet intervenimet të cilat janë të suksesshme, efektive të pengojnë cfardo
devijimi nga rritja dhe zhvillimi i drejtë i sistemit orofacial, që siaps saj t’i pengojë edhe disgnatitë.

72. Spreg forca, është force e cila realizohet për të kryer:

-Inklinimin
-Intrudimin

-Rotacionin

73. Hemungs aparatet përdoren për të prevenuar dhe rregulluar:

-Frymarrjen me gojë

-Kafshimin e hapur

-Meziookluzionin

74. Llojet e levizjeve ortodontike janë:

-Inklinimi, rotacioni, bodili levizjet, torkvimi, intruzioni dhe ekstruzioni

-Inklinimi, transpozicioni, rotacioni, spostimi bodilli, ekstrudimi dhe intrudimi

-Inklinimi, rotacioni, spostimi bodilli, torkvimi, suprapozicioni dhe infrapozicioni

75. Ndjeshmëria e pulpës në ngacmime elektrike gjatë terapisë ortodontike, është:

-E pandryshuar

-E rritur

-E zvogluar

76. Sipas Hotz, dekortikimin selektiv në siperfaqet aproksimale, duhet bërë:

-mezialisht në molarët e dytë të qumështit : për krijim të hapësirës për 3 dhe 4

-distalisht në molarët e dytë të qumështit : për mezializim të mollarit të parë tek hipodoncioni PM2 /ex.
i PM1 ose PM2

77. Përveç në anomalite sagjitale me pllakën vestibulare mund të përmirsohen edhe këto anomli:

-kafshimi i hapur si pasojë e shprehisë tek kl. I dhe kl. II

-kafshimi i thelle

-trasnpozicioni

78. Përshkruaj pjeset e vides ortodontike tek aparatet mobile

-matrica

-dhëmbëzat(rrotullueset)

-krahët stabilizues

79. Krosheja Duyzing, është formë e kroshes:

-Shigjetore

-Pikore
-Adams

80.Shtresimi i pllakës në pjesen e perparme te aparatit mobil, tek rastet me kafshim të thellë, e korigjon
këtë anomaly, duke:

-Duke intruduar dhëmbët në front

-Duke mundësuar ekstrudimin e dhëmbëve anësorë

-Inklinimin e incizivëve

81. Vidën e Karpovit, kur e aktivizojm një herë, kemi realizuar një distance prej:

-0.14 mm

-0.12 mm

-0.16 mm

82.Bioaktivatoret paraqesin aparatet qe kane marre karakteristikat positive te bionatoreve dhe

aktivatoreve :

 nga bionatorët ka marrë :

- bartja ditën dhe natën
- ndikimi i konfiguracionit labio-lingual
- aftësinë e korrigjimit të pengesave fonetike dhe në gëlltitje

 nga aktivatorët ka marrë :

- mundësinë e zgjërimit të nofullës
- adaptimin e aparatit përmes vidës
- riaktivizimin e grupeve muskulore
83.Shenoni lendimet e mundshme nga aparatet ortodontike :

-lendimet ne luksimin e dhembit, resorbimin e rrenjes, resorbimin alveolar, inklinimin e tepert, lendime
ne NTM, lendimet e indeve te buta nga teli i briketave, ndikimin periodontal dhe ne vitalitetin e dhembit
nga apratet fikse, etj.

TEST TEORIK-ORTODONCI KLINIKE

1. Faktorë etiologjik lokal në ortodonci mund të jenë:

A sëmundjet e nyjes temporomandibulare

B. tumorët lokal beninj dhe malinj

C. hepatiti infektiv
2. Gëlltitja infantile normale konsiderohet deri në:

A. daljen e incizivëve të qumshtit

B. daljen e të gjithë dhëmbëve të qumshtit

C. daljen e molarit të parë permanent

3. Frenullum brevis labii superior shkakton:

A. dendësi të vargjeve të dhëmbëve

B. diastema mediana

C. çrregullim të erupcionit të kaninëve

4. Më shumë pasoja shkakton humbja e parakohëshme e:

A. mollarit të dytë të qumshtit

B. incizivit qëndror të qumshtit

C. kaninit mandibular të qumshtit

5. Pasojat e deficitit të vitaminës D në sistemin orofacial:

A. Kafshim i hapur

B. Kafshim i thellë

C. Hipoplazionet rahitike në dhëmb

6. Preventiva ortodontike paraqet:

A. mënjanimin e faktorëve që çrregullojne rritjen e zhvillimin normal

B. sigurimin e kushteve optimale për rritje e zhvillim normal

C. marrjen e masave për trajtim të suksesshëm ortodontik

D. mënjanimin e anomalisë ortodontike që posa është paraqitur

7. Te kafshimi i hapur kockor, buzët janë:

A. Kompetente

B. Jokompetente

C. Të papërcaktuara

8. Te progenia vera dhëmbët anësor mandibular janë:

A. Më pak të inklinuar në drejtimin meziolingual

B. Më shumë të inklinuar në drejtimin bukooral

C. Më shumë të inklinuar në drejtimin meziolingual

9. Te klasa II/2 Angle:

A.Mentum mandibule i kthyer lartë me sulkus mentolabial të theksuar

B.Hunda dhe spina nazalis anterior më pak të shprehura

C. Buzet inkompetente.

10. Aparatet funksionale, bionatorët, Tip 1, forma standarde (Balters) përdoret për trajtimin e

anomalive:

A.Klasa e II Angle

B. Klasa e III Angle

C. Kafshim i kryqëzuar bilateral

11. Gjatë përfitimit të imazheve të telerentgenit cefalostati shërben për:

A. Përcaktimin e pikave.

B. Përcaktimin e këndeve

C. Fiksimin e kokës me aparat

12. Te analiza telerentgen sipas Bjork-ut vlera mesatare angulare të poligonit janë:

A. 369

B. 356

C.396

13. Me matje të Zy-Zy (zygion-zygion) përcaktojmë:

A. Simetrinë e fytyrës

B.Gjërsinë e fytyrës

C. Lartësinë e fytyrës

14. Vargjet e rralla sekondare paraqiten si pasojë e:

A. Ex të parakohëshme të dhëmbëve të qumshtit

B. Ex të dhëmbëve permanent

C. Faktorit gjenetik

15. Ekstrakcionet e dhëmbëve në ortodonci aplikohen në relacion me bazën apikale sipas:

A. Lundstrum

B. Hotz

C. Angle
16. Kafshimi konstruktiv është procedurë që kryhet tek:

a) bioaktivatori

b) aparatet fikse

c) pllaka vestibullare

d) alingnerat

17. Paraardhese e aparateve mobile është:

a) Plaka e Schëarz

b) Pllaka e Bjorkut

c) Pllaka e Nordit

d) Aparati Moyersit

18. Rrethi i sustes eshte pjesa e sustes ku behet aktivizimi i saj, diametri i këtij rrethi të sustës duhet të

jete?

a) sa trefishi i telit qe punohet

b) sa pese fishi telit nga i cili punohet

c) sa katërfishi i telit që punohet

d) sa diametri i vetë telit që punohet

19. Gjate levizjes së torkut, shtypja më e madhe është në pjesen e

a) në pjesen e qafës së dhëmbit

b) në kunoren e dhëmbit

c) në pjesen e apeksit të rrënjës

d) në të treten e mesme të rrënjës

20. Pozita e boshteve të dhëmbëve në dy nofullat është e diktuar nga:

a) linea mediana e maksilles

b) frenulum labi superiores

c) harku i Spee-ut

d) rrafshi okluzal

21. Kunderidikacion për ekstraksione paraqesin këto raste;

a) ekstrasksion në mandibulle tek Progenia

b) ekstraksion në mandibullë tek KI I

c) ekstraksion në maksille tek KI III

d) dendesit jo të shprehura tek të cilat është evidente rotacioni anterior i mandibullès.

22. Indikacionet për aplikimin e Aktivatorit janë:

-klasa II/1

-kafshimi pullazor (II/2)

-klasa III dhe format e dhunshme të saj

-devijimet e dhunshme të mandibullës

23. Për mjekimin e anomalisë së klases II/2, përdorim:

a) Rregullatorin e funksionit tipi II (FR II)

b) Fankel I (FR I)

c) Frankel Illa

d) Rregullatorin e funksionit tipi IV

24. Késula nënmjekerore është aparat ortodontik, nga pjesa e:

a) masave të gjëra preventive

b) masave të ngushta preventive

c) ortodoncia interceptive

d) aparatet mobile ortodontike

25. Shkruaj llojet e levizjeve ortodontike gjatë terapisë ortodontike:

-inklinim, rotacion, lëvizje bodily, torkvim, intrusion, ekstruzion

26. Prognozë më të favorshme ka:

a) mbulimi i kundërt i cekët

b) mbulimi i kundërt i thellë

27. Profili i fytyrës së zogut, është karakteristikë e kësaj anomalie:

a) Klasa II/1

b) Klasa e III

c) Protruzioni bimaksillar

d) Klasa II/2

28. Kafshimi habitual, ndodh tek:

a) kafshimi i hapur
b) kafshimi i thellë

c) tek kafshimi i dhunshem progen

d) kafshim i thjeshtë i kundërt

29. Protruzioni bimaksillar është entitet i kësaj anomalie:

a) meziookluzionit

b) neutrookluzionit

c) distookluzionit

d) rrafshit transerzal

30. Përshkruaj zhvillimin e anomalive për klasen e I, Klasen e Il dhe klasen e III, sipas konceptit të

Baltersit:

-klasa I – pasojë e zhvillimit të pamjatueshëm transferzal, e kushtëzuar me praninë e gjuhës së vogël dhe
të lëshuar(plogësht)

-klasa II – pasojë e pozitës posterior të gjuhës, me crregullim të zhvillimit të tërë regjionit të qafës me
pengesa përcjellëse respiratore dhe me gëlltitje jo të mirë

-klasa III – pasojë e gjuhës së vendosur anterior, kurse regjioni i qafës është i zhvilluar mbi mesatare

Testi per provim nga lenda Ortodonci Klinike, afati i Prillit

1. Shëno pikat nga plani i detajuar i mjekimit ortodontik

-lloji i lëvizjes së dhëmbit

-hapësira e nevojshme për lëvizje

-ekstraksioni i dhëmbit

-lloji i aparatit ortodontik

-retensioni i rezultateve të arritura

2. Tek cili rast duhet të kemi parasysh që të zgjasim më shumë kohen e mbajtjes se aparateve retinuese:

a) tek anomalitë e rotacionit të dhëmbëve

b) tek rastet me zgjerim rapid të harkut të sipërm të dhëmbëve

3. Schwraz ka konkluduar se forcat me të përshtatshme për levizjet ortodontike janë:

a) 20-25 gr për cm2

b) 15-20 gr për cm2

c) 15-20 kg për cm2

4. Shkruaj ndryshimet që ndodhin gjatë aplikimt të forcave të pamjaftueshme për okluzionin e enëve të
gjakut:

-zgjërim i enëve të gjakut në MP dhe hipereminë e saj

-paraqitja e osteoblasteve dhe osteoklasteve në MP

-resorbim i kockës alveolare në anën periodontale

-apozicioni i indit osteoid nga osteoblastet në anën e tërheqjes. Indi osteoid kalcifikohet pas ditës së 10

-proceset e kombinuara të apozicionit dhe resorbimit janë të bashkuara edhe me procesin e remodelimit

-ndryshojnë fijet në MP dhe fillon formimi ngjitjeve të reja

5. Zona hialinizuese tek cili lloj i forcave biomekanike paraqitet:

-forcat e mjaftueshme për levizje te dhembeve

6. Shkruaj indikacionet per rrafshin e pjerret:

- Thellësia e mbulimit të jetë e mjaftueshme (>2mm; optimale 3-5mm)

-Dhëmbi që gjendet në mbulimin e kundërt duhet të ketë formë normale

-Dhëmbi që gjendet në mbulimin e kundërt nuk duhet të jetë shumë i rotuar

-Nuk guxon të ketë ngushtim në front

-Nuk guxon të ketë shkallë positive incisale

-Duhet të ekzistojë mundësia e lëvizjes distale të mandibullës deri në stadin e antagonizmit singular

-Të ketë numër të dhëmbëve të poshtëm të shëndoshë (pa karies dhe luksim)

-Kanini nuk është i përshtatshëm për këtë intervenim

7. Shprehjen Graber pozitiv e perdorim kur kemi prezent:

a) diastemen mediane

b) trematat kur jane prezente

c) frenulumi fibrotik i buzes se poshtme

d) frenulumi fibrotik i buzes se siperme

8. Ruajtesi i hapsires i punuar në mënyrë të rregullt duhet ti plotësoj këto kushte:

-të rikonstruktojë hapësirën në dimension mesiodistal dhe vertikal

-të mos pengojë rritjen e nofullës në pjesën ku vendoset ura

-të vendos kontakt me antagonistët

-të ketë aspect funksional në procesusin alveolar në vendin pa dhëmbë

9. Rrafshi i pjerrët i cementuar në shumicen e rasteve qëndron i cementuar:

a) 7-18 ditë

b) 7-14 javë

c) 7-14 ditë

10. Ushtrimi me shpatull në një seancë duhet të zgjasë rreth 5min kurse terapia e përgjithshme rreth dy
javë .

11. Pllaka inter labiale për ushtrimin e muskujve sipas Friel, punohet:

a) perimetri 5 cm e trashesia 3 mm

b) perimetri 2 mm e trashesia 5 mm

c) perimetri 3-4 cm e trashesia 3 mm

12. Tek kafshimi i hapur propozohen këto ushtrime të muskujve:

-shtrengimi ritmik i dhëmbëve në okluzion qëndror

-me gojë gjysmë të hapur tërheqja e mandibullës me gishtin tregues dhe të mesit kah poshtë me
rezistencë të njëtrajtshme

-pertypja e ushqimit konsistent, si pemet, perimet , etj.

13. Harku ndihmës i harkut labial punohet nga teli me diameter:

a) 0.3 mm

b) 0.5 mm

c) 0.4 mm

14. Tek marrja e kafshimit konstruktiv me rastet e distookluzioni me protruzion të incizivëve maksillarë,
mandibulla duhet të lëvizë në pozitë anteriore dhe mbi qetësinë fiziologjike. Shkalla e propulzionit dhe
hapësira interokluzale mvaren nga këta faktorë (shkruaj së paku 5 faktorë):

-raporti i nofullave gjatë qetësisë fiziologjike

-lloji dhe shkalla e anomalisë

-pozita e incisivëve maksillarë

-toleranca e strukturave TM
-mosha e pacientit

-gjendja e muskujve

15. Sa duhet të jetë hapësira interokluzale mbi qetësinë fiziologjike tek marrja e kafshimit konstruktiv :

- 2-3mm mbi q.f, 4-5mm mbi q.f, sipas Harold 8-10mm apo më shumë është ndërhyrja më e mirë

16. Cili nga aktivatoret e mëposhtëm janë aktivatorë të reduktuar:

a) monoblloku

b) akivatori i Schmuthit

c) aktivatori i Grudeut

d) bionatori tip III

17. Bioaktivatori tip III tek cila anomali përdoret dhe si punohen pjeset e tij:

-malokluzion klasa II/1, harku pallatinal është i drejtuar në anën faringeale dhe përmban vidën për
zgjërim transversal. Te forma infantile e gëlltitjes në aparat vendosen lakesat retroincisale bialveolar, që
formojnë mburojën e gjuhës.

18. Forma mburojë, është bionatori:

a)tip II(kafshimi i hapur)

b) tip I(kl. I, II/1, II/2)

c) tip III(kl. III)

19. Në rastet me zhvillim të dobët transverzal të nofullës së sipërme, përdoret bioaktivatori:

a) tip II

b tip I

c) tip III

20. Shkruaj kontraidikacionet për aplikimin e aktivatorit:

- malokluzionet e kl. II/1

-diskrepace e shprehur skeletore me etiologji trasheguese, me retroinklinim te forte incisal mand. dhe me
pogonion prominent

-prognati e shprehur apo mandibulle e pazhvilluar

-kl.II/1 me hipotoni muskulore dhe rritje te mandibulles drejtuar kah poshte

- malokluzionet e kl.III me natyre trasheguese dhe kafshimi pseudoprogen

- kafshimi i hapur skeletor

- pacientet me obstruksione nasale

21.Shkruaj rrafshet dhe kendet qe perbejn trekendeshin e Tweed-it, te matjete ne telerentgen:

-rrafshi i Frankfurtit, rrafshi apo plani mandibular dhe rrafshi nga boshti aksial i incisiveve mandibullare

-kendi FMA(rrafshi i Frankfort-mandibular), IMPA(rrafshi i incisiveve te poshtem-rrafshin mandibullar)

dhe FMIA(rrafshi i Frankfort-rrafshi i incisivave te poshtem)

22.Nëse lartësia e pasme (S-Go) ne raport me lartësin e përparme (N-Me) është më e madhe 65%, kemi :

a) Tip vertikal të rritje,

b.Tip horizontal të rritjes,

c.Tip neutral të rritjes.

23.Caktimi i pozites se incizieve ne analizen e telerentgenit sipas Steiner behet ndaj:

a) Rrafshit okluzal (Occlusal plane)

b)Ndaj rrafshit palatinal (Sna/Snp)

c) Ndaj rrafshit SA.

24.Cila nga keto e mate poziten e indeve te buta sipas Schwarz?

a.Vija E(Ricketts)

b.Kendi T

C.Kendi F

25.Cilat nga keto jane pjese e aparatit fiks ortodontik?

a.Pelotat

b.Bedemat e kafshimit,

C.Harqet

26.Shkruaj tre dimenzionet e slotit te breketave:

-slot horizontal (Edgewise)

-slot vertical (Begg)

-slot i kombinuar

27.Tubat Edgewise gjenden në 3 konfigurime kryesore:

-horiziontal(mezio-distal)

-vertikal(gingiva-okluzal)

-sagjital(labio-gingival)

28.Cilat nga keto karakterizohen me slot (hulli) vertikale?

a.Breketat Edgewise,

b.Breketat Begg,

c.Breketat vetliguese.

29. Kunderindikacion për ekstraksion të dhëmbëve në ortodonci është:

a.Rrallesite

b.Kafshimi i hapur,

C.Kafshimi i thelle.

30.Me rastin e ekstraksionit të dhëmbëve agonistë, dominon tendenca e mezializimit të dhëmbeve fqinjë.
Perjashtim nga ky rregull bejne:

a.Molaret e parë maksillar,

b.Paramolaret e maksilles,

C.Paramolaret mandibular.