Họ và tên: Hoàng Minh Trang

Mã sinh viên: 2051100039

Lớp: Quảng Cáo K40

Môn: Cơ sở văn hóa Việt Nam

BÀI TẬP THỰC HÀNH

Câu 1: Tìm hiểu về văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần

Văn hóa Đại Việt thời Lý – Trần (1009 – 1400)

Văn hóa sinh Tổ chức xã hội, thành

Khái quát Văn hóa sinh hoạt tinh thần Ý nghĩa
hoạt vật chất quách

- Thời đại - Thành tựu to 1. Tín ngưỡng, tôn giáo 1. Tổ chức xã hội - Văn hóa
Lý – Trần lớn nhất là - Văn hóa tinh thần tiếp nối văn hóa thời - Vua là chủ sở hữu Lý–Trần là
là thời kỳ xây dựng Ngô – Đinh – Tiền Lê, nhưng các tư tưởng tối cao với đất đai và một trong
huy hoàng được Kinh tôn giáo bắt đầu thể hiện đậm nét hơn và nhà vua tiến hành những giai
của lịch sử thành Thăng có sự phân hóa rõ rệt. phân phong ruộng đất đoạn phát
Việt Nam, Long. - Phật giáo phát triển ở khắp mọi nơi, tư cho các vương hầu, triển đỉnh cao
hai triều đại tưởng giáo lý Phật giáo ngấm sâu vào suy quý tộc trong lịch sử
phát triển - Trong khu nghĩ, tình cảm và cuộc sống của mọi tầng - Các vương hầu, quý văn hóa của
nối tiếp vực kinh lớp dân chúng. Từ vua chúa đến dân chúng tộc, quan lại không Việt Nam.
nhau gần 4 thành Thăng ai cũng sùng mộ Đạo Phật. có chế độ lương bổng - Về nhiều
thế kỷ và Long cũng - Các làng quê chỗ nào cũng có chùa (là mà sử dụng ruộng đất mặt thì văn
thể hiện có được xây một trung tâm văn hóa ở kinh đô và các xóm nhà vua ban cho để hóa thời Lý–
nhiều nét số ngôi chùa: làng, là nơi thờ Phật, thực hiện các nghi lễ phát canh, thu tô cho Trần là nền
tương Chùa Diên tôn giáo, cũng là trung tâm dạy học; nơi tá điền lấy nguồn lợi tảng khởi đầu
đồng. Hựu, chùa hội họp dân chúng sinh hoạt làng xã hoặc mà sinh sống. mang tính
- Đây cũng Hưng Thiện, tổ chức lễ hội), nhà sư là tầng lớp trí thức - Những người được định hình
là thời kỳ chùa Thắng có uy tín với dân chúng. hưởng ruộng đất vua thực sự cho
văn hóa Nghiêm,… - Từ triết lý từ bi – xuất thế - tu tiên của ban phải thực hiện văn hóa
Việt Nam - Những ngôi Đạo Phật của Ấn Độ, Trung Quốc, khi vào nghĩa vụ với nhà truyền thống
được phục chùa Phật nước ta đã chuyển sang triết lý Từ bi – nước về kinh tế, của Việt
hưng mạnh Tích, chùa Nhập thế nhằm phát huy hết khả năng của chính trị, quân sự. Nam thời tự
mẽ. Giạn, chùa con người. - Chế độ điền trang chủ sau
- Hào Yên Tử, chùa - Thiền Tông, Tịnh Độ Tông, Mật Tông thái ấp là nền tảng cả ngàn năm
quang của Dâu, chùa cùng các tông phái của Phật Đại thừa Bắc chủ yếu quy định một Bắc thuộc và
văn hóa Keo, chùa Tông và Phật Tiểu thừa Nam Tông đều số đặc điểm văn hóa là hình mẫu
Đông Sơn Thái Lạc,… được truyền bá vào Đại Việt, ngoài ra thời đại Lý-Trần. để các triều
được tỏa đều là những Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử cũng đã 2. Thành quách (Kinh đại quân chủ
sáng sau ngôi chùa nổi được sáng tạo ra phù hợp với tâm thức và đô Thăng Long) Việt Nam sau
một thời tiếng ở nước văn hóa Việt - Được xây dựng ven này lấy để
gian bị lu ta được xây - Nho giáo và Đạo giáo cũng dần phát huy bờ sông Hồng, nơi soi chiếu, sửa
mờ. dựng vào thế ảnh hưởng cùng với Phật giáo. trung tâm trời đất đổi về giáo
- Triều đại kỷ XI – XIV. - Tư tưởng chính trị và tâm linh tín ngưỡng được kết cấu bởi 3 dục, khoa cử,
Lý – Trần - An Nam tứ của người dân Đại Việt thời Lý – Trần là vòng thành: Thành tôn giáo tín
cùng dựa đại khí (4 hiện sự kết hợp giữa Nho – Phật – Đạo. Nội, Thành Trung, ngưỡng,
trên cơ sở vật bằng đồng 2. Giáo dục Thành Ngoại. chính trị,
của nền cỡ lớn của An *Triều Lý - Kinh thành có 4 quân sự, văn
kinh tế điền Nam) là - Vua Lý Nhân Tông (1072-1128) đã cổng ở 4 hướng: học nghệ
trang, thái những kỳ tích không ngừng mở mang việc học tập, thi cử Tường Phù (Đông), thuật,...
ấp. của giai đoạn (tổ chức nhiều kỳ thi, khoa thi để chọn Quảng Phúc (Tây),
này (gồm nhân tài và chọn người làm quan) Đại Hưng (Nam),
Chuông Qui - Vua Lý Anh Tông (1138-1175) đã cho Diệu Đức (Bắc)
Điền và tháp mở khoa thi trong cung điện nhà vua - Cổng thành phía
Báo Thiên ở (1139), cho khảo xét các quan văn võ Bắc có sông Tô Lịch
Thăng Long, (1162), mở khoa thi Thái Học Sinh (1165) chảy qua, phía Nam
vạc Phổ Minh thành là sông Kim
ở Nam Định, => Giáo dục, thi cử trở thành một lĩnh vực Ngưu, phía Đông
tượng Phật trọng yếu để xây dựng nền tảng chính trị, thành là sông Hồng.
chùa Quỳnh tuyên truyền,… - Trong kinh thành,
Lâm ở Quảng *Triều Trần vua cho xây dựng
Ninh. - Vua Trần Thái Tông (1125-1258) lên cung điện: Càn
- Văn Miếu – ngôi, 2 năm sau tổ chức thi con các nhà Nguyên, Tập hiền
Quốc Tử Tam giáo (1228), đến năm 1232 mở khoa Giảng Võ, Long An,
Giám được thi đầu tiên dưới triều Trần. … (được xây theo lối
khởi công xây - 1246, khảo quan văn quan võ cổ truyền, nhà làm
dựng từ thời - 1247, cho thi Thái học sinh nhưng bắt trên hệ thống cột gỗ,
Lý (1070) là đầu đặt ra danh hiệu Tam Khôi thưng ván bức bàn,
một quần thể - 1261, Vua Trần Thánh Tông mở khoa thi có nhiều tầng mái lợp
kiến trúc tiêu Thái y ngói âm dương, sử
biểu cho sự - 1267, Thánh Tông chọn những nho sinh dụng các hình rồng,
ảnh hưởng hay chữ để bổ vào quán, sảnh, viện. phượng bằng đất, rất
của Nho giáo - 1304, vua Trần Anh Tông cho cải cách kỳ sinh động để trang trí
vào nước ta. thi Thái học sinh theo thể lệ mới. trên bờ nóc và diềm
mái).
- 1323, vua Trần Minh Tông cho tổ chức
kỳ thi Thái học sinh để tuyển chọn nhân tài
cho đất nước
- Cuối thời Trần, vua Trần Thuận Tông
tiếp tục cho cải cách giáo dục và đưa việc
thi tuyển vào nề nếp chặt chẽ hơn
=> Việc học hành thi cử đã tiến bộ hơn
triều Lý, trường học được mở rộng hơn và
việc thi cử được đưa vào nề nếp chặt chẽ
hơn.
3. Văn học
- Một số tác phẩm văn học xuất hiện vào
thời này: Thiên đô chiếu của Lý Thái Tổ
(1009), Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ
của Trần Quốc Tuấn
- Văn học chữ Nôm ra đời và tồn tại song
hành cùng nên văn hóa chữ Hán.
- Nghệ thuật quân sự đã phát triển thành
một nền văn hóa quân sự với nguyên tắc,
 nguyên lý chặt chẽ được thể hiện qua sách
vở, tinh thần yêu nước thiết tha luôn được
thể hiện trong các tác phẩm văn học.

Câu 2: Tìm hiểu về văn hóa thời Pháp thuộc

Văn hóa Việt Nam thời Pháp thuộc (1884 - 1945)

Khái quát Văn hóa vật thể Văn hóa phi vật thể Tổ chức xã hội Ý nghĩa

- 1873: quân - 1802, Hoàng đế Gia 1. Chữ viết - 1804, vua Gia Long đã - Đây là cuộc
Pháp tấn Long quyết định - 1897, Thực dân Pháp cho mở quyết định quốc hiệu là giao lưu, gặp
công đánh đóng đô ở Phú Xuân trường hậu bổ, khuyến khích Việt Nam và cho xây gỡ mang tính
chiếm Bắc (Huế). Vua Gia Long học chữ quốc ngữ. dựng triều đình theo mô chất cưỡng
Kỳ lần thứ và các vua kế tiếp - Với khát vọng về một nền hình nhà nước phong bức, áp đặt
nhất. Minh Mạng, Thiệu giáo dục mới thay cho nền kiến trung ương tập của kẻ xâm
- 1874, triều Trị, Tự Đức tập trung giáo dục lỗi thời, sau khi các quyền chuyên chế. lược với
đình Huế đã xây dựng kinh đô trường học được mở ra, - Vua là tối cao, quyết người bị xâm
phải Ký với Huế trở thành trung Lương Văn Can, Nguyễn định tất cả mọi vấn đề lược, một
Pháp một tâm chính trị, kinh tế, Quyền phát động phong trào của đất nước. nước tư bản
Hiệp định văn hóa của cả nước. Đông Kinh nghĩa thục khuyến với quốc gia
đầu hàng tại - Nhiều đô thị đã khích toàn dân sử dụng chữ - Để tránh sự lộng quyền phong kiến.
Sài Gòn. được xây dựng khắp quốc ngữ thay cho chứ Hán và và mâu thuẫn giữa các Chính những
- 1882, Bắc Bắc – Trung – Nam. chữ Pháp, hiệu đính sách vở, phe phái trong triều, Gia đặc điểm nêu
Kỳ bị đánh - Ở những đô thị xuất sửa đổi phép thi cử, cổ vũ Long Nguyễn Ánh đã bãi trên đã tác
chiếm lần 2: hiện nhiều loại hình nhân tài, chấn hưng công bỏ chức tể tướng, không động mạnh
Hà Nội thất kiến trúc mới: những nghệ, phát triển báo chí, ra các đặt học vị Trạng Nguyên, mẽ đến xã
thủ, tổng đốc dãy nhà biệt thự kiểu tác phẩm văn minh dân tộc không phong Hoàng hậu hội Việt
Hà Nội miền Nam nước học sách. trong tam cung, không Nam, con
Hoàng Diệu Pháp. - Đầu TK XX, báo chí Việt phong vương cho hoàng người Việt
treo cổ tự - Tòa thị chính, Nam ra đời và bắt đầu phát thân quốc thích. Nam làm cho
vẫn. trường Viễn Đông triển. - Trong triều có 6 bộ: văn hóa Việt
- 1883, Pháp Bác Cổ, ngân hàng, - Ở các thành phố lớn như Hà Binh, Bộ, Hình, Lại, Lễ, Nam biến đổi
đánh chiếm thư viện, trường đại Nội, Sài Gòn tập trung tới Công không chỉ
Thuận An, học Đông Dương, hàng trăm tờ báo viết bằng các - Đất nước trải dài từ chịu sự tác
đe dọa kinh trường trung học Bảo thứ tiếng khác nhau:Hán Văn, Lạng Sơn đến Hà Tiên động của
đô Huế. hộ, nhà hát lớn, nhà Pháp Văn, Việt Văn, tiêu biểu: đòi hỏi phải phân chia nhân tố nội
- 28/8/1883, thờ theo phong cách Đông Dương tạp chí, Nam thành các đơn vị hành lực, nhân tố
triều đình kiến trúc Gotic. Phong tạp chí,… chính mới. Phương
Huế phải Ký Đông, mà
hòa ước Hác - Kiến trúc đô thị => Báo chí ra đời là nền tảng - Nhà vua cho lập sổ Địa phải đương
Măng với Việt Nam giai đoạn cho hoạt động thông tin, trao bạ ở các làng xóm để đầu với
Pháp. này phát triển mạnh đổi văn hóa mang tính chuyên nắm được sự biển đổi của những áp lực
mẽ theo xu hướng du nghiệp. ruộng đất và nhân khẩu. chính trị, áp
nhập những phong 2. Văn học - 1815, Gia Long cho ban lực văn hóa
cách của kiến trúc - Văn học chữ quốc ngữ dần hành bộ “Quốc triều hình ảnh hưởng từ
phương Tây, đặc biệt được thay thế văn học chữ luật” gồm 22 quyển với một nước
là kiến trúc Pháp => Hán, xuất hiện nhiều thể loại 398 điều luật quy định xử phương Tây
giúp cho nghệ thuật mới như tiểu thuyết, truyện phạt những phạm nhân xa xôi.
kiến trúc VN bước ngắn và phong trào thơ mới mắc tội hình để giữ -Văn hóa
đầu hòa nhập với với các tên tuổi Xuân Diệu, nghiêm kỷ cương phép thời Pháp
những quy chuẩn của Huy Cận, Chế Lan Viên,… nước. thuộc đã đưa
kiến trúc hiện đại - Xuất hiện nhiều quan điểm - Vua Gia Long có một vào đất nước
Châu Âu. nghệ thuật mới số chính sách quan tâm Việt Nam ta
- Do kiến trúc Pháp - Chủ nghĩa lãng mạn đặc biệt đến thúc đẩy sản xuất nhiều sự thay
vẫn còn nhiều bất cập phát triển, cùng với chủ nghĩa nông nghiệp ở Gia Định đổi lớn:
khi xây dựng ở nước hiện thực phê phán và phương thành và Bắc thành. + Những
ta, nhiều công trình pháp miêu tả, phân tích tâm lý - Đối ngoại: công trình
nhân vật một cách sâu sắc. kiến trúc
vẫn để lại dấu ấn của - Nhà văn hiện thực: Ngô Tất + Vua Gia Long tỏ ra Pháp vẫn còn
kiến trúc cổ VN. Tố, Nam Cao, Vũ Trọng thán phục nhà Thanh để tồn tại tới
- Văn hóa trang phục Phụng,… tranh thủ sự ủng hộ và ngày nay:
có sự thay đổi: trang 3. Nghệ thuật giữ yên biên giới phía Nhà hát lớn,
phục làng quê, giản - Dòng âm nhạc tiền chiến gắn Bắc, nhưng chèn ép các Bảo tàng lịch
dị, mộc mạc lùi xa với tên tuổi của các nhạc sĩ nước Chân Lạp và Ai sử quốc gia,
nhường chỗ cho trang thuộc nhóm Đồng Vọng, Văn Lao. Khách sạn
phục mới chốn thị Cao, Từ Linh Đoàn Chuẩn, + Với các nước phương Sofitel
thành. Hoàng Quý đi sâu ca ngợi tình Tây, Gia Long thấy sự đe Legend
=> Sự biến đổi văn yêu quê hương, tình yêu đôi dọa tư bản lên ngai vàng Metropole,…
hóa không chỉ tác lứa. nên tỏ ra thờ ơ, lạnh nhạt, + Báo chí ra
động trên quy mô xã - Nghệ thuật hội họa phát triển bất hợp tác (khước từ đời như một
hội, mà còn tác động mạnh mẽ. những yêu sách của Anh phương tiện
đến cuộc sống sinh - Trường Mỹ thuật Đông và Pháp về buôn bán, cửa phản ánh các
hoạt, tình cảm của Dương trở thành một trung biển, đất đai) sự kiện,
mỗi người dân VN. tâm đào tạo hội họa hiện đại. tuyên truyền
- Các nghệ sĩ VN đang trên tư tưởng, văn
con đường tìm cách thể hiện hóa một cách
mới, gắn bó giữa hình thức và hiệu quả,
nội dung để phản ánh khát nhanh chóng,
vọng, nỗi nhớ thương với đất chuyên
nước con người nghiệp.
- Dòng thơ ca cách mạng đạt + Ở thời đại
đến đỉnh cao với nhiều bài thơ này, lần đầu
nổi tiếng của Hồ Chí Minh, Tổ tiên trên một
Hữu, Xuân Thủy, Lê Đức lãnh thổ
Thọ,… khẳng định niềm tin tất thống nhất từ
thắng cách mạng, ca ngợi quê Bắc vào Nam
hương,…. tổ chức hành
chính được
sắp đặt một
cách quy củ.