Baitang 1

Wikang Pasalita

Ilarawan ang mga larawan gamit ang mga salitang nasa

kahon .
 1. Ano ang nasa loob ng kahon?

bola ay ng

kahon nasa

loob Ang

2. Ano ang masasabi mo tungkol sa elepante?

malaki ay

elepante

Ang
3. Nasaan ang lapis?
Ang mesa
nasa ibabaw
ay ng lapis

4. Ilang mangga ang nasa mesa?

mangga sa
limang may
mesa

5. Ano ang dala ng bata?

May bata
hawak na
pakwan ang
PHONOLOGICAL AWARENESS

Panuto: Makinig habang binabasa ng guro ang pantig sa loob ng

kahon. Pagdugtungin ang tunog ng titik upang makabuo ng salita.

 1. m

2. b 3. l 4. n uya

5. t 6. b 7 p 8. s

9. k 10.l

ata ala
Alphabet Knowledge

Panuto: Gamit ang guhit, Pagdugtungin ang malalaki at maliliit na titik ng

alpabeto.

1. B w 2. W l 3. L m 4. P n 5. N k
6. A e 7. K b 8. S p 9. E a 10. M s
Phonics

Panuto: Piliin sa kahon ang tamang salita na kukumpleto sa pangungusap.

buhok bulaklak pusa daga

Kape bakay bola mesa

Kama mangga
1. Galit na____________.

2. Maliit na____________.

3. Lapis sa____________.

4. Mainit na____________.

5. Bilog na____________.

6. Malaking____________.

7. Malambot na____________.

8. Masarap na____________.
 9. Mabangong____________.

10. Mahabang____________.

Vocabulary Development

Kahulugan

Panuto: Pakinggan ang babasahing salita ng guro. Gamit ang guhit, idugtong ito sa
salitang kasing kahulugan na nasa kahon.

maligaya

1. maganda

marikit

matayog

2. mataas

maiksi

maligaya

3. masaya

malungkot

mabagal

4. mabilis

matulin
 tamad

5. magaling

mahusay
Kasalungat

Panuto: Pakinggan ang babasahing salita ng guro. Gamit ang guhit, idugtong ito sa
salitang kasing kahulugan na nasa kahon.

maliit

1. malaki

malawak

mahina

2. malakas

malambot

malungkot

3. mabagal

mabilis

masama

4. mabuti

mahiyain

maiksi

5. mahaba

mataas
Reading Comprehension
Reading Comprehension
 Ang payong ni Pina

Ang payong ni Pina ay kulay pula

May palamuting larawan na pinya at

papaya May paruparo ding nakaguhit

Tunay na kayganda!

Umulan man o umaraw,

Ito ay lagi niyang dala!

Bilang ng mga salita: 34

1. Sino ang bata sa kuwento? (Literal)

a. Pia

b. Pina

c. Pipa
2. Ano ang kulay ng payong ni Pina?

(Literal) a. dilaw

b. asul
 c. pula

3. Bakit laging dala ni Pina ang kanyang payong?

(Paghinuha)

a. Upang maipakita sa kanyang mga kaibigan b.

Upang magamit niya umaraw man o umulan c.

Upang ipagmalaki na may payong siyang dala

4. Alin sa sumusunod ang isa pang magandang pamagat

para sa kuwento? (Pagsusuri)

a. Ang Payong na Pula

b. May Payong Siya!

c. Makulay na Bagay
Baitang 1

Phonics

1. Pusa
2. Daga
3. Mesa
4. Kape
5. Bola
6. Bahay
7. Kama
8. Manga
9. Bulaklak
10.Buhok

Vocabulary Development

Kasingkahulugan

1. Marikit
2. Matayog
3. Maligaya
4. Matulin
5. Mahusay
Kasalungat
 1. Maliit
2. Mahina
3. Mabilis
4. Masama
5. Maiksi
Reading Comprehension
1.b
2.c
3.b
4.a

Kahulugan ( Scoring Guide)

(1-5 Aytems)
5 – Malaya
3 – 4 Instraksyunal
1 – 2 Kabiguan

(1 – 10 Aytems)
9-10 – Malaya
5 – 8 – Instraksyunal
1 – 4 - Kabiguan
Baitang 2

Alphabet Knowledge

Panuto: Bilugan ang lahat ng katinig sa loob ng kahon. Sabihin ang ngalan ng bawat
letra.
Phonological Awareness

Ituro ang larawan at sabihin ang pangalan.

Ito ay aso.

Ano ang unang tunog ng salitang aso?

Ano ang huling tunog sa salitang aso?

 Sabihin ang unang pantig ng mga salita.

lata tama

gripo
plato

baka
trumpo

globo
keso

mali
pato

Phonics

Pagpapantig

Panuto: Basahin ang nga salita. Pantigin ang mga titik upang mabasa ng maayos ang
mga salita.

1. sa 6. braso
2. at 7. tasa

3. mag 8. mga

4. bote 9. prito

5. puto 10. prutas

Vocabulary Development

A. Kahulugan ng mga Salita

Babasahin ng guro ng dalawang beses ang mga pangungusap sa

ibaba. Piili ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa mga
pagpipilian. Isulat ang titik ng tamang sagot.

Halimbawa.

Malinamnam ang tindang biko sa kantina ng paaralan.

Ano ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa pangungusap.

A. mahal B. masarap C. malinaw D. matalino

Magsimula rito:

1. Ang mga bata ay masayang naglalaro ng piko.

A. malungkot B. maligaya C. masama D. tahimik 2.

Nabalita ang aksidenteng nangyari sa Barangay Mabini.

A. okasyon B. contest C. eskena D. sakuna

3. Si Mang Jose ay mayaman dahil nagmamay-ari siya ng mga

mamahaling sasakyan.

A. dukha B. mahirap C. sagana D. hikahos

4. Malumbay si Kuya Roy dahil sa pagtalo ng kanilang koponan sa

basketball.

A. maligaya B. masaya C. malungkot D. mahirap 5. Natatangi ang

kanyang karikitan sa pagkapanalo niya patimpalak. A. karunungan B.

kagandahan C. kasayahan D. kagitingan

Basahin ang mga salita sa loob ng mga puso. Isulat ang malaking kaisipan
ng tatlong walang kulay.

Halimbawa:

Kulayan ang puso na may salita na hindi kabilang sa grupo.

asul pula berde bilog

Malaking Kaisipan: Kuay

Magsimula rito:

gunting papel glue kutsara

Malaking Kaisipan:

__________________________________________ pulis ama ina anak

Malaking Kaisipan:

__________________________________________ palengke guro pulis pari

Malaking Kaisipan:
 __________________________________________ repolyo pakwan patatas

talong

Malaking Kaisipan:

__________________________________________ biko kamatis bawang

sibuyas

Malaking Kaisipan: __________________________________________

Oral Fluency

Basahin nang malakas at wasto ang mga sumusunod na

salita. 1. bata 6. gripo

2. aklat 7. masarap

3. alamat 8. sampu

4. alahas 9. humahalimuyak 5. masama 10.

halaman

Baitang 2

Vocabulary Development

1.b

2.d

3.c

4.c

5.b
Malaking Kaisipan

1. Kutsara
2. Pulis
3. Palengke
4. Pakwan
5. biko

Kahulugan ( Scoring Guide)

(1-5 Aytems)
5 – Malaya
3 – 4 - Instraksyunal
1 – 2 - Kabiguan

(1 – 10 Aytems)
9-10 – Malaya
5 – 8 – Instraksyunal
1 – 4 – Kabiguan

Baitang 3

Phononlogical Awareness

Basahin ang mga sumusunod. Alamin ang kasingtunog na

salita. Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. kalabaw A. sitaw B. watawat C. walis 2. paaralan A.

paa B. karangalan C. mag-aaral 3. damit A. gamit B.

damo C. salamin 4. kamay A. kumot B. kama C. damay 5.

biko A. bilog B. piko C. bakod 6. bulag A. bula B. bulok C.

dalag 7. talas A. dalas B. sine C. laso 8. pulis A. mabait B.

puso C. buwis 9. mabigat A. masarap B. habagat C. gatas

10. masa A. alahas B. tasa C. lansones

Ibigay ang pangalan ng lawaran. Bilugan ang salitang

kasingtunog nito
 1.
a. a. buhay b. bakod c. bakod

2.

a.pula b. dilaw c. asul

3. a. sanga b. kahon c. regalo

4. a. tasa b. pusa c. aso 5. a. ihaw b.

tala c. tali

Oral Language

Madilim ang langit. Lumalamig ang simoy ng hangin. Ulan ay unti-unting

pumapatak sa lupang tigang. Lumakas na buhos ng ulan. Kulong na dumadagong. at
kidlat na sumuwalat ay lubhang nakakagulat.
Maya-maya ay tumitila na. Kalangitan’y nagliliwanag at tumatamik. Sa ilang
sandali, bahaghari ay ngumiti.
Nang masdan ko ang paligid, mga halama’y tila nagagalak sa pagbuhos ng
ulan.
Naitanong ko tuloy, “ulan, ulan, kaibigan kaba o kaaway?”
Para kang kaaway na nagagalit sa lakas ngunit para ka din kaibigang
tumutulong sa kalikasan. Pag tinulungan ang kalikasan, sa tao din ang
kapakinabangan.

Gr. III
Bilang ng mga salita: 97
PAG-UNAWA SA BINASA

Panuto: Basahing mabuti ang kuwento at sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel

Lumpiang Gulay

Hmm.. Hmm.. Nay, ang bangoooo… ang sigaw ni Ryan habang papasok galing
bahay galing sa paaralan. Nay, ano po iyang niluluto ninyo, ang tanong nito.

Lumpiang gulay ito, anak, wika ni Aling Vicky. Ang bango po at mukhang

masarap. Paano po niyo ito ginawa. tanong ni Ryan.

Bumili ako ng mga sangkap na gulay tulad ng singkamas, kamote, carrots, sayote at
sibuyas. Sinamahan din ito ng tokwa.

Ginayat nang malilit ang mga gulay. Pagkatapos ay iginisa sa bawang at sibuyas.
Titimplahan ng mga pampalasa. Kapag luto na ang mga gulay, aahunin at sasalain
ang mga ito. Ibabalot sa lumpia wrapper at ipiprito.

Para naman sa masarap na sawsawan, suka na lalagyan ng asin, pamimta bawang,

kung gugustusin ng may kaunting anghang lalayan ng sili.
Oh, eto na ang iyong meryenda, masarap na lumpiang gulay, wika ni Aling Vicky

Gr. III
Bilang ng mga salita: 138

1. Sino – Sino ang mga tauhan sa kwento?

A. Ryan at Inay Vicky
B. Ryan ay Lola Vicky
 C. Ryan at Aling Bicky
D. Ryan at Tita Vicky
2. Kailan nangyari ang kwento?
A. umaga C. hapon
B. tanghali D. gabi

3. Ang mga sumusunod ay mga sangkap na gulay sa paggawa ng lumpiang gulay,

maliban sa isa.
A. sayote B. kamote C. singkamas D. repolyo

4. Sa pagkain ni Rayn ng gulay, ano ang maaring mangyari sa kanya?

A. Magiging malakas ang katawan.
B. Magkaksakit siya.
C. Lalabo ang kanyang mata.
D. Hindi siya makakapaglaro
5. Bukod sa pagkain ng gulay. paano mo papalakasin ang inyong katawan.
A. Madaling araw na tutulog.
B. Hindi maglilinis ng kapaligiran
C. Mag-eehersisyo
D. Maglalro sa selpon.

Baitang 3

Phonological awareness

1.a

2.b

3.a

4.c

5. b

6.c

7.a

8.c

9.b

10.b

Kasingtunog

1.a
2.b

3.b

4.c

5.a

Pag-unawa sa Binasa

1.a

2.c

3.a

4.a

5.
Kahulugan ( Scoring Guide)
(1-5 Aytems)
5 – Malaya
3 – 4 - Instraksyunal
1 – 2 - Kabiguan

(1 – 10 Aytems)
9-10 – Malaya
5 – 8 – Instraksyunal
1 – 4 – Kabiguan
FILIPINO 4
PAGTATASA SA PAGBASA

BILIS AT KASANAYAN
Panuto: Basahin nang tahimik ang seleksyon. Matapos magbasa, isulat ang oras na nagugol sa
pagbasa.

Paggalang, Mabuting Katangian

Kahanga-hanga ang isang taong magalang. Sa ating mga Pilipino ang pagiging
magalang lalo na sa matatanda ay katumbas ng isang utos na naging kaugalian.
Maganda nating katangian ito na kinahahangaan ng mga dayuhan.

Paggalang ang pagmamano o paghalik sa kamay ng nakatatanda. Wala itong

pinipiling oras o lugar. Ginagawa ito ng mga bata matapos magdasal, pagkagaling sa
simbahan, bago umalis at pagdating ng bahay, kapag may bumibisita o binibisitang
kamag-anak, kapag nakita o nasalubong ang nakatatandang kakilala saan man.

Paggalang rin ang paggamit ng po at opo sa pananalita at pagbati gaya ng

“salamat po” at “magandang hapon po.” Gayundin ang pagpipitagan sa nakatatandang
kapatid- ate, kuya, manang at manong.

Binati mo na ba ang iyong katabi ngayon?

Baitang 4
Bilang ng mga salita: 115
 PAGLINANG NG
TALASALITAAN
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Piliin ang kahulugan ng bawat
salitang may salungguhit.

1. Ang paghalik sa kamay ng mga nakatatanda ang kaugalian ng mga Pilipino na

maari pa ring Makita sa panahon ngayon.
A. tala B. tradisyon C. gawain D. pamana

2. Si Alberto ay hinahangaan ng ibang kabataan dahil sa angking talento sa

pagtugtog ng iba’t ibang instrument.
A. iniidolo B. pinaparisan C. tinutularan D. pinapantasya

3. Walang katumbas na halaga ang mabuting pagkatao.

A. kaayon B. kapantay C. kasinglaki D. kahalintulad
4. Si Nestor na may labinlimang taong gulang na ay ang nakatatandang kapatid ni
Eric na sampung taong gulang lamang.
A. bunsong kapatid B. kuya C. ate D. sumunod na kapatid

5. Ipinamalas nina Antonio ang pagpipitagan sa mga tiyuhoin at tiyahin sa

pamamagitan ng pakikipag-usap gamit ang maggaalang na pananalita.
A. Pagbibigay-galang C. pagpaparaya
B. pagkagiliw D. pagkabighani

PAG-UNAWA SA
BINASA
Panuto: Basahing mabuti ang kuwento at sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel

Kahanga-hangang Tanawing Kalikasan

Sa pangunguna ng Pangulo ng Pilipinas tatlong nangungunang landmarks sa

bansa ang napabilang sa “Magic 10” sa paghahanap ng mga kahangahangang tanawing
kalikasan na isinagawa ng pandaigdigang pananaliksik nitong Mayo 2008.

Ang Tubbataha Reef sa Palawan bilang 7. Tirahan ito ng mga isda at iba pang
mga kauri nito gaya ng Manta Rays at Lion Fish.

Ang kabigha-bighaning Chocolate Hills sa Bohol na may 1268 na magkakatulad

ang laki at hugis. Ang mga damo na kulay tsokolate kapag tag-init.

Ang makapigil-hiningang Puerto Prinsesa Subterranean River National Park sa

Palawan na naglalantad ng limestone na hugis bundok. Ang ilog na ito sa ilalim ng
yungib na malalakbay sa may 8.2 kilometro at napapalamutian ng naglalakihang
Stalactites at Stalagnites. Sinasabing ang ilog sa ilalim ng lupa ang pinakamahabang
ilog sa buong mundo. Ang baybayin nito sa bunganga ng yungib ay katatagpuan ng
mga tsonggo at naglalakihang butiki at squirrels.
 Baitang 4
Bilang ng mga Salita: 147

1. Sino ang nagsagawa ng pananaliksik sa

paghanap ng mga kahanga-hangang
tanawing kalikasan?
A. Ang pandaigdigang pananaliksik
B. Ang Kagawaran ng Teknolohiya
C. Ang mga mag-aaral ng Siyensya
D. Ang Mananaliksik ng bansa
2. Kailan isinagawa ang pananaliksik?
C. Marso 2008 C. Mayo 2018
D. Mayo 2008 D. Marso 2018

3. Ilan ang napabilang sa “Magic 10” sa mga landmarks

sa Pilipinas?
B. walo B. pito C. tatlo D. pito
4. Bakit mahalaga ang Tubbahata Reef?
A. Dahil tirahan ito ng mga isda at iba pang kauri nito.
B.Dahil dito iniipon ng mangingisda ang mga itlog ang mga isda
C.Dahil ito ang kaisa-isang magagandang tanawin sa ating bansa.
D.Dahil ang mga halamang dagat ay dito tumutubo at nabubuhay.

5. Bakit kaya tinawag na Chocolate Hills ang may1268 na mga bundok?

A. Dahil ang mga damo nito ay nagiging kulay tsokolate kapag tag-init.
E. Dahil hugis tsokolate ang mga tanawin dito
F. Dahil mainit ditto at tuyo ang damo
G. Dahil maitim ang kulay ng aso.

6. Paano kaya nabubuo ang Stalactites at Stalagnites tulad ng matatagpuan sa

ilalim ng yungib sa Puerto Princesa?
A. Ang mga stalactites at stalagnite ay mga uri ng mga deposito ng mineral na
matatagpuan sa mga yungib na naipon sa mga proseso ng solusyon at pag
aalis.
B. Ang mga stalactites at stalagnites ay mga uri ng mineral na nahuhukay sa
lupa.
C. Ang stalacties at stalagnites at mga uri ng mineral mula sa naipon at
natuyong tubig sa ilog
D. Ang stalactites at stalagnites ay mga uri ng mineral na naipon at tumigas sa
ilalim ng init ng araw.

7. Ano ang magandang dulot sa ating bansa ng pagkakaroon ng mga kahanga

hangang tanawing kalikasan?
A. Lalaki ang populasyon at dadami ang tao.
B. Magkakaroon ng maraming pamilihang bayan.
C. Makpagtatayo ng maraming gawang-taong pasyalan.
D. Lalakas ang turismo at gaganda ang ekonomiya ng bansa

8. Papaano ka makatutulong sa pangangalaga sa mga kahangahangang tanawin

sa inyong pook?
A. Mang-hihikayat ako sa maraming kaibigan na mamasyal.
B. Lalahok ako sa mga pagdiriwang at iba’t ibang kasiyahan.
C. Magpapakuha ako ng maraming larawan at ipapakita ko sa social media. D.
Pananatilihin kong malinis ang kapaligiran at susunod sa mga alituntuning
pangkalinisan na ipinatutupad sa pamayanan.
 9. Bakit dapat ikarangal na napabilang sa Magic 10 ang tatlo sa mga natatanging
mga tanawin sa Pilipinas?
A. Dahil malaking pera ang makukuhang premyo mula rito.
B. Dahil makikilala at magiging tanyang ang mga Filipino.
C. Dahil patunay ito na ang mga Filipino at marunong mangalaga sa kalikasan
D. Dahil maraming turista ang maakit dumalaw sa ating bansa kapag marami
tayong magagndang tanawin.

10. Alin sa mga sumusunod na natatanging tanawin na likha ng tao ang minsan
ding nakabilang sa Seven Wonders of the World?
A. Hagdan-hagdang Palayan sa Banawe
B. Hinulugang Taktak sa Antipolo
C. La Mesa Eco-Park
D. Luneta Park
BAITANG 4

Paglinang ng Talasalitaan

Gabay Sa Pagwawasto
1. B
2. A
3. B
4. B
5. B

Kahulugan:
1-2 – Kabiguan
3-4 – Instraksyunal
5 – Malaya

Pag-unawa sa Binasa
1. A 6. A
2. B 7. D
3. C 8. D
4. A 9. C
5. A 10.A

Kahulugan:
1-4– Kabiguan
5-8 – Instraksyunal
9-10 – Malaya
FILIPINO 5
PAGTATASA SA PAGBASA

BILIS AT KASANAYAN
Panuto: Basahin nang tahimik ang seleksyon. Matapos magbasa, isulat ang oras na nagugol sa
pagbasa.

Galing ng Pinoy, Hinangaan sa Hollywood!

Malaking karangalan ang iniuwi nina Jed Madela at Rizza Novales sa Pilipinas
nang magwagi sila ng napakaraming medalya at tropeo sa World Championships of the
Performing Arts noong 2005. Ginanap sa Hollywood, California na sinalihan ng mahigit
sa 51 bansa at 1000 kalahok.

Talagang napakagaling nila. Kahit biglaan ang pag-eensayo, hindi ito nakabawas
sa napakahusay na pag-awit nila ng kanilang mga piyesa. Maging ang kanilang mga
katunggali ay natuwa nang humakot sila ng maraming parangal. Nakakuha si Jed ng
apat na ginto mula sa kategoryang Pop, Broadway, Original at Gospel na dahilan ng
pagkakatanghal sa kanya bilang Grand World Champion, Over-all Vocals Champion at
Over-all Male Vocals Champion. Nakamit naman ni Rizza ang titulong Over-all Female
Vocals Champion dahil sa tatlong medalyang ginto na napanalunan niya mula sa
kategoryang Pop, Broadway, Original, at pilak naman sa R&B.

Silang dalawa rin ang itinanghal na Over-all Duet World Champion, dahil sa gintong
medalyang napanalunan nila mula sa kategoryang Pop na nilahukan naman ng 250
kalahok mula sa Timog Africa at 150 mula sa Estados Unidos.

Pinatunayan nina Jed at Rizza na talagang maipagmamalaki ang talentong Pinoy

sa mundo!

Baitang 5
Bilang ng mga Salita: 186

PAGLINANG NG TALASALITAAN
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Piliin ang kahulugan ng bawat
salitang may salungguhit.
1. Malaking karangalan ang iniuwi nina Jed Madela at Rizza Novales sa Pilipinas
nang magwagi sila ng napakaraming medalya at tropeo sa World Championships
of the Performing Arts noong 2005.
A. kasiyahan C. pagkakakilanlan
B. papuri D. premyo

2. Maging ang kanilang mga katunggali ay natuwa nang humakot sila ng maraming
parangal.
A. kalaban B. kasama C. kalaro D. kahati
3. Sumabak sa matinding pag-eensayo sina Jed at Rizza upang paghandaan ang
paglahok sa patimpalak.
A. pag-awit B. Pagsali C. pagsasanay D. pagpapalabas

4. Maging ang kanilang mga katunggali ay natuwa nang humakot sila ng maraming
parangal.
A. pagbubunyi B. pagtatanghal C. pagkilala D. pagbati

5. Alin sa mga sumusunod na parangal at titulo na natatanggap ng taong ginawaran

ng medalyang pilak?
A. Ika-apat na pwesto C. Ikatlong pwesto
B. Ikalawang pwesto D. Kampyeon o unang pwesto

PAG-UNAWA SA BINASA
Panuto: Basahing mabuti ang kuwento at sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
 Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

Kabataan, Katuwang sa Malinis na Kapaligiran

Binasa ni Ella ang ginawa niyang takdang-araling sanaysay na may pamagat na

“Kabataan: Katuwang ka sa Malinis na Kapaligiran”.

Ang nakakalat na basura ay suliranin ng bawat mamamayan lalo na sa siksikang

lugar gaya ng mga lungsod. Ang mga basurang ito sa paligid ang nakapipinsala sa
kapaligiran at kalusugan.

Bilang kabataan at mag-aaral, malaki ang maitutulong natin upang ang hangaring
luminis ang ating kapaligiran ay matupad. Ilan sa mga maaari nating gawin ay
paggamit ng mga materyales at mga kagamitang maaring irecycle. Paggamit ng
likurang bahagi ng papel na wala pang sulat. Ang mga papel naman na di na
magagamit pa ay maaaring ipunin upang maipagbili o gawing pambalot.

Sa tahanan, ihihiwalay ang mga basurang nabubulok sa di nabubulok ay isang

epektibong paraan upang makagawa tayo ng pataba sa pamamagitan ng composting.
Ang mga damit nating di na ginagamit ay maaaring ipamigay sa mga kapus-palad na
tao o kung di na maaaring isuot, gawing basahan ang mga ito. Sa pagpapaala-ala sa
mga nakatatanda na kung maaari ay tigilan na nila ang paninigarilyo at pagsisiga
upang mabawasan ang mga usok na ikinakalat sa paligid.

Sadyang marami pa tayong magagawa bilang kabataan kung susubukan lang natin.
Kayang-kaya nating pagandahin ang ating paligid kung gugustuhin natin.

Matapos mabasa ni Ella ang kanyang sanaysay, isang malakas na palakpak ang
kanyang tinanggap mula sa kanyang mga kaklase at guro.

Baitang 5
Bilang ng mga Salita: 225
1. Kaninong suliranin ang nakakalat na basura?
A. Sa lider ng pamayanan
B. Sa bawat mamamayan
C. Sa mga kaminero na naglilinis ng mga lansangan
D.Sa mga nangangasiwa sa departamento ng kalusugan

2. Ano ang naidudulot ng basura sa tao?

A. Nakapagdudulot ng pagod
B. Nakapipinsala sa kalusugan
C. Nakapagpaparami ng gawain
D. Nakapaparami ng materyales na gagamitin sa recycling

3. Saan maaring gamitin ang lahat na nabubulok?

A. Sa pagcocompost/paggawa ng pataba sa lupa
B. Sa pagpapadami ng lupang taniman
C. Sa pagpapabuhaghag ng lupa
D. Sa pagpapaitim ng lupa

4. Isa sa karaniwang ginagawa sa bawat tahanan ay ang pagsusunog ng mga

basura. Kung marami ang gagawa kabilang ang malalaking pagawaan at
pabrika na magsusunog ng iba’t ibang uri ng basura, ano sa palagay ninyo
ang maaring pangmatagalang epekto sa kalikasan?
A. Makasisira at makapagpapanipis ng Ozone Layer na nagsisilbing protekyon
ng mundo lahat sa sikat ng araw.
 B. Makapagpalago ng halaman at makatutulong upang madaling mamunga ang
mga ito.
C. Magiging malinis ang kapaligiran at wala nang kakalat na mga basura.
D. Makapagpapabaho at makagpapaitim ng hangin sa paligid.

5. Ano kaya ang layunin ni Ella sa pagkasulat ng sanaysay na pinamagatang

Kabataan: Katuwang ka sa Malinis na Kapaligiran?
A. Magbigay ng puna C. Manghikayat
B. Magbigay impormasyon D. Magbigay kasiyahan

6. Sa paanong paraan magagawang kaaya-aya muli ang mga patapong

basurang hindi nabubulok?
A. Composting B. Recycling D. Reusing D. Rebranding

7. Matapos mabasa ni Ella ang kanyang sanaysay, isang malakas na

palakpak ang kanyang tinanggap mula sa kanyang mga kaklase at guro.
Ano sa palagay niyo ang dahilan at pinalakpakan si Ella?
A. Dahil nagustuhan ng lahat ang pagkabasa niya sa sinulat na sanaysay
B. Dahil napaniwala niya ang mga nakikinig sa layunin ng kanyang sinulat
C. Dahil nahimok niya ang mga tao na sumunod sa kautusan
D. Dahil nabigyang linaw niya ang katanungan ng nakikinig.
8. Batay sa nais ipabatid ni Ella sa kanyang sanaysay, ano sa palagay ninyo
ang magiging hakbang ng pamahalaan kung makaabot ito sa kinauukulan?
A. Maglulunsad ang pamahalaan ng mga proyekto para sa pangangalaga sa
kalikasan para salihan ng mga kabataan.
B.Magpapatayo ang pamahalaan ang sentro kung saan maaaring dalahin
ang mga di-nabubulok na basura.
C.Maglulunsad ang pamahalaan ng patimplak sa pagsulat ng sanaysay.
D.Magtatalaga ang pamahalaan mga kabataan na magbabantay sa
kalikasan.

9. Bakit kaya kinakailangang magtulungan tayo sa pagbabawas ng basura?

A. Dahil nakapagpaparami ng suliranin ang basura
B. Dahil nakapagpaparami ng gawain ang mga basura
C. Dahil nakapagpapasikip sa paligid ang mga basura
D. Dahil nakapipinsala sa kalusugan at kapaligiran ang basura.

10. Bilang isang responsableng kabataan, sa paanong paraan ka makatutugon

sa panawagan ni Ella sa kanyang sanaysay?
A. Iipiunin ko sa sariling bag ang aking basura.
B. Iiwasan ko ang magparami ng basura sa paligid.
C. Gagawa ako ng sanaysay na katulad ng ginawa ni Ella.
D. Magpapahahanap ako ng lugar kung saan maaring itapon at itambak
ang lahat ng basura.

BAITANG 5
Paglinang ng Talasalitaan

Gabay Sa Pagwawasto
1. B
2. A
3. C
4. D
 5. B

Kahulugan:
1-2 – Kabiguan
3-4 – Instraksyunal
5 – Malaya

Pag-unawa sa Binasa
1. B 6. B
2. B 7. B
3. A 8. A
4. A 9. D
5. C 10.B

Kahulugan:
1-4 – Kabiguan
5-8 – Instraksyunal
9-10 – Malaya
FILIPINO 6
PAGTATASA SA PAGBASA

BILIS AT KASANAYAN
Panuto: Basahin nang tahimik ang seleksyon. Matapos magbasa, isulat ang oras na nagugol sa
pagbasa.

Mga Astronomers

Ang sumusunod ay tungkol sa ilang astronomers mula sa iba’t ibang bansa. Ilan lamang
sa kanilang natuklasan o ginawa ang napasama rito.

1. Edward Emerson Bernard

Amerikanong astronomer na tumuklas ng Bernard’s Star. Siya ang unang nakakita ng
panlimang satellite ng Jupiter noong 1892. siya ay lalong nakilala sa kanyang Atlas of
Selected Regions of the Milky Way. Siya rin ang kumilala sa labing-anim na kometa.

2. Camille Tilammarion
Isang astronomer mula sa France. Naniwala siyang may halaman sa buwan at may
naninirahan sa Mars. Naniniwala rin siyang umiikot ang Venus sa maikling panahon.

3. Sir William Herschel

Isang British astronomer. Siya ang tumuklas ng planetang Uranus. Natuklasan
niya rin ang dalawang buwan ng Jupiter at Uranus. Tinutuklasan niya ang pag-aaral ng mga
bituin at natuklasan ang paggalaw ng Solar System sa kalawakan.

4. Charles Babbage
English Mathematician na bumuo ng mga prinsipyo na pinagkunan ng pagdesenyo
ng Modern Computers. Sumulat siya ng akda ukol sa “Principles of Tools for Turning ang
Planning Metals.” Nag-imbento rin siya ng iskima ng pag-ikot ng makina.

Kung ikaw ay magiging isang astronomer? Anong larangan ka kaya makikilala?

Baitang 6
Bilang ng mga salita: 173
 PAGLINANG NG
TALASALITAAN

Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Piliin ang kahulugan ng bawat
salitang may salungguhit.
1. Ang isang astronomo (astronomer) ay isang siyentipiko sa larangan ng astronomiya na
ginugugol ang kanilang pag-aaral sa isang partikular na katanungan o larangan sa labas
ng saklaw ng Daigdig.
A. nagtatago B. ginagamit C. nagbibigay D. gumagawa
2. Ang mga siyentipiko ay may kahanga hangang kakayahan sa pagtuklas sa mga bagay na
hindi pa kilala o nababatid ng mga tao.
A. paglutas C. pagpapakilala
B. paghanap D. pagdiskubre ng kaalaman

3. Si Charles Babbage ang may akda ng “Principles of Tools for Turning ang Planning
Metals.”.
A. Sumulat B. nag-aral C. gumuhit D. naglahad

4. Siya ay ang English Mathematician na bumuo ng mga prinsipyo na pinagkunan ng

pagdesenyo ng Modern Computers.
A. batayan B. panuntunan C. huwaran D. kabuuan

5. Ito ay isang maliit na katawan ng Sistemang Solar na umoorbita sa Araw at, kapag
malapit na sa Araw, nagkakaroon ito ng nakikitang koma (atmospera) o isang buntot —
parehong mula sa epekto ng radyasyong solar sa ibabaw ng kabuuran (nucleus) ng
buntala. Ano ito?
A. Kometa B. Satellite C. bituin D. planeta

PAG-UNAWA SA BINASA

Panuto: Basahing mabuti ang kuwento at sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

Tayo ay Magdiwang

Sa klase ni Gng. Ortiz sa Sibika, tinatalakay nila ang tungkol sa mga

pagdiriwang sa Pilipinas.

“Ang mga pagdiriwang sa buong bansa na mahalaga sa ating kasaysayan at

lipunan ay Pambansang Pagdiriwang. Pagdiriwang ito na nakadeklarang pista opisyal
kaya walang pasok ang mga opisina at paaralan sa buong Pilipinas. Ilan sa mga
pagdiriwang na ito ay ang:

• Araw ng Edsa Rebolusyon. Tuwing ika-25 ng Pebrero ginugunita natin ang

kalayaan ng mga Pilipino sa rehimeng diktador.
• Araw ng Kagitingan. Pagsapit ng ika-9 ng April, binibigyang pugay natin ang mga
sundalong nakipagdigma sa mga hapones noong Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.
• Araw ng Kalayaan. Tuwing Hunyo 12, ipinagdirawang ng Pilipino ang kalayaan
mula sa Espanya. Pinararangalan din sa araw na ito ang ating pambansang
bayaning si Gat Jose Rizal sa Luneta.
 Ipinamamalas natin ang mga katangian at kaugalian ng mga Pilipino sa
Pansibikong Pagdiriwang. Halimbawa ng mga pagdiriwang na ito ay ang:

• Araw ng Ina at Ama. Sa araw na ito ginugunita natin ang pagmamahal at pag aaruga
sa atin ng ating mga magulang. Tuwing ikalawang Linggo ng Mayo ipinagdirawang
ang Araw ng mga Ina samantalang tuwing ikatlong Linggo naman ng Hunyo ang
Araw ng mga Ama.
• Linggo ng Wika. Ipinamamalas natin sa buong linggo na ito ang ating pagmamahal
sa sariling wika. Si dating Pangulong Manuel L. Quezon ang Ama ng Wikang
Pambansa.
• Araw ng Nagkakaisang Bansa. Ginugunita natin sa araw na ito ang pakikipagbuklod
at pakikipagkaibigan natin sa ibang bansa.

Baitang 6
Bilang ng mga Salita: 242

1. Ano ang dalawang uri ng pagdiriwang na nabanggit sa iyong binasa?

A. Pambansa at Pansibiko C. Pampubliko at Pang pribado
B. Pangkolonyal at Pangsibiko D. Pampurok at Pangkalawakan

2. Anong pagdiriwang ang isinasagawa tuwing ika-25 ng

Pebrero? A. Araw ng Kalayaan C. Araw ng Kagitingan
B. Araw ng Edsa Rebolusyon D. Araw ng mga Bayani

3. Sinasabing sa Araw ng Edsa Rebolusyon ay ginugunita natin ang paglaya ng mga

Pilipino sa rehimeng diktador. Alin sa mga sumusunod ang naging bahagi ng
rehimeng diktador?
A. Martial Law C. Pagpunit ng Sedula
B. Pagdaraos ng eleksyon D. People Power

4. Sino ang ama ng Wikang Pambansa?

A. Pangulong Manuel L. Quezon C. Gregorio del Pilar
B. Antonio Luna C. Pangulong Jose P. Laurel

5. Bakit kaya natin ginugunita ang mga pansibikong

pagdiriwang? A. Dahil nagpapakita ito ng ating kaugalian at
katangian.
B. Dahil nagpapanita ito pakikipag-ugyan sa tao
C. Dahil nagpapakita ito ng pagkakaisa
D. Dahil nagpapakita ito ng Kalayaan.

6. Bakit kaya tinalakay ni Gng. Ortiz ang mga pagdiriwang na ating ginugunita sa
Pilipinas?
A. Upang ipabatid kung kailan ipinagdiriwang ang mga ito
B. Upang ipaunawa na maraming pagdiriwang sa bansa
C. Upang ipagbunyi ang mga bayaning naging dahilan ng pagkakaroon ng
pagdiriwang.
D. Upang ipaalaala ang kahalagahan ng iba’t ibang pagdiriwang sa kasaysayan
at sa lipunan at makilahok ang bawat isa.
Basura: Isang Malaking Problema
Inihahanda na ni Kune ang mga basura tulad ng plastic, bote, garapa at mga
lumang magasin at dyaryo galing sa kanilang bahay na ipagbibili niya kay Mang Pedring
na magbobote. Napatigil siya nang matawag ang kanyang pansin ng isang Editoryal
tungkol sa Basura ng Pilipino Star Ngayon, na ipinalabas noong Nobyember 19, 2000. Ito
ang ilan sa kanyang nabasa:

Problema ang basura sa Metro Manila ngayon at lalo pang magiging ga-bundok sa
hinaharap kung hindi kikilos ang pamahalaan. Nagbabala ang Greenpeace, isang
international campaign group, na lulubha ang problema sa basura sa Metro Manila kung
hindi gagawa ng estratehiya ang pamahalaan tungkol dito. Isinusulong ng grupo ang
paraan ng recycling at composting kaysa sa tradisyonal na “dump, bury, burn”.

Sa mga nakaraan naming editoryal, madalas naming sabihin na ang composting ay

isang magandang paraan para malutas ang problema sa basura. Ang sapat lamang
gawin ay katulungin ang Department of Agriculture upang maisulong ito at matiyak na
makikinabang ang mga magsasaka.

Matapos mabasa ang artikulo, napaisip si Kune at tiningnang muli ang mga bagay
na ipagbibili na sana niya. May ilan sa mga yun na maari pa nilang magamit sa ibang
bagay. Dali-dali niyang ibinukod ang mga iyon at ibinalik sa loob ng kanilang bahay.

Baitang 6
Bilang ng mga Salita: 204

7. Bakit naniniwala ang grupong Greenpeace na mas makakatulong sa paglutas ng

problema sa basura ang composting at recycling kaysa sa dump, bury, burn?
A. Dahil makakabawas ng masamang epekto ng basura sa kalikasan ang
composting na makapagpapataba ng lupa at recycling.
B. Dahil mas kakaunting halaga ang kakailanganin upang matustusan ang
estratehiyang dump, bury, burn
C. Dahil mas simple ang mga proseso na gagawin sa composting at recycling.
D. Dahil mas madaling gawin ang recycling at composting.

8. Sa iyong palagay, si ang responsable sa paglutas sa suliranin sa basura? Bakit?

A. Ang mga punong lungsod at kosehal sapagkat sila ang gumagawa at
nagpapatupad ng batas at ordinansa.
B. Ang mga kapitan ng bawat barangay sapagkat sila ang nakasasakop sa mas
maliit na komonidad.
C. Ang bawat mamamayan sa komonidad sapagkat magsisimula sa disciplina
sa sarili ang paglutas sa suliranin.
D. Ang pangulo ng bansa sapagkat siya ang magbibigay ng pahintulot sa bawat
proyekto at programa ng pamahalaan ukol sa kalinisan.
9. Bakit makatutulong din sa Departamento ng Agrikultura ang composting?
A. Sapagkat sa estratehiyang composting magagamit na pata sa lupa ang mga
nabubulok na basura. Ang matabang lupa ay makapagdudulot ng
magandang tanim at masaganang ani.
B. Sapagkat matutulungan nito ang Departamento ng Agrikultura na matukoy
ang matabang lupa.
C. Sapagkat malilinis nito ang basura na kakalat sa lupa at mababawasan ang
masamang amoy na maidudulot ng nabubulok na basura.
D. Sapagkat madaling magagagwa ng magsasaka ang composting.
 10. Matapos mabasa ang artikulo, napaisip si Kune at tiningnang muli ang mga
bagay na ipagbibili na sana niya. May ilan sa mga yun na maari pa nilang
magamit sa ibang bagay. Dali-dali niyang ibinukod ang mga iyon at ibinalik sa
loob ng kanilang bahay. Ano sa iyong palagay ang gagawin ni Kune?
A. Gagamitin ang mga ibinukod na bagay sa recycling upang makabuo ng
ibang kapakipakinabang na gamit sa bahay.
B. Ipamimigay niya ang mga ito sa iban kapitbahay na nagnanais na
magkaroon ng iban gamit.
C. Itatago muna niya ang mga ito at kapag nagmahal na ang presyo ay saka
ipagbibili.
D. Ibabalik niya sa loob ng bahay ang mga ito at ipagagawa sa nanay ang
recycling.
BAITANG 6

Paglinang ng Talasalitaan

Gabay Sa Pagwawasto
ii. B
iii. D
iv. A
v. B
vi. A

Kahulugan:
1-2 – Kabiguan
3-4 – Instraksyunal
5 – Malaya

Pag-unawa sa Binasa
1. A 6. D
2. B 7. A
3. A 8. C
4. A 9. A
5. AC 10. A

Kahulugan:
1-4 – Kabiguan
5-8 – Instraksyunal
9-10 – Malaya

Source: Phil-IRI 2012-2013