Plani i trajtimit pr

zvendsimin e
dhmbve q mungojn
 Defektet frontale mungojn dhmbt ballor
Defektet posteriore mungojn dhmbt ansor
Harkada dentare sht nj entitet statik.
Harkada dentare sht n nj gjendje ekuilibri
dinamik, me dhmbt q mbshtesin njri-tjetrin.
Kur heqim nj dhmb, integriteti struktural i
harkads dentare prishet, dhe kemi nj riorganizim
n radhitjen e dhmbve derisa arrihet nj gjendje
e re e ekuilibrit.
Dhmbt fqinj apo antagonist (t kundrt) me
hapsirn pa dhmb lvizin n drejtim t saj.
 Zgjedhja e tipit t protezs
Dhmbt q mungojn mund t
zvendsohen me nj nga tre tipet e
protezave:
Protez fikse e mbshtetur n dhmb
Protez fikse e mbshtetur n implante
Protez parciale e lvizshme
Zgjedhja e tipit t protezave varet nga shum
faktor.
Faktort jan :
1.Faktort biomekanik,
2.Periodontal
3.Estetik
4.Financiar
5.Dshirat e pacientit
N planin e trajtimit duhet t kihet
parasysh nj gj:
Thjeshtsia e trajtimit
Dentisti duhet t menaxhoj rradhn e
puns dhe t lidhet me specialitetet e
tjera.
T sigurohet komoditet dhe sukses n
mjekim.
Protezat Parciale t lvizshme
Klasifikimi i defekteve:
Klasifikimi i Wildit
Klasifikimi i Kennedit
Klasifikimi i Ajchnerit
Protezat fikse t mbshtetura mbi
dhmbt n mnyrn e
zakonshme
N kt rast zvendsimi bhet duke prdorur dhmb
shtyll nga t dy ant e defektit.
Dhmbt q kufizojn defektin duhet t plotsojn kto
faktor biologjik:
1- Gjendja e paradontit t dhmbve shtyll.
2- Grada e rezorbimit t kreshts hojzore.
3- Raporti i gjatsis kuror - rrnj.
4- Grada e kariesit dhe predispozicioni i prgjithshm
pr karies.
5- Raportet e okluzionit dhe artikulacionit.
6- Pozicioni i defektit.
7- Raporti q kan dhmbt me defektin.
 Vlera pozitive ose negative e tyre ndikon n
klasifikimin e dhmbve t veant. Kshtu,
kur faktori biologjik sht negativ, pra ka rrnj
t shkurtr, ka rezorbim t theksuar t
kreshts, ather si dhmb nuk i prgjigjet
klasifikimit t mparshm.
Pacientit me goj t that (xerostomia) krijojn
nj ambjent jo t prshtatshm pr proteza
fikse.
Proteza fikse t mbshtetura mbi
dhmb dhe e ngjitur me rezin
Prdoret n defektet kur mungon nj inciziv ose
premolar.
N moshat e reja.
Kur dhmbi sht i inklinuar n drejtim t defektit
m shum se 15 grad.
Gjithashtu mund t lejohet nj inklinim i vogl i
dhmbve shtyll n drejtim vestibulo-lingual.
Ky tip proteze nuk prdoret pr zvendsimin n
dhmbt anterior me kafshim t thell (overbite).
 Proteza fikse e mbshtetur mbi
implante
Aplikohet implanti kur nuk ka dhmb shtyll natyror.
N kto raste kocka alveolare duhet t jet e shesht,
me densitet, trashsi t madhe q t lejoj vendosjen e
implantit.
Mungesa e nj dhmbi t zvendsohet me implant.
Implantet duhet t pozicionohen n at mnyr q
forcat okluzale duhet t jen sa m vertikal me to, n
mnyr q t parandalohet efekti shkatrrues i forcave
laterale.
Implantet, zgjidhja m e mir si shtylla, sesa dhmbt
natyral.
 Paraqitja e rastit
7 321 123 7
Zgjedhje midis nj proteze fikse ose parciale.T
paraqiten dy ose m shum obsione si zgjedhje pr
pacientit.
Pacienti dhe mjeku duhet t bien dakort pr planin e
mjekimit.
Nse pacienti kupton dhe ka dshir t marr parasysh
rrezikun q shoqron trajtimin alternativ q ju i
paraqitni, sht e kshillueshme dhe e kujdesshme q
ju ta shnoni kt fakt n kartel dhe pacienti ta
firmos.
Kur pacienti nuk sht dakort pr obsionin q ju i jepni
drejtoheni at tek nj mjek tjetr.
54321 1234
 Vlersimi i dhmbve shtyll
do restaurim duhet t prballoj forca okluzale t
vazhdueshme t cilave i nnshtrohet.
Dhmbt shtyll n nj ur fikse prballojn forca t
dyfishta: 1- t dhmbve q mungojn; 2- t vet
dhmbit.
Dhmbi shtyll t jet vital pr t siguruar jetgjatsi
t restaurimit.
Prdorimi i vidave, shtifte t derdhura, amalgame,
kompozite.
Indet mbshtetse t dhmbve shtyll duhet t jen t
shndosha dhe jo t inflamuara.
Dhmbt shtyll t mos lvizin.
 Vlersimi i rrnjve sipas tre
faktorve
Raporti kuror - rrnj
Konfiguracioni i rrnjs
Shtrirja e ligamentit periodontal.
 Raporti kuror - rrnj
Rezorbim i kocks pr shkaqe t ndryshme
Mbingarkesa funksionale
Okluzioni traumatik
Rritet krahu i levs n krahasim me krahun e
rezistencs.
Raporti kuror - rrnj 2:3
Mund t pranohet raporti minimal 1:1 n raste t
veanta.
Kjo kur antagonistt kan protez artificiale; ose
dhmbt antagonist jan me paradontoz.
Forcat nga proteza parciale 26.0 lb
Nga urat fikse 54 lb, nga dhmbt natyror 150 lb.
 Konfiguracioni i rrnjs
Ky sht nj faktor i rndsishm n vlersimin e
dhmbit shtyll nga pikpamja paradontale.
M t preferuar jan dhmbt:
M t gjer vestibulo lingual se mezio-distal
se rrnj e rrumbullakta n prerje trthore
Dhmbt posterior me rrnj divergjente.
Dhmbt me rrnj me konfiguracion jo t
rregullt me ndonj kurbatur.
 Shtrirja e ligamentit periodontal
Dhmbt e gjer m t favorshm pr t
prballuar forcat:
Smundje paradontale rezorbim kockor dhe
humbet mbshtetsja paradontale dhe raporti 1/3
1/2.
Tylman thekson se dy dhmb shtyll mund t
mbajn dy intermedier.
Ligji i Ante-s i prcaktuar nga Johnston thuhet:
Siprfaqja e rrnjve t dhmbve shtyll duhet t
jet e barabart ose m e madhe se ajo e
dhmbve q do t zvendsohen.
 Kur mungon nj dhmb 3 x 5 mund t
zvendsohet me sukses nse dhmbt shtyll
jan t shndosh.
Mungojn dy dhmb, ura fikse i zvendson
dhmbt e humbur, por sht afr limitit
Tregohet q siprfaqja e rrnjve t dhmbve
t humbur sht m e madhe se intermedieri,
situata pr ur fikse nuk sht e prshtatshme.
Rasti i prshtatshm zvendsimi 3 21 123 e
4 frontalve,
73 6 3
 Konsiderata Biomekanike
Ura fikse ngarkon ligamentin periodontal, sepse ajo sht rigide
(e fort)
Prkulja fleksioni sht n prpjestm t drejt me kubin e
gjatsis si intermedierve dhe n prpjestim t zhdrejt me kubin
e trashsis okluzo-gingivale t tyre.
Protez fikse me 1 intermedier.
Protez fikse me 2 intermedier flexioni sht 8 her m shum
(23).
Protez fikse me 3 intermedier fleksioni 27 her m shum 3 .
Nj intermedier me trashsi okluzo-gingivale 2 mm do t prkulej
8 her m shum, nse trashsia e intermedierit do t
prgjysmohej.
Ur fikse mandibulare e gjat me dhmb t shkurtr, rezultatet
do t ishin zhgnjyese.
 Kur ura fikse zvendson m shum se dy
dhmb duhet t konsiderohet rrezik.
Faktort biomekanik dhe rezistenca e
materialeve luajn nj rol t rndsishm n
dshtimin e restaurimeve me gjatsi t madhe.
Dhmbt me paradontoz dhe lvizshmri t
theksuar shrbejn si dhmb shtyll pr urat
fikse dhe shinat (splint).
Mjekt e trajnuar mir dhe t aft n pacient
t zgjedhur dhe shum t motivuar.
 Protezat e gjata kan gjithashtu mundsi t prodhojn
forca prdredhse, kur dhmbt jan t dobt.
T gjitha urat t vogla apo t gjata prkulen me nj
far madhsie.
Forcat dislokuese dhe t dmshme jan mezio-distalet
mbi ankoruesit sesa vestibulo-lingualet (fig.7-18).
Dhmbt shtyll primar n kufi me defektin.
Dhmb shtyll sekondar larg hapsirs pa dhmb
(fig.7-19)
Kurbatura e arkods dentare ka ndikim mbi forcat q
ushtrohen mbi urn.
Intermedieri shtrihet jasht linjs q bashkon dhmbt
shtyll, ai vepron si lev duke prodhuar lvizje torku
321 1 2 3 ur frontale.
 Merren masa pr t kompensuar torkun:
Rritja e retensionit n ann e kundrt t
krahut t levs dhe n nj distanc nga
linja q bashkon dhmbt shtyll, t
barabart me gjatsin e krahut t levs.
4321 1234
 Probleme t veanta
Dhmbt shtyll t mesit

Konektort rigid (bashkimet metalike) midis intermedierve dhe

ankoruesve jan m t preferueshmit pr t prgatitur pjesn m
t madhe t urave fikse. Kjo siguron stabilitet duke minimizuar
stresin q shoqron restaurimin.
Dhmbt q jan n mes t defektit lvizin. Lvizjet n drejtim
vestibulo-lingual variojn nga 56-108 milimikron dhe n drejtim
intruziv 28 milimikron.
Dhmbt anterior lvizin m shum n drejtim V-L pr shkak t
kurbaturs s harkads sesa nj molar.
Ka nj teori q thot se forcat transmetohen mbi ankoruesit
terminal fundor si rezultat i rolit t pikmbshtetjes (fulkrumit) q
luan dhmbi shtyll i mesit duke shkaktuar dshtim t ankoruesit
m t dobt.
 Standlee dhe Caputo sugjerojn se shkaku i dshtimit, vjen nga
tensioni midis ankoruesit terminal dhe dhmbve shtyll
prkats.
Ka disa limite pr t rritur aftsin e ankoruesve pr t prballuar
forcat zhvendosse, kjo me qllim q t neutralizohen efektet e
ktyre forcave.
Prdorimi konektorve jo rigid.
Puthitja shum e mir e urs.
Konektori jo rigid sht i mjaftueshm pr t parandaluar
transferimin e forcave nga pjesa q ngarkohet n pjesn tjetr t
protezs parciale fikse. Korrektori jo rigid sht nj bashkim
mekanik midis intermedierit dhe ankoruesit q ndrpret forcat.
Prdorimi i nj korrektori jo rigid kufizohet vetm n proteza fikse
q zvendsojn nj dhmb.
 N ur fikse jo rigide i transmeton forcat
m shum mbi kockn mbshtetse sesa
i prqendron ato n konektor.
Vendosjen e konektorit n form
bishtdallndysheje konektori duhet t
vendoset brenda kontureve distale
normale t dhmbit shtyll t mesit dhe
pjesa n form T-je duhet t vendoset n
pjesn meziale t intermedierit distal.
 Dhmbt molar shtyll t
inklinuar
Inklinimi mezial i molarit t dyt.
S bashku me t inklinohet dhe molari i tret. Ky bhet
penges pr tu aplikuar ura.
Kur inklinimi i theksuar shum dhe sht penges
ather vendosim aparat ortodontik pr t br
distalizimin e tij. Kjo bhet me aparate fikse pr 3 muaj.
Pas korrigjimit vendoset nj ur fikse provizore pr t
parandaluar recidivat.
N kt rast n molarin prdorim nj kuror 3/4 pa e
prfshir plotsisht ann proksimale distale.
Mund t prdoret kuror teleskopike.
Konektori jo rigid sht nj zgjidhje tjetr pr nj
dhmb shtyll t inklinuar n urn fikse.
 Protezat fikse q zvendsojn
kaninin
Diagnoza : 2 x 45
Kto ura jan t vshtira, sepse kanini shtrihet
jasht linjs q bashkon dy dhmbt shtyll.
Ura q zvendson kaninin maksilar i
nnshtrohen m shum stresit sepse forcat
transmetohet jasht n drejtim labial n harkun
maksilar. N kaninin mandibular forcat
drejtohen brenda n drejtim lingual duke
goditur pjesn e jashtme t harkut (pikn m t
fort).
Kanini restaurohet m mir me nj proteze
parciale t lvizshme.
 Urat fikse me element t varur
Intermedieri i varur shrben si lev kur ke nj protez
fikse me 3 element, forcat q aplikohen mbi
intermedier transmetohen n mnyr t barabart mbi
dhmbt shtyll.
Kur ke nj intermedier t varur ai vepron si lev q
tenton t zhytet nga forcat me nj vektor okluzat t
theksuar.
Dhmbt shtyll me ur fikse t varur duhet t
vlersohen nga ana biologjike.
Mungon laterali, kanini prdort si dhmb shtyll. Tek
centrali mund t prdoret nj inlay.
Principi kryesor sht q intermedieri duhet t
vendoset n ann meziale.