Professional Documents
Culture Documents
Đầu tiên cho em xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành và sự kính trọng
đến trường Đại học Tôn Đức Thắng và đặc biệt là giáo viên hướng dẫn thầy
Phạm Tài Thắng đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo nhóm em trong suốt quá trình
thực hiện báo cáo này.
Do kiến thức còn hạn hẹp nên không tránh khỏi những thiếu sót trong cách
hiểu, lỗi trình bày. Nhóm em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của
thầy và Ban lãnh đạo trường Đại học Tôn Đức Thắng để báo cáo đạt được kết
quả tốt hơn.
CHƯƠNG I. MỞ ĐẦU........................................................................................6
3.2. Xây dựng quy trình vận hành an toàn cho máy tiện.....................................23
Bảng 1.1 So sánh tình hình TNLĐ trên cả nước nửa đầu năm 2020 và nửa đầu
năm 2021...............................................................................................................6
CHƯƠNG I. MỞ ĐẦU
Bảng 1.1. So sánh tình hình TNLĐ trên cả nước nửa đầu năm 2020 và
nửa đầu năm 2021
Bảng 1.1 So sánh tình hình TNLĐ trên cả nước nửa đầu năm 2020 và nửa
đầu năm 2021
Trong những lĩnh vực sản xuất kinh doanh xảy ra nhiều TNLĐ chết người thì
lĩnh vực cơ khí và luyện kim chiếm 7,89% tổng số vụ và 7,38% tổng số người
chết.
Nhận thấy được tình hình tai nạn lao động có xu hướng tăng, qua bài báo cáo
này muốn truyền đạt đến mọi người về quy trình vận hành an toàn đối với máy
tiện trong lĩnh vực gia công cơ khí để có cái nhìn khác hơn và có kiến thức về an
toàn trong vận hành, tránh những tai nạn có thể xảy ra.
Tiện là thời đoạn gia công không thể thiếu trong xưởng gia công cơ khí, giúp
cung ứng ra những yếu tố máy phục vụ cho việc lắp ráp máy móc. Máy tiện là
máy cắt kim loại, được sử dụng rộng rãi để gia công những mặt tròn xoay như:
mặt trụ, mặt định hình, mặt nón, mặt ren vít, gia công lỗ ren, mặt đầu cắt đứt và
ko tròn xoay, hình nhiều cạnh, ellipse, … Máy tiện là máy cắt kim loại, sở hữu
di chuyển chính là di chuyển quay tròn quanh tâm của phôi tạo ra tốc độ cắt. Di
chuyển chạy dao là di chuyển tịnh tiến của dao gồm: chạy dọc và chạy ngang.
Phân loại máy tiện, căn cứ theo công dung của máy:
Theo khối lượng
- Loại nhẹ: có khối lượng <500Kg
- Loại trung: có khối lượng <4000Kg
- Loại nặng: có khối lượng <50 tấn
- Loại siêu nặng: có khối lượng <400 tấn
Theo công dụng máy
- Máy tiện vạn năng: loại máy ra đời sớm nhất - được sử dụng nhiều nhất
và rất phổ biến hiện nay. Máy được dùng để gia công mặt trụ ngoài, côn
ngoài, ren vít ngoài, mặt trụ trong, côn trong, ren vít trong, tiện chép
ngoài…
- Máy tiện nhiều dao (máy tiện rêvônve): cùng một lúc có nhiều dao tham
gia cắt với mục đích khác nhau (tiện, khoan, cắt ren ,…).
- Máy tiện tự động và bán tự động là loại máy mà các thao tác và nguyên
công được thực hiện tự động hoàn toàn hay một phần.
Hình 1.3 Máy tiện tư động Hình 1.4 Máy tiện bán tự động
- Máy tiện chuyên dùng chỉ để thực hiện một số công việc nhất định, hay
gia công một loại hình hạn chế như tiện bánh xe lửa, tiện hớt lưng…
- Máy tiện đứng: Máy có thiết kế đa trục, trục đảo, dao quay, chân đế
nhỏ… ứng dụng trong gia công các chi tiết khó và phức tạp.
Hình 1.6 Máy tiện đứng
- Máy tiện cụt có mâm cặp lớn quay thẳng đứng hay nằm ngang để gia
công chi tiết có đường kính lớn đến 20m.
Bộ phận cố định:
- Bệ máy; hộp chạy dao; hộp tốc độ.
- Bệ máy (chân máy): Chân chịu toàn bộ tải trọng của máy và được cố định
chắc chắn xuống sàn bằng bu long móng.
- Hộp chạy dao (hộp số): hộp số thay nhanh được đặt bên dưới ụ trục chính
và chứa một số bánh răng có kích thước khác nhau.
- Hôp tốc độ (ụ trục chính): bộ phận tạo ra chuyển động quay của dụng cụ
cắt. Chúng quyết định tốc độ cắt và khả năng tải cắt gọt của máy. Đồng
thời ảnh hưởng đến độ chính xác của các sản phẩm chi tiết được gia
công.
Bộ phận di động:
- Bàn xe dao; ụ động.
- Hộp xe dao: Hộp xe dao nằm giữa ụ trục chính và ụ trục động và phục vụ
mục đích đỡ, dẫn hướng và tiếng dạo cho dụng cụ trong quá trình vận
hành. Các bộ phận chính của dao:
Xe dao là một đúc hình chữ H gắn trên đường trượt dẫn hướng. nó
chung cấp và đỡ cho trượt ngang, đài phao phức hợp và đài dao.
Trượt ngang được gắn trên đầu xe dao và nó cung cấp chuyển động
nagng tự động cho dụng cụ cắt.
Đài dao phức hợp: được lắp trên phần còn lại đài phức hớp và nó
kẹt chặt dụng cụ cắt hoặc giá đỡ dụng cụ ở độ cao thích hợp so với
đường tâm gia công.
Tấm bao xe dao: được gắn chặt vào xe dao và nó chứa các bánh
răng, ly hợp và đòn bẩy cần thiết để di chuyển xe dao hoặc trượt.
Sự gắn đồng thời của cần tách đai ốc và cần tiến dao tự động sẽ
ngăn cản việc vận chuyển dọc theo thân máy tiện.
- Bàn dao: kẹp chặt dao và thực hiện chuyển động chạy dao dọc và chạy
dao ngang.
- Ụ động (ụ sau): Được đặt ở vị trí đối diện với trục chính. Ụ động di
chuyển dọc theo trục Z của máy tiện. Chúng thường dùng để đỡ một đầu
của vật gia công và lắp các dụng cụ như mũi khoan, khoét, taro. Có thể
lắp đầu chống tâm khi tiện trục dài hoặc lắp mũi khoan khi thực hiện
khoan tâm trên trục.
Bộ phận điều khiển:
- Các tay gạt, du xích; trục vít me (tiện ren); trục trơn (tiện trơn).
- Các tay gạt: có các chức năng khác nhau:
Tay gạt khởi động máy
Tay gạt điều khiển tốc độ quay
Tay gạt điều chỉnh hướng tiến dao khi máy quay một chiều
Tay gạt chỉnh tốc độ quay
- Trục vít me: Đây là trục vít ren dài, chỉ được sử dụng để thực hiện nguyên
công tiện ren. Nó cũng có thể được sử dụng để thực hiện các nguyên công
gia công tiện trên một số loại máy tiện giống như trục chạy dao.
- Trục trơn: Nó được sử dụng để di chuyển xe bàn dao từ trái sang phải và
ngược lại.
Yếu tố nguy
Mối nguy Diễn biến và hậu quả
hiểm
Yếu tố có
Mối nguy Diễn biến và hậu quả
hại
Tiếng ồn Tiếng ồn phát ra từ trục quay
với bánh răng truyền động
Trục quay và bánh răng
trực tiếp gây ra điếc nghề
nghiệp
Bánh răng, dây đai Mòn bánh răng, đứt gãy, độ
căng dây đai không chính xác
tạo ra tiếng ồn, để lâu tiếng ồn
càng lớn
Vòng bi trục chính bị hỏng tạo
Rung Vòng bi trục chính ra rung. Nếu để lâu sẽ dẫn đến
co cứng và tê liệ mạch máu
Mô tả diễn biến:
Tại nhà máy gia công kim loại ở Nga, người thợ máy 52 tuổi đã tử vong do bị
cuốn vào máy tiện đang hoạt động. Theo video ghi lại, người thợ này đang thực
hiện công việc gia công một thanh thép tròn dài 103 inches, dài hơn chiều dài
máy tiện 24 inches và được gá vào mâm cặp tự chế có khả năng xoay theo máy
tiện. Tai nạn xảy ra khi người này cố gắng với lấy cặp găng tay để trên máy, tuy
nhiên tay áo của ông đã mắc vào mâm cặp đang chuyển động với tốc độ cao,
cuốn ông vào và xoay ông ta tới chết.
Trong quá trình làm việc vận hành máy tiện, người lao động không trang bị PPE
sẽ dẫn tới bị phoi bắn vào mắt, bỏng, hít phải bụi kim loại, điện giật, ….
Khi làm việc không chú ý, khi lơ là sẽ dẫn đến bị kẹt tay vào bánh răng.
Tóc, khăn quàng cổ bị quấn vào vật gia công hay mâm cặp. Nguyên nhân do tóc
không gọn, không đội mũ, khăn quàng không gọn, khi thao tác dễ bị cuốn vào
cơ cấu quay.
Vạt áo, tay áo bị quấn vào vật gia công hay trục vít me
3.2. Xây dựng quy trình vận hành an toàn cho máy tiện
3.2.1. Cơ sở xây dựng quy trình
Máy tiện là một thiết bị công nghiệp được sử dụng rộng rãi, có nhiều nguy cơ
tiềm tàng gây nguy hiểm cho người vận hành chúng. Máy tiện thường hoạt động
với tốc độ lớn nên khá nguy hiểm trong quá trình sử dụng. Do đó, nhằm tránh hư
hỏng máy và đảm bảo an toàn cho người vận hành, chúng ta cần phải thiết lập
và các tuân thủ quy tắc an toàn.
Nghiêm cấm:
- Sử dụng máy đang trục trặc có dấu hiệu bị hỏng. Lập tức báo cáo nếu thiết
bị trục trặc.
- Để máy chạy mà không có người giám sát.
- Điều chỉnh mâm cặp, phôi khi máy vẫn đang hoạt động.
- Gỡ phoi bằng tay không.
- Gá vật có kích thước không phù hợp với máy.
- Đặt dụng cụ bừa bãi trên máy.
Tiện được xem là một phương pháp cắt gọt kim loại phổ biến trong lĩnh vực gia
công cơ khí, giúp chế tạo ra các chi tiết máy phục vụ cho việc lắp ráp máy móc.
Máy tiện cũng chiếm một phần không nhỏ tổng số thiết bị trong phân xưởng gia
công cắt gọt. Với cấu tạo và nguyên lý hoạt động phức tạp, việc tồn tại các yếu
tố nguy hiểm xung quanh máy tiện là không thể tránh khỏi. Do đó ta cần phải
bảo đảm an toàn cho người lao động làm việc với máy tiện thông qua quy trình
vận hành an toàn.
Để thiết kế được quy trình vận hành này, nhóm chúng em đã thực hiện nghiên
cứu về các yếu tố nguy hiểm khi vận hành máy tiện, từ đó đưa ra các giải pháp
giảm thiểu rủi ro trước, trong và sau khi vận hành máy. Quy trình trên đã bảo
đảm an toàn cho phần lớn các hoạt động vận hành và có thể áp dụng được vào
thực tế.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
http://cokhithanhduy.com/quy-trinh-cong-nghe-gia-cong-tien-tru-tron-cach-lua-
chon-che-cat-khi-tien/
https://vieclamnhamay.vn/tin-tuc/may-tien-la-gi-goi-ten-8-loai-may-tien-pho-
bien-hien-nay#mytinvnnng
http://cokhithanhduy.com/may-tien-la-gi-cac-loai-may-tien-thong-dung-hien-
nay/
google.com/search?
q=tai+nạn+khi+gia+công+tiện&tbm=vid&ei=RnhuY5H6HoK5hwPZ6oXADA
&start=10&sa=N&ved=2ahUKEwiRtYeWxqb7AhWC3GEKHVl1AcgQ8tMDe
gQIDhAE&biw=1707&bih=828&dpr=1.13
file:///C:/Users/DELL/Downloads/AkinyemiSafetyJour.pdf