İstanbul Medipol Üniversitesi

Eşya Hukuku Pratik Çalışma 7

Sınırlı Ayni Haklar

OLAY I
Önünden yol geçmeyen (A)’ya ait (X) taşınmazı lehine, (A)’nın yola daha rahat çıkabilmesi
için (B)’ye ait (Y) taşınmazının bir bölümü üzerinde, geçit irtifakı kurulmuş ve yüklü
taşınmaz maliki (B)’ye, geçidi temizleme borcu yüklenmiştir. Yurt dışına taşınma kararı alan
(A), (X) taşınmazını kardeşi (C)’ye devretmiştir. Taşınmazı devralan (C), geçidin temizliğine
özen göstermeyen (B)’den, geçit olarak kullanılan yolun temizlenmesini talep etmektedir.
Yüklü taşınmaz maliki (B), hem bu talebi reddetmekte hem de (C)’nin yolu kullanmasına
karşı çıkmaktadır.

1) Yüklü taşınmaz maliki (B)’nin, (C)’nin yolu kullanmasına karşı çıkması mümkün
müdür? Açıklayınız.
2) Yüklü taşınmaz maliki (B)’ye geçidi temizleme borcu yüklenmesi ve bu borcun
yerine getirilmesini (C)’nin talep etmesi mümkün müdür? Açıklayınız.
3) Önceki sorulardan bağımsız olarak, bir süre sonra (B)’nin evinin arka bahçesine
havuz yaptırmaya karar vermesi, buna karşılık (C)’nin buna engel olmak istemesi
ihtimalinde, (B)’nin başvurabileceği herhangi bir yol var mıdır? Belirtiniz. 
4) Önceki sorulardan bağımsız olarak, belediyenin 5 yıl sonra (X) taşınmazı önünden
yol geçirmesi ihtimalinde (B)’nin geçit irtifakından kurtulabilmek için
başvurabileceği bir yol var mıdır? Belirtiniz.

OLAY II
Oğluna mali destek vermek isteyen (B), Kavacık’taki dairesi üzerinde oğlu (T) lehine 20 yıl
süre ile intifa hakkı tesis eder ve bu hak 23.03.2013 tarihinde tapu siciline tescil edilir. Bir
müddet bu dairede oturan (T), işi nedeniyle İzmit’e taşınmak zorunda kalarak bu daireyi
(K)’ya kiralar ve İstanbul’dan ayrılır. Bunu öğrenen (B), oğlundan başkasının daireyi
kullanamayacağı iddiasıyla, (K)’nın daireyi kullanmasına karşı çıkmaktadır. Bu husumet
sürerken ve (K) daireyi kullanmaya başlamışken, dairenin ahşap çatısında yağmurla birlikte
bir çökme meydana gelmiştir. (K) derhal intifa hakkı sahibi (T)’ye haber vermiş ve (T)
masraflarını kendi karşılayarak çatıyı ustalara tamir ettirmiştir. Kiracı (K), bu sırada yeni ev
alması sebebiyle kira sözleşmesini usulüne uygun feshederek yeni evine taşınmıştır. (B), oğlu
artık İzmit’te yaşadığı için Kavacık’taki dairesinde oğlu (T) lehine kurduğu intifa hakkını,
hakkın süresi dolmadan tapuda terkin ettirmek istemektedir. Bunu öğrenen (T) ise çöken
çatıyı onarırken harcamış olduğu masrafı babası (B)’den talep etmektedir.

5) (B)’nin, oğlundan başkasının daireyi kullanamayacağı iddiasıyla, (K)’nın daireyi

kullanmasına karşı çıkması mümkün müdür? Açıklayınız.
6) (B)’nin intifa hakkını terkini mümkün müdür? Açıklayınız.
7) (T)’nin çöken çatının onarım masraflarını (B)’den talep etmesi mümkün müdür?
Açıklayınız.

OLAY III
Ünlü bir doktor olan (H)aluk, çiftlik işlerinden hiç anlamadığı için, kendisine babasından
miras kalan ve tek başına malik olduğu çiftlik üzerinde, yıllarca çiftlik işleriyle uğraşmış olan
arkadaşı (K)ayhan lehine ivazlı bir intifa hakkı kurmuştur.
8) İntifa hakkını kurduktan bir süre sonra (K)ayhan’ı ziyarete gelen (H)aluk,
(K)ayhan’ın aşırı dozda kullandığı çok güçlü tarım ilaçları sebebiyle çiftlikteki doğal
su kaynağının temizlenemez biçimde kirlenmeye ve çiftlikteki ağaçların kurumaya
başladığını öğrenir. Haklarının tehlikeye düştüğünden şüphelenen (H)aluk’un bu
duruma karşı başvurabileceği hukuki imkânlar mevcut mudur? Gerekçeli olarak
cevaplayınız.

OLAY IV
(A)’nın Muğla’da son derece değerli bir arazisi bulunmaktadır. Müteahhit (M), bu arazi
üzerinde lüks bir otel inşa ederek 35 yıl boyunca malik sıfatıyla işletmek, 35 yılın sonunda
oteli (A)’ya devretmek teklifinde bulunur. (A) bu teklifi kabul eder ve (M) lehine bir irtifak
hakkı tesis eder. Taraflar arasındaki anlaşmaya göre (A), (M) ile aralarındaki bu hak sona
erdiğinde oteli devralırken müteahhit (M)’ye 400.000.000-TL ödeyecektir.  
Birkaç yıl sonra (A), Muğla’daki arazisini 600.000.000 TL karşılığında (T)’ye satar ve
devreder. 
9) (A) ile (M) arasındaki anlaşma uyarınca (M) lehine tesis edilen sınırlı ayni hakkı
belirtiniz. Bu hakkın kazanılması ne şekilde olur? Açıklayınız. 
10) Lehine tanınan hakkın sürenin dolması ile birlikte sona ermesi ile (M)’nin
sözleşmede kararlaştırılan 400.000.000-TL’yi yeni malik (T)’den talep edebilmesi
mümkün müdür? Açıklayınız.  

OLAY – V

(A)’nın, Antalya’da 20 dönümlük arsası ve bu arsası üzerinde yangın ve sele karşı sigorta
ettirdiği 15 dönümlük serası bulunmaktadır. Serasıyla ilgilenemeyen (A), çiftçi (B) lehine
arsası üzerinde ücret karşılığında 10 yıl için intifa hakkı tesis etmiştir. Çiftçi (B), serada sebze
ekimiyle uğraşmakta ve çıkan ürünleri semt pazarında satmaktadır. Bir müddet sonra, seranın
sulamasının daha rahat yapılabilmesi için çiftçi (B), sera üzerine sulama sistemi kurar. İntifa
hakkı sona ermek üzereyken ve kışın havaların mevsim normallerinin altında seyretmesiyle
Antalya’da don tehlikesi gündeme gelmiş ve çiftçi (B) seranın telef olmaması için malik
(A)’dan ısıtma ekipmanı kurulmasını talep etmiş ancak talebine karşılık bulamamıştır. Birkaç
gün sonra don nedeniyle seradaki sebzelerin tamamı telef olmuştur.

11) Seranın sigorta primlerini ve arsaya ait arazi vergisini ödeme borcu kime aittir?
Açıklayınız.
12) Serada yetişen sebzelerin mülkiyeti kime aittir?
13) Sera üzerinde sulama sistemi kurduran çiftçi (B), intifa hakkı sonunda kurdurduğu
bu sistemin ücretini malik (A)’dan talep etmektedir. Çiftçi (B) bu talebinde haklı
mıdır? Hangi şartlarda talep edebilir?
14) Don nedeniyle telef olan sebzeler nedeniyle malik (A)’nın çiftçi (B)’den herhangi bir
talep hakkı var mıdır?

OLAY – VI
Anadolu Hisarı’nda müstakil bir evde yalnız başına yaşayan (D), evini uygun birileri ile
paylaşmak istemektedir. Bu niyetle yaptığı araştırmalar sonucunda üniversite öğrencisi (T)’ye
evinin iki odasını tahsis eder ve tapuda tescil ile 5 yıllığına oturma hakkı tanır. Bir müddet
sonra (T), üniversiteden yakın arkadaşı (K)’ya kullandığı iki odadan birisini kiralar ve evde
birlikte yaşamaya başlarlar. Buna sinirlenen (D), (T) ve (K)’nın mutfak ve banyoyu
kullanmasını yasaklar.
15) (T)’nin, arkadaşı (K)’ya odanın bir kısmını kiralayabilmesi mümkün müdür?
16) (T)’nin mutfak ve banyoyu kullanmasının (D) tarafından engellenebilmesi mümkün
müdür? Açıklayınız.