Cặp phạm trù

Tất nhiên
và
Ngẫu nhiên
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
 Khái niệm
TẤT NHIÊN
chỉ những hiện tượng, quá trình do
những nguyên nhân bên trong của
kết cấu vật chất quyết định
và trong những điều kiện nhất định
nó phải xảy ra như thế chứ không
thể khác được.
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
NGẪU NHIÊN
chỉ những hiện tượng, quá trình
không do các nhân tố bên ngoài, do
sự ngẫu hợp nhiều hoàn cảnh bên
ngoài quyết định,
do đó nó có thể xuất hiện, có thể
không xuất hiện, có thể xuất hiện
như thế này, có thể xuất hiện như
thế khác.
2
 Mối quan hệ
biện chứng

giữa tất nhiên

và ngẫu nhiên

3
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
 Tất nhiên và ngẫu nhiên đều tồn tại khách quan,
độc lập với ý thức của con người và đều có vị trí,
vai trò nhất định đối với sự phát triển của sự vật.
1
* Cái tất nhiên có tác dụng chi phối sự phát triển của sự
vật,

* Cái ngẫu nhiên có tác dụng làm cho quá trình phát
triển của sự vật diễn ra nhanh hoặc chậm.

VD:
Một người nào đó chơi xổ số trúng số độc đắc với một giải thưởng là
số tiền rất lớn, điều đó sẽ giúp cho người đó có thể thay đổi số phận
của mình.

PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn

 * Tất nhiên và ngẫu nhiên tồn tại trong sự
2
thống nhất biện chứng với nhau.

● Cái tất nhiên bao giờ cũng vạch đường đi cho mình
xuyên qua vô số cái ngẫu nhiên.

● Còn cái ngẫu nhiên là hình thức biểu hiện của cái tất
nhiên, đồng thời là cái bổ sung cho cái tất nhiên.

5
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
 Tất nhiên và ngẫu nhiên có thể chuyển hóa
cho nhau trong những điều kiện nhất định.
3
+ Cái ngẫu nhiên có thể + Khi xem xét trong mối quan
chuyển hóa thành cái tất nhỉên hệ này thì sự vật, hiện tượng
và ngược lại. là cái ngẫu nhiên,

VD: trao đổi hàng hóa trong xã nhưng khi xem xét trong mối
hội nguyên thủy và xã hội hiện quan hệ khác thì sự vật, hiện
đại tượng đó lại là cái tất nhiên.

VD: Sương mù - một hiện tượng

tất nhiên của tự nhiên.

6
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
 Ý nghĩa phương pháp luận

- Trong hoạt động thực tiễn chúng ta phải dựa vào cái tất
nhiên, không thể dựa vào cái ngẫu nhiên.

- Tuy nhiên, trong hoạt động thực tiễn, ngoài phương án chính,
đòi hỏi người ta phải có các phương án dự phòng nhằm
chủ động đáp ứng những sự biến ngẫu nhiên có thể xảy ra.

- Vì cái tất nhiên thể hiện sự tồn tại của mình qua cái ngẫu
nhiên. Do đó, muốn nhận thức được cái tất nhiên phải thông
qua việc nghiên cứu, phân tích, so sánh rất nhiều cái ngẫu
nhiên.

7
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Thanks!
You can find me at:
Instagram #maikda
Facebook: Mai K Đa
Email: maikda@ussh.edu.vn