15.

IRUZKINA: EUSKADIKO AUTONOMIA ESTATUTUA (1936-10-04)

Maila: Lehen mailakoa

Testu mota: Zuzenbidezko testua

Egilea: Indalecio Prieto (PSOE) eta Jose Antonio Agirre (EAJ), eta
Errepublikako Gorteek berretsi zuten.
identifikazioa
Garaia: 1936/10/04, Fronte Popularra irabazi eta gero, II. Errepublika
garaian, Gerra Zibila hasita zegoela.

Hartzailea: Publikoa, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaia bereziki, oraindik lurralde

askea zelako.

Helburua Euskal Herriaren autonomia antolatzeko araudi juridikoa ezartzea

GAIA: Elgetako Estatutua

Barne analisia
Ideia nagusiak Estatutua eta zeintzuk diren bere helburu batzuk

2. mailako ideiak 1. art.: Lurraldetasuna, izen eta hizkuntz ofizialak

- Bizkaia, Gipuzkoa eta Araba probintziek autonomia
eskualdea osatzen dute.
- Eskualdearen izena Euzkadi izango da.
- Eskualdeko hizkuntza ofizialak: euskara eta gaztelania
5. art.: Eskumenetako bat:
- Euskal autonomian babesa eta ordena publikoa ziurtatzeko
bere polizia (Ertzaina) osatzeko eskubidea.
10. art.: Botere banaketaren xehetasunak
- legegilea,legebiltzarrarena eta betearazlea Eusko
Jaurlaritzarena
Bitarteko erabakia:
- Estatutua onartu eta 8 egun ondoren, zinegotziek Eusko
Jaurlaritzako lehendakaria aukeratuko dute.
- Hautaketa Bizkaiko gobernadore zibilak egiaztatuko du.
- Lehendakariak gobernua osatu (gutxienez 5 kide egon)
*artikuluen zenbakia amaieran ere ipini daiteke, lehentasuna artikulu
bakoitzeko ideiari emanez.

Iruzkina Testuingurua 1931n II. Errepublikaren aldarrikapena eman zen eta asmo
erreformatzaileen artean Lurralde banaketa edo autonomiena
zegoen, 1931ko konstituzioan agertuko dena.
Aurreko autonomia estatutu saiakerak: Lizarrako Estatutua eta
Batzorde Kudeatzaileen Estatutua. (Eusko Ikaskuntzaren proiektuan
oinarrituta)

Azalpena: 1936an Elgetako Estatutua testua Valentzian proposatu eta onartu

-aurrekari zen, ondorioz, euskal autonomia lortu zen. Estatutuaren ondoren,
- gertakizun lehen Eusko Jaurlaritza eratu zen. Estatutu hau soilik Bizkaian egon
- ondorioak zen indarrean, Gerra Zibilak honen aplikazioa baldintzatu zuelako.
Hilabete batzuk beranduago, 1937ko ekainean, frankistek Bilbo
hartu zuten eta Estatutua bertan behera geratuko zen.
 9 hilabete hauetako ekintza politiko eta militarrak

Estatutuak epe laburrean iraun zuen indarrean (1936ko urritik 1937ko ekainera) eta
Konklusioa Bizkaian bakarrik, baina garrantzitsua da, Euskal autonomia lortu zuen lehen saiakera
izan baitzen. Amaitzean Eusko Jaurlaritzak erbestean( Frantzia, AEB) jarraituko du 1979
arte