‫استاد ارجمند‪ :‬جناب آقای دکتر عزیزی‬ ‫پاسخ سواالت درس مدیریت ایمنی هوانوردی‬

‫پاسخ دهنده‪ :‬مسعود ارشدی‬

‫رکن اول ‪:‬خط مشی ‪ ،‬اهداف و منابع ایمنی‬ ‫‪.1‬‬

‫تعهدات مدیریت‬ ‫•‬
‫پاسخگویی و مسیولیت های ایمنی‬ ‫•‬
‫تعیین نفرات کلیدی ایمنی‬ ‫•‬
‫هماهنگی طرح واکنش اضطراری‬ ‫•‬
‫مستندات سیستم مدیریت ایمنی‬ ‫•‬
‫رکن دوم‪ :‬مدیریت ریسك ایمنی‬
‫شناسایی مخاطرات‬ ‫•‬
‫ارزیابی و مهار ریسك ایمینی‬ ‫•‬
‫رکن سوم‪ :‬تضمین ایمنی‬
‫سنجش و پایش عملکرد ایمنی‬ ‫•‬
‫مدیریت تغییر‬ ‫•‬
‫بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی‬ ‫•‬
‫رکن چهارم‪ :‬ترویج ایمنی‬
‫تحصیل و آموزش‬ ‫•‬
‫ارتباطات ایمنی‬ ‫•‬

‫‪ .2‬سیستم مدیریت ایمنی (‪ : )SMS‬رویکرد سیستماتیك به مدیریت(ایمنی ) که در برگیرنده ساختار سازمانی‪ ،‬پاسخگوئی‪ ،‬مسئولیتها‪،‬‬
‫خط مشیها و روشهای اجرایی الزم می باشد‪.‬‬

‫‪ :Hazard .3‬به شرایط یا شی با پتانسیل ایجاد صدمات به پرسنل‪ ،‬آسیب به تجهیزات یا سازه ها‪ ،‬از دست دادن مواد یا کاهش توانایی‬
‫انجام یك عملکرد محول شده را پتانسیل خطر می نامند‪ .‬در صنعت هوانوردی پتانسیل را میتوان چنین تعریف کرد که‪ :‬شرایطی که‬
‫میتواند باعث سانحه یا حادثه هواپیما شود یا به آن کمك کند‪.‬‬

‫‪ .4‬ایمنی (‪ )SAFETY‬در صنعت هوانوردی‪ :‬وضعیتی که در آن ریسك های مرتبط با فعالیت های هوانوردی که به عملیات وسایل پرنده‬
‫مربوط است و یا در پشتیبانی مستقیم عملیات وسایل پرنده می باشند به یك سطح قابل قبول کاهش پیدا کرده و کنترل میشوند‪.‬‬

‫‪ .5‬مثال عملیاتی‪ :‬بویینگ ‪ 737‬شرکت هواپیمایی اتیوپی در تاریخ ‪ 15‬آگوست ‪ ، 2022‬هر دو خلبان به خواب رفتند‪.‬‬

‫تحلیل‪ :‬یکی از خطرات رایج این است که ندانیم چقدر خستگی یا ‪ Fatigue‬بیش از حد معمول است‪.‬‬

‫در اینجا‪ ،‬موانع برای مقابله با رویداد پرخطر به طور مثال برای یك خدمه پروازی که که در حال مبارزه با خواب در حال پرواز است‬
‫می توان‬

‫‪1‬‬
 ‫برنامه آموزشی مکرر که عالئم خستگی را پوشش دهد‬ ‫‪)1‬‬
‫استفاده از چك لیست ‪ IMSAFE‬برای بررسی سالمت خود قبل از شرکت در پرواز نام برد‪.‬‬ ‫‪)2‬‬

‫رویداد نهایی یا ‪ Top Event‬در اینجا خوابیدن خلبانان در حین پرواز است‪ .‬اقدامات متقابلی جهت ‪ mitigate‬کردن‪:‬‬
‫استراحت کنترل شده با نام (‪ )Controlled Rest‬به یك فرصت جهت چرت کوتاه‪ ،‬برنامه ریزی نشده و داوطلبانه توسط‬ ‫‪)1‬‬
‫یکی از خلبانان با حضور موقت یك خدمه پروازی از کابین مسافران در پرواز به عنوان یك اقدام متقابل برای خستگی‬
‫پیش بینی نشده در پرواز می توان اشاره کرد‪.‬‬
‫ارایه یك مدل برای تعیین کمیت سطح خستگی به طوری که معیارهای از پیش تعریف شده را می تواند تنظیم کند‪.‬‬ ‫‪)2‬‬

‫عواقب خستگی بیش از حد از دست دادن کنترل پرواز و سانحه برای هواپیما خواهد بود‪.‬‬

‫مثال فنی‪ :‬خرابی موتور های ‪ JT8D‬هواپیماهای ام دی سری ‪ 80‬در ایران‬

‫تحلیل‪ :‬خطرات و تهدیدات مرتبط با ارزیابی ریسك موتورهای هواپیمای ام دی به روش ‪ Bowtie‬در ایران شامل عدم توانایی‬
‫کالیبریسیون ابزار متناسیب جهت اندازه گیری مقدار تورک پره های توربین در ایران ‪ ،‬نداشتن تجربه و آموزش کافی جهت انجام‬
‫بازرسی‪ ،‬نداشتن نرم افزار صالحیت دار و دقیق جهت مشخص کردن پارامترهای ‪ECTM‬‬

‫موانع‪ :‬انجام بازرسی تورک پره های توربین توسط دستگاه جایگزین‪ ،‬بازرسی های دوره ای متداوم ‪ ،‬بررسی هر گونه گزارش در مورد‬
‫وضعیت موتور ها از سوی خلبان ‪،‬‬

‫رویداد نهایی می توان با باال بودن دمای موتور باالتر از حد مجاز‬

‫اقدامات متقابل شامل‪ :‬کوتاه کردن فواصل بازرسی های دوره ای‪ ،‬شستشو موتور ‪ ،‬افزایش زمان گرم شدن موتور پس از استارت در پرواز‬
‫اول و پرواز با قدرت کمتر ‪ De rated take off‬می توان نام برد‪.‬‬

‫عواقب ناشی از باال بودن دمای موتور به علت خرابی پره های توربین یا کنده شدن آن ها می توان به خفه شدن موتور ‪Engine surge‬‬
‫در طول پرواز و نیاز به تعویض مداوم و پایین آوردن بی برنامه موتور و در یك سناریو منجر به سانحه پروازی گردد‪.‬‬

‫‪2‬‬